Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego ZUS. mgr Piotr Wróblewski. piotr.wroblewski@vp.pl

Transkrypt

1 Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego ZUS mgr Piotr Wróblewski piotr.wroblewski@vp.pl 1

2 Akty prawne Ustawa z dnia r. Kodeks pracy (Dz. U z 1998r. nr 21 poz j.t.) Ustawa z dnia r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 167 poz 1322) zwana ustawą wypadkową Ustawa z dnia r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. nr 31 poz. 267 z późn. zm.) zwana ustawą zasiłkową Ustawa z dnia r. emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153 poz. 1227) zwana ustawą emerytalno-rentową Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. z 2002r. nr 234 poz. 1974) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2009r. nr 105 poz. 869) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie dokonywania rozliczeń kosztów badań niezbędnych do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie (Dz.U. z 2003r. nr 70 poz. 646) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2002r. nr 200, poz. 1692) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 marca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz.U nr 50 poz. 304) ostatnia zmiana z aktualną tabelą stawek ubezpieczenia 2

3 Definicja wypadku przy pracy Art. 3 ustawy wypadkowej Wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą lub wykonywaniem działalności objętej ubezpieczeniem wypadkowym (np. umowa zlecenie, działalność gospodarcza, itp.). Można wyróżnić cztery elementy definicji wypadku: - Nagłość zdarzenia, - Przyczyna zewnętrzna, - Uraz, - Związek z pracą lub działalnością ubezpieczoną. Definicja wypadku w drodze do lub z pracy Art. 57b ustawy emerytalno-rentowej. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza. Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca: 1) innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego; 2) zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych; 3) zwykłego spożywania posiłków; 4) odbywania nauki lub studiów. Definicja choroby zawodowej Art kodeksu pracy Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Chorobę zawodową stwierdza lekarz posiadający odpowiednie uprawnienia orzecznicze zatrudniony w jednostce orzeczniczej np. w wojewódzkiej przychodni medycyny pracy. Na podstawie tego orzeczenia Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu lub nie choroby zawodowej. Tryb zgłaszania podejrzenia choroby zawodowej i orzekania o stwierdzeniu choroby zawodowej oraz obowiązki pracodawcy w tym zakresie zawarte są w art kodeksu pracy. 3

4 Konsekwencją podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu jest prawo do pobierania świadczeń w razie ulegnięcia wypadkowi lub zapadnięcia na chorobę zawodową. Natomiast świadczenia z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy są wypłacane w związku z podleganiem ubezpieczeniu chorobowemu lub rentowemu. Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia: Art. 6 ustawy wypadkowej zasiłek chorobowy dla ubezpieczonego, którego czasowa niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; świadczenie rehabilitacyjne dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; zasiłek wyrównawczy dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny ubezpieczonego lub rencisty; renta z tytułu niezdolności do pracy dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; renta szkoleniowa dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej; dodatek pielęgnacyjny; pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. Wymienione świadczenia przysługują niezależnie od tytułu ubezpieczenia z wyjątkiem zasiłku wyrównawczego, który przysługuje jedynie pracownikom. 4

5 Z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy przysługują następujące świadczenia: zasiłek chorobowy dla ubezpieczonego podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu, którego czasowa niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy; (art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy zasiłkowej) renta z tytułu niezdolności do pracy bez wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku w drodze; (art. 57a ustawy emerytalno rentowej) Ustalanie prawa do świadczeń Prawo do wszystkich wymienionych świadczeń ustalane jest na wniosek osoby zainteresowanej. (nie ma możliwości ustalenia świadczenia z urzędu). Prawo do: - rent, - jednorazowego odszkodowania, - pokrycia kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą, - dodatków pielęgnacyjnego i dla sieroty zupełnej ustala i świadczenia te wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do: - zasiłku chorobowego, - zasiłku wyrównawczego, - świadczenia rehabilitacyjnego ustalane jest przy zastosowaniu odpowiednio przepisów ustawy zasiłkowej z uwzględnieniem odmienności wynikających z ustawy wypadkowej (odmienności zostaną omówione niżej) tzn. że: - płatnik uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego wypłaca również zasiłki z ubezpieczenia wypadkowego dla ubezpieczonych za których rozlicza składki (płatnicy rozliczający składki dla ponad 20 ubezpieczonych) - a w pozostałych przypadkach prawo ustala i świadczenia wypłaca ZUS właściwy miejscowo ze względu na siedzibę płatnika. (płatnicy rozliczający składki dla mniej niż 21 ubezpieczonych) Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego ustala w drodze decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych a wypłaca - płatnik uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego wypłaca również świadczenia rehabilitacyjne ubezpieczenia wypadkowego dla ubezpieczonych za których rozlicza składki (płatnicy rozliczający składki dla ponad 20 ubezpieczonych) - w pozostałych przypadkach prawo ustala i świadczenia wypłaca ZUS właściwy miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego Liczbę ubezpieczonych dla celów ustalania prawa do zasiłku chorobowego i wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego ustala się na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego według stanu na pierwszy miesiąc w którym dokonali takiego zgłoszenia. 5

6 Wyłączenie prawa do świadczeń Art. 21 ustawy wypadkowej Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Powyższe okoliczności stwierdza się w odpowiednich punktach protokołu powypadkowego lub karty wypadku. Okoliczności takie nie mają wpływu na prawo do zasiłku lub renty wypłacanych w związku z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Odmowa świadczeń w drodze decyzji ZUS Art. 22 ustawy wypadkowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w przypadku: 1) nieprzedstawienia protokołu powypadkowego lub karty wypadku; 2) nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy; 3) gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne. Odmowa przyznania świadczeń z powodów, o których mowa powyżej następuje w drodze decyzji ZUS. Osobom: 1) prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, 2) duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia oraz członkom ich rodzin świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, nie przysługują w razie wystąpienia w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 zł do czasu spłaty całości zadłużenia. Prawo do zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, jednorazowego odszkodowania i pokrycia kosztów świadczeń medycznych, przedawnia się, jeżeli zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie tych świadczeń z tytułu choroby zawodowej. Jeżeli zadłużenie zostanie uregulowane w tym terminie świadczenia przysługują od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. W przypadku uregulowania zaległości po upływie terminu wypłata świadczeń (np. zasiłku lub renty) następuje od dnia spłaty całości zadłużenia. (art. 6 ust. 2 ustawy wypadkowej) Ewentualne nieopłacalnie składek przez płatnika nie ma wpływu na prawo do świadczeń z tytułu wypadku dla ubezpieczonych za których nie opłacił on składki. 6

7 Braki formalne i merytoryczne Art. 22 ust 3 ustawy wypadkowej Jeżeli w protokole powypadkowym lub karcie wypadku są braki formalne, ZUS niezwłocznie zwraca protokół lub kartę wypadku w celu ich uzupełnienia. Braki formalne mogą dotyczyć jedynie protokołu powypadkowego lub karty wypadku nie dotyczą pozostałej dokumentacji powypadkowej (wyjaśnień poszkodowanego, informacji zebranych od świadków protokołów oględzin itp.). Warunkiem jest jednak aby dołączone dokumenty spełniały wymogi środka dowodowego tj. kserokopie powinny być uwiarygodnione przez potwierdzenie ich zgodności z oryginałem, dokumenty powinny być podpisane przez osoby uczestniczące w danej czynności postępowania, powinny zawierać niezbędne elementy np. datę sporządzenia, imiona i nazwiska osób których dotyczą itp. Rodzaje braków formalnych w odniesieniu do protokołów powypadkowych i kart wypadków: 1. Sporządzenie protokołu powypadkowego zamiast karty wypadku lub odwrotnie. 2. Nieprawidłowy skład zespołu powypadkowego jednoosobowy, składający się z dwóch pracodawców (wspólników spółki), składający się z dwóch pracowników służby BHP, składający się z dwóch pracowników bez wskazania który pełni obowiązki służby bhp. 3. Brak pieczęci nagłówkowej pracodawcy. 4. Niewypełnienie istotnych punktów protokołu lub karty wypadku np. imienia i nazwiska poszkodowanego, danych pracodawcy, daty wypadku, opisu okoliczności i przyczyn wypadku, stwierdzenia czy wypadek jest czy nie wypadkiem przy pracy, brak stwierdzeń w zakresie istotnym dla ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego (np. w pkt. 5 protokołu przyczyny wypadku). 5. Brak wymaganych podpisów osób sporządzających, potwierdzających zapoznanie się z treścią i odebranie protokołu przez poszkodowanego i zatwierdzenie protokołu przez pracodawcę. 6. Brak wskazania skutków wypadku uniemożliwiający określenie urazów. Inne nie formalne błędy nie powodują odesłania protokołu powypadkowego lub karty wypadku, skutkują natomiast koniecznością uzyskania wyjaśnień od pracodawcy na podstawie art. 122 ustawy emerytalno-rentowej w zw. z art. 58 ustawy wypadkowej. Błędy takie obejmują: 1. Braki w opisie wypadku np. brak określenia miejsca lub czasu zaistnienia wypadku, lakoniczny opis przebiegu wypadku skutkujący brakiem możliwości określenia przyczyny zewnętrznej zdarzenia, brak wskazania związku pomiędzy czynnościami wykonywanymi poza zakładem pracy przez poszkodowanego a jego obowiązkami. 2. Zbyt pobieżne ustalenie przyczyn wypadku (tylko nieostrożność, brak koncentracji, zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem itp.) 3. Niespójność pomiędzy poszczególnymi dokumentami w postępowaniu powypadkowym i protokołem lub kartą wypadku dotycząca daty zdarzenia, miejsca wypadku, jego przebiegu, danych osobowych poszkodowanego. 4. Nie przeprowadzenie lub nie udokumentowanie czynności dowodowych w postępowaniu powypadkowym np. brak zapisu wyjaśnień poszkodowanego, brak zebrania informacji od świadków wypadku, nie uzyskanie dokumentów medycznych potwierdzających uraz itp. 7

8 Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego Art ustawy wypadkowej Przy ustalaniu prawa do tego świadczenia w przedmiocie podstawy wymiaru, wysokości oraz wypłaty ustawa wypadkowa odsyła do przepisów ustawy zasiłkowej z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej. Stąd wniosek, że przepisy ustawy wypadkowej mają charakter uregulowania szczególnego w stosunku do ustawy zasiłkowej i mają pierwszeństwo w stosowaniu, dopiero brak uregulowania w ustawie wypadkowej umożliwia zastosowanie przepisu ustawy zasiłkowej. Dlatego też w pierwszej kolejności ustala się prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego i przypadku braku prawa ustalane jest prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. Ustalenie prawa do zasiłku Warunki ustalenia prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego: - podleganie ubezpieczeniu wypadkowemu w dniu wypadku, - ulegnięcie wypadkowi przy pracy lub zachorowanie na chorobę zawodową potwierdzone odpowiednim dokumentem tj. protokołem powypadkowym lub kartą wypadku, albo decyzją o stwierdzeniu choroby zawodowej - przedstawienie zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy wystawionego na odpowiednim formularzu (ZUS ZLA) - powstanie niezdolności do pracy wskutek wypadku przy lub choroby zawodowej, w razie potrzeby potwierdzone osobnym zaświadczeniem lekarskim w każdym przypadku przy niezdolności do pracy wskutek choroby zawodowej oraz w razie wątpliwości przy niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku przy pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jest szczególną formą zasiłku chorobowego i przysługuje: - niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu (nie ma konieczności zachowania tzw. okresu wyczekiwania wynoszącego 30 dni przy obowiązkowym ubezpieczeniu chorobowym i 90 dni przy dobrowolnym), - od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową nie wypłaca się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z art. 92 kodeksu pracy - w wysokości 100% podstawy jego wymiaru Zasiłek nie przysługuje gdy ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy (np. stażyści skierowani na staż z Powiatowego Urzędu Pracy, niektóre grupy zawodowe). Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje przez 182 dni tak samo jak zwykły zasiłek chorobowy (wyjątkiem jest niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą oraz przypadająca w okresie ciąży wówczas zasiłek przysługuje przez 270 dni). Jeżeli po upływie tego okresu ubezpieczony będzie nadal niezdolny do pracy wówczas może ubiegać się o inne świadczenia o charakterze okresowym świadczenie rehabilitacyjne lub rentę. 8

9 Podstawa wymiaru Podstawę wymiaru zasiłku stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe i wynosi ona: 1) Dla pracowników kwotę przeciętnego wynagrodzenie miesięcznego wypłaconego za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc w którym powstała niezdolność do pracy po odliczeniu kwoty potrąconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, (zasady ustalania zawiera rozdział 8 ustawy zasiłkowej) 2) Dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osób odbywających służbę zastępczą, zleceniobiorców, prowadzących działalność gospodarczą, współpracujących przy prowadzeniu działalności gospodarczej, więźniów skierowanych do pracy i duchownych jest równa kwocie przychodu za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy po odliczeniu kwoty stanowiącej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe niezależnie od przystąpienia lub nie do ubezpieczenia chorobowego ( zasady ustalania zawiera rozdział 9 ustawy zasiłkowej) 3) pozostałym osobom - stosuje się zasady określone w art. 46, 48 i 52 ustawy zasiłkowej, z tym że przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe po odliczeniu kwoty odpowiadającej 11,26% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe. Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, o którym mowa w pkt 3, powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia wypadkowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi - po odliczeniu kwoty odpowiadającej 11,26% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe: 1) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium sportowego - dla ubezpieczonych będących stypendystami sportowymi, 2) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych będących słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, 3) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych będących osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący; 4) kwota otrzymanego za ten miesiąc uposażenia - dla ubezpieczonych będących funkcjonariuszami celnymi Tryb postępowania płatnicy rozliczający poniżej 21 osób. W przypadku gdy ZUS ustala prawo do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego należy przesłać do jednostki terenowej ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek (pracodawcy) tak jak przy zwykłym zasiłku wypełniony odpowiednio formularz oświadczenia płatnika składek Z-3 (dla pracowników) lub Z-3a (dla pozostałych ubezpieczonych) wraz z zaświadczeniem o niezdolności do pracy ZLA oraz dokumentację powypadkową oryginał protokołu powypadkowego lub karty wypadku oraz kopie dokumentów sporządzonych w trakcie postępowania powypadkowego. W takim przypadku przy przekazywaniu kolejnych wniosków o inne świadczenia nie ma już potrzeby przekazywania dokumentacji powypadkowej należy jedynie wskazać kiedy i do której jednostki terenowej ZUS została ona przesłana. 9

10 Tryb postępowania płatnicy rozliczający ponad 20 osób. Art. 10 ustawy wypadkowej. Płatnik ustala prawo do zasiłku i jego wysokość samodzielnie. Podstawą do ustalenia prawa do zasiłku w wysokości 100% podstawy wymiaru na podstawie ustawy wypadkowej jest prawomocna decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej albo zatwierdzony protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub karta wypadku zawierająca stwierdzenie, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy oraz nie zawierające stwierdzeń wykluczających prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego na podstawie art. 21 ustawy wypadkowej. Możliwość skierowania sprawy do ZUS płatnicy rozliczający ponad 20 osób. Płatnik samodzielnie ustalający prawo do zasiłków chorobowych, który ma wątpliwości czy ubezpieczonemu należny jest zasiłek chorobowy w związku z wypadkiem przy pracy (np. czy zdarzenie zdaniem ZUS jest wypadkiem przy pracy) może skorzystać z możliwości złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczeń dla ubezpieczonego w drodze decyzji. Wniosek taki płatnik składa w trybie art. 63 ust.2 ustawy zasiłkowej w związku z art. 58 ustawy wypadkowej. Z podobnego uprawnienia może skorzystać ubezpieczony, który uważa, że zostały naruszone jego uprawnienia w zakresie ustalania uprawnień do zasiłku.(art. 63 ust. 1 ustawy zasiłkowej w związku z art.7 i 58 ustawy wypadkowej) Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego Art ustawy wypadkowej. Świadczenie to jest dosyć wąsko unormowane przez przepisy ustawy wypadkowej i ustawodawca odsyła tutaj do przepisów ustawy zasiłkowej. Tak jak w przypadku zasiłku chorobowego przepisy ustawy wypadkowej mają charakter przepisów szczególnych i z tego względu mają pierwszeństwo w stosowaniu. Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru obliczanej tak jak dla zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego z zachowaniem zasad waloryzacji świadczenia określonych w ustawie zasiłkowej. (zasady waloryzacji określa art. 19 ustawy zasiłkowej) Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje, jeżeli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. O tych okolicznościach oraz o związku niezdolności do pracy z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 18 ustawy zasiłkowej). Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub do świadczenia przedemerytalnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów. Tryb składania wniosku Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa ubezpieczony za pośrednictwem płatnika składek lub bezpośrednio w jednostce terenowej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania na formularzu ZUS Np-7. Do wniosku należy dołączyć: zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie (ZUS N-9), 10

11 w przypadku pracowników wywiad zawodowy formularz ZUS N-10 oraz dokumentację powypadkową lub decyzję stwierdzającą chorobę zawodową (o ile nie były przekazane wcześniej). Wniosek należy złożyć na początku 4 miesiąca niezdolności do pracy ze względu na 2 miesięczny czas jego rozpatrywania wcześniejsze złożenie umożliwia ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego przed końcem okresu pobierania zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy Ustalanie uprawnień, podstawy wymiaru i wysokości zasiłku odbywa się na podstawie przepisów ustawy zasiłkowej. Ustalenie prawa Warunki ustalenia prawa do zasiłku chorobowego w związku z wypadkiem w drodze: - podleganie ubezpieczeniu chorobowemu w dniu wypadku, - ulegnięcie wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy potwierdzone kartą wypadku, - przedstawienie zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy wystawionego na odpowiednim formularzu (ZUS ZLA) - powstanie niezdolności do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy w razie wątpliwości potwierdzone osobnym zaświadczeniem lekarskim. Zasiłek chorobowy w związku z wypadkiem w drodze do lub z pracy przysługuje: - od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego czyli niezależnie od okresu ubezpieczenia (nie ma konieczności zachowania tzw. okresu wyczekiwania). - odmienne niż zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje pracownikowi dopiero po wyczerpaniu 33 dni wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (lub 14 dni w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia) w związku z wypadkiem w drodze wynagrodzenie to jest należne w wysokości 100% wynagrodzenia. (art. 92 kodeksu pracy) - w wysokości 100% podstawy wymiaru. Zasiłek chorobowy w związku z wypadkiem w drodze przysługuje przez 182 dni tak samo jak zwykły zasiłek chorobowy (wyjątkiem jest niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą oraz przypadająca w okresie ciąży wówczas zasiłek przysługuje przez 270 dni). Jeżeli po upływie tego okresu ubezpieczony będzie nadal niezdolny do pracy wówczas może ubiegać się o inne świadczenia o charakterze okresowym świadczenie rehabilitacyjne lub rentę. Podstawę wymiaru określa się według zasad omówionych przy zasiłku chorobowym z ubezpieczenia wypadkowego przy czym uwzględnia się kwotę będącą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek nie przysługuje w przypadku nie opłacania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (dotyczy np. prowadzących działalność gospodarczą). Gdy ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy zasiłek nie przysługuje (np. stażyści skierowani na staż z Powiatowego Urzędu Pracy, niektóre grupy zawodowe). 11

12 Tryb postępowania płatnicy rozliczający poniżej 21 ubezpieczonych W przypadku gdy ZUS ustala prawo do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego należy przesłać do jednostki terenowej ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek (pracodawcy) wypełniony odpowiednio formularz oświadczenia płatnika składek Z-3 (dla pracowników) lub Z-3a (dla pozostałych ubezpieczonych) wraz z zaświadczeniem o niezdolności do pracy ZLA oraz dokumentację powypadkową oryginał karty wypadku oraz kopie dokumentów sporządzonych w trakcie postępowania powypadkowego. Tryb postępowania płatnicy rozliczający ponad 20 osób. Art. 61 ustawy zasiłkowej. Płatnik ustala prawo i wysokość zasiłku samodzielnie. Podstawą do ustalenia zasiłku w wysokości 100% podstawy wymiaru na podstawie ustawy zasiłkowej jest karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy zawierająca stwierdzenie, że zdarzenie jest wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Możliwość skierowania sprawy do ZUS płatnicy rozliczający ponad 20 osób. Płatnik samodzielnie ustalający prawo do zasiłków chorobowych, który ma wątpliwości czy ubezpieczonemu należny jest zasiłek chorobowy w związku z wypadkiem w drodze (np. czy zdarzenie zdaniem ZUS jest wypadkiem w drodze) może skorzystać z możliwości złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczeń dla ubezpieczonego w drodze decyzji. Wniosek taki płatnik składa w trybie art. 63 ust.2 ustawy zasiłkowej. Z podobnego uprawnienia może skorzystać ubezpieczony, który uważa, że zostały naruszone jego uprawnienia w zakresie ustalania uprawnień do zasiłku.(art. 63 ust. 1 ustawy zasiłkowej) Wypadek w drodze a świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne nie ulega podwyższeniu z tytułu powstania niezdolności do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy a więc wypłacane jest w wysokości przewidzianej w ustawie zasiłkowej 90% podstawy wymiaru w pierwszych trzech miesiącach pobierania i 75% podstawy wymiaru w kolejnych miesiącach pobierania. (art. 19 ustawy zasiłkowej) z zachowaniem zasad waloryzacji określonych w ustawie zasiłkowej. 12

13 Porównanie zasiłków chorobowych Zwykły zasiłek chor. Zasiłek chor. w związku z wypadkiem w drodze Zasiłek chorobowy z ubezp. wypadkowego Akt prawny Ustawa zasiłkowa Ustawa zasiłkowa Ustawa wypadkowa i zasiłkowa Dzień powstania prawa do zasiłku Konieczne podleganie ubezpieczeniu Wymagany okres ubezpieczenia Pracownicy od 34 lub 15 (od 50 roku życia) dnia niezdolności do pracy. Pozostali ubezpieczeni od pierwszego dnia niezdolności Chorobowe obowiązkowe lub dobrowolne 30 dni przy ubezpieczeniu obowiązkowym lub 90 przy dobrowolnym Pracownicy od 34 lub 15 (od 50 roku życia) dnia niezdolności do pracy. Pozostali ubezpieczeni od pierwszego dnia niezdolności Chorobowe obowiązkowe lub dobrowolne Od pierwszego dnia ubezpieczenia Wszyscy ubezpieczeni od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową Wypadkowe obowiązkowe Niezależnie od okresu ubezpieczenia Wysokość zasiłku 80% podstawy 100% podstawy 100% podstawy wymiaru wymiaru wymiaru Kod tytułu świadczenia / przerwy w formularzu RSA 13

14 Jednorazowe odszkodowanie (art. 11 ust 1 ustawy wypadkowej) Jednorazowe odszkodowanie w myśl przepisów ustawy wypadkowej przysługuje tylko wówczas, gdy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ubezpieczony doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Można więc to świadczenie traktować jako formę ekwiwalentu pieniężnego z ubezpieczenia wypadkowego za poniesiony uszczerbek na zdrowiu. Uszczerbek na zdrowiu (Art. 11 ust. 2 i 3 ustawy wypadkowej) Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji o fakcie tym zaświadcza lekarz prowadzący leczenie. Wysokość odszkodowania (Art. 12 ustawy wypadkowej) Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku, (ogłoszonego dla celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski" przez Prezesa GUS) za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5- krotność przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji (tzw. I grupa inwalidzka) powstała wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Zwiększenie to stosuje się także, jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w stosunku do rencisty została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. Ustawodawca przewidział także możliwość wypłaty ponownie jednorazowego odszkodowania w przypadku zwiększenia istniejącego stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu o kolejnych 10 punktów procentowych. Jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Członkowie rodziny uprawnieni do odszkodowania: 1) małżonek, 2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym 14

15 również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej (w rozumieniu art. 68 ustawy emerytalno-rentowej), 3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony. Prawo do jednorazowego odszkodowania dla małżonka pracownika jest jednak wyłączone w przypadku orzeczonej separacji. Wysokość odszkodowania Art. 14 ustawy wypadkowej. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, przysługuje ono w wysokości: 1) 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko; 2) 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodziny. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie: 1) małżonek i jedno lub więcej dzieci odszkodowanie przysługuje w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie na każde dziecko; 2) dwoje lub więcej dzieci odszkodowanie przysługuje w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko. Jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny, każdemu z nich odszkodowanie przysługuje w wysokości 3,5-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci, odszkodowanie to przysługuje w wysokości 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugiego i każdego następnego uprawnionego. Kwotę jednorazowego odszkodowania dzieli się w równych częściach między uprawnionych. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pomniejsza się o kwotę jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłaconego temu ubezpieczonemu lub renciście. Wysokość stawek odszkodowania. Do ustalenia kwoty jednorazowego odszkodowania przyjmuje się wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku obowiązujące w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Jest to forma waloryzacji tego świadczenia. Stawki odszkodowań ogłaszane są corocznie w Monitorze Polskim i obowiązują od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku. Wysokość kwot jednorazowego odszkodowania zaokrągla się do pełnych złotych już przy ogłaszaniu stawek. 15

16 Obowiązujące wysokości stawek odszkodowań 16

17 Sposób składnia wniosku o jednorazowe odszkodowanie Tryb składania wniosku o odszkodowanie reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania Prawo do jednorazowego odszkodowania ustalane jest po złożeniu w ZUS wniosku. Wniosek składa się w jednostce terenowej właściwej ze względu na miejsce zamieszkania (zameldowania) osoby ubiegającej się o przyznanie odszkodowania (może więc być inna niż ustalająca prawo do zasiłku). 17

18 1. Wniosek o jednorazowe odszkodowanie ubezpieczony lub uprawniony członek rodziny składa do płatnika składek. Wniosek powinien zawierać dane identyfikacyjne płatnika i ubezpieczonego (NIP i Regon płatnika oraz PESEL i NIP ubezpieczonego). 2. Płatnik składek po otrzymaniu wniosku kompletuje dokumentację niezbędną do ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego w szczególności: - protokół powypadkowy lub kartę wypadku, - prawomocny wyrok sądu w sprawie ustalenia wypadku przy pracy, - decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, - zaświadczenie o stanie zdrowa wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się ubezpieczony (lekarza prowadzącego leczenie) - odpis aktu zgonu w przypadku śmierci osoby, która uległa wypadkowi przy pracy lub u której stwierdzono chorobę zawodową. 3. Płatnik składek po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przekazuje wniosek wraz ze skompletowaną dokumentacją terenowej jednostce ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego, w celu ustalenia prawa do jednorazowego odszkodowania. Do dokumentacji warto dołączyć kopie dokumentów (dowodów) sporządzonych w postępowaniu powypadkowym ZUS i tak się o nie zwróci. W przypadku przekazania dokumentacji powypadkowej wcześniej np. z w celu ustalenia prawa do zasiłku chorobowego nie ma konieczności przesyłania jej ponownie wystarczy wskazać kiedy i do której jednostki terenowej ZUS została przekazana. Ubezpieczony będący płatnikiem składek osoby z nim współpracujące a także uprawnieni członkowie ich rodzin kompletują dokumentację i przekazują ją wraz z wnioskiem o jednorazowe odszkodowanie bezpośrednio do właściwej ze względu na miejsce zamieszkania jednostce terenowej ZUS. Podobnie należy postąpić w razie braku płatnika zobowiązanego do skompletowania dokumentacji. oraz w przypadku wniosku o odszkodowanie w związku ze zwiększeniem uszczerbku o ponad 10%. 18

19 Pokrycie kosztów świadczeń medycznych Art. 23 ustawy wypadkowej Skierowanie na leczenie stomatologiczne lub szczepienia ochronne Ze środków funduszu wypadkowego pokrywane są koszty skutków wypadków przy pracy lub chorób zawodowych związane ze świadczeniami zdrowotnymi z zakresu: - stomatologii - szczepień ochronnych na które ubezpieczony został skierowany przez lekarza orzecznika na wniosek lekarza leczącego. Nie ma więc możliwości pokrycia z funduszu wypadkowego kosztów poniesionych przez poszkodowanego w związku z leczeniem skutków wypadku bez uprzedniego uzyskania skierowania przez lekarza orzecznika. Świadczeń zdrowotnych z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 1, udzielają świadczeniodawcy, z którymi dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Rozliczenie kosztu następuje bezpośrednio pomiędzy placówką medyczną a ZUS. Wniosek o pokrycie kosztów składa ubezpieczony w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Do wniosku należy dołączyć: - decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej - albo protokół powypadkowy lub kartę wypadku wraz z dokumentacją powypadkową o ile nie była wcześniej złożona w ZUS - warto dołączyć dokumentację medyczną Pokrycie kosztów wyrobów medycznych Art. 23 ustawy wypadkowej w brzmieniu obowiązującym od r. Ze środków funduszu wypadkowego pokrywane są również koszty wyrobów medycznych niezbędnych w leczeniu skutków wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (np. ortezy, gorsety ortopedyczne, kołnierze ortopedyczne, kule, protezy itp.) w wysokości udziału własnego ubezpieczonego określonego w przepisach ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Pokrycie tych kosztów następuje na wniosek ubezpieczonego. Wniosek składa ubezpieczony w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Do wniosku powinny być dołączone: - dowód zakupu wraz ze specyfikacją na zakup wyrobów medycznych w której podana będzie kwota udziału własnego w pokryciu kosztów zakupu - decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo protokół powypadkowy lub kartę wypadku z dokumentacją powypadkową o ile nie była wcześniej złożona w ZUS - warto dołączyć dokumentację medyczną Ustawa wypadkowa nie przewiduje możliwości pokrycia z funduszu wypadkowego kosztów jakichkolwiek innych świadczeń zdrowotnych np. prywatnej rehabilitacji. 19

20 Zwrot kosztów badań na zawartość alkoholu, środków odurzających i psychotropowych w organizmie Art. 21ust 3-5 ustawy wypadkowej Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest zobowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu. Zapis o odmowie poddania się badaniu powinien znaleźć się w protokole powypadkowym lub karcie wypadku w przewidzianym na to miejscu. Również udowodnione przyczyny, które uniemożliwiły poszkodowanemu poddanie się badaniu powinny być odnotowane w protokole powypadkowym lub karcie wypadku. Koszty badań, o których mowa powyżej zwracane są kierującemu na te badania przez ZUS pod warunkiem, że nie zostanie stwierdzone, że ubezpieczonemu, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. W razie takiego stwierdzenia koszty badań ponosi ubezpieczony. Dla możliwości dokonania zwrotu kosztów powyższych badań nie ma znaczenia czy zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy. Tryb składania wniosku Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokonywania rozliczeń kosztów badań niezbędnych do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie Wniosek składa się w terenowej jednostce ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek. Wzór wniosku zawiera wyżej wymienione rozporządzenie. Wniosku nie składa się gdy stwierdzono, że ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Do wniosku należy dołączyć 1) uwierzytelnioną kserokopię lub odpis protokołu powypadkowego albo karty wypadku; 2) uwierzytelnioną kserokopię wyników badań ubezpieczonego, na które ubezpieczony został skierowany przez płatnika składek; 3) oryginał dowodu stwierdzającego wysokość poniesionych kosztów badań Warto dołączyć dokumentację postępowania powypadkowego bo ZUS i tak się o nią zwróci Zwrot kosztów dokonywany jest w terminie 30 dniu od daty złożenia wniosku lub daty wyjaśnienia ostatniej wątpliwości (spowodowanej brakami formalnymi lub merytorycznymi wniosku lub dołączonych dokumentów) na rachunek bankowy płatnika składek wskazany we wniosku. 20