ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU WYPADKU PRZY PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 112
Rodzaje świadczeń przysługujących z tytułu wypadku przy pracy Z tytułu wypadku przy pracy przysługują następujące świadczenia: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniŝeniu wskutek doznanego uszczerbku na zdrowiu, jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego, jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej, dodatek pielęgnacyjny, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 113
Zasiłek chorobowy Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje: ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy, niezaleŝnie od okresu podlegania ubezpieczeniu. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy. JeŜeli zdarzy się, Ŝe w związku z niezdolnością pracownika do pracy pracodawca wypłacił wynagrodzenie za okres choroby, a w wyniku postępowania wypadkowego zostanie ustalone, Ŝe zdarzył się wypadek przy pracy, to pracodawca powinien: wypłacone pracownikowi wynagrodzenie powinien potraktować jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, dokonać na rzecz pracownika odpowiedniej dopłaty świadczeń, złoŝyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych odpowiednie dokumenty korygujące. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 114
Nieuprawnieni do zasiłku chorobowego A zatem zasiłek chorobowy nie przysługuje w szczególności: nauczycielom akademickim, pracownikom naukowym jednostek badawczo-rozwojowych, pracownikom naukowym Polskiej Akademii Nauk, bezrobotnym absolwentom pobierającym stypendia, osobom pobierającym stypendia sportowe, słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pobierającym stypendia, osobom odbywającym zastępcze formy słuŝby wojskowej, posłom i senatorom pobierającym uposaŝenie. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 115
Świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jeŝeli jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne moŝe być wypłacane przez okres nie dłuŝszy niŝ 12 miesięcy, a jego wysokość wynosi 100% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe. Świadczenie to nie przysługuje jednak osobie uprawnionej do: emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego oraz urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego na podstawie przepisów szczególnych. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 116
Zasiłek wyrównawczy Zasiłek wyrównawczy przysługuje wyłącznie osobie ubezpieczonej, która jest: pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, zatrudniona w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej bądź u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, której miesięczne wynagrodzenie osiągane podczas rehabilitacji jest niŝsze od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 117
Wygaśnięcie prawa do zasiłku wyrównawczego Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje: z dniem zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niŝ po 24 miesiącach od dnia, w którym ubezpieczony będący pracownikiem podjął rehabilitację, jeŝeli z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego będącego pracownikiem rehabilitacja zawodowa stała się niecelowa. Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem uprawnionym do: emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 118
Jednorazowe odszkodowanie Jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Uszczerbek na zdrowiu: stały to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy, długotrwały to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. JeŜeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy, jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 119
Jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny ubezpieczonego lub rencisty Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Takie odszkodowanie przysługuje równieŝ w razie: śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 120
Kto decyduje o przyznaniu odszkodowania? Decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania jednorazowego odszkodowania podejmuje ZUS w ciągu 14 dni od dnia: otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej, wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. To równieŝ ZUS ustala wysokość jednorazowego odszkodowania. JeŜeli decyzja o przyznaniu jednorazowego odszkodowania będzie pozytywna i ustalona zostanie jego wysokość, ZUS wypłaci z urzędu odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji. JeŜeli decyzja ZUS o przyznaniu jednorazowego odszkodowania będzie negatywna (odmowna) lub teŝ uprawnieni będą uwaŝać, Ŝe wysokość odszkodowania jest zbyt niska wskazani w decyzji uprawnieni mogą odwołać się od tych ustaleń w trybie określonym w pouczeniu decyzji. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 121
Renta z tytułu niezdolności do pracy Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się (całkowicie lub częściowo) niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Miejcie na uwadze, Ŝe renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje: niezaleŝnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 122
Renta szkoleniowa Renta szkoleniowa przysługuje ubezpieczonemu, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 123
Renta rodzinna Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny: ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 124
Uprawnieni do renty rodzinnej Uprawnionymi do renty rodzinnej członkami rodziny są: Dzieci własne, drugiego małŝonka, przysposobione do ukończenia: 16. roku Ŝycia lub 25. roku Ŝycia, jeŝeli się uczą albo bez względu na wiek, jeŝeli: stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16. roku Ŝycia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku Ŝycia. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 125
Uprawnieni do renty rodzinnej cd. 1 Uprawnionymi do renty rodzinnej członkami rodziny są: Wnuki i rodzeństwo oraz inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości: wnuki, rodzeństwo oraz inne dzieci, w tym równieŝ w ramach rodziny zastępczej, jeŝeli: spełniają warunki określone dla dzieci (własnych, drugiego małŝonka i przysposobionych), a ponadto zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba Ŝe: śmierć była następstwem wypadku oraz nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice Ŝyją, jeŝeli: nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małŝonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 126
Uprawnieni do renty rodzinnej cd. 2 Uprawnionymi do renty rodzinnej, członkami rodziny są: Wdowa/wdowiec: jeŝeli w chwili śmierci męŝa/ŝony: osiągnęli wiek 50 lat, byli niezdolni do pracy albo wychowują co najmniej: jedno z dzieci, wnuki lub rodzeństwo uprawnione do renty rodzinnej po zmarłych męŝu/ŝonie, które nie osiągnęło 16 lat, a jeŝeli kształci się w szkole 18. roku Ŝycia, lub jeŝeli sprawują pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do: pracy oraz samodzielnej egzystencji uprawnionym do renty rodzinnej; którzy osiągnęli wiek 50 lat lub stali się niezdolni do pracy po śmierci męŝa/ŝony, nie później jednak niŝ w ciągu 5 lat od ich śmierci lub od zaprzestania wychowywania wskazanych dzieci. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 127
Uprawnieni do renty rodzinnej cd. 3 Uprawnionymi do renty rodzinnej członkami rodziny są: Rodzice (tu równieŝ ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające): jeŝeli ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania i spełniają oni odpowiednio warunki określone dla wdowy oraz wdowca, w tym dotyczące wieku. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 128
Dodatek pielęgnacyjny Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeŝeli osoba ta: została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75. rok Ŝycia. Wyłączeniu podlegają tu jednak osoby uprawnione do: emerytury lub renty przebywające w zakładzie: opiekuńczo-leczniczym bądź pielęgnacyjno-opiekuńczym, chyba Ŝe przebywają poza tą placówką przez okres dłuŝszy niŝ 2 tygodnie w miesiącu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 129
Pokrycie kosztów leczenia Ze środków funduszu wypadkowego podlegają zwrotowi: nierefundowane na podstawie innych przepisów koszty świadczeń zdrowotnych z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, na które ubezpieczony został skierowany przez lekarza orzecznika na wniosek lekarza prowadzącego leczenie, koszty przedmiotów ortopedycznych w wysokości udziału własnego ubezpieczonego określonego w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 130
Kiedy świadczenia z tytułu wypadku przy pracy nie przysługują? Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy nie przysługują ubezpieczonemu: gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy oraz wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony Ŝycia i zdrowia, spowodowane: przez niego umyślnie lub wskutek raŝącego niedbalstwa, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających bądź substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 131
Stan po uŝyciu alkoholu/nietrzeźwości Stan po uŝyciu alkoholu obejmuje przypadki, w których stwierdzona zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: stęŝenia we krwi od 0,2 do 0,5 alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1dm 3. Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: stęŝenia we krwi powyŝej 0,5 alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyŝej 0,25 mg alkoholu w 1dm 3. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 132
Zbieg prawa do świadczeń W razie zbiegu uprawnień do świadczeń pienięŝnych z ubezpieczenia chorobowego z uprawnieniami do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, tj.: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego. W przypadku zbiegu u jednej osoby prawa do kilku rent w ustawie o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy wypłaca się rentę wyŝszą lub wybraną przez tę osobę. W przypadku osoby uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się, zaleŝnie od jej wyboru: 1) przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury albo 2) emeryturę powiększoną o połowę renty. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 133
Roszczenie o odszkodowanie z Kodeksu cywilnego Pracownicy, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, oprócz opisanych świadczeń, mogą w drodze postępowania sądowego na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego (art. 444 i 445 Kodeksu cywilnego) domagać się przyznania świadczeń uzupełniających oraz odpowiedniej kwoty pienięŝnej z tytułu doznanej krzywdy tytułem zadośćuczynienia. Roszczenie o odszkodowanie obejmuje wszelkie konieczne i celowe wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, np.: koszty leczenia (lekarstwa, konsultacje lekarzy specjalistów, dodatkowa opieka pielęgniarska, rehabilitacja lecznicza), koszty zwiększonych potrzeb Ŝywieniowych, koszty protezowania i wyposaŝenia w specjalistyczny sprzęt medyczny, koszty szkolenia związane z przygotowaniem do wykonywania innego zawodu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 134
Renta uzupełniająca/zadośćuczynienie zgodnie z kc JeŜeli w wyniku wypadku: pracownik utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się potrzeby pracownika lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, moŝe on Ŝądać od pracodawcy odpowiedniej renty uzupełniającej. Poszkodowany, moŝe Ŝądać przyznania zadośćuczynienia pienięŝnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest świadczeniem jednorazowym, czyli moŝna go dochodzić tylko raz. Podstawą tego Ŝądania mogą być cierpienia: fizyczne i psychiczne występujące oddzielnie lub łącznie. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 135
Kiedy moŝna dochodzić roszczeń cywilnych? Niezbędnym warunkiem przystąpienia do dochodzenia roszczeń z przepisów Kodeksu cywilnego jest uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Dochodzenie roszczeń uzupełniających z wypadków przy pracy, opartych na przepisach prawa cywilnego, wymaga wykazania odpowiedzialności pracodawcy z tytułu czynu niedozwolonego oraz udowodnienia szkody i związku pomiędzy zdarzeniem (wypadkiem przy pracy) a powstaniem szkody (utratą perspektyw na przyszłość). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 136
Odszkodowanie za przedmioty osobiste Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem: przedmiotów osobistego uŝytku, przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy. Jednak wyjątek stanowią tu utrata lub uszkodzenie: pojazdów samochodowych oraz wartości pienięŝnych, za ich utratę lub uszkodzenie nie moŝna dochodzić od pracodawcy odszkodowania. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 137
Do kiedy moŝna dochodzić odszkodowania z Kodeksu cywilnego? W przypadku chęci dochodzenia roszczeń z Kodeksu cywilnego Czas, w jakim moŝna wystąpić o nie do sądu, to 3 lata (art. 442 1 kc). Oznacza to, Ŝe od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o: szkodzie (uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia) i osobie ponoszącej odpowiedzialność z tego tytułu, nawet gdyby nie wystąpiła jeszcze strata majątkowa, do dnia wniesienia pozwu do sądu cywilnego nie moŝe upłynąć więcej niŝ 3 lata jest to tzw. okres przedawnienia. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 138