KOD UCZNIA KONKURS GEOGRAFICZNY MOJE MIEJSCE W EUROPIE DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I ETAP SZKOLNY 6 października 2014 Ważne informacje: 1. Masz 60 minut na rozwiązanie wszystkich zadań. 2. Zapisuj szczegółowe obliczenia i komentarze do rozwiązań zadań prezentujące sposób twojego rozumowania. Możesz korzystać z kalkulatora. 3. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj ołówka ani korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i napisz ponownie lub zaznacz inną odpowiedź. 4. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. Życzymy powodzenia! Maksymalna liczba punktów 60 100% Uzyskana liczba punktów % Podpis osoby sprawdzającej
Zadanie 1 Wpisz brakujące informacje dotyczące krain geograficznych. /5p. 1. to kraina geograficzna położona w północno-wschodniej części Niemiec z licznymi formami młodoglacjalnymi. 2. Łańcuch górski, który ciągnie się od Doliny Łaby po Bramę Morawską i stanowi naturalną granicę między Polską a Czechami, to... Znajduje się tam najwyższa góra Czech.. o wysokości.. m n.p.m. 3.. stanowią naturalną granicę między Polską a Słowacją. Najwyższa góra Słowacji, która znajduje się w paśmie, to.. 4. Czarnohora znajduje się w południowo-zachodniej części Ukrainy, w Karpatach Wschodnich. Na jej obszarze leży najwyższa góra tego państwa o wysokości... m n.p.m. 5. Rozległa równina, silnie zabagniona z powodu nieprzepuszczalnego podłoża, położona w większości po obu stronach granicy białorusko-ukraińskiej w dorzeczu rzeki Prypeć to.. Dane do zadań 2 4. Skrajne punkty Niemiec to: List na wyspie Sylt najbardziej wysunięty na północ 55 03 N, 8 24 E Haldenwanger Eck w Bawarii najbardziej wysunięty na południe 47 16 N, 10 10 E Isenbruch w Nadrenii Północnej-Westfalii najbardziej wysunięty na zachód 51 01 N, 5 53 E Deschka w Saksonii najbardziej wysunięty na wschód 51 16 N, 15 02 E Zadanie 2 /2p. Korzystając z powyższych danych, oblicz rozciągłość południkową Niemiec w stopniach i minutach oraz kilometrach (z dokładnością do dziesiętnych). Obliczenia: Wynik: 2
Zadanie 3 Dokończ zdania, korzystając z danych do zadań 2 4 i własnej wiedzy. /2p. Jedną z konsekwencji rozciągłości południkowej Niemiec jest różna długość dnia w części północnej i południowej w zależności od pory roku. W grudniu dzień jest najdłuższy w..., a w czerwcu w. Te różnice wynikają z ruchu Ziemi. Natomiast rozciągłość równoleżnikowa jest przyczyną różnic czasu słonecznego miejscowego. Stąd górowanie Słońca najwcześniej jest w.. Zadanie 4 Oblicz wysokość Słońca w momencie górowania w Haldenwanger Eck (47 16 N, 10 10 E) w dniu 22 grudnia. Obliczenia: /1p. Wynik: Zadanie 5 /2p. Oblicz, która godzina czasu słonecznego miejscowego jest w Isenbruch (51 N, 6 E), jeżeli w Orenburgu (52 N, 55 E) Słońce góruje. Obliczenia: Wynik:... 3
Zadanie 6 a) Rozpoznaj rzeki i jeziora opisane na mapie numerami od 1 do 10. /7p. 1. 6. 2. 7. 3. 8. 4. 9. 5. 10. b) Największym jeziorem Europy jest Ładoga położona na terenie północnej Rosji. Jego powierzchnia wynosi 18 000 km². Oblicz, jaka jest powierzchnia tego jeziora (w cm²) na mapie w skali 1: 10 000 000. Obliczenia: Wynik:... 4
Zadanie 7 Konkurs geograficzny. Etap szkolny /5p. a) Rozpoznaj formy rzeźby przedstawione na rysunkach. Następnie przyporządkuj im procesy i czynniki rzeźbotwórcze (a h), wybierając spośród: a)korazja, b)erozja(w tym egzaracja), c)abrazja, d)akumulacja, e)woda płynąca, f)lodowiec, g)lądolód, h)fala przybojowa Lp. Forma Procesy rzeźbotwórcze Czynniki rzeźbotwórcze 1. 2. 3 b) Podaj dwa niezbędne warunki do powstania formy oznaczonej w tabeli numerem 2. 1) 2) 5
Zadanie 8 Konkurs geograficzny. Etap szkolny /5p. Przyporządkuj klimatogramy A E do stacji meteorologicznych. Następnie określ klimat (a f) charakterystyczny dla danej stacji. Wybierz spośród: a)podzwrotnikowy morski, b)umiarkowany górski, c)umiarkowany ciepły morski, d)umiarkowany ciepły przejściowy, e)umiarkowany ciepły kontynentalny, f)subpolarny A B C D E STACJA METEOROLOGICZNA Wrocław (51 06 N, 16 53 E) Orenburg (51 45 N, 55 06 E) Zugzpitze (47 25 N, 10 59 E) Narjan Mar (67 39 N, 53 01 E) Essen (51 24 N, 6 58 E) WYSOKOŚĆ NAD POZIOMEM MORZA (m n.p.m.) 116 109 2960 7 153 KLIMATOGRAM KLIMAT 6
Zadanie 9 /2p. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę kraju, gdzie klimat ten dominuje. Następnie wpisz odpowiednio jego cechy (a g). Wybierz spośród: a) łagodna zima, b) mroźna zima, c) upalne lato, d) wysokie sumy opadów, e) niskie sumy opadów, f) małe roczne amplitudy temperatur, g) duże roczne amplitudy temperatur. Ukraina, Niemcy Klimat umiarkowany ciepły morski/przejściowy klimat umiarkowany ciepły kontynentalny kraj cechy klimatu Zadanie 10 /3p. Uzupełnij tabelę, przypisując klimatom odpowiednią roślinność potencjalną i gleby. Wybierz spośród: stepy, lasy liściaste, tajga, tundra, gleby bielicowe, gleby brunatne i płowe, czarnoziemy 1. 2. KLIMAT ROŚLINNOŚĆ GLEBY umiarkowany ciepły morski umiarkowany ciepły kontynentalny 3. umiarkowany chłodny 7
Zadanie 11 a) Rozpoznaj miasta zaznaczone na poniższej mapie cyframi od 1 do 8. /6p. 1. 5. 2. 6. 3. 7. 4.. 8.... b) Podaj jedną główną funkcję poniższych miast, wybierając spośród: polityczna, przemysłowa, uzdrowiskowa, religijna, komunikacyjna (wielki port morski) Hamburg Bratysława Donieck Karlowe Wary 8
Zadanie 12 Konkurs geograficzny. Etap szkolny Rozpoznaj państwa, których wybrane cechy oznaczono literami a d. Nazwy państw wybierz spośród sąsiadów Polski. /3p. a) Znaczny odsetek ludności stanowią Węgrzy i Romowie. b) Liczba Polaków sięga tam 7% ludności. c) Imigranci z Turcji stanowią jedną z największych mniejszości narodowych. d) Na wschodzie tego państwa mieszka wielomilionowa grupa ludności rosyjskojęzycznej. Zadanie 13 /1p. Wybierz właściwą odpowiedź. W Niemczech liczebnie dominuje: a)katolicyzm b)luteranizm c)luteranizm i islam d)katolicyzm i luteranizm Zadanie 14 /5p. Określ poprawność zdań. Zakreśl kółkiem P(prawda), jeśli zdanie jest prawdziwe lub F(fałsz), gdy zdanie jest nieprawdziwe. 1. Polska jest głównym partnerem handlowym Niemiec. P/F 2. Polska importuje z Rosji i Ukrainy głównie surowce. P/F 3. Głównym towarem eksportowym Polski na rynek niemiecki są warzywa i owoce. P/F 4. Wśród sąsiadów Polski najniższy wskaźnik PKB na osobę jest na Litwie. P/F 5. W strukturze zatrudnienia Niemiec dominuje przemysł. P/F 6. Cechą charakterystyczną krajów omawianego regionu jest ujemny lub zbliżony do zera przyrost naturalny. P/F 7. Na omawianym obszarze najwyższy wskaźnik HDI mają Niemcy i Czechy. P/F 8. Znane marki czeskich pojazdów to Skoda i Tatra. P/F 9. W tworzeniu PKB Białorusi największy udział ma rolnictwo. P/F 10. W tworzeniu PKB Czech największy udział mają usługi. P/F Zadanie 15 Uzupełnij zdanie nazwami państw. Wybierz spośród sąsiadów Polski. /1p. Język słowiański nie dominuje w i. 9
Zadanie 16 /2p. Depopulacja, która występuje między innymi na Ukrainie, jest spowodowana głównie wieloletnim ujemnym przyrostem naturalnym. W Niemczech, mimo ujemnego przyrostu naturalnego, zjawisko to nie występuje. Podaj dwie przyczyny, które hamują spadek liczby ludności w Niemczech: 1. 2. Zadanie 17 /2p. Intensywnie budowane w ostatnich latach drogi kołowe usprawniają przepływ towarów i osób w kraju oraz między krajami omawianego regionu. Poniżej podano główne szlaki w Polsce, które łączą lub w przyszłości połączą sąsiadów. Korzystając z mapy i własnej wiedzy dokończ poniższe zdania, wybierając spośród: a)a1 (E75) b)a4 (E40) c)s3 (E65) d)s8 i S61 (E67) e)a2(e30) 1. Trasa łącząca port w Świnoujściu z Czechami (przez Szczecin, Gorzów Wielkopolski, Legnicę do przejścia granicznego w Lubawce) to.. 2. Trasa łącząca Warszawę z Litwą (przez Łomżę, Suwałki do przejścia Budzisko) to 3. Trasa przez Polskę łącząca Niemcy z Ukrainą (od przejścia Jędrzychowice przez Wrocław, Kraków, Rzeszów do przejścia z Ukrainą w Korczowej) to.. 4. Trasa łącząca Trójmiasto z Czechami (przez Toruń, Łódź, Katowice do przejścia Gorzyczki) to 10
Zadanie 18 Konkurs geograficzny. Etap szkolny Dopasuj nazwy obiektów turystycznych (a g) do zdjęć, wybierając spośród: /6p. a)zamek Spiski, b)katedra w Kolonii, c)zamek w Trokach, d)zamek w Chocimiu, e)zamek w Mirze, f)twierdza Terezin, g)brama Holsztyńska Następnie podaj nazwy państw, w których występują. Lp. Obiekt turystyczny Państwo 1. 2. 3. 4. 5. 6. 11
BRUDNOPIS 12