PREZYDENT MIASTA KIELCE RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA KIELCE WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI zatwierdzonego Uchwałą Rady Miejskiej w Kielcach Nr XXX/555/2004 z dnia 15 lipca 2004 r. za lata 2004-2006 CZERWIEC 2007
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE Część I. Raport wskaźnikowy o stanie środowiska miasta Kielce Część II. Stan świadomości ekologicznej mieszkańców miasta oraz preferencji i wyborów mających wpływ na kształtowanie zrównowaŝonego rozwoju Kielc. Część III. Sprawozdanie z realizacji Programu ochrony środowiska - realizacja celów polityki ekologicznej w Kielcach w latach 2004-2006 1.Cele Polityki Ekologicznej w poszczególnych obszarach ochrony środowiska 2. Ranking priorytetów ustalonych w Programie ochrony środowiska 3. Ranking zadań inwestycyjnych dla wybranych priorytetów. 4. Działania podejmowane przez jednostki organizacyjne miasta w poszczególnych obszarach ochrony środowiska ukierunkowane na realizację celów polityki ekologicznej. 4.1. Ochrona powietrza atmosferycznego 4.2. Ochrona przed hałasem 4.3. Ochrona zasobów wodnych 4.4. Ochrona przyrody i jej zasobów 4.5. Ochrona przed skutkami powaŝnych awarii 5. Edukacja ekologiczna oraz komunikacja społeczna - działania jednostek organizacyjnych miasta oraz organizacji pozarządowych. 6. Wykorzystanie instrumentów finansowych i organizacyjnych w realizacji polityki ekologicznej. 6.1. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w latach 2004-2006 6.2. Opis działań związanych z wykorzystaniem innych instrumentów ukierunkowanych na usprawnienie zarządzania środowiskiem miasta Kielce. 7. Zestawienie tabel roboczych odzwierciedlających stopień realizacji Programu działań: Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego (ład środowiskowy i przestrzenny) określonego w zał. Nr 10 do Programu ochrony środowiska dla miasta Kielce 8. Podsumowanie Część IIIa. Tabele robocze realizacja Programu działań: Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego - ład środowiskowy i przestrzenny z Zał. Nr 10 do Programu ochrony środowiska dla Kielc Część IV. Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki odpadami w latach 2004-2006 1. Zadania zawarte w planie gospodarki odpadami 1.1. Kompetencje Urzędu Miasta 1.2. Zadania Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami 1.3. Zobowiązania firm mających pozwolenia na zbieranie odpadów komunalnych 1.4. Zadania Rejonowego Przedsiębiorstwa Zieleni 1.5. Obowiązki Miasta wynikające z załoŝeń planu gospodarki odpadami 2. Stan realizacji zadań wynikających z PGO
2.1.Przepisy formalno-prawne 2.2. Zadania ujęte w planie gospodarki odpadami dla miasta Kielce 2.3. Realizacja 2.4. Działania nie podjęte, a zaplanowane do realizacji 3. Wskaźniki kontrolne oceny funkcjonowania systemu 3.1.Wskaźniki dotyczące ilości uchylonych decyzji i ilości zawartych umów na odbieranie odpadów komunalnych 3.2.Wskaźniki masowe nagromadzenia odpadów komunalnych 3.3. Ilość zebranych, przetworzonych oraz przekazanych do odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych (PGO) 3.4. Komunalne osady ściekowe 3.5. Ilość wywiezionych nieczystości ciekłych z terenu Kielc 4. Podsumowanie PODSUMOWANIE
WPROWADZENIE Zgodnie z art.18 ust.2 ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. z 2006r. Nr 129, poz. 902), zarząd gminy/powiatu co 2 lata przedstawia raport z realizacji gminnego/powiatowego programu ochrony środowiska. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251) w art. 14.ust.6 stwierdza, Ŝe powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami stanowi część odpowiedniego programu ochrony środowiska i jest tworzony w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska. Ponadto na podstawie art. 14 ust. 9 w miastach na prawach powiatu przyjmuje się jeden plan, mianowicie plan powiatowy obejmujący łącznie zadania planów powiatowego i gminnego. Dokument o nazwie Program Ochrony Środowiska dla miasta Kielce wraz z Planem Gospodarki odpadami stanowiącym jego część został przyjęty Uchwałą Rady Miejskiej Nr XXX/555/2004 z 15 lipca 2004r. Po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 29 lipca 2005 r o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175 poz. 1458) i obowiązujących od 1 stycznia 2006 r. w art. 12b ustawy o odpadach wprowadzono obowiązek przedkładania sprawozdań z realizacji planu gospodarki odpadami, obejmujących okres dwóch lat kalendarzowych, wg stanu na dzień 31 grudnia roku kończącego ten okres ustalając termin przedłoŝenia sprawozdania z realizacji planu powiatowego ( w przypadku miasta na prawach powiatu wraz ze sprawozdaniem z zakresu planu gminnego) do dnia 30 czerwca po upływie okresu sprawozdawczego. W związku z powyŝszym, niniejszy Raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Kielce wraz z Planem gospodarki odpadami obejmuje lata 2004-2006. Ustawa Prawo ochrony środowiska nie określa wymagań dotyczących formy i struktury sprawozdania z realizacji przedmiotowego programu. W samym Programie Ochrony Środowiska określono sposoby oceny jego realizacji. Dla oceny efektywności wdraŝania Programu Ochrony Środowiska przewidziano prowadzenie: monitoringu jakości środowiska, monitoringu realizowanej polityki ochrony środowiska. Na terenie Kielc funkcjonują elementy Państwowego Monitoringu Środowiska szczebla Krajowego i Regionalnego. Ponadto Urząd Miasta Kielce w ramach swoich kompetencji prowadzi nadzór nad elementami monitoringu lokalnych źródeł emisji substancji lub energii, potencjalnymi ogniskami zanieczyszczeń, gromadzi informacje takie jak: sprawozdania z prac rekultywacyjnych, monitoringowych, projekty, dokumentacje hydrogeologiczne, raporty związane z potencjalnymi znaczącymi oddziaływaniami na środowisko. Monitoring lokalny obejmuje poszczególne punkty i obszary stwarzające zagroŝenie lub mogące negatywnie oddziaływać na pogorszenie jakości poszczególnych elementów środowiska. Ponadto na terenie miasta wykonywane są prace badawcze i inwetaryzacyjne środowiska przyrodniczego oraz poszczególnych jego elementów, które stają się podstawą prowadzenia polityki ochrony środowiska i zrównowaŝonego rozwoju. W monitoringu realizowania polityki ochrony środowiska w Programie uznano za szczególnie istotne systemy:
informacyjny (sposób informowania społeczeństwa, administracji samorządowej, rządowej, pozarządowych organizacji ekologicznych), weryfikacji polityki środowiskowej na podstawie wyników uzyskiwanych z systemu monitoringu jakości środowiska, we współpracy z lokalną społecznością. Istniejący system informacyjny jest zgodny z obowiązującymi przepisami i realizowaną przez Urząd Miasta Polityką Jakości. W szczególności utworzona na stronach internetowych Urzędu Miasta w ramach opracowywania Programu Ochrony Środowiska specjalna witryna internetowa poświęcona środowisku, zawierająca m.in. Publicznie dostępny wykaz danych o dokumentach dotyczących środowiska i jego ochrony, informacje o walorach przyrodniczych i środowisku Kielc oraz działaniach ekologicznych, pozwalająca na szybką komunikację w sprawach waŝnych dla lokalnej społeczności - spowodowała pozytywną zmianę w realizacji obowiązku udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie. Dalsze jej udoskonalenie będzie moŝliwe po wprowadzeniu Systemu Informacji Przestrzennej (GIS) integrującego w bazach danych informacje dotyczące rozwoju gospodarczego, społecznego i środowiskowego w odniesieniu do efektów przestrzennych. Uchwała Nr LIII/997/2005 Rady Miejskiej w Kielcach z dnia 17 listopada 2005 w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy Kielce z organizacjami pozarządowymi zapewniła udział lokalnej społeczności w monitoringu i weryfikacji prowadzonej polityki środowiskowej. Na jej podstawie powierzono w drodze konkursu Kieleckiemu Towarzystwu Naukowemu opracowanie Raportu o stanie środowiska miasta dla potrzeb społecznego monitoringu Programu Ochrony Środowiska i polityki ekologicznej w oparciu o wskaźniki określone w tym dokumencie. Opracowanie to jako Raport wskaźnikowy stanowi integralną część Raportu z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Kielce wraz z Planem Gospodarki Odpadami. W ramach realizacji zaleceń Programu Ochrony Środowiska powierzono takŝe zespołowi Kieleckiego Towarzystwa Naukowego pod kierownictwem Prof. AŚ dr hab. Marka Jóźwiaka oraz dr Andrzeja Kościołka przeprowadzenie i opracowanie badań świadomości ekologicznej oraz preferencji i wyborów mających wpływ na kształtowanie zrównowaŝonego rozwoju Kielc w odniesieniu do wybranych grup wiekowych mieszkańców miasta. Wyniki tych badań stanowią odzwierciedlenie i pewien komentarz do działań prowadzonych przez samorząd miejski na rzecz zrównowaŝonego rozwoju Kielc, a nawet samoocenę mieszkańców w tym zakresie. Zarazem obrazują oczekiwania i poŝądaną wizję własnego miasta. W wersji elektronicznej Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Kielce wraz z Planem Gospodarki Odpadami za lata 2004-2006 otwiera prezentacja szczególnych walorów przyrodniczych naszego miasta przygotowana w oparciu o wykonane w tych latach prace badawcze i inwentaryzacyjne poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego Kielc. Część Raportu stanowiąca Sprawozdanie z realizacji działań i przedsięwzięć określonych w Programie Ochrony Środowiska dla miasta Kielce wraz z Planem Gospodarki Odpadami w odniesieniu do przyjętych celów strategicznych została opracowana przez pracowników Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Kielce w oparciu o dane pozyskane z jednostek organizacyjnych Miasta, a część stanowiąca Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki odpadami za lata 2004-2006 opracowana w oparciu o wytyczne Ministerstwa Środowiska. Zgodnie z art.14 ust.13 obowiązującej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251) podlega ona obowiązkowi przedłoŝenia zarówno Radzie Miejskiej w Kielcach jak i Zarządowi Województwa Świętokrzyskiego. Szczególnie trudna jest ocena prowadzonej polityki przestrzennej na stan środowiska miasta. Niewielkie jest pokrycie terenu miasta miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego i brak moŝliwości bezpośredniego monitorowania faktycznego wpływu realizacji podejmowanych decyzji z zakresu zagospodarowania przestrzeni - na środowisko. Brak odpowiednich narzędzi w szczególności brak Systemu GIS) uniemoŝliwia praktycznie dokonanie takiej oceny ( wymagającej skomplikowanej i wielostronnej analizy elementów środowiska pozostających we wzajemnym dynamicznym powiązaniu a jednocześnie podlegających wielokierunkowej antropopresji będącej skutkiem realizacji rozmaitych przedsięwzięć inwestycyjnych).analizie poddają się jedynie takie bezpośrednie efekty oddziaływań jak np. skutki uszczelniania coraz większej powierzchni miasta (znacznie większa ilość wody opadowej do odprowadzenia zorganizowanymi systemami kanalizacyjnymi), czy znacząca ilość wyciętych drzew. W tej dziedzinie podjęto jednak istotne działania. Wykonano wiele prac inwentaryzacyjnych środowiska przyrodniczego ukazujących dynamikę funkcjonowania flory i fauny na terenie Kielc i wyodrębniając obszary szczególnie cenne przyrodniczo, których pełna znajomość ułatwi podejmowanie właściwych decyzji z zakresu ochrony środowiska w toku planowania przestrzennego i projektowania inwestycyjnego. Podjęto teŝ prace nad opracowaniem i wdroŝeniem w Urzędzie Miasta Kielce Systemu GIS. Pozwoli on takŝe w przyszlości na skuteczne ustanowienie systemu zarządzania środowiskiem i zrównowaŝonym rozwojem miasta. W toku realizacji omawianych dokumentów programowych dokonały się znaczne zmiany związane z planowanym na lata najbliŝsze uruchomieniem dla naszego Kraju większych środków finansowych Unii Europejskiej przeznaczonych na inwestycje w zakresie środowiska. Niektóre planowane w Programie ochrony środowiska i w Planie gospodarki odpadami zadania w związku z tym podjęte zostaną w terminach uzaleŝnionych od faktycznego uruchomienia tych środków. Zostanie to uwzględnione podczas prac nad Programem ochrony środowiska i Planem gospodarki odpadami na lata następne, który zgodnie z obowiązującymi terminami ustawowymi powinien zostać uchwalony przez Radę Miejską w roku 2008. W toku przygotowania tych dokumentów konieczne będzie wypracowanie procedur integrujących z nim inne dokumenty przyjęte dla Miasta Kielce o charakterze strategicznym ( procedur wykorzystujących odpowiednie narzędzia elektroniczne), a takŝe lepsze dopracowanie procedur współpracy z obecnymi na terenie miasta podmiotami gospodarczymi oraz społecznościami lokalnymi poszczególnych dzielnic w celu właściwego określenia priorytetów działań na rzecz ochrony środowiska Kielc na lata następne oraz realizacji zasad Agendy 21. W szczególności dla dostosowania się do wymogów unijnych będzie to potrzebne w obszarze dotyczącym gospodarki odpadami. Konieczne będzie wypracowanie odpowiednich zapisów w nowym Planie gospodarki odpadami oraz powiązanym z nim Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Kielc bardziej szczegółowo regulujących zakres i sposób prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji.