Komunikat XVI posiedzenia Polsko-Niemieckiej Rady Ochrony Środowiska Göhren-Lebbin (Meklemburgia-Pomorze Przednie), 6 marca 2013 r. W dniu 6 marca 2013 r. w Göhren-Lebbin (Meklemburgia-Pomorze Przednie) odbyło się XVI posiedzenie Polsko-Niemieckiej Rady Ochrony Środowiska. Posiedzeniu przewodniczyli pan Marcin Korolec, Minister Środowiska Rzeczypospolitej Polskiej, oraz pan Peter Altmaier, Federalny Minister Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów Republiki Federalnej Niemiec. W posiedzeniu udział wzięli ze strony niemieckiej Minister Środowiska kraju związkowego Meklemburgii- Pomorza Przedniego oraz przedstawiciele ministerstw środowiska krajów związkowych Brandenburgii i Saksonii, ze strony polskiej wojewoda lubuski oraz inni przedstawiciele województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i dolnośląskiego. Rada Ochrony Środowiska przedyskutowała aktualne tematy dotyczące polityki ekologicznej i poczyniła uzgodnienia odnośnie do przyszłej współpracy. W centrum uwagi były również kwestie polityki klimatyczno-energetycznej. Federalny Minister Peter Altmaier przedstawił informacje dotyczące zwrotu w polityce energetycznej Niemiec. Celem jest zapewnienie bezpiecznych, przyjaznych dla środowiska dostaw energii, których cena jest akceptowalna. Rozbudowa energetyki odnawialnej i zwiększenie efektywności energetycznej to dwa centralne elementy zwrotu w polityce energetycznej. Odejście od energii jądrowej nastąpi wcześniej i ma się zakończyć do roku 2022. Tym samym wskazany zostaje kierunek długoterminowych zmian z jednoczesnym zachowaniem niezbędnej elastyczności w zakresie nowych rozwiązań technicznych i ekonomicznych. Zwrot w polityce energetycznej to największy projekt infrastrukturalny i modernizacyjny ostatnich dziesięcioleci w Niemczech. Minister Marcin Korolec przedstawił główne aspekty przygotowywanego przez Polskę programu przejścia do gospodarki niskoemisyjnej oraz dotychczasowe działania, które pozwoliły Polsce osiągnąć już 30 % redukcję emisji. Dostosowane do siły nabywczej ceny energii dla ludności oraz zachowanie konkurencyjności przemysłu są niezbędnymi elementami stabilności i sukcesu długoterminowej ewolucji do gospodarki niskoemisyjnej. Dalsza poprawa efektywności energetycznej,
2 modernizacja energetyki konwencjonalnej, rozwój niskoemisyjnych źródeł wytwarzania i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego są kluczowymi filarami tej strategii. Jednocześnie zwraca się szczególną uwagę, aby dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii był efektywny kosztowo i w jak największym stopniu wspierał tworzenie nowych miejsc pracy i stymulował sektor badań i rozwoju. Rada Ochrony Środowiska poruszyła również kwestię wydobycia w Europie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych i ich potencjalnej roli w przechodzeniu do gospodarki niskoemisyjnej oraz stabilizacji kosztów polityki klimatycznoenergetycznej. Ministrowie zgodzili się na wymianę informacji dotyczących koniecznych regulacji środowiskowych odnoszących się do pozyskiwania węglowodorów niekonwencjonalnych. W kontekście wyników konferencji stron UNFCCC w Doha oraz zbliżającej się konferencji w Warszawie omówiono możliwości dalszego rozwoju wspólnej polityki klimatyczno-klimatycznej UE. Ponadto dyskutowano o szansach i wyzwaniach związanych z ambitną polityką klimatyczną UE w odniesieniu do zakończenia negocjacji globalnych w 2015 roku. Strony były zgodne, że transformacja systemów energetycznych musi się odbywać z uwzględnieniem warunków ramowych w poszczególnych państwach. Oba kraje zintensyfikują wzajemny dialog i współpracę, aby przyczynić się do wypracowania wspólnego podejścia w kontekście unijnym. Rada Ochrony Środowiska przyjęła z zadowoleniem fakt, że intensywnie prowadzony jest uzgodniony przez nią w roku 2011 dialog na temat polityki klimatycznej oraz związanych z tym kwestii rozwoju ekonomicznego i zmian strukturalnych, a także przyjęła konkretne działania w celu wsparcia tego dialogu. Warszawskie rozmowy w sprawie klimatu i energii powinny stworzyć platformę polsko-niemieckiej wymiany poglądów, zwłaszcza w perspektywie konferencji klimatycznej COP 19 w Warszawie. Rada Ochrony Środowiska przyjęła z zadowoleniem pomyślną modernizację systemu ciepłowniczego w Zgorzelcu wraz z instalacją oczyszczania spalin w ciepłowni przy ul. Groszowej. Oczekuje się, że dzięki udzielonej przez stronę niemiecką pomocy finansowej wniesiony zostanie istotny wkład do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza pyłem drobnym w rejonie miast Zgorzelec i Görlitz oraz poprawiona zostanie efektywność energetyczna w zakresie wytwarzania energii
3 cieplnej dostarczanej za pomocą sieci ciepłowniczych. Obie strony podkreśliły, że będą kontynuować starania o poprawę jakości powietrza w regionie przygranicznym. Zadeklarowana została dalsza współpraca w dziedzinie projektów przyczyniających się do bezpośredniej transgranicznej poprawy stanu środowiska oraz lepszej ochrony klimatu. W ramach posiedzenia podpisane zostały umowy dotyczące realizacji projektu pilotażowego w zakresie wykorzystania słomy do produkcji energii elektrycznej i ciepła (elektrociepłownia zasilana słomą w gminie Daszyna). Rada Ochrony Środowiska stwierdziła z satysfakcją, że pod kierownictwem Polsko- Niemieckiej Komisji ds. Współpracy Sąsiedzkiej w Dziedzinie Ochrony Środowiska oraz przy aktywnym udziale graniczących województw i krajów związkowych nadal dobrze rozwija się współpraca w kwestiach o charakterze przygranicznym bądź transgranicznym. Przedstawiciele krajów związkowych i województw poinformowali Radę o stanie współpracy regionalnej. Rada wysoko oceniła postępy w zakresie zmniejszenia emisji hałasu elektrowni Turów. Stała współpraca partnerskich regionów mająca na celu rozwiązywanie zadań o charakterze transgranicznym oraz wzajemna wymiana doświadczeń przyczyniają się do wsparcia zrównoważonego rozwoju przygranicznego regionu Polski i Niemiec. Rada Ochrony Środowiska skonstatowała, że stosownie do uzgodnień prowadzona jest współpraca w dziedzinie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami, w szczególności pomiędzy graniczącymi województwami i krajami związkowymi. Następne posiedzenie kierowanej przez Ministerstwa Środowiska Polski i Niemiec grupy roboczej ds. transgranicznej ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami odbędzie się wiosną 2013 roku. Rada przyjęła do wiadomości, że bardzo zaawansowane są prace nad zmianą bilateralnej umowy z roku 2006 o przeprowadzaniu ocen oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym w przypadku przedsięwzięć mogących mieć znaczne oddziaływania na środowisko sąsiadującego państwa. Umowa uwzględni zebrane doświadczenia praktyczne w zakresie przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko i rozszerzy je o instrument strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla niektórych planów i programów. W ten sposób
4 w relacjach bilateralnych uzupełnione i skonkretyzowane zostaną odpowiednie wytyczne międzynarodowe i unijne. Rada wychodzi z założenia, że nową umowę można będzie podpisać na jej następnym posiedzeniu. Rada przyjęła z zadowoleniem fakt, że w kwietniu 2013 roku odbędą się zaproponowane przez stronę polską warsztaty z udziałem praktyków z obu krajów, podczas których ma nastąpić zaprezentowanie projektu nowej umowy oraz jej rozpatrzenie pod kątem praktycznych aspektów realizacji. Rada przyjęła informację o kontynuowaniu współpracy w dziedzinie ochrony przyrody. W centrum uwagi znajduje się tutaj aktualnie ochrona transgranicznej populacji wilka oraz wodniczki. Również w przyszłości w ramach realizacji sieci NATURA 2000 wysoką rangę będą miały wzajemne uzgodnienia. Rada pozytywnie oceniła współpracę polsko-niemiecką na międzynarodowych forach w dziedzinie ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz CITES. Rada uzgodniła zaktualizowanie i nowe ukierunkowanie współpracy w zakresie rozwoju zespołu obszarów chronionych Doliny Dolnej Odry. Celem jest wspólny rozwój tego unikatowego, transgranicznego obszaru przyrodniczego w duchu utrzymania jego różnorodności biologicznej i zrównoważonego wykorzystania w interesie zamieszkującej tam ludności. Rada opowiedziała się za intensywniejszym przeznaczaniem środków z funduszy strukturalnych UE na rzecz spraw związanych z ochroną środowiska i przyrody w regionach granicznych Polski i Niemiec. Rada podkreśliła przy tym centralną rolę narzędzi Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT). Rada opowiedziała się za tym, aby ochrona środowiska i przyrody oraz ochrona klimatu należały także w przyszłości do głównych wspieranych obszarów w ramach współpracy transgranicznej. Ma to stworzyć warunki ku temu, aby w okresie programowania UE 2014-2020 wspierać polsko-niemiecką współpracę w dziedzinie środowiska i pogłębiać ją w odniesieniu do projektów. Przedstawiciele organizacji ekologicznych zaprezentowali poszczególne aspekty realizowanych przez siebie projektów w ramach współpracy polsko-niemieckiej. Rada
5 Ochrony Środowiska z zadowoleniem przyjęła wyniki współpracy oraz podkreśliła znaczenie tych projektów dla rządów obu państw. Rada Ochrony Środowiska przyjęła z zadowoleniem fakt, że przyjęta z okazji 20-lecia podpisania Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy Wspólna Deklaracja obu rządów z dnia 21 czerwca 2011 r. wraz z programem współpracy na następne lata zawiera również wspólne przedsięwzięcia na rzecz ochrony środowiska. Rada podkreśliła jej znaczenie dla dalszego umacniania stosunków polsko-niemieckich.