I. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE. USTRÓJ POLITYCZNO-ADMINISTRACYJNY

Transkrypt

1 I. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE. USTRÓJ POLITYCZNO-ADMINISTRACYJNY Znajomość faktów 1. Zakreśl prawidłowy zestaw skrajnych punktów Polski. 1 p. a) szczyt Opołonek w Bieszczadach, przylądek Rozewie, zakole Odry koło Cedyni, zakole Bugu koło Hrubieszowa b) szczyt Rysy w Tatrach, Jastrzębia Góra, zakole Odry koło Bielinka, zakole Bugu koło Strzyżowa c) szczyt Opołonek w Bieszczadach, Jastrzębia Góra, zakole Odry koło Cedyni, zakole Bugu koło Strzyżowa d) szczyt Rysy w Tatrach, Jastrzębia Góra, zakole Odry koło Cedyni, zakole Bugu koło Hrubieszowa 2. Zaznacz na mapie skrajne punkty obszaru Polski i opisz je literami użytymi w tabeli, a następnie uzupełnij tabelę. 2 p. Skrajne punkty Polski Długość lub szerokość geograficzna (z dokładnością do 15 ) A. Na zachodzie B. Na północy C. Na wschodzie D. Na południu 3. Na mapie (powyżej) zaznacz lub narysuj południki charakterystyczne dla strefy czasu środkowoeuropejskiego: południk strefowy oraz południk stanowiący teoretyczną granicę tej strefy. Następnie zakreskuj widoczną na mapie część teoretycznej strefy czasu środkowoeuropejskiego i wpisz nazwę strefy sąsiedniej. 1 p. 1

2 4. W miejscu kropek wpisz nazwy rzek granicznych Polski, wybrane spośród podanych. 1 p. Bug, Dunajec, Nysa Łużycka, Odra, Olza, Poprad, San Na granicy wschodniej:...,... Na granicy południowej:...,...,... Na granicy zachodniej:..., PW Uzupełnij zdania, wpisując nazwy krajów sąsiadujących z Polską. 2 p. a) San to rzeka graniczna Polski i... b) Bug to rzeka graniczna Polski,... i... c) Odra i Nysa Łużycka to rzeki graniczne Polski i... d) Poprad i Dunajec to rzeki graniczne Polski i... e) Olza to rzeka graniczna Polski i Wpisz na mapie nazwy krajów sąsiadujących z Polską. 1 p. 7. Wpisz na mapie nazwy krajów sąsiadujących z Polską przed upadkiem komunizmu. 1 p. 8. P Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy państw sąsiadujących z Polską w okresie komunistycznym i obecnie. 2 p. Kierunek od Polski Zachodni Południowy Wschodni i północny w okresie komunistycznym Nazwy państw obecnie 2

3 9. Skreśl w zdaniach określenia nieprawdziwe. 1 p. Powierzchnia obszaru lądowego Polski wynosi 317,2 / 312,7 tys. km 2, a łącznie z morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym Polska liczy 344,5 / 322,6 tys. km 2. Pod względem powierzchni nasz kraj należy do dużych / średnich państw europejskich. 10. Przez terytorium Polski przebiegają granice trzech wielkich jednostek geologiczno-tektonicznych Europy. Wpisz ich nazwy na mapie. 2 p. 11. Uzupełnij zdania. 1 p. Obecny podział administracyjny wprowadzono w Polsce w... roku. Zmieniono wówczas podział...stopniowy na...stopniowy. Przed tą zmianą terytorium Polski dzieliło się na... województw, obecnie na... województw. Wśród około 380 powiatów większość stanowią powiaty P W miejscu kropek wpisz nazwy województw, które na mapie oznaczono liczbami. 2 p

4 13. Na mapie wskaż strzałką powiat, w którym mieszkasz i zakreskuj powierzchnię województwa, w którym mieszkasz. 1 p. Znajomość terminów geograficznych 14. Korzystając z mapy, określ rozciągłość równoleżnikową i rozciągłość południkową Polski (z dokładnością do 15 ). Zapisz obliczenia. 2 p. Rozciągłość równoleżnikowa. Rozciągłość południkowa... 4

5 15. P Do terytorium państwa polskiego należą niektóre strefy morskie. Ich opisom podanym w tabeli przyporządkuj nazwy stref morskich wymienione poniżej. Podkreśl nazwy stref zaliczanych do terytorium Polski. 3 p. Strefy morskie: morze otwarte, morze terytorialne, wewnętrzne wody morskie, wyłączna strefa ekonomiczna Strefa morska Opis zatoki, zalewy i porty pod suwerenną władzą państwa pas wód morskich o szerokości 12 mil morskich, na którym państwo ma wyłączność rybołówstwa, kontroluje żeglugę; na takich wodach obowiązują przepisy celne i sanitarne tego państwa strefa o szerokości nieprzekraczającej 200 mil morskich, w której państwo nadbrzeżne ma suwerenne prawo do eksploatacji zasobów wód i dna morskiego strefa niepodlegająca zwierzchności żadnego państwa, w której panuje swoboda żeglugi, rybołówstwa, zakładania podwodnych kabli i rurociągów oraz swoboda przelotów (ewentualnie ograniczone ustaleniami międzynarodowymi) 16. Zakreśl prawidłową definicję tranzytu. 1 p. a) Tranzyt to przewożenie towarów i osób między dwoma miastami. b) Tranzyt to przewożenie towarów konwojami samochodów ciężarowych na dalekich trasach. c) Tranzyt to przewożenie towarów i osób przez dane terytorium. 17. P Wyjaśnij znaczenie pojęć transformacja ustrojowa i transformacja gospodarcza, posługując się przykładami z Polski. 2 p. Transformacja ustrojowa... Transformacja gospodarcza... Odczytywanie, interpretowanie i przetwarzanie informacji 18. Zapisz trzy informacje dotyczące zmian granic Polski w XX w., odczytane z mapy poniżej. 2 p. 5

6 Budowanie prostych modeli 19. Uzupełnij schemat przedstawiający podział administracyjny Polski, wpisując w miejscach wykropkowanych odpowiednie terminy. 1 p. województwa... (grodzkie i...)... (miejskie,. i.. 6

7 20. Przedstaw zmiany na mapie politycznej Europy Środkowej i Wschodniej w latach , zaznaczając wymienione zdarzenia na osi czasu i wpisując odpowiednią literę i rok. 3 p. A. Zjednoczenie Niemiec B. Rozpad ZSRR na 15 samodzielnych państw C. Rozpad Czechosłowacji na 2 suwerenne państwa: Czechy i Słowację oraz rozpad Jugosławii na 5 państw: Słowenię, Chorwację, Serbię i Czarnogórę, Bośnię i Hercegowinę, Macedonię D. Rozpad państwa Serbia i Czarnogóra na 2 suwerenne państwa: Serbię i Czarnogórę Zastosowanie wiedzy w rozwiązywaniu zadań praktycznych 21. PW Korzystając z mapy (poniżej) i własnej wiedzy, wykonaj polecenia. A. Odczytaj i zapisz współrzędne geograficzne Białej Podlaskiej i Zgorzelca. 1 p. Współrzędne geograficzne Białej Podlaskiej:.. Współrzędne geograficzne Zgorzelca:. B. Oblicz, która godzina czasu słonecznego jest w Białej Podlaskiej, kiedy w Zgorzelcu góruje Słońce. Zapisz obliczenia. 2 p. Obliczenia Wynik 7

8 22. PW Korzystając z mapy (powyżej) i własnej wiedzy, wykonaj polecenia. A. Odczytaj i zapisz współrzędne geograficzne Słupska i Bielska-Białej. 1 p. Współrzędne geograficzne Słupska:.. Współrzędne geograficzne Bielska-Białej:. B. Oblicz wysokość górowania Słońca w Słupsku w czasie przesilenia letniego. Zapisz obliczenia. 2 p. Obliczenia Wynik C. Podkreśl nazwę miasta, w którym w czasie przesilenia letniego Słońce góruje wyżej. 1 p. Bielsko-Biała, Słupsk D. Podkreśl nazwę miasta, w którym w czasie przesilenia letniego dzień jest dłuższy. 1 p. Bielsko-Biała, Słupsk 23. W Napisz, kiedy w Polsce następuje zmiana czasu z zimowego na letni. 1 p. 24. W W ostatnią sobotę marca podróżujesz pociągiem, który do stacji docelowej dojeżdża planowo w niedzielę o godzinie Podkreśl godzinę, którą w tym momencie będzie wskazywał dworcowy zegar na tej stacji. 1 p. a) 1.00 b) 2.00 c) Podaj przykład praktycznego znaczenia podziału administracyjnego kraju dla miejscowości, w której mieszkasz. 2 p Wyjaśnianie przyczyn, przebiegu i skutków zjawisk i procesów 26. P Podaj po jednym przykładzie konsekwencji rozciągłości równoleżnikowej i rozciągłości południkowej Polski. 2 p. Konsekwencja rozciągłości równoleżnikowej Konsekwencja rozciągłości południkowej 8

9 27. Wymień trzy cechy środowiska przyrodniczego Polski wynikające z jej położenia na pograniczu zachodniej i wschodniej Europy. 2 p Podaj po jednym przykładzie korzyści i utrudnień życia codziennego wynikających ze zmiany czasu z zimowego na letni. 2 p. Korzyść Utrudnienie P Wymień dwie korzyści i dwa zagrożenia (dla środowiska przyrodniczego lub gospodarki) wynikające z dogodnego położenia komunikacyjnego Polski w Europie. 2 p. Korzyści Zagrożenia Dostrzeganie problemów i proponowanie rozwiązań w skali lokalnej 30. W Uzupełnij tabelę, wpisując po jednym przykładzie korzyści i niedogodności wynikających z zamieszkiwania w pobliżu drogi tranzytowej o znaczeniu międzynarodowym. Oceny dokonaj z punktu widzenia właściciela firmy zlokalizowanej w tej miejscowości oraz ucznia miejscowej szkoły. 2 p. Korzyści Właściciel firmy Uczeń. Niedogodności Właściciel firmy Uczeń. 31. Podaj przykład zmiany, która dokonała się w Twoim regionie w wyniku transformacji gospodarczej. Wymień dwa skutki tej zmiany jeden pozytywny i jeden negatywny. 2 p. Zmiana..... Skutek pozytywny.. 9

10 . Skutek negatywny... 10