ZASADY EDYCJI TEKSTU
ZASTOSOWANIE CZCIONEK Czcionki bezszeryfowe (groteski) są czcionkami nagłówkowymi. Czcionkami tekstowymi są czcionki szeryfowe proste (antykwa, ang. Roman). Pisanki, ksenotypy, pisma gotyckie nie nadają się do tekstów naukowych (na szyldy, akcydensy itp.). Kursywa (ang. Italic) i pismo pochyłe (ang. Oblique) oraz czcionki wytłuszczone: półgruba (ang. Bold) i gruba (ang. Bolder) służą do wyróżnień śródtekstowych. Podkreślenie (ang. Underline) na ogół nie służy do niczego w druku, to proteza.
WYRÓŻNIENIA Nie stosujemy dwóch typów wyróżnień jednocześnie (np. pogrubiona kursywa). Nie używamy podkreślenia jako wyróżnienia. Wyróżnienia od najsubtelniejszego do najbardziej nachalnego: r o z s t r z e l e n i e, kursywa (pismo pochyłe), wytłuszczenie (pogrubienie), WERSALIKI i KAPITALIKI.
WYRÓŻNIENIA Zwiększenie rozmiaru czcionki też jest wyróżnieniem (nagłówki, śródtytuły: najlepiej o ok. +20%). 13 p. => 15,5 p. Zmniejszamy rozmiar czcionki dla elementów niestanowiących integralnej części tekstu (np. przypisy, spis załączników, najlepiej o ok. -20%). 13 p. => 10,5 p.
ZASADY INTERPUNKCJI Między końcowe litery słowa a następujące po nich znaki przestankowe:. ;,!? :, nie wstawiamy spacji. Po znakach przestankowych stawiamy spację (uwaga na zbieg dwóch znaków!). Między wyrażenie a otaczające je nawiasy: (...), [...], {...}, <...>, lub cudzysłowy:...,»...«, «...»,... nie wstawiamy spacji. Myślnik wymaga spacji z obu stron, ukośnik z żadnej (chyba że rozdziela wyrażenia wielowyrazowe).
ZASADY INTERPUNKCJI Apostrof ( ) i łącznik (-) nie są znakami interpunkcji, tylko ortografii. Nie wstawiamy kropki przed:...,?,!, ani po nich. Także po kropce oznaczającej skrót nie dostawiamy drugiej. Uwaga na znaki parzyste jakim znakiem wprowadzamy element wtrącony, takim go zamykamy.
FORMATOWANIE ZNAKÓW INTERPUNKCYJNYCH (1995) Ten sam! ustawa z 1996 r., rozporządzenie z 1998 r. Pojechał, a potem nie. kujawsko-pomorski Pogorzelec
BŁĘDNE ZNAKI INTERPUNKCYJNE /1995/ kujawsko pomorski, kujawsko pomorski 1995-2000, 1995-2000 cywilno-prawny w Megabank u, Anatol a James a El-Hakim a "Pogorzelec", Pogorzelec, Pogorzelec,,Pogorzelec",,Pogorzelec, 'Pogorzelec <<Pogorzelec>> Petent jak sam zeznał, pojechał (1995) kujawsko-pomorski 1995 2000 cywilnoprawny w Megabanku Anatola Jamesa El-Hakima Sartre a Pogorzelec «Pogorzelec» Petent jak sam zeznał pojechał lub: Petent, jak sam zeznał, pojechał lub: Petent (jak sam zeznał) pojechał
MYŚLNIK, MINUS, PAUZA, ŁĄCZNIK łącznik (dywiz, tiret): Bendkowska-Firlej, Ruda-Huta polsko-francuski francusko-polski myślnik: Petent jak sam zeznał pojechał tam rowerem. Należy złożyć oryginały lub potwierdzone kopie. minus: 225,8 lub -225,8 półpauza: w latach 1998 2005 (pełny zakres) zajmuje to 2 3 godzin (przybliżony wymiar) Pakt Ribbentrop Mołotow (między dwiema osobami) pauza: Kiedy do niego pójdziemy? Jutro. półpauza: Wyliczenie: punkt pierwszy, punkt drugi i ostatni.
ŁĄCZNIK (-) Mieści się w prawej górnej części klawiatury między zerem a znakiem równości Przykładowe zapisy Klient-serwer, czarno-biały, wejście-wyjście Trzecio-, drugo-, pierwszorzędowe cechy Kod pocztowy 27-400 50-letni 10-dniowy
PÓŁPAUZA ( ) CTRL+klawisz minusa na klawiaturze alfanumerycznej Służy do oznaczania podziału, czasu, liczb itp. Przykładowe zapisy Listopad grudzień W wieku 4 6 lat
MYŚLNIK ( ) CTRL+Alt+klawisz minus na klawiaturze alfanumerycznej Inaczej pauza, jest dwukrotnie dłuższy od półpauzy Stosowany w zdaniach zamiast dwukropka lub nawiasów Przykłady: Word edytor tekstu, który Serwer główny komputer w naszej sieci właśnie się popsuł. Pojęcia: dobra zła sieć są względne.
UKOŚNIK Ukośnik nie zastępuje nawiasu. Ukośnika nie używa się w skrótach. Ukośnik rozdziela równorzędne wyrażenia: np.: Liczba załączonych oryginałów/kopii: Ukośnik oddziela alternatywne końcówki rodzajowe (ale nie końcówki dodawane): np.: Wnioskodawca/-czyni zobowiązany/-na jest uzupełnić ale: Proszę, by aplikant(ka) dołączył(a) swój życiorys.
UKOŚNIK Ukośnik występuje: w adresach internetowych, oddzielając domenę, poddomenę, witrynę, podwitrynę od stron; przy podawaniu znaku pisma zgodnie z hasłownikiem; w formularzach urzędowych, zwł. przeznaczonych do elektronicznego przetwarzania danych; w wyrażeniach jednostek miar: na (km/h). Normalnie nie powinien występować w datach.
UKOŚNIK Prawidłowe: ww. nw. ds. nt. wg z s. jw. a.a. o. Bydgoszcz n. Notecią, k. Włodawy, p. Płońskiem Ankara (Turcja); Ankara Turcja pismo nr 256/07/08 dokumenty / kopie potwierdzone urzędowo = dokumenty i/lub kopie potwierdzone urzędowo http://uw.lublin.pl/bip/delegatury.html
ZNAKI MAŁO UŻYWANE nawiasy sześciokątne {...} nawiasy ostre <...> separator przeciwukośnik: \ podkreślenie _ tylda ~ cyrkumfleks ^ ampersand (etka) & małpa (adka) @ dolar $ i in. symbole walut cudzysłowy definicyjne...
WIELKIE LITERY Tekst napisany wersalikami jest znacznie trudniejszy do odczytania Złym zwyczajem jest składanie tekstu wersalikami kursywy, fontu kaligraficznego
TABULATORY Co pół cala lub 1,25 cm rozmieszczone są domyślne tabulatory (małe kreseczki pod linijka) W chwili wstawienia tabulatora w dowolnym miejscu linijki wszystkie domyślne tabulatory po jego stronie lewej znikają, po prawej pozostają Rodzaje tabulatorów: Tabulator lewy Tabulator prawy Tabulator środkowy (wyrównuje się po obu stronach tabulatora) Tabulator dziesiętny (tekst wyrównany jest do kropki lub przecinaka dziesiętnego)
DZIELENIE SŁÓW I ŁAMANIE WIERSZY Nie dzielimy słów, gdy jest dosyć miejsca Unikamy więcej niż dwóch podziałów pod rząd, dobrą zasadą jest unikanie w miarę możliwości podziału więcej niż jednego słowa na akapit Nie dzielimy słów w tytule, najlepiej dzielić tytułu i nagłówki na wiersze zgodnie z podziałem gramatycznym
ODSTĘPY Odstępy między wierszami w akapicie powinny być stałe Standardowa wielkość interlinii między wierszami wynosi zwykle 20% Odstępy między akapitami ustalamy korzystając z funkcji narzędzia Akapit
WCIĘCIA nie używamy spacji, tworząc wcięcie na początku akapitu w tradycyjnych standardach składu wcięcie akapitu powinno mieć głębokość jednego em (jednostka równa wielkości używanej czcionki w punktach, w 12-punktowej czcionce głębokość wynosi 12 punktów, wizualnie szerokość dwóch spacji) pierwszy akapit w tekście nie ma wcięcia
SYMBOLE I IN. ZNAKI % i stawiamy bezpośrednio po cyfrze: 25% symbole walut po liczbie i spacji $ = USD = dolar: 29 $ = EUR = euro: 13 EUR zł = PLN = złoty: 75 zł stawiamy przed numerem z odstępem: 45
PISOWNIA DAT Nieprawidłowa 02 maja 2008 2 maj 2008r. 2 maja 2008r. 2.V.2008 02 V 2008 02.V.2008. 02-05-2008 02/05/2008 2008-05-02 2008/05/02 Prawidłowa 2 maja 2008 dn. 2 maja 2008 r. 2 V 2008 dn. 2 V 2008 r. 2.5.2008 02.05.2008 w formularzach urzędowych też: 2008.05.02 itp.
LISTY PUNKTOWANE Źle Składniki sukcesu: Autonomia Budżet Czyn Dobrobyt: Przychody Rozchody Bilans: Aktywa Pasywa Dobrze Składniki sukcesu: autonomia; budżet; czyn; dobrobyt: przychody, rozchody, bilans: aktywa, pasywa.
SIEROTY, WDOWY, SZEWCE, BĘKARTY Sierota jedno - lub dwuliterowy przyimek lub spójnik (lub symbol) na końcu wiersza, albo skrót (symbol) jednostki miary po liczbach na początku wiersza. Szewc pierwszy wiersz akapitu pozostający u dołu poprzedniej strony. Bękart ostatni wiersz akapitu przechodzący na górę następnej strony. Wdowa ostatni wiersz akapitu składający się z jednego krótkiego słowa, zwł. krótszego od wcięcia pierwszego wiersza nast. akapitu.
UŻYTECZNE SKRÓTY KLAWIATUROWE ctrl-a zaznacz cały tekst ctrl-h znajdź i zamień ctrl-shift-spacja spacja nierozdzielająca shift-enter wymuszony koniec wiersza ctrl-enter wymuszony koniec strony
BIBLIOGRAFIA R. Williams, Jak składać tekst?, Gliwice 2003.