Katarzyna Petelska, FCCA Instytut Rachunkowości, SGH
Przepisy: MSR nr 32 Instrumenty finansowe: prezentacja MSR nr 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena (zastąpiony przez MSSF 9 dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu lub po 1.01.2018) MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji MSSF 9 Instrumenty finansowe (zastępuje MSR 39 od 1.01.2018) Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobów prezentacji instrumentów finansowych, Dz.U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674 3
Definicje (MSR 32): Instrument finansowy jest to każdy kontrakt, który skutkuje powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej jednostki i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej jednostki. 4
Aktywa finansowe stanowi każdy składnik aktywów mający postać: a) środków pieniężnych; b) instrumentu kapitałowego innej jednostki; c) umownego prawa do: otrzymania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych od innej jednostki; lub wymiany aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach; lub d) kontraktu, który będzie rozliczony lub może być rozliczony we własnych instrumentach kapitałowych jednostki i jest: instrumentem niepochodnym, z którego wynika lub może wynikać obowiązek przyjęcia przez jednostkę zmiennej liczby własnych instrumentów kapitałowych; instrumentem pochodnym, który będzie rozliczony lub może być rozliczony w inny sposób, niż przez wymianę ustalonej kwoty środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych na ustaloną liczbę własnych instrumentów kapitałowych jednostki. 5
Zobowiązanie finansowe to każde zobowiązanie mające postać: a) wynikającego z umowy obowiązku: wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce, lub wymiany aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych z inną jednostką na warunkach potencjalnie niekorzystnych, lub b) kontraktu, który będzie rozliczony lub może być rozliczony we własnych instrumentach kapitałowych jednostki i jest: instrumentem niepochodnym, w zamian za który jednostka jest lub może być obowiązana wydać zmienną liczbę własnych instrumentów kapitałowych, lub instrumentem pochodnym, który będzie rozliczony lub może być rozliczony w inny sposób niż przez wymianę ustalonej kwoty środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych na ustaloną liczbę własnych instrumentów kapitałowych jednostki. 6
Instrument pochodny jest to instrument finansowy lub inny kontrakt spełniający wszystkie trzy poniższe warunki: a) jego wartość zmienia się wraz ze zmianą określonej stopy procentowej, ceny instrumentu finansowego, ceny towaru, kursu walutowego, indeksu ceny lub stóp, ratingu kredytowego lub indeksu kredytowego, czy też innej zmiennej, przy założeniu, że w przypadku zmiennej niefinansowej zmienna ta nie jest specyficzna dla strony kontraktu (czasami zwana instrumentem bazowym); b) nie wymaga żadnej początkowej inwestycji netto lub wymaga początkowej inwestycji netto mniejszej niż dla innych rodzajów kontraktów, dla których oczekuje się podobnych reakcji na zmiany czynników rynkowych; oraz c) jego rozliczenie nastąpi w przyszłości. 7
Instrument kapitałowy jest to umowa, która dokumentuje istnienie udziałów końcowych (rezydualnych) w aktywach jednostki po odjęciu wszystkich jej zobowiązań. 8
Kategorie instrumentów finansowych (MSR 39): 1. aktywa finansowe lub zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (financial asset or financial liability at fair value through profit or loss); 2. pożyczki i należności (loans and receivables) 3. inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności (held-to-maturity) 4. aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (available-for-sale) 5. pozostałe zobowiązania finansowe (other financial liabilities) Jednostka może przyjąć inne określenia dla tych kategorii lub podział na inne kategorie w celu przedstawienia informacji w części głównej sprawozdania finansowego. 9
Aktywa finansowe lub zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy to: 1. Instrumenty finansowe klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu. Składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe klasyfikuje się jako przeznaczony do obrotu, jeśli: został nabyty lub zaciągnięty głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie; w momencie początkowego ujęcia stanowi część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieje potwierdzenie aktualnego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków lub jest instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentu pochodnego będącego kontraktem gwarancji finansowych lub wyznaczonym i efektywnym instrumentem zabezpieczającym). 10
a także: 2. Instrumenty, które stanowią zapłatę warunkową dokonywaną przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3 Połączenia jednostek. 3. Instrumenty, które przy początkowym ujęciu zostały wyznaczone przez jednostkę jako wyceniany według wartości godziwej przez wynik finansowy. Jednostka dokonuje takiej klasyfikacji tylko wówczas, gdy zezwala na to paragraf 11A MSR 39 (wbudowane instrumenty pochodne) lub prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji, gdyż: eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami jako niedopasowanie księgowe ), która w przeciwnym razie powstałaby z powodu innego sposobu wyceny aktywów lub zobowiązań bądź innego ujęcia związanych z nimi zysków lub strat, lub grupa aktywów finansowych, zobowiązań finansowych lub obu tych kategorii jest zarządzana, a jej wyniki oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowanymi zasadami zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, natomiast informacje na temat grupy są na tej podstawie przekazywane wewnątrz jednostki kluczowym członkom kierownictwa. 11
Pożyczki i należności są aktywami finansowymi niebędącymi instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami, które nie są kwotowane na aktywnym rynku. 12
Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, względem których jednostka ma stanowczy zamiar i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności. Jednostka nie kwalifikuje żadnych aktywów finansowych jako utrzymywanych do terminu wymagalności, jeśli w bieżącym roku obrotowym lub w dwóch ostatnich latach obrotowych sprzedała lub przekwalifikowała więcej niż nieznaczącą kwotę inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności (więcej niż nieznaczącą w stosunku do całkowitej kwoty inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności). 13
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako dostępne do sprzedaży lub nie będące pożyczkami i należnościami, inwestycjami utrzymywanymi do upływu terminu wymagalności ani aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy. 14
Fazy życia instrumentu finansowego omawiane przez MSR 39: Ujęcie początkowe (initial recognition) Początkowa wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych (initial measurement) Wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych w terminie późniejszym (subsequent measurement) Utrata wartości (impairment) Reklasyfikacje (reclassifications) Zyski i straty (gains and losses) Wyłączenie składnika aktywów lub zobowiązań finansowych (derecognition) 15
Kategoria Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Pożyczki i należności Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Początkowe ujęcie Późniejsza wycena Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej Wartość godziwa Wartość godziwa RZiS Wartość godziwa powiększona o koszty transakcji (bezpośrednie) Wycena wg zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej pomniejszona o odpis z tytułu utraty wartości Wartość godziwa n/d Inne całkowite dochody 16
Kategoria Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Pozostałe zobowiązania finansowe Początkowe ujęcie Późniejsza wycena Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej Wartość godziwa Wartość godziwa RZiS Wartość godziwa powiększona o koszty transakcji (bezpośrednie) Wycena wg zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej pomniejszona o odpis z tytułu utraty wartości n/d 17
Wycena wg zamortyzowanego kosztu Zamortyzowany koszt składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego jest to kwota, w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w momencie początkowego ujęcia, pomniejszona o spłaty kapitału oraz powiększona lub pomniejszona o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic pomiędzy wartością początkową a wartością w terminie wymagalności, oraz pomniejszona o wszelkie odpisy (bezpośrednio lub przez rachunek rezerw) z tytułu utraty wartości lub nieściągalności. 18
Metoda efektywnej stopy procentowej jest to metoda naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego oraz przypisania przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dokładnie dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego. 19
Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej jednostka dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego (np. przedpłaty, opcje kupna lub podobne), jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej (zob. MSR 18), koszty transakcji oraz wszelkie inne premie lub dyskonta. 20
Utrata wartości wg MSR 39 Na koniec każdego okresu sprawozdawczego jednostka ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywów finansowych lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, a strata z tytułu utraty wartości została poniesiona wtedy i tylko wtedy, gdy: 1 istnieją obiektywne dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów ( zdarzenie powodujące stratę ) oraz 2 zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Nie ujmuje się strat oczekiwanych w wyniku przyszłych zdarzeń, bez względu na stopień prawdopodobieństwa ich zajścia. 21
Do obiektywnych dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów zalicza się uzyskane przez posiadacza składnika aktywów informacje, dotyczące następujących zdarzeń powodujących stratę: Ø znaczące trudności finansowe emitenta lub dłużnika; Ø niedotrzymanie warunków umowy, np. niespłacenie albo zaleganie ze spłacaniem odsetek lub nominału; Ø przyznanie pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę, ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy, udogodnienia, którego w innym wypadku pożyczkodawca by nie udzielił; Ø wysokiego prawdopodobieństwa upadłości lub innej reorganizacji finansowej pożyczkobiorcy; 22
Ø zanik aktywnego rynku na dany składnik aktywów finansowych ze względu na trudności finansowe; lub Ø obserwowane dane wskazujące na możliwy do zmierzenia spadek oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych związanych z grupą aktywów finansowych od momentu początkowego ich ujęcia, mimo że nie można jeszcze ustalić spadku dotyczącego pojedynczego składnika grupy aktywów finansowych, w tym: Ø negatywne zmiany dotyczące statusu płatności pożyczkobiorców w grupie (np. zwiększona ilość opóźnionych płatności lub zwiększona liczba posiadaczy kart kredytowych, którzy osiągnęli limit kredytowy i spłacają miesięczną kwotę minimalną); lub 23
Ø krajowa lub lokalna sytuacja gospodarcza, która ma związek z niespłacaniem aktywów w grupie (np. wzrost wskaźnika bezrobocia w obszarze geograficznym pożyczkobiorcy, spadek cen nieruchomości w przypadku kredytów hipotecznych w danym regionie, spadek cen ropy naftowej w przypadku pożyczek udzielonych producentom ropy naftowej, niekorzystne zmiany w kondycji branży, która dotyczy pożyczkobiorców w grupie). 24
W przypadku pożyczek i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności wycenianych w zamortyzowanym koszcie, kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych (z wyłączeniem przyszłych strat kredytowych, które nie zostały poniesione), zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej instrumentu finansowego (tj. efektywnej stopy procentowej ustalonej przy początkowym ujęciu). 25
Pojedyncze instrumenty finansowe istotne pod względem wartościowym są oceniane indywidualnie. Pozostałe aktywa finansowe są w celu oceny trwałej utraty wartości podzielone na grupy o podobnym poziomie ryzyka kredytowego. Ujmuje się także straty z tytułu utraty wartości, które nastąpiły, lecz nie są jeszcze raportowane (IBNR - incurred but not reported) Odpis z tytułu utraty wartości ujmuje się w rachunku zysków i strat. 26
Odwrócenie odpisu ujmuje się, jeżeli w kolejnych okresach utrata wartości ulega zmniejszeniu i zmniejszenie to może być obiektywnie przypisane do zdarzeń występujących po momencie ujęcia odpisu. Odwrócenie odpisu ujmuje się w rachunku zysków i strat. Przychód odsetkowy w przypadku aktywów ze stwierdzoną utratą wartości nalicza się od wartości netto ekspozycji (czyli po odjęciu odpisu z tytułu utraty wartości). 27
Moment zaistnienia utraty wartości Kalkulacja utraty wartości Ujęcie utraty wartości Ujęcie odwrócenia utraty wartości Pożyczki i należności Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Wystąpienie obiektywnych przesłanek utraty wartości Porównanie wartości bilansowej z wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych wg pierwotnej ESP Porównanie bieżącej wartości godziwej do kosztu nabycia pomniejszonego o spłaty kapitału i amortyzację Sprawozdanie z całkowitych dochodów (RZiS) Sprawozdanie z całkowitych dochodów (RZiS), ale odwrócenie nie może spowodować zwiększenie wartości bilansowej ponad kwotę WB na dzień odwrócenia w sytuacji, gdyby ujęcie UW nie miało miejsca Sprawozdanie z całkowitych dochodów (RZiS), za wyjątkiem odwrócenia straty z tytułu UW inwestycji kapitałowych 28
MSSF 9 W czerwcu 2014r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała finalną wersję MSSF 9 Instrumenty finansowe, mającego zastąpić MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena, który reguluje następujące kwestie: klasyfikację i wycenę (classification and measurement), utratę wartości (oczekiwane straty kredytowe) (impairment, expected credit losses), rachunkowość zabezpieczeń (hedge accounting). Standard został wprowadzony do stosowania w UE Rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/2067 z 22 listopada 2016r. i ma zastosowanie dla sprawozdań finansowych sporządzanych za okresy rozpoczynające się nie wcześniej niż 1 stycznia 2018r. 29
MSSF 9 W czerwcu 2014r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała finalną wersję MSSF 9 Instrumenty finansowe, mającego zastąpić MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena, który reguluje następujące kwestie: klasyfikację i wycenę (classification and measurement), utratę wartości (oczekiwane straty kredytowe) (impairment, expected credit losses), rachunkowość zabezpieczeń (hedge accounting). Standard został wprowadzony do stosowania w UE Rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/2067 z 22 listopada 2016r. i ma zastosowanie dla sprawozdań finansowych sporządzanych za okresy rozpoczynające się nie wcześniej niż 1 stycznia 2018r. 30
Zakres MSSF 9: Standard obowiązuje dla wszystkich instrumentów finansowych za wyjątkiem (m.in.): udziałów w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach objętych MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe, MSR 27 Jednostkowe sprawozdanie finansowe lub MSR 28 Udziały w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach, praw do użytkowania i zobowiązań objętych MSR 17 Leasing (- >MSSF16), praw i zobowiązań pracodawców wynikających z pracowniczych planów emerytalnych objętych MSR 19 Świadczenia pracownicze, 31
Zakres MSSF 9: Standard obowiązuje dla wszystkich instrumentów finansowych za wyjątkiem: cd. instrumentów spełniających definicję MSR 32 par. 16A i B (instrumenty z opcją sprzedaży) oraz par. 16 C i D (instrumenty, które nakładają na jednostkę obowiązek przekazania drugiej stronie proporcjonalnego udziału w aktywach netto jednostki tylko w przypadku likwidacji), kontraktów ubezpieczeniowych objętych MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe, zobowiązań do udzielenia pożyczek, wyjątek par. 2.3 (ale obowiązują zasady identyfikowania i rozpoznawania utraty wartości), [ ] 32
MSSF 9 reguluje następujące zagadnienia: Początkowe ujęcie i zaprzestanie ujmowania instrumentów finansowych. Klasyfikacja. Wycena przy początkowym ujęciu i w kolejnych okresach. Utrata wartości. Reklasyfikacja. Ujęcie zysków i strat Rachunkowość zabezpieczeń. 33
Kategorie instrumentów finansowych (MSSF 9): instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, instrumenty finansowe wyceniane wg metody zamortyzowanego kosztu. 34
O klasyfikacji decydują następujące czynniki: 1. test przepływów pieniężnych (SPPI Solely Payment of Principal and Interest) czy odzysk będzie realizowany wyłącznie poprzez otrzymanie płatności z tytułu kapitału i odsetek 1. model biznesowy przyjęty dla danej grupy instrumentów: utrzymywanie, utrzymywanie i sprzedaż. Jednostka może także skorzystać z opcji wyceny do wartości godziwej. 35
Zasady klasyfikacji (MSSF 9): Czy instrument spełnia testy SPPI a model biznesowy to utrzymywanie bez wyboru opcji wyceny w wartości godziwej? TAK => wycena metodą zamortyzowanego kosztu NIE => co do zasady wycena w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, za wyjątkiem: instrumentów finansowych, dla których model finansowy to utrzymywanie i sprzedaż nie zaklasyfikowanych przy początkowym ujęciu jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i spełniających test SPPI => wycena w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody. 36
Początkowe ujęcie: w wartości godziwej, w wartości godziwej skorygowanej o koszty transakcji w przypadku instrumentów, które nie zostały zaklasyfikowane jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat), w cenie transakcyjnej należności handlowe (odwołanie do MSSF 15). Reklasyfikacja: możliwa jedynie jeśli następuje zmiana modelu biznesowego, prospektywnie, bez korygowania wstecz wartości bilansowych i tych ujętych w rachunku zysków i strat i pozostałych całkowitych dochodach. Nie można zmieniać klasyfikacji zobowiązań finansowych. 37
Utrata wartości aktywów finansowych wg MSSF 9 (podejście podstawowe) Odpis z tytułu oczekiwanej straty Faza 1: ekspozycje pracujące Straty z tytułu ryzyka kredytowego oczekiwane w ciągu 12 miesięcy Faza 2: istotny wzrost ryzyka kredytowego Faza 3: stwierdzono przesłanki utraty wartości Straty z tytułu ryzyka kredytowego oczekiwane w okresie życia instrumentu Podstawa naliczenia przychodów odsetkowych Wg efektywnej stopy procentowej w oparciu o wartość brutto ekspozycji Wg efektywnej stopy procentowej w oparciu o wartość netto ekspozycji (czyli pomniejszoną o odpis) Możliwe jest zastosowanie podejścia uproszczonego do należności handlowych oraz należności z tytułu leasingu. 38
Utrata wartości cd. Oszacowanie czy, nastąpił wzrost poziomu ryzyka kredytowego może się odbywać metodą indywidualną (individual assessment basis) lub grupową (collective assessment basis). Metoda grupowa grupy aktywów o podobnych charakterystykach takich jak np..: typ instrumentu, rating ryzyka kredytowego, rodzaj przyjętych zabezpieczeń, data powstania instrumentu finansowego branża obszar geograficzny [ ] 39
Utrata wartości cd. Przykłady przesłanek podwyższonego ryzyka kredytowego: zmiana ratingu kredytowego danego instrumentu, negatywne zmiany warunków biznesowych, finansowych lub ekonomicznych, które mogą mieć negatywny wpływ na możliwość spłaty zobowiązań przez dłużnika lub emitenta papierów wartościowych, straty finansowe lub problemy z płynnością, niekorzystne zmiany w otoczeniu regulacyjnym, prawnym lub technologicznym, spadek wartości przyjętych zabezpieczeń, spadek jakości przyjętych gwarancji. [ ] 40
Utrata wartości aktywów finansowych wg MSSF 9 (podejście uproszczone) Podejście uproszczone ma zastosowanie do należności handlowych oraz należności z tytułu leasingu. Nie jest konieczne śledzenie zmian poziomu ryzyka kredytowego. Odpis z tytułu utraty wartości jest oparty o straty kredytowe oczekiwane w całym okresie życia danych aktywów finansowych, przy czym do ich ustalenia można się posłużyć tzw. macierzą rezerw (analiza opóźnień w spłatach vs. łączne oczekiwane straty kredytowe). 41
Ujęcie zysków i strat W przypadku instrumentów finansowych wycenianych metodą zamortyzowanego kosztu oraz w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmowane są w rachunku zysków i strat. W przypadku instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody: zmiany wartości godziwej ujmowane są w innych całkowitych dochodach, odpisy z tytułu utraty wartości i zyski/straty z tytułu różnic kursowych w rachunku zysków i strat. 42
Dziękuję za uwagę KONTAKT: kpetel@sgh.waw.pl 43