Magazynowanie cieczy Do magazynowania cieczy służą zbiorniki. Sposób jej magazynowania zależy od jej objętości i właściwości takich jak: prężność par, korozyjność, palność i wybuchowość. Zbiorniki mogą być: podziemne stos. do magazynowania cieczy łatwo palnych i wybuchowych, półpodziemne zagłębione w ziemi na co najmniej połowę wysokości, naziemne- dno nad ziemią lub zagłębione w ziemi nie więcej niż do połowy wysokości. Zbiorniki są wykonywane ze stali węglowych i stopowych, stopów metali, aluminium, betonu, tworzyw ceramicznych i sztucznych, kompozytów.
Zbiorniki winny się charakteryzować: odpornością korozyjną, szczelnością być wyposażone w urządzenie określające poziom cieczy, zaopatrzone w króćce do napełniania, umieszczone powyżej poziomu cieczy i do opróżniania, położone możliwie najniżej, wyposażone w przyrządy do pomiaru ciśnienia, temperatury i poboru próbek, wyposażone w zawór bezpieczeństwa oraz dwa samoczynne zawory umożliwiające utrzymanie w nim stałego ciśnienia (jeśli ciśnienie wewnątrz jest większe od atmosferycznego), wyposażone w schody lub drabinki (jeśli są wysokie)
Ze względu na kształt dzielimy je na: cylindryczne, kuliste, kroplokształtne, prostopadłościenne.
Zbiorniki cylindryczne dzielimy na pionowe i poziome. Ich pojemność dochodzi do 200 000 m 3. Do magazynowania cieczy łatwo wrzących i palnych są stosowane zbiorniki z dachami pływającymi na powierzchni cieczy o uszczelnionych krawędziach dachu z płaszczem. Zbiorniki kuliste charakteryzują się równomiernością rozkładu naprężeń pod wpływem ciśnienia wewnętrznego. Grubość ścianki powłoki może być w nich dwukrotnie mniejsza niż w zbiornikach cylindrycznych. Powłoka jest spawana z uprzednio wyprofilowanych segmentów. Są stosowane do magazynowania cieczy lotnych pod ciśnieniem 0,3-0,7 MPa. Są kłopotliwe ze względu na montaż i sposób podparcia. Ich pojemność nie przekracza 15 000 m 3. Zbiorniki kroplokształtne leżące na niezwilżonym podłożu stosujemy do magazynowania cieczy pod wyższym ciśnieniem. Ich pojemność dochodzi do 20 000 m 3. Zbiorniki prostopadłościenne zajmują najmniej miejsca dla określonej pojemności. Są mało wytrzymałe, a więc stosuje się je do niewielkich objętości.
Do magazynowania substancji w niskiej temperaturze stosujemy zbiorniki dwuściankowe. Ścianki wewnętrzne są odporne na niskie temperatury. Między ściankami jest umieszczona izolacja. Mogą być cylindryczne (mniejsze ciśnienia) i kuliste (większe ciśnienia, mniejsze straty ciepła). Ciecze lepkie lub mające tendencja do zestalania się przechowuje się w zbiornikach izolowanych termicznie i ogrzewanych stale lub okresowo.
Magazynowanie gazów Zbiorniki do magazynowania gazów dzielimy na: niskociśnieniowe o zmiennej pojemności - mokre - suche wysokociśnieniowe o stałej pojemności W zbiornikach o zmiennej pojemności mokrych gaz jest przechowywany pod nadciśnieniem wywieranym przez unoszone kolejno człony płaszcza, połączone teleskopowo. Wzrasta ono wraz z ilością kolejnych wysuniętych dzwonów. Pierwszy dzwon od dołu jest zanurzony w basenie z wodą. Kolejne dalsze dzwony są zanurzone dolną częścią w pierścieniowym korycie wypełnionym wodą uszczelniającą połączenie. Nadciśnienie w takich zbiornikach nie przekracza 4 kpa, a ich pojemność wynosi ok. 1000 do 50 000 m 3. W zbiornikach mokrych można przechowywać jedynie takie gazy, których kontakt z parą wodną nie stanowi przeciwwskazania.
Zbiorniki suche stanowią pionowe cylindry wewnątrz których znajduje się ruchomy tłok, pod którym magazynowany jest gaz. Tłok podczas napełniania zbiornika podnosi się. Przestrzeń nad tłokiem jest połączona z atmosferą. Pojemność zbiorników suchych zmienia się od kilku do setek tysięcy m 3. Są skomplikowane w budowie i eksploatacji. Zbiorniki wysokociśnieniowe o stałej objętości stanowią zbiorniki cylindryczne poziome, pionowe i kuliste. Objętość zmagazynowanego gazu zależy od objętości zbiornika i zastosowanego ciśnienia. Ograniczeniem jest tu wytrzymałość zbiornika na ciśnienie. Nie przekracza ono z reguły 3 MPa. Objętości dochodzą do 30 000 m 3. Najlepsze parametry mają zbiorniki kuliste są tańsze w eksploatacji. Zbiorniki wysokociśnieniowe podlegają specjalnemu nadzorowi Urzędu Nadzoru Technicznego. Zbiorniki o stałej objętości są wykorzystywane do transportu gazów. Mają zwykle kształt cylindryczny i objętość do kilkuset m 3. W dużych pojemnikach w celu zmniejszenia ciśnienia obniża się temperaturę gazu, co prowadzi do jego skroplenia. Stwarza to dodatkowe wymagania wobec stosowanych materiałów konstrukcyjnych.
Najbardziej popularnymi pojemnikami są tzw. butle gazowe. Stosuje się w nich ciśnienia do 15 MPa. Gazy znajdują się w nich w stanie: sprężonym (powietrze, tlen, azot, wodór, gazy szlachetne), skroplonym (amoniak, CO 2, chlor), rozpuszczone w rozpuszczalnikach (amoniak w wodzie, CO 2 w wodzie, acetylen w acetonie). Butle w zależności od rodzaju gazu są malowane w całości różnego rodzaju kolorami lub barwnymi paskami. Są też zaopatrzone w napisy informujące o rodzaju magazynowanego gazu i dopuszczalnym ciśnieniu. Podlegają one legalizacji i próbom wytrzymałościowym. Literatura: J.Warych Aparatura chemiczna i procesowa Oficyna Wydawnicza Pol. Warsz. Warszawa 1996