Wpływy z tytułu podatku od. stawek podatku od nieruchomości. mieszkaniowych. Wprowadzenie. Gospodarowanie nieruchomościami



Podobne dokumenty
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI W ZEWNĘTRZNYCH STREFACH OBSZARÓW METROPOLITALNYCH POLSKI ZACHODNIEJ

POLITYKA PODATKOWA GMINY KWILCZ NA LATA

LICZBA OBIEKTÓW PODLEGAJĄCYCH OBOWIĄZKOWEJ OCHRONIE

Projekt Budżetu Miasta Białegostoku na 2018 r.

Wykaz rachunków bankowych urzędów skarbowych, których naczelnicy są właściwi wyłącznie w zakresie podatników określonych w art. 5 ust.

LICZBA SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH ORAZ LICZBA KONTROLI SUFO

LICZBA SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH ORAZ LICZBA KONTROLI SUFO

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011

Raport z cen korepetycji w Polsce 2016/2017. Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net

Zarządzenie Nr 433/2014 Burmistrza Miasta Łańcuta z dnia 19 listopada 2014 r.

Budżet Miasta Bydgoszczy. 14 listopada 2011 roku

Potencjał metropolitalny Krakowa

UCHWAŁA NR XXV/361/2012 RADY MIEJSKIEJ INOWROCŁAWIA. z dnia 29 października 2012 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości

ISTOTA I ZNACZENIE FISKALNE PODATKÓW LOKALNYCH NA POMORZU ŚRODKOWYM W LATACH

Raport z cen korepetycji w Polsce Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

ZAŁĄCZNIK STATYSTYCZNY

UCHWAŁA III/11/2014. Rady Miejskiej Trzemeszna. z dnia 15 grudnia 2014 roku

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r. Warszawa, 7 lipca 2014 r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

UCHWAŁA NR XLVI/646/2010 RADY MIEJSKIEJ INOWROCŁAWIA. z dnia 27 września 2010 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości

Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna

Warszawa, dnia 24 września 2015 r. Poz. 62 OBWIESZCZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 22 września 2015 r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane wg stanu na r.

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI. z dnia 2011 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych Dane za I kwartał 2015r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych dane za III kwartały 2014 r. Warszawa, 6 października 2014 r.

Rządowy program Mieszkanie dla młodych Dane za IV kwartał 2014r.

Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie lubuskim w 2011 r.

UCHWAŁA NR II/13/06 RADY MIEJSKIEJ CHEŁMŻY z dnia 6 grudnia 2006 roku

Objaśnienia do projektu wieloletniej prognozy finansowej Miasta i Gminy Solec Kujawski na lata

URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE. Lublin, czerwiec 2015 r.

Gorzów Wielkopolski. II Raport o stanie miasta Rok 2017

Gospodarowanie nieruchomościami. M a c i e j J. No w a k. Świat Nieruchomości. fot.

Izba Skarbowa w Łodzi

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowe rozwiązanie dla miast i aglomeracji w polityce spójności na lata ;

Mieszkania: kolejny miesiąc wyraźnego spadku cen

UCHWAŁA NR XXXII/201/09 RADY MIEJSKIEJ CHEŁMśY z dnia 19 listopada 2009 r.

Stan i kierunki rozwoju finansów samorządu terytorialnego

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r. w sprawie podatku od nieruchomości na terenie miasta Opola.

UCHWAŁA NR IX/68/2015. RADY GMINY KWILCZ z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie przyjęcia Polityki podatkowej Gminy Kwilcz na lata

Uchwała Nr XX/210/2003 Rady Miasta Gorzowa Wlkp. z dnia 26 listopada 2003 roku

ANALIZA SZCZECIŃSKIEGO RYNKU NIERUCHOMOŚCI W LATACH

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 3

UCHWAŁA NR X/66/11 RADY MIEJSKIEJ CHEŁMŻY. z dnia 27 października 2011 r. w sprawie stawek podatku od nieruchomości na 2012 rok.

ZAŁĄCZNIK STATYSTYCZNY

Model odpowiedzialnej urbanizacji w Polsce. Potrzeba sformułowania ram nowego ładu przestrzennego

ZARZĄDZANIE PODATKAMI LOKALNYMI W GMINIE NA PRZYKŁADZIE PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI

Związek ZIT jako Instytucja Pośrednicząca

Znaczenie podatku od nieruchomości w dochodach podatkowych miasta Kielce

Budownictwo mieszkaniowe w województwie lubelskim w 2012 roku

Piąty z rzędu wzrost cen mieszkań

UCHWAŁA NR XVI/205/2011 RADY MIEJSKIEJ INOWROCŁAWIA. z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości

UCHWAŁA NR XIX/134/12 RADY MIEJSKIEJ CHEŁMŻY. z dnia 27 września 2012 r. w sprawie stawek podatku od nieruchomości na 2013 rok.

RYNEK MIESZKANIOWY PAŹDZIERNIK 2015

UCHWAŁA NR XXXVI/262/2013 RADY MIEJSKIEJ W POLICACH. z dnia 29 października 2013 r.

Minister Zdrowia. Część II. Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata w 2010 roku

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 4 grudnia 2009 r. w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów

A. INFORMACJA O PRZEBIEGU WYKONANIA BUDŻETU GMINY POLICE ZA I PÓŁROCZE 2018 ROKU I. CZĘŚĆ OPISOWA WPROWADZENIE. Niniejsza informacja obejmuje:

Program Mieszkanie dla Młodych dane liczbowe za I kwartał 2014 r.

Postrzeganie miast wojewódzkich. Grudzień Postrzeganie miast wojewódzkich. TNS grudzień 2013 K.077/13

ANALIZA ZMIAN W PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W LATACH

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku

ROZDZIAŁ 18 POLITYKA DOCHODOWA GMINY JAKO NARZĘDZIE INTERWENCJONIZMU SAMORZĄDOWEGO

Imię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Paweł Piątkowski, mgr

2. uchwały w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6 n ustawy):

Budownictwo mieszkaniowe w województwie lubelskim w 2013 roku

Inwestycje. o przeznaczeniu. województwach. Świat Nieruchomości

OBJAŚNIENIA PRZYJĘTYCH WARTOŚCI W WIELOLETNIEJ PROGNOZIE FINANSOWEJ MIASTA PRZEMYŚLA NA LATA

BUDŻET GMINY IZABELIN NA 2013 ROK

Korzystanie z telefonów komórkowych przez kierujących pojazdami w Polsce w 2014 roku

RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW

Tendencje rozwoju sektora nieruchomości mieszkaniowych w Polsce

Gospodarka finansowa samorządu terytorialnego w województwie wielkopolskim

Liczba godzin Stacjonarne: Wykłady: 30. niestacjonarne: Wykłady: 18. Liczba punktów ECTS 4 (w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe: 1)


ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2011 r.

Miasta wojewódzkie jako centra regionalne

Competent authorities in Poland in the field of recognition of qualifications

Uchwała Nr Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 22 marca 2016 roku

UCHWAŁA NR XLVI/454/10 RADY MIEJSKIEJ W KARPACZU. z dnia 28 września 2010 r. w sprawie ustalenia stawek podatku od nieruchomości

Słowa kluczowe: budżet, finanse samorządów, gmina, podatek od nieruchomości, polityka podatkowa.

Budownictwo deweloperskie w miastach wojewódzkich

Bezpłatność czy bezkosztowość prawa do informacji wnioski de lege ferenda

RYNEK MIESZKANIOWY LIPIEC 2015

Dobre miejsce do życia

UCHWAŁA NR XIII/121/11 RADY MIEJSKIEJ W KARPACZU. z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie ustalenia stawek podatku od nieruchomości

Dz.U Nr 78 poz. 880 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW

Protokół nr 35 z posiedzenia Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Krzemieniewo w dniu 22 października 2013

o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Transkrypt:

stawki Podatku od nieruchomości mieszkaniowych M a c i e j j. no w a k, ja n i n a ko t l i ń s k a Wprowadzenie Wpływy z tytułu podatku od nieruchomości stanowią jeden z ważniejszych dochodów gminy. Jednocześnie organ stanowiący gmin, mając możliwość różnicowania stawek w tym podatku posiada instrument rozwoju lokalnego, który może wykorzystywać np. w celu przyciągania inwestorów albo mieszkańców na dany teren. Te same reguły aczkolwiek w szerszym zakresie występują w gospodarce miast stolicach województw. Władze tych miast, pełniąc swoje funkcje, mogą bowiem podejmować znacznie więcej czynności związanych z wykorzystaniem instrumentów rozwoju lokalnego i regionalnego. Celem artykułu jest określenie, jak w latach 2006 2010 w tych miastach kształtowała się wysokość stawek podatku od nieruchomości od wybranej ich grupy i jaki mogło to mieć wpływ na ich rozwój. 14 Świat Nieruchomości

Duże miasta w rozwoju lokalnym i regionalnym Miasta stanowiące stolice województw (w naszych warunkach można większość z nich nazywać polskimi metropoliami 1 ) realizują szereg funkcji istotnych w rozwoju regionalnym i lokalnym, godząc wiele często odległych od siebie celów, jak np. dbałość o mieszkańców jako użytkowników miasta 2 i jednocześnie troska o pozyskiwanie możliwie największych dla miasta dochodów. Wskazane proporcje w poszczególnych miastach mogą się różnie rozkładać. M. Jerczyński już w 1977 roku zaproponował klasyfikację miast na różne grupy. Znalazły się w niej: miasta o silnej funkcji miejsca pracy, miasta o silnej funkcji mieszkaniowej i miasta pośrednie (na różnym etapie) 3. Klasyfikacja ta do dziś jest aktualna, choć zwłaszcza po roku 1989 w większości największych miast w Polsce odnotowano spadek liczby mieszkańców. Jedną z przyczyn tego spadku jest gwałtowny rozwój stref podmiejskich i związana z nim możliwość tańszych inwestycji budowlanych 4. Coraz częstszym zjawiskiem są więc przekształcenia terenów rolniczych w strefach podmiejskich analizowanej grupy miast w działki budowlane, a przeciwdziałanie temu procesowi, jak wskazuje się w literaturze praktycznie jest niemożliwe 5. 1 Wynika to z faktu, że polskie duże miasta dzieli duży dystans względem klasycznych metropolii. G. Gorzelak, M. Smętkowski, Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005, s. 58 72. 2 M. Czornik, Miasto. Ekonomiczne aspekty funkcjonowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2004, s. 47. 3 M. Jerczyński, Funkcje i typy funkcjonalne miast, Statystyka Polski 1977, Nr 85, Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące. 4 Należy tu zastrzec, że z największych miast polskich niewielki przyrost liczby mieszkańców odnotowały Białystok, Gorzów, Kraków, Lublin, Warszawa, Rzeszów, Szczecin i Toruń. W pozostałych miastach stwierdzono poważny spadek liczby mieszkańców. J. Parysek, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań 2005, s. 88. 5 J. Gęsikowska, E. Kujawski, Społeczne uwarunkowania przekształceń własnościowych w przestrzeniach metropolitalnych (na przykładzie podbydgoskich gmin Dobrocz i Sicienko) (w:) W. Czarnecki, M. Proniewski (red.) Metro- W zaistniałej sytuacji władze miast mają do wyboru różne sposoby działania. Mogą podjąć próby minimalizowania skutków zaistniałego procesu. Jak ważny będzie to jednak problem dla danej JST, zależeć będzie od jej głównych priorytetów rozwojowych, które można ocenić w oparciu o klasyfikację M. Jerczyńskiego. Dla dużej części miast bardziej istotne może być jednak pozyskiwanie podmiotów gospodarczych oraz związane z tym inwestowanie w infrastrukturę techniczną. Niewątpliwie jednak warto w tym względzie przeanalizować politykę podatkową przyjętą przez największe miasta w Polsce względem swoich mieszkańców. W związku z powyższym pod uwagę należy wziąć zwłaszcza podatki, w odniesieniu do których władze samorządowe posiadają szerokie władztwo podatkowe 6. Podatek od nieruchomości jako źródło dochodów dużych miast J. Cymerman pisząc o pożądanych cechach systemu opłat od nieruchomości wymienia: stabilność, wydajność, efektywność ekonomiczną, prostotę administracyjną, elastyczność, odpowiedzialność polityczną oraz sprawiedliwość 7. Cechy te autor ten odnosi również do podatku od nieruchomości. Podatek od nieruchomości, ze względu na wydajność fiskalną, uznawany jest za najważniejszy podatek lokalny. Średnio wpływy z niego stanowią 9-11 % dochodów budżetowych wszystkich JST. Z badań przeprowadzonych przez M. Miszczuk wynika, że we wszystkich rodzajach gmin największe wpływy z podatku od nieruchomości realizowane są z opodatkowania gruntów i budynków zajętych pod działalność gospodarczą. Pozostałe wpływy z tego podatku są zdecydowanie niżpolie. Problemy rozwoju. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok 2009, s. 129. 6 A. Miszczuk, M. Miszczuk, K. Żuk, Gospodarka samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 68. 7 J. Cymerman, System opłat od nieruchomości. Aspekty teoretyczne i prawne, Midruk, Olsztyn 2009, s. 17. sze, ale również znaczące 8. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że nie można od nich abstrahować przy okazji planowania rozwoju miasta, mimo że jak wskazuje S. Owsiak 9 w obecnym kształcie podatek ten jest niedoskonały, przede wszystkim z uwagi na wadliwie przyjętą w nim podstawę opodatkowania, którą jest powierzchnia nieruchomości lub kubatora, a nie wartość, a więc wpływy z tego podatku są niższe od tych, jakie mogłyby być. W praktyce najbardziej rozpowszechnionym działaniem władz gminnych w zakresie stymulowania rozwoju jest w sferze podatków obniżka (a więc kształtowanie) ustawowych (maksymalnych) stawek podatkowych 10. W tej sferze więc przejawia się przede wszystkim władztwo podatkowe gmin 11. Stawki podatku od nieruchomości określane są w uchwale rady gminy z tym zastrzeżeniem, że nie mogą one przekroczyć maksymalnych, ustalonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (stawki te są często zmieniane) 12. Ustawodawca wyróżnia stawki od: Î budynków mieszkalnych lub ich części, Î budynków (części budynków) związanych z działalnością gospodarczą, Î budynków (części budynków) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym, Î budynków (części budynków) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, Î pozostałych budynków lub ich części, 8 M. Miszczuk, System podatków i opłat samorządowych w Polsce, BECK, Warszawa 2009, s. 53. 9 S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 520. 10 K. Wójtowicz, System opodatkowania nieruchomości w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin 2007, s. 141. 11 E. Kronenberg Sokołowska, Podatek od nieruchomości główne problemy (w:) L. Patrzałek (red.) Wybrane problemy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2008, s. 111. 12 M. Popławski (red.) Wymiar i pobór podatków i opłat lokalnych, Temida, Białystok 2009, s. 52 53. Świat Nieruchomości 15

Î gruntów związanych z działalnością gospodarczą, Î gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wiatrowych, Î gruntów pozostałych 13. Rada gminy może określać wysokość stawek podatkowych wyłącznie w granicach określonych w ustawie 14. Ustawa nie uprawnia natomiast rady gminy do różnicowania stawek podatku w poszczególnych pozycjach w zależności od sytuacji zdrowotnej lub majątkowej podatnika 15. Organ podatkowy nie jest tez uprawniony do dokonywania samodzielnej klasyfikacji funkcji budynku, gdy wynika to z zapisów znajdujących się w ewidencji gruntów i budynków 16. Stawki i wpływy z podatku od nieruchomości mieszkalnych w stolicach województw analiza wyników przeprowadzonych badań W ramach przeprowadzonych badań dokonano analizy uchwał rad miejskich miast wojewódzkich w Polsce w sprawie stawek podatku od nieruchomości w latach 2006 2010. Brano pod uwagę zgodnie z celem badań, zapisy odnoszące się do nieruchomości o przeznaczeniu mieszkaniowym. Dla każdego miasta obliczono medianę dla obniżki wysokości gminnych stawek podatku od nieruchomości w stosunku do stawek maksymalnych. Dla każdego roku obliczono natomiast medianę stawek podatku od nieruchomości w badanych miastach. Z tabeli 1 wynika, że w badanym okresie największe odchylenia od ustawowych stawek podatku od nieruchomości miesz- 13 Por. również: M. Kosek Wojnar, K. Surówka, Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 208 209. 14 Wyrok NSA z 16 października 1996 r., SA/ Lu 2352/95, Przegląd Gospodarczy nr 23/4/1996. 15 Wyrok NSA z 1 października 2003 r. I SA/Wr 1608/03 Wspólnota nr 54/23/2003. 16 Wyrok WSA w Krakowie z 3 grudnia 2009 r., I SA/ Kr 1021/09, LEX nr 549804. Tabela 1. Mediana dla obniżki wysokości stawek podatku nieruchomości od budynków mieszkalnych lub ich części w stosunku do stawek maksymalnych w stolicach województw za lata 2006 2010 Miasto Mediana dla obniżki wysokości stawek podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych lub ich części w stolicach województw w stosunku do stawek maksymalnych (w %) Mediana dla obniżki wysokości stawek podatku od nieruchomości od gruntów i ich części niezwiązanych z działalnością gospodarczą w stolicach województw w stosunku do stawek maksymalnych (w %) Białystok 3,39 28,57 Bydgoszcz 1,61 42,86 Gdańsk 0,00 28,57 Gorzów Wlkp. 8,47 48,65 Katowice 4,84 25,71 Kielce 9,23 10,26 Kraków 5,26 35,29 Lublin 5,26 5,88 Łódź 0,00 0,00 Olsztyn 11,86 72,97 Opole 17,74 43,59 Poznań 0,00 0,00 Rzeszów 13,56 48,48 Szczecin 4,62 17,14 Toruń 18,64 65,71 Warszawa 0,00 28,57 Wrocław 12,90 27,03 Zielona Góra 28,57 71,43 Średnio 8,43 32,70 Źródło: Opracowanie własne na podstawie uchwał w sprawie stawek podatku od nieruchomości za lata 2006 2010. kalnych miały miejsce w Zielonej Górze. Wynik niniejszy odnosi się zarówno do gruntów, jak i budynków. Duże odchylenia zaobserwowano ponadto w Olsztynie, Toruniu oraz Opolu. Najmniejsze odchylenia z kolei występowały w Warszawie, Poznaniu i Łodzi. W pierwszej grupie miast znalazły się słabiej rozwinięte stolice wojewódzkie, nie uznawane za polskie metropolie. W grupie drugiej występują najlepiej rozwinięte i najwyżej oceniane pod względem rozwojowym ośrodki 17. Można więc 17 M. Smętkowski, B. Jałowiecki, G. Gorzelak, Obszary metropolitalne w Polsce diagnoza i rekomendacje Studia regionalne i lokalne nr 1 (35)/ 2009, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009, s. 61. przyjąć, że co do zasady większe zróżnicowanie stawek podatku od nieruchomości proponują miasta o mniejszym potencjale rozwojowym i ludnościowym. W przypadku miast największych pozyskiwanie nowych mieszkańców nie okazuje się celem aż tak istotnym. Niewątpliwie ważniejsze tutaj są warunki działania dla podmiotów gospodarczych. Kolejny wniosek, jaki wynika z tabeli 1 odnosi się do bardzo wyraźnego zróżnicowania różnicy odchyleń stawek podatku od gruntów oraz stawek podatku od budynków. Te ostatnie są znacznie bardziej zróżnicowane. Z uwagi na mniejszą wysokość stawek podatku od gruntów od stawek podatku od budynków można stwierdzić, że 16 Świat Nieruchomości

zróżnicowanie tych ostatnich pociąga za sobą większe skutki negatywne w budżecie miasta. W tabeli 2 przedstawiono medianę dla stawek podatku od budynków w stolicach województw dla poszczególnych lat. Ogólnie odchylenia nie są wielkie. Zauważyć można, że stawki maksymalne z roku na rok wzrastają, podobnie jak stawki rzeczywiście stosowane przez gminy. Zasada ta znajduje zastosowanie również w tabeli 3, w przypadku stawek podatku od gruntów. Stawki te rosną w tempie odpowiadającym poziomowi inflacji 18. Odmiennie wygląda w obu przypadkach zakres odchyleń stawek rzeczywiście stosowanych od stawek ustawowych. Różnice w przypadku stawek od gruntów są zdecydowanie większe. Osobnym zagadnieniem, którego analiza stanowi uzupełnienie wcześniejszych badań jest zakres wpływów z podatku od nieruchomości mieszkalnych w budżetach stolic województw. Niniejsze informacje za rok 2009 prezentuje tabela 4. Przy braku innych środków weryfikacji danych przyjęto, że w większości przypadków wpływy z podatku od nieruchomości mieszkalnych w największym stopniu zbliżone są do wpływów Tabela 2. Mediana dla rocznych stawek podatku od nieruchomości od budynków lub ich części zajętych na cele mieszkaniowe w stolicach województw Rok Stawka maksymalna w danym roku (zł) Mediana dla stawki podatku w stolicach województw (zł) Mediana dla % obniżki stawki przyjętej przez radę miasta w stosunku do stawki maksymalnej 2006 0,56 0,52 8,04 2007 0,57 0,53 7,89 2008 0,59 0,56 5,08 2009 0,62 0,59 5,65 2010 0,65 0,60 8,46 Źródło: Opracowanie własne na podstawie uchwał w sprawie stawek podatku od nieruchomości za lata 2006 2010. Tabela 3. Mediana dla rocznych stawek podatku od nieruchomości od gruntów i ich części niezwiązanych z działalnością gospodarczą w stolicach województw Rok Stawka maksymalna w danym roku (zł) Mediana dla stawki podatku w stolicach województw (zł) Mediana dla % obniżki stawki przyjętej przez radę miasta w stosunku do stawki maksymalnej 2006 0,33 0,21 37,88 2007 0,34 0,21 38,24 2008 0,35 0,25 28,57 2009 0,37 0,30 18,92 2010 0,39 0,32 19,23 18 Inflacja w poszczególnych latach wynosiła odpowiednio: 2006 1,4%; 2007 4%; 2008 3,3%; 2009 3,5%. Prognoza na 2010 rok wynosiła 1,9%. Źródło: Opracowanie własne na podstawie uchwał w sprawie stawek podatku od nieruchomości za lata 2006 2010. Świat Nieruchomości 17

Tabela 4. Wpływy z podatku od nieruchomości mieszkalnych w budżecie stolic województw w 2009 roku Nazwa miasta Dochody budżetowe ogółem Dochody z podatków lokalnych Dochody z podatku od nieruchomości Podatek od nieruchomości od osób fizycznych (5/2) *100 (5/3) *100 (5/4) *100 Zł zł zł zł % % % 1 2 3 4 5 6 7 8 Białystok 1 115 389 682 122 594 317 107 516 516 20 163 510 1,81 16,45 18,75 Bydgoszcz 1 133 334 293 183 595 301 151 917 300 27 075 256 2,39 14,75 17,82 Gdańsk 1 710 888 011 252 094 991 237 109 022 23 953 012 1,40 9,50 10,10 Gorzów Wlkp. 423 728 400 58 013 987 48 387 720 8 252 800 1,95 14,23 17,06 Katowice 1 283 433 700 191 255 725 171 409 096 21 706 404 1,69 11,35 12,66 Kielce 806 926 723 88 510 451 82 563 073 14 501 448 1,80 16,38 17,56 Kraków 3 160 518 447 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. Lublin 1 173 612 660 171 289 527 139 745 339 21 571 013 1,84 12,59 15,44 Łódź 2 696 122 040 359 523 422 295 650 878 b.d. b.d. b.d. b.d. Olsztyn 630 212 336 80 315 813 60 665 420 10 108 348 1,60 12,59 16,66 Opole 483 290 461 68 513 109 61 975 157 9 372 020 1,94 13,68 15,12 Poznań 2 372 482 562 364 730 300 275 923 941 45 150 325 1,90 12,38 16,36 Rzeszów 626 040 956 93 695 554 74 061 806 12 825 814 2,05 13,69 17,32 Szczecin 977 395 054 199 242 609 160 949 196 23 567 440 2,41 11,83 14,64 Toruń 734 928 390 105 636 930 85 234 962 14 952 134 2,03 14,15 17,54 Warszawa 10 116 715 173 1 325 130 501 809 867 942 b.d. b.d. b.d. b.d. Wrocław 2 737 507 201 341 856 650 264 657 690 36 389 630 1,33 10,64 13,75 Zielona Góra 438 544 219 60 614 047 47 767 574 10 447 633 2,38 17,24 21,87 średnio 1 812 281 684 239 212 543 180 906 037 16 992 431 1,90 13,51 16,169 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań z wykonania budżetów miast za 2009 rok. z podatku od nieruchomości, wnoszonych do budżetu JST przez podatników będących osobami fizycznymi. Z tabeli 4 wynika, że najwyższe dochody z podatku od nieruchomości uiszczanego przez osoby fizyczne uzyskano w kolejności: w Poznaniu, we Wrocławiu i w Bydgoszczy. Odnosząc jednak wielkość tych wpływów do łącznych dochodów budżetowych badanych miast należy stwierdzić, że prym w tym zakresie wiodą odpowiednio: Szczecin, Bydgoszcz i Zielona Góra. W Zielonej Górze w 2009 roku uzyskano też relatywnie najwyższe wpływy z tego podatku w łącznych wpływach z podatków lokalnych, jak również w dochodach w podatku od nieruchomości w ogóle. Z danych zawartych w tabeli 4 wynika również, że w największych badanych miastach istnieje tendencja, z której wynika, że udział dochodów uzyskanych z tytułu podatku od nieruchomości płaconego przez osoby fizyczne w dochodach ogółem, dochodach z podatków lokalnych oraz w dochodach uzyskanych z tytułu podatku od nieruchomości ogółem jest najniższy. Niniejsza informacja potwierdza raczej fakt modyfikowania przez mniejsze miasta wojewódzkie maksymalnych stawek podatkowych, w analizowanym przypadku podatku od nieruchomości.. Wnioski Różnicowanie stawek podatku od nieruchomości jest jednym z najczęściej stosowanych instrumentów rozwoju w gminach. W największych miastach w Polsce zakres różnicowania stawek podatku od nieruchomości mieszkalnych zależy od wielkości i potencjału rozwojowego miasta. Władze samorządowe w stolicach województw w znacznie większym zakresie różnicują stawki podatku od gruntów zajętych na potrzeby mieszkaniowe, niż stawki podatku od budynków mieszkalnych. 18 Świat Nieruchomości

Zróżnicowanie stawek podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych w latach 2006 2010 zdecydowanie się zmniejszyło. Przyczyną powyższego mogły być braki środków w budżetach miast. Jednostki samorządu terytorialnego coraz mniej mają dochodów pochodzących z transferów z budżetu państwa, w tym z udziałów w podatkach państwowych. Jednocześnie muszą one realizować coraz większą liczbę zadań, na które potrzebują środków finansowych. Wpływy z tytułu podatku od nieruchomości uzyskane od osób fizycznych są najwyższe w odniesieniu do dochodów z podatków lokalnych oraz łącznych wpływów z podatku od nieruchomości w stolicach mniejszych województw. Dr Ma c i e j j. no w a k Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Prawa i Gospodarki Nieruchomościami Dr ja n i n a ko t l i ń s k a Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu, Kolegium Literatura: Cymerman J., System opłat od nieruchomości. Aspekty teoretyczne i prawne, Midruk, Olsztyn 2009. Czornik M., Miasto. Ekonomiczne aspekty funkcjonowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2004. Gęsikowska J., Kujawski E., Społeczne uwarunkowania przekształceń własnościowych w przestrzeniach metropolitalnych (na przykładzie podbydgoskich gmin Dobrocz i Sicienko) (w:) W. Czarnecki, M. Proniewski (red.) Metropolie. Problemy rozwoju. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok 2009. Gorzelak G., Smętkowski M., Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005. Jerczyński M., Funkcje i typy funkcjonalne miast Statystyka Polski 1977, Nr 85, Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące. Kosek Wojnar M., Surówka K., Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. Kronenberg Sokołowska E., Podatek od nieruchomości główne problemy (w:) L. Patrzałek (red.) Wybrane problemy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2008. Miszczuk A., Miszczuk M., Żuk K., Gospodarka samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. Miszczuk M., System podatków i opłat samorządowych w Polsce, Beck, Warszawa 2009. Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Parysek J., Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań 2005. Popławski M. (red.) Wymiar i pobór podatków i opłat lokalnych, Temida, Białystok 2009. Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G., Obszary metropolitalne w Polsce diagnoza i rekomendacje Studia regionalne i lokalne nr 1 (35)/ 2009, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009Wójtowicz K., System opodatkowania nieruchomości w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin 2007. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, Dz. U. Nr 9, poz. 31 ze zm. Tekst jedn. z 21 czerwca 2006 r., Dz, U. Nr 121, poz. 844 Stawki podatku od nieruchomości mieszkaniowych (Streszczenie) Rates of housing real estate tax significance for the local economy (Summary) Celem artykułu jest określenie, jak w latach 2006 2010 w stolicach województw kształtowano wysokość stawek podatku od nieruchomości i jaki to mogło mieć wpływ na rozwój lokalny. W przeprowadzonych badaniach obliczono mediany informujące o zróżnicowaniu stawek podatku od nieruchomości w odniesieniu do nieruchomości mieszkaniowych oraz wskazano udział wpływów z podatku od nieruchomości od osób fizycznych w wybranych grupach dochodów badanych miast. Paper presents role of estate tax in dwelling local economy in the biggest polish cities in 2006 2009 years. Analysis shows that the most important are rate of the role of estate in cities like Bydgoszcz and Zielona Góra. In biggest cities in Poland local dwelling tax economy is not as important. In article besides were used statistic implements. Świat Nieruchomości 19