Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA

SPIS TREŚCI Wstęp... Czym jest niepełnosprawność?... Definicja... Symbole niepełnosprawności wykorzystywane w orzecznictwie medycznym... Stopnie niepełnosprawności... Najważniejsze uprawnienia pracowników niepełnosprawnych... Korzyści Pracodawcy z zatrudnienia osób niepełnosprawnych... Dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników... Zwrot kosztów za przystosowanie miejsca pracy osoby niepełnosprawnej... Zwrot kosztów za szkolenie niepełnosprawnego pracownika... Zwrot kosztów asystenta osoby niepełnosprawnej... Zmniejszenie wpłat na PFRON... Akty prawne dotyczące dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.. Zaproszenie dla Pracodawców do współpracy w zakresie organizacji stażu/praktyki zawodowej dla uczestników projektu Praca bez barier... Jak wygląda organizacja stażu/praktyki zawodowej?... 4 4 5 8 8 8 9 9 10 11 www.cis.wroclaw.pl 2

Ludzie budują za dużo murów, a za mało mostów. Isaac Newton Coraz większa liczba Pracodawców otwiera się na zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Niewątpliwie przyczyniają się do tego wszelkie kampanie społeczne, mające na celu przełamanie barier, obaw i stereotypów. Poza gwarantowanymi korzyściami materialnymi, Pracodawcy mają szansę zyskać zmotywowanych i lojalnych pracowników. Warto zaakcentować, że praca dla osób niepełnosprawnych ma nie tylko wymiar zarobkowy, ale jednocześnie jest szansą na udział w życiu społecznym, okazją do samorealizacji dającą poczucie bycia potrzebnym i wartościowym. W kwestii pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy wciąż mamy wiele do zrobienia. Co prawda funkcjonują mechanizmy prawne oferujące Pracodawcom konkretne przywileje i korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych, jednak w pierwszej kolejności zarówno osoby niepełnosprawne, jak i Pracodawcy muszą przezwyciężyć swoje obawy i przełamać bariery. Projekt Praca bez barier to kompleksowe działanie mające na celu aktywizację społeczną i zawodową 120 niepełnosprawnych mieszkańców Wrocławia w wieku od 15 do 64 lat poprzez szkolenia (m.in. językowe i komputerowe), a także pracę indywidualną z psychologiem i doradcą zawodowym. System organizowanych staży/praktyk zawodowych daje możliwość postawienia, często pierwszych wspólnych kroków pracodawców oraz uczestników naszego projektu. Głęboko wierzymy, że droga, na którą razem wchodzimy, prowadzi do świata pracy bez barier. www.pbb.cis.wroclaw.pl

Czym jest niepełnosprawność? Definicja ogólna (medyczna) Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny i/lub psychiczny, trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi. Osoba niepełnosprawna jest jednostką w pełni swych praw znajdującą się w sytuacji upośledzającej ją, stworzonej przez bariery środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, których nie może tak jak inni ludzie przezwyciężyć wskutek występujących w niej uszkodzeń. Definicja według Ustawy o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997, nr 123, poz. 776 z późn. zm.) Osoba niepełnosprawna oznacza osobę, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ograniczą bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej. SYMBOLE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI WYKORZYSTYWANE W ORZECZNICTWIE MEDYCZNYM 01-U Upośledzenie umysłowe 02-P Choroby psychiczne 03-L Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 04-0 Choroby narządu wzroku 05-R Upośledzenia narządu ruchu 06-E Epilepsja 07-S Choroby układu oddechowego i krążenia 08-T Choroby układu pokarmowego 09-M Choroby układu moczowo-płciowego 10-N Choroby neurologiczne 11-I Inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego www.cis.wroclaw.pl 4

Stopnie niepełnosprawności Znaczny- zalicza się do niego osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Umiarkowany- zalicza się do niego osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Lekki- zalicza się do niego osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Stopień niepełnosprawności można orzec na czas określony, jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia lub na stałe, jeśli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy. WAŻNE Posiadanie orzeczenia o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nie stanowi przeciwwskazania do podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Pracodawca musi jednak zapewnić osobie niepełnosprawnej odpowiednie warunki pracy uwzględniające potrzeby wynikające z niepełnosprawności. Warunki takie powinny być potwierdzone pozytywną opinią Państwowej Inspekcji Pracy. www.bezbarier.cis.wroclaw.pl 5

Najważniejsze uprawnienia pracowników niepełnosprawnych 1. Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, przy czym lekarz medycyny pracy ma prawo do skrócenia go do 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo ze względu na stan zdrowia. 2. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. 3. Osoba niepełnosprawna ma prawo do przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Stosowanie norm czasu pracy, o których mowa powyżej, nie może powodować obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. 4. Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. 5. Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: - w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia - na wniosek lekarza, w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku, - w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. www.cis.wroclaw.pl

Korzyści Pracodawcy z zatrudnienia osób niepełnosprawnych 1. Dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Jakiemu Pracodawcy przysługuje dofinansowanie? Pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej. Pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%. Pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy do 25 pracowników. DOFINANSOWANIE PRZYSŁUGUJĄCE PRACODAWCOM OD STYCZNIA 2012* STOPIEŃ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI PRACOWNIKA ZAKŁAD PRACY CHRONIONEJ OTWARTY RYNEK PRACY ZNACZNY UMIARKOWANY LEKKI BRAK SCHORZEŃ SPECJALNYCH 2169,20 1518,44 SCHORZENIA SPECJALNE 2679,60 2411,64 BRAK SCHORZEŃ SPECJALNYCH 1595,00 1116,50 SCHORZENIA SPECJALNE 2807,20 1446,98 BRAK SCHORZEŃ SPECJALNYCH 638,00 446,60 SCHORZENIA SPECJALNE 1148,00 620,14 *wyliczane na podstawie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2009 (1276 zł brutto). Dofinansowania ulegną zmianie od lipca 2012r. oraz od stycznia 2013r. Do schorzeń specjalnych zaliczamy: chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenie rozwojowe, epilepsję oraz niewidomych. www.pbb.cis.wroclaw.pl

2. Zwrot kosztów za przystosowanie miejsca pracy osoby niepełnosprawnej. Jeśli pracodawca przystosowuje miejsce pracy dla osoby niepełnosprawnej musi pamiętać, że refundacji podlegają tylko koszty poniesione na: przystosowanie tworzonych lub już istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, np. jeśli został zakupiony samochód przystosowany dla osoby niepełnosprawnej, to refundacji podlega tylko nadwyżka ceny samochodu wynikająca z przystosowania go odpowiednio do potrzeb osoby niepełnosprawnej, a nie całkowita kwota zakupu samochodu; adaptację pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz adaptację lub nabycie urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie w pracy, np. zakup większego monitora do komputera dla pracownika niedowidzącego; rozpoznanie przez służby medycyny pracy potrzeb osoby niepełnosprawnej związanych z funkcjonowaniem osoby niepełnosprawnej w pracy. 3. Zwrot kosztów za szkolenie niepełnosprawnego pracownika Pracodawca może wysłać pracownika niepełnosprawnego na dwa rodzaje szkoleń, w związku z którymi może ubiegać się o zwrot kosztów: szkolenia ogólne czyli takie, dzięki którym pracownik nabywa kwalifikacje, które może wykorzystać u każdego pracodawcy (aktualnego i późniejszego), np. szkolenie dla informatyka z komunikacji interpersonalnej; szkolenia specjalistyczne czyli takie, które dotyczą bezpośrednio i wyłącznie obecnego lub przyszłego stanowiska pracy pracownika, np. szkolenia dla kucharza z kuchni greckiej, gdyż rozpoczął pracę w restauracji greckiej. Dofinansowanie to dotyczy jedynie małych i średnich przedsiębiorstw, czyli takich, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i ich roczne obroty nie przekraczają 40 mln EUR lub ich roczna suma bilansowa nie przekracza 27 mln EUR. 4. Zwrot kosztów asystenta osoby niepełnosprawnej Pracodawca, zatrudniający niepełnosprawnego pracownika, może otrzymać zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu, tzw. asystenta osoby niepełnosprawnej. Liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie może przekraczać 20% miesięcznej liczby godzin pracy pracownika, (który pełni rolę asystenta). www.cis.wroclaw.pl 8

5. Zmniejszenie wpłat na PFRON Dla każdego z pracodawców na podstawie wielkości jego firmy zostaje określony poziom ilości zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jeśli nie spełnia tego warunku, zobowiązany jest do wpłat na PFRON. Schorzenia specjalne są uzasadnieniem obniżenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności może w tym przypadku może być policzona 4-krotnie, a ze stopniem umiarkowanym 3-krotnie. Akty prawne dotyczące dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997, nr 123, poz. 776 z późn. zm.). Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r.,nr 226, poz. 1475). www.bezbarier.cis.wroclaw.pl 9

Zaproszenie dla Pracodawców do współpracy w zakresie organizacji stażu/praktyki zawodowej dla uczestników projektu Praca bez barier Dlaczego warto? Brak kosztów- Pracodawca nie ponosi żadnych kosztów. Dla każdego ze stażystów przewidziane jest wynagrodzenie w kwocie maksymalnie do 1386 zł. 3 miesięczny staż/praktyka zawodowa jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Alternatywa okresu próbnego- staż/praktyka zawodowa jest szansą na pozyskanie zaangażowanego pracownika, który posiada wiedzę o firmie oraz poznał specyfikę stanowiska pracy. Wizerunek firmy wrażliwej społecznie- poprzez zatrudnianie osób niepełnosprawnych, Pracodawca buduje wizerunek swojej firmy/instytucji jako organizacji odpowiedzialnej społecznie. Prezentacja profilu firmy/instytucji- firmy/instytucje, z którymi nawiążemy współpracę w zakresie organizacji staży/praktyk zawodowych, zostaną wyróżnione na stronie internetowej projektu www.bezbarier.cis.wroclaw.pl jako Pracodawcy przyjaźni osobom niepełnosprawnym oraz zyskają możliwość bezpłatnego zamieszczania ofert pracy na naszym portalu. Pracodawców, którzy w szczególny sposób przyczynią się do przełamywania barier w obszarze wejścia na rynek pracy osób niepełnosprawnych, wyróżnimy podczas uroczystej konferencji promującej rezultaty projektu! www.cis.wroclaw.pl 10

Jak wygląda organizacja stażu/praktyki zawodowej? Współpraca oparta jest na podstawie pisemnej umowy między Centrum Integracji Społecznej a Pracodawcą. Wynagrodzenie dla Stażysty wypłaca Centrum ze środków Unii Europejskiej na podstawie miesięcznej karty stażu potwierdzanej przez Pracodawcę. Badania lekarskie wykonywane są na koszt Centrum, Pracodawca ma za zadanie przeprowadzić szkolenie BHP oraz szkolenie stanowiskowe. Każdy Pracodawca może liczyć na wsparcie pracownika projektu Praca bez barier - Specjalisty rynku pracy- zarówno w zakresie organizacji stażu jak i kwestii związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Praca bez barier jest projektem realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Podziałanie 6.1.1 Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt jest realizowany w okresie: 01.09.2011r. - 31.07.2013r. Zapraszamy do współpracy! Osoba do kontaktu: Aleksandra Skiba Specjalista rynku pracy Biuro Projektu Praca bez barier Centrum Integracji Społecznej ul. Strzegomska 49, 53-611 Wrocław tel. 71 782 35 20 fax 71 782 35 12 e-mail: aleksandra.skiba@cis.wroclaw.pl www.cis.wroclaw.pl www.bezbarier.cis.wroclaw.pl www.pbb.cis.wroclaw.pl 11

Centrum Integracji Społecznej zostało powołane przez Prezydenta Rafała Dutkiewicza 15 października 2005. Zadaniem Centrum jest pomoc niezatrudnionym mieszkańcom Wrocławia. System kompleksowych szkoleń, warsztatów zawodowych, zajęć komputerowych oraz wsparcie specjalistów (m.in. doradców zawodowych i psychologów) pomaga ponieść kwalifikacje zawodowe uczestników i umożliwia im powrót na rynek pracy. Centrum Integracji Społecznej specjalizuje się w pozyskiwaniu środków unijnych na działania z zakresu reintegracji społecznej i zawodowej osób niezatrudnionych. Prowadzone projekty są realizowane w imieniu Gminy Wrocław. Udział w szkoleniach jest bezpłatny. Więcej informacji na stronie www.cis.wroclaw.pl Centrum Integracji Społecznej ul. Strzegomska 49, 53-611 Wrocław tel. 71 782 35 11, tel./fax 71 782 35 12 www.cis.wroclaw.pl Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA