Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Bielsku Podlaskim według stanu na dzień 31.12.2014 r. Bank Spółdzielczy w Bielsku Podlaskim, ul. 3-go Maja 14, 17-100 Bielsk Podlaski Sąd Rejonowy w Białymstoku, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS 0000119051 NIP 543-00-10-943 REGON 000493652, tel. 857318300 fax 857318315, e-mail: kontakt@bsbielsk.pl, www.bsbielsk.pl
I. INFORMACJE OGÓLNE... 3 II. CELE I ZASADY POLITYKI ZARZĄDZANIA POSZCZEGÓLNYMI RYZYKAMI... 3 III. FUNDUSZE WŁASNE... 4 IV. ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA... 4 V. RYZYKO KREDYTOWE... 6 VI. EKSPOZYCJE KAPITAŁOWE NIEUWZGLĘDNIONE W PORTFELU HANDLOWYM... 8 VII. RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ DLA POZYCJI ZAKWALIFIKOWANYCH DO PORTFELA BANKOWEGO... 9 VIII. REDUKCJA RYZYKA KREDYTOWEGO PRZY ZASTOSOWANIU METODY STANDARDOWEJ, ZGODNIE Z ROZPORZĄDZENIEM 575/2013 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) INFORMACJE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE:... 9 IX. ZASADY USTALANIA (POLITYKA) ZMIENNYCH SKŁADNIKÓW WYNAGRODZEŃ OSÓB ZAJMUJĄCYCH STANOWISKA KIEROWNICZE W BANKU:... 9 X. INFORMACJE ILOŚCIOWE:... 9 2
I. Informacje ogólne 1. Bank Spółdzielczy w Bielsku Podlaskim, zwany dalej Bankiem, z siedzibą w Bielsku Podlaskim, przy ul. 3-go Maja 14, 17-100 Bielsk Podlaski, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2014 roku. 2. W 2014 roku Bank prowadził działalność w ramach następującej struktury organizacyjnej: Centrala Banku; ul. 3-go Maja 14; 17-100 Bielsk Podlaski, I Oddział Handlowy w Bielsku Podlaskim; ul. Mickiewicza 62; 17-100 Bielsk Podlaski, II Oddział Handlowy w Bielsku Podlaskim; ul. Wojska Polskiego 1; 17-100 Bielsk Podlaski, III Oddział Handlowy w Bielsku Podlaskim; ul. Mickiewicza 50/54; 17-100 Bielsk Podlaski; I Oddział Handlowy w Hajnówce; ul. Batorego 28; 17-200 Hajnówka, I Oddział Handlowy w Orli; ul. Mickiewicza 5; 17-106 Orla. 3. Według stanu na dzień 31.12.2014 roku Bank nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych nieobjętych konsolidacją. 4. Zarząd Banku Spółdzielczego działał w składzie: a) Leon Radziwoniuk Prezes Zarządu, b) Krzysztof Łukaszuk Wiceprezes Zarządu, Główny Księgowy, c) Piotr Ostaszewski Członek Zarządu. 5. Skład Rady Nadzorczej: 1) W okresie od 01.01.2014 r. do 26.06.2014 r. a) Paweł Łozowik Przewodniczący, b) Mikołaj Stepaniuk Zastępca Przewodniczącego, c) Anatol Antychowicz Sekretarz, d) Elżbieta Rzepka Członek, e) Mikołaj Misiuk Członek, f) Edward Chomicki Członek, g) Sławomir Tadeusz Lubbe Członek. 2) W okresie od 27.06.2014 r. do 31.12.2014 r. a) Paweł Łozowik Przewodniczący, b) Mikołaj Stepaniuk Zastępca Przewodniczącego, c) Mikołaj Misiuk Sekretarz, d) Edward Chomicki Członek, e) Sławomir Tadeusz Lubbe Członek, f) Sławomir Kuczyński - Członek, g) Grażyna Olszewska - Członek. 6. Osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań w imieniu Banku: a) Leon Radziwoniuk Prezes Zarządu, b) Krzysztof Łukaszuk Wiceprezes Zarządu, Główny Księgowy, c) Piotr Ostaszewski Członek Zarządu. 7. Bank działa na terenie województwa podlaskiego. 8. Bank jest zrzeszony z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie, ul. Grzybowska 81, 00-844 Warszawa. II. Cele i zasady polityki zarządzania poszczególnymi ryzykami 1. Bank stosuje następujące metody wyliczania wymogów kapitałowych: 3
1) metodę standardową w zakresie ryzyka kredytowego, 2) metodę podstawową, 3) metodę wskaźnika bazowego w zakresie ryzyka operacyjnego. 2. Do podstawowych istotnych ryzyk, które podlegają szczególnemu nadzorowi, zalicza się: 1) ryzyko kredytowe (w tym ryzyko koncentracji), 2) ryzyko płynności, 3) ryzyko stopy procentowej, 4) ryzyko walutowe, 5) ryzyko operacyjne, 6) ryzyko braku zgodności. Opis procesów raportowania i pomiaru ryzyka zawierają instrukcje zarządzania poszczególnymi ryzykami stanowiące załączniki do niniejszej Informacji. Opis przepływu informacji na temat ryzyka kierowanych do organu zarządzającego zawiera Instrukcja System Informacji Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Bielsku Podlaskim. Oświadczenie Zarządu na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku zamieszczono również w informacji opublikowanej na stronie internetowej Banku. W Banku obowiązują Strategie funkcjonalne przyjęte na lata 2014-2016, które stanowią załącznik do niniejszej informacji. Ponadto w Banku funkcjonują polityki w zakresie zarządzania następującymi rodzajami ryzyk: 1) Polityka kredytowa 2) Polityka płynności 3) Polityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej 4) Polityka w zakresie ryzyka operacyjnego 5) Polityka zgodności 6) Polityka walutowa Wyżej wymienione polityki stanowią załączniki do niniejszej informacji. 3. W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonuje Komórka analiz i szacowania ryzyk, która na dzień sprawozdawczy obejmowała swoim zakresem działania monitorowanie poszczególnych rodzajów ryzyk oraz adekwatności kapitałowej. Informacje na temat metod, procesów, technik redukcji ryzyka zawierają załączniki do niniejszej Informacji. III. Fundusze własne 1. Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według stanu na dzień 31.12.2014 roku: Wartość w złotych Rodzaj funduszu (bez groszy) Kapitał Tier I 7.055.596 w tym fundusz udziałowy 81.647 Kapitał Tier II 1.213.144 fundusze własne (suma kapitału Tier I i Tier II) 8.268.740 Łączny wskaźnik kapitałowy 15,53% Szczegółowe pozycje kapitału zawiera załącznik do niniejszej informacji opracowany na podstawie załącznika nr 6 do Rozporządzenia 1423/2013 Parlamentu Europejskiego z dnia 20 grudnia 2013r. 3. Bank nie dokonywał sekurytyzacji aktywów. IV. IV. Adekwatność kapitałowa 1. Metody wyliczania ekspozycji na ryzyko oraz wymogów kapitałowych minimalnych i wewnętrznych zawiera Instrukcja wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka 4
w Banku Spółdzielczym w Bielsku Podlaskim oraz Instrukcja oceny adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Bielsku Podlaskim, stanowiące załącznik do niniejszej Informacji. 2. Poniższa tabela przedstawia kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem dla każdej z kategorii ekspozycji: Waga ryzyka Pozycja z bilansu Kwota Kwota ekspozycji Wymóg kapitałowy Gotówka 1 784 766,31 - - FOŚG 437 684,50 - - 0% Odsetki zastrzeżone 258 870,69 Rezerwa obowiązkowa 683 033,68 Wartości niematerialne i prawne 29 929,32 - - Bony pieniężne 9 120 00 12 314 284,50 - - Należności od sektora finansowego z 20% terminem zapadalności do 3 miesięcy 32 169 496,55 6 433 899,31 514 711,94 Należności od sektora budżetowego 1 937 31 387 462,00 30 996,96 Pozycje pozabilansowe 700 00 140 00 11 20 34 806 806,55 6 961 361,31 556 908,90 35% Ekspozycje zabezpieczone na nieruchomości mieszkaniowej - - - - - - Należności od sektora finansowego z 50% terminem zapadalności powyżej 3 miesięcy 501 898,63 250 949,32 20 075,95 Pozycje pozabilansowe 214 637,19 80 488,95 6 439,12 716 535,82 331 438,26 26 515,06 75% Ekspozycje detaliczne 10 315 185,17 7 736 388,88 618 911,11 10 315 185,17 7 736 388,88 618 911,11 76,19% Należności od sektora niefinansowego 30 166 526,28 22 983 876,37 1 838 710,11 Pozycje pozabilansowe 2 753 906,43 2 098 201,31 167 856,10 32 920 432,71 25 082 077,68 2 006 566,21 Ekspozycje zagrożone 1 741 597,67 1 741 597,67 139 327,81 Środki trwałe 2 296 236,99 2 296 236,99 183 698,96 Papiery wartościowe 542 60 542 60 43 408,00 100% Inne aktywa 785 956,77 785 956,77 62 876,54 Należności od sektora niefinansowego i budżetowego 95 646,44 95 646,44 7 651,72 Gwarancja bankowa 378 118,97 378 118,97 30 249,52 5 840 156,84 5 840 156,84 467 212,55 150% Ekspozycje przeterminowane (brakująca kwota rezerw) 88 498,81 132 748,22 10 619,86 Suma 88 498,81 132 748,22 10 619,86 97 001 900,40 46 084 171,19 3 686 733,69 3. Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka: Lp. Wyszczególnienie Kwota (w złotych) 1. Ryzyko kredytowe 3.686.733,69 2. Ryzyko rynkowe (walutowe) 3. Przekroczenie limitu dużych ekspozycji 4. Przekroczenie progu koncentracji zaangażowań w podmioty spoza sektora finansowego 5. Ryzyko operacyjne 571.726,01 RAZEM 4.258.459,70 4. Poniższe zestawienie przedstawia poziom wewnętrznych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka: Lp. Wyszczególnienie Kwota (w złotych) 1. Ryzyko płynności 2. Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 175.33 3. Ryzyko koncentracji zaangażowań 4. Ryzyko kapitałowe 5
RAZEM 175.33 V. Ryzyko kredytowe 1. Według stanu na dzień sprawozdawczy Bank stosował definicje należności przeterminowanych, zagrożonych oraz metody ustalania korekt wartości i rezerw w oparciu o zapisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz tworzenia rezerw na ryzyko kredytowe. 2. Bank w swoich analizach nie uwzględnia ryzyka geograficznego, ponieważ Bank funkcjonuje na terenie jednego obszaru geograficznego, określonego w Statucie Banku, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. 3. Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych) na dzień sprawozdawczy, bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego w podziale na kategorie przedstawia poniższe zestawienie: Lp. 1. 2. 3. Wyszczególnienie Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów i banków centralnych Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec samorządów terytorialnych i władz lokalnych Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej Stan na dzień 31.12.2014 r. (w zł) 9.120.00 2.637.31 19.276,00 4. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec wielostronnych banków rozwoju 5. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organizacji międzynarodowych 6. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec instytucji 7. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców 33.590.044,00 8. Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne 10.573.571,00 9. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach 10. Ekspozycje przeterminowane 1.830.096,00 11. Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 12. Ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych 13. Pozycje sekurytyzacyjne 14. Ekspozycje krótkoterminowe wobec banków i przedsiębiorców 33.792.113,00 15. Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania 16. Inne ekspozycje 5.439.49 RAZEM 97.001.90 Bank przyjmuje, iż kategorie ekspozycji, które stanowią więcej niż 20% portfela kredytowego wyznaczają istotne kategorie ekspozycji. Do istotnych kategorii ekspozycji zaliczane są zatem następujące kategorie: ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców i ekspozycje krótkoterminowe wobec banków i przedsiębiorców. 4. Struktura zaangażowania Banku wobec poszczególnych sektorów w rozbiciu na kategorie klasyfikacji ekspozycji. 4.1. Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora finansowego według typu kontrahenta według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela: Lp. Typ kontrahenta Wartość w zł 1. 2. 3. Banki Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego Pomocnicze instytucje finansowe 33.792.113,00 33.792.113,00 6
4. Instytucje ubezpieczeniowe zaangażowanie w sektorze finansowym 33.792.113,00 4.2. Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego według typu kontrahenta według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela: Typ kontrahenta 4.3 Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora budżetowego w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela: Wyszczególnienie Wartość w zł 19.276,00 zaangażowanie w sektorze budżetowym 19.276,00 4.4 Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora samorządowego w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela: Wyszczególnienie Wartość (w zł) Udział w % 1. Przeds.i sp.pryw. 2 049 313,51 4,69% 2. Rolnicy indywidualni 24 427 577,14 55,84% 3. Przed.indywidual. 6 381 060,78 14,59% 4. Osoby prywatne 10 801 034,88 24,70% 5. Instytucje niekomer. 76 620,46 0,18% Wartość w zł 1.937.31 zaangażowanie w sektorze budżetowym 1.937.31 4.5 Strukturę zaangażowania Banku w poszczególnych branżach w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela: Lp. Branże Wartość w tys. zł 1. Rolnictwo 25.003,00 2. Produkcja 1.887,00 3. Usługi 3.645,00 4. Handel 5.531,00 5. Pozostałe 13.654,00 zaangażowanie w sektorze niefinansowym 49.72 5. Strukturę ekspozycji według okresów zapadalności w podziale na istotne kategorie należności według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższa tabela (w zł): 7
31.12.2014 Rezerwy Kredyty celowe 1. Przeds.i sp.pryw. 2 049 313,51 8 00 a)normalne 1 810 456,16 - b)pod obserwacją - - c)zagrożone 238 857,35 8 00 2. Rolnicy indywidualni 24 427 874,14 481 603,31 a)normalne 23 564 287,13 - b)pod obserwacją 234 751,98 3 521,28 c)zagrożone 628 835,03 478 082,03 3. Przed.indywidual. 6 381 060,78 220 592,21 a)normalne 5 124 006,99 - b)pod obserwacja 457 145,26 6 857,18 c)zagrożone 799 908,53 213 735,03 4. Osoby prywatne 10 801 034,88 146 760,71 a)normalne 10 626 188,76 67 943,10 w tym konsumenckie 4 529 539,67 67 943,10 b)pod obserwacją 36 382,23 545,73 c)zagrożone 138 463,89 78 271,88 5. Instytucje niekomer. 76 620,46 - a)normalne 76 620,46 - b)pod obserwacją - - c)zagrożone - - 6. Instytucje samorządowe 1 937 31 - a)normalne 1 937 31 - b)pod obserwacją - - c)zagrożone - - 45 673 213,77 856 956,23 a)normalne 43 138 869,50 67 943,10 b)pod obserwacją 728 278,47 10 924,19 c)zagrożone 1 806 064,80 778 088,94 6. Omówienie uzgodnienia zmian stanów korekt wartości i rezerw z tytułu ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości, obejmujące: 1) opis rodzajów korekt wartości i rezerw, 2) salda początkowe, 3) kwoty umorzeń należności w ciężar odpisów w danym okresie, 4) kwoty odpisów albo rozwiązań na szacowane prawdopodobne straty na ekspozycjach w danym okresie, wszelkie inne korekty, w tym korekty wynikające z różnic kursowych, połączeń podmiotów, przejęć i zbycia podmiotów zależnych oraz przemieszczeń pomiędzy grupami odpisów, 5) salda końcowe. Korekty wartości i kwoty odzyskane zaliczone bezpośrednio do rachunku zysków i strat powinny być ujawnione oddzielnie. VI. Ekspozycje kapitałowe nieuwzględnione w portfelu handlowym 1. Podział ekspozycji ze względu na cel nabycia (zyski kapitałowe, przyczyny strategiczne) według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższe zestawienie: 8
Lp. 1. Wyszczególnienie Wartość bilansowa w zł Wartość rynkowa w zł Wartość godziwa w zł Udziały lub akcje w innych jednostkach 542.60 542.60 542.60 RAZEM 542.60 542.60 542.60 2. Zestawienie papierów wartościowych według stanu na dzień sprawozdawczy przedstawia poniższe zestawienie. Lp. 1. Wyszczególnienie Wartość bilansowa w zł Wartość rynkowa w zł Wartość godziwa w zł Bony pieniężne 9.120.00 9.120.00 9.120.00 RAZEM 9.120.00 9.120.00 9.120.00 VII. Ryzyko stopy procentowej dla pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego 1. Zasady zarządzania ryzykiem stopy procentowej opisano w Instrukcji zarządzania ryzykiem stopy procentowej, stanowiącej załącznik do niniejszej Informacji. 2. Wpływ szokowej zmiany rynkowych stóp procentowych na wynik finansowy według stanu na dzień sprawozdawczy wyniósł 255,54 tys. zł. VIII. Redukcja ryzyka kredytowego przy zastosowaniu metody standardowej, zgodnie z Rozporządzeniem 575/2013 Parlamentu Europejskiego (UE) informacje jakościowe i ilościowe: Niżej wymienione informacje zawiera Instrukcja prawnych form zabezpieczenia wierzytelności w Banku Spółdzielczym w Bielsku Podlaskim oraz w Instrukcja zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym w Bielsku Podlaskim, stanowiące załączniki do niniejszej Informacji. IX. Zasady ustalania (Polityka) zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku: Zasady ustalania zmiennych składników wynagrodzenia dla członków Zarządu oraz innych osób zajmujących stanowiska kierownicze, zgodnie z uchwałą 258/2011 KNF znajdują się w załączonej Polityce ustalania zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku. X. Informacje ilościowe: X.1. Informacje o sumie wypłaconych w 2014 r. wynagrodzeń osobom zajmującym stanowiska kierownicze w rozumieniu uchwały 258/2011 KNF (w zł): Lp. Stanowiska kierownicze Stałe Zmienne składniki składniki Ilość osób 1. Członkowie Zarządu 216.373,11 36.49 3 2. Pozostali pracownicy zajmujący stanowiska kierownicze zgodnie z uchwałą 258/2011 KNF 0 X.2. Informacje o sumie wypłaconych w 2014 r. wynagrodzeń z tytułu motywacji nowo zatrudnionych oraz odpraw związanych z ustaniem stosunku zatrudnienia z osobami zajmującymi stanowiska kierownicze zgodnie z uchwałą 258/2011 KNF (w zł): L.p. Tytuł wynagrodzenia: Wartość: 1. Suma wypłat indywidualnych odpraw z tytułu zakończenia stosunku pracy z osobami na stanowiskach kierowniczych 2. Ilość osób, które otrzymało ww. wynagrodzenie 0 3. Najwyższa kwota wypłacona pojedynczej osobie 4. Suma wypłat zmiennych składników wynagradzania z tytułu nawiązania w 2013r. stosunku pracy z osobami na stanowiskach kierowniczych 5. Ilość osób, które otrzymało ww. wynagrodzenie 0 9
6. Najwyższa kwota wypłacona pojedynczej osobie X.3. Politykę rekrutacji dotyczącą wyboru członków organu zarządzającego zawierają: Regulamin działania Rady Nadzorczej oraz Regulamin działania Zarządu, stanowiące załączniki do niniejszej Informacji. X.4. Informacja o sumach strat brutto z tytułu ryzyka operacyjnego odnotowanych w okresie od 31.12.2013 r. do 31.12.2014 r. (w tys. zł): Rodzaje / kategorie ryzyka operacyjnego Suma strat brutto Transfer ryzyka Suma strat faktycznie poniesionych przez Bank 1. Oszustwa zewnętrzne 2. Oszustwa wewnętrzne 3. Polityka kadrowa i bezpieczeństwo w miejscu pracy 4. Klienci, produkty i praktyki biznesowe 5. Uszkodzenia aktywów 6. Zakłócenia działalności i błędy systemów 7. Dokonywanie transakcji, dostawa oraz zarządzanie procesami. X.5. Działania mitygujące jakie zostały podjęte celem uniknięcia w przyszłości ww. strat: nie dotyczy. X.6. Informacja o najpoważniejszych zdarzeniach operacyjnych, jakie wystąpiły w minionym roku: brak zdarzeń. X.7. Wskaźnik dźwigni kapitałowej na dzień 31.12.2014 r. wyniósł: 5,80%. Data: 29.06.2015 r. Sporządził: Bobel Piotr Zatwierdził: Łukaszuk Krzysztof 10