REGULAMIN Załącznik nr 1 do uchwały senatu nr 5/4/2011/2012 z dnia 21 marca 2012 ZARZĄDZANIA PRAWAMI AUTORSKIMI I PRAWAMI POKREWNYMI ORAZ PRAWAMI WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ ORAZ ZASAD KOMERCJALIZACJI WYNIKÓW BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH I. Postanowienia ogólne 1 1. Niniejszy Regulamin zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych, zwany dalej Regulaminem, obowiązuje w WyŜszej Szkole Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, zwanej dalej Uczelnią. 2. Regulamin został opracowany na podstawie: 1. Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (Dz. U. z 2005 r. nr 164 poz. 1365 z późn. zm.), zwanej dalej p.o.s.w. 2. Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90 poz. 631 z pozn. zm.), zwanej dalej p.a.p.p. 3. Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. nr 119 poz. 1117, z późn. zm.), zwanej dalej p.w.p. 3. Sformułowania uŝyte w niniejszym Regulaminie są rozumiane zgodnie z definicjami zawartymi w p.a.p.p. oraz p.w.p. 2 1. Regulamin ma zastosowanie do zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej do utworów powstałych w Uczelni jako wyników pracy intelektualnej uzyskanych w ramach zadań określonych stosunkiem pracy lub uzyskanych przy pomocy Uczelni, albo do których prawa majątkowe przeniesione zostały na rzecz Uczelni przez twórcę na podstawie umowy. 2. Zarządzaniu na podstawie postanowień Regulaminu podlegają w szczególności: a. Utwory stanowiące rezultat naukowego procesu poznawczego skierowanego na przedstawienie obiektywnie istniejącej rzeczywistości, wyraŝone i ustalone w dowolny sposób, jeŝeli odznaczają się indywidualnym wkładem twórcy, w tym takŝe opracowania o charakterze popularnym i dydaktycznym oraz utwory niemające charakteru naukowego, takŝe podlegające ochronie na podstawie przepisów p.a.p.p., w tym prace publicystyczne, referaty i komunikaty na konferencje, sylabusy, materiały pomocnicze na zajęcia poszczególnych przedmiotów, kartograficzne, projektowe, a takŝe bazy danych o ile przyjęty w nich układ lub zestawienie ma charakter twórczy;
b. projekty podlegające ochronie na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z późń. zm.), w szczególności wzory uŝytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe. II. Prawa i obowiązki uczelni, pracowników oraz studentów w zakresie ochrony i korzystania z praw autorskich i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej 3 1. Pracownicy, osoby zatrudnione w Uczelni na podstawie innej niŝ umowa o pracę oraz studenci są obowiązani do przestrzegania i respektowania praw autorskich i pokrewnych oraz własności przemysłowej osób trzecich. 2. Pracownicy, osoby zatrudnione na podstawie innej niŝ umowa o pracę oraz studenci korzystają z ochrony ich praw autorskich w zakresie wynikającym z ustaw określonych w 1, zawartych z nimi umów oraz niniejszego Regulaminu. 3. Osoby określone w ust. 1 i 2 powinny powiadomić Rektora o zaistnieniu wszelkich sytuacji, w których ma zastosowanie niniejszy Regulamin. 4. Umowy o pracę zawarte z pracownikami Uczelni powinny zawierać postanowienie, zgodnie z którym pracownik oświadcza, iŝ zna i akceptuje treść zasad określonych w niniejszym Regulaminie. 5. Uczelnia nabywa z chwilą przyjęcia utworu majątkowe prawa autorskie do utworu stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania przez niego obowiązków ze stosunku pracy w granicach wynikających z celu umowy o pracę, w szczególności majątkowe prawa autorskie do stworzonych w ramach stosunku pracy programów studiów, sylabusów, materiałów na konferencje naukowe i materiałów pomocniczych do dydaktyki poszczególnych przedmiotów, materiałów do e-learning. 6. Nauczyciele akademiccy Uczelni zamieszczający na platformie edukacyjnej Moodle materiały pomocnicze dla studentów, zamieszczają je w postaci plików PDF zabezpieczonych przed kopiowaniem i zaopatrzonych znakiem wodnym biegnącym od dolnego lewego rogu strony do górnego prawego rogu strony. Znak ten ma treść: copyright by WSTiH w Gdańsku. Wymóg ten dotyczy tylko materiałów, które są utworem w rozumieniu prawa autorskiego. 7. JeŜeli utwór stworzony został przez pracownika w ramach wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy Uczelnia jest uprawniona do nieodpłatnego korzystania z materiału naukowego zawartego w tym utworze dla celów badawczych i dydaktycznych, w tym jego udostępniania innym pracownikom dla celów statutowych. 8. Przez wyniki uzyskane w ramach zadań określonych stosunkiem pracy rozumie się wszelkie wyniki i na kaŝdym etapie ich powstawania, uzyskane w trakcie wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę, z regulaminu pracy, z zakresu czynności przypisanych twórcy lub z polecenia przełoŝonego mieszczącego się w granicach obowiązków pracowniczych twórcy, w powiązaniu z zadaniami Uczelni oraz wyniki uzyskane poza tymi obowiązkami, jeŝeli stanowi tak umowa zawarta między twórcą wyniku a Uczelnią, dla realizacji konkretnego zadania. 9. Uczelnia zawierając umowy dotyczące krajowych lub zagranicznych staŝów lub stypendiów dla pracowników Uczelni, zastrzega sobie prawo do określenia w umowach podmiotu uprawnionego do utworów osiągniętych w czasie staŝu lub stypendium oraz warunków wykorzystania praw do tych utworów. 1
10. Przy wykonywaniu praw do pracowniczych utworów zarówno Uczelnia jak i twórca winni zachować dbałość o poszanowanie praw drugiej strony. Realizacja tej zasady odbywa się przede wszystkim przez odpowiednią redakcje umów zawieranych z osobami trzecimi, w których to umowach winny być odpowiednio zabezpieczone zarówno interesy twórców jak i Uczelni. 4 1. JeŜeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej: 1) Uczelni słuŝy prawo nieodpłatnego korzystania z materiału naukowego zawartego w utworze naukowym; 2) Uczelnia ma prawo do udostępniania na podstawie umów utworu naukowego lub zawartego w nim materiału naukowego osobom trzecim dla ich wykorzystania m.in. w ich działalności gospodarczej, jeŝeli wynika to z uzgodnionego z twórcą przeznaczenia utworu, np. ekspertyzy lub, jeŝeli stanowi tak odrębna umowa zawarta z twórcą; 3) Uczelni przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. PowyŜsze prawo pierwszeństwa wygasa jeŝeli w ciągu 6 miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeŝeli w okresie 2 lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany; 4) jeŝeli autorskie prawa majątkowe do utworu naukowego, w oparciu o zawartą z twórcą umowę, przysługują Uczelni, a twórca zamierza złoŝyć ten utwór u wydawcy, który uzaleŝnia wydanie utworu od przeniesienia na jego rzecz w całości autorskich praw majątkowych, twórca zobowiązany jest doprowadzić do zawarcia stosownej umowy między Uczelnią a wydawcą. 2. JeŜeli Uczelnia w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu pracowniczego nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechniania, twórca moŝe wyznaczyć Uczelni na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, Ŝe po jego bezskutecznym upływie uzyskane przez Uczelnię prawa do utworu powracają do twórcy. Uczelnia i twórca mogą w umowie postanowić inaczej jak i określić inny termin przystąpienia do rozpowszechniania utworu. 3. JeŜeli Uczelnia nie jest zainteresowana wykorzystaniem przysługujących jej praw majątkowych do pracowniczych utworów, to moŝe stosowną umową przenieść to prawo na twórcę utworu. 5 1. Pracownicze utwory mogą być przez ich twórców wykorzystywane bez ograniczeń wyłącznie do ich działalności naukowej i dydaktycznej. 2. Twórcy utworu określonego w ust. 1 nie wolno bez pisemnej zgody Rektora podejmować Ŝadnych zobowiązań wobec osób trzecich w zakresie wykorzystania utworu, w szczególności upowaŝniać do jego wykorzystywania w drodze licencji, uczestniczyć w porozumieniach dotyczących gospodarczego korzystania z utworu, wykorzystywać go w działalności poza Uczelnią. 3. Z chwilą ustania stosunku pracy twórca utworu, do którego prawa przysługują Uczelni obowiązany jest przekazać Uczelni informacje o posiadanych utworach, jak równieŝ nie moŝe bez wiedzy i zgody Uczelni wykorzystywać tych utworów, a przy wykorzystywaniu tych utworów w 2
dalszej działalności naukowej winien mieć na uwadze prawa i interesy Uczelni. 6 Uczelni przysługuje pierwszeństwo publikacji pracy dyplomowej studenta. JeŜeli Uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w ciągu 6 miesięcy od jej obrony student, który ją przygotował moŝe ją opublikować, chyba Ŝe praca dyplomowa jest częścią utworu zbiorowego; 7 1. Podlegają ochronie i stanowią majątek Uczelni bazy danych spełniające cechy utworu w rozumieniu prawa autorskiego oraz chronione przepisami ustawy o ochronie baz danych, jeŝeli Uczelnia poniosła nakłady na ich stworzenie lub prezentację, w tym na wynagrodzenie ze stosunku pracy. 2. W odniesieniu do baz, o których mowa w ust. 1 pracownicy, studenci i staŝyści Uczelni: 1) mogą korzystać z nich dla własnych celów naukowych i dydaktycznych na warunkach ustalonych z kierownikami jednostki organizacyjnej, w której baza powstała, a w odniesieniu do baz danych tworzonych w Bibliotece, na warunkach określonych w zasadach udostępniania zbiorów w Bibliotece; 2) powoływać się na nie i przytaczać ich fragmenty w podręcznikach i publikacjach z powołaniem się na prawa Uczelni do tych baz; 3. Bez zgody Uczelni nie wolno korzystać z baz danych i ich zawartości dla celów zarobkowych, sporządzać tłumaczeń, przeróbek i adaptacji baz danych, wykorzystywać baz i ich fragmentów przy tworzeniu własnych baz danych, przeznaczonych do zarobkowej eksploatacji, udostępniać baz i ich fragmentów osobom trzecim zarówno w wersji drukowanej, jaki z wykorzystaniem technik informatycznych. 4. W odniesieniu do baz danych, o których mowa w ust.1-2: 1) bez zgody Uczelni nie wolno korzystać z baz na rzecz innych podmiotów niŝ Uczelnia, w tym takŝe dla prowadzenia szkoleń, badań naukowych prowadzonych dla innych podmiotów, sporządzania opinii i ekspertyz; 2) wolno korzystać z części bazy w celach dydaktycznych pod warunkiem powołania się na uprawnienia Uczelni do bazy. Biblioteka, archiwa i Uczelnia mogą: 8 1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych; 2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów; 3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek. 3
9 1. Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługuje Uczelni, o ile umowa nie stanowi inaczej. 2. Prawa majątkowe do opracowanych programów komputerowych, w tym prawo do korzystania z programu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji obejmujące w szczególności prawo do trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu, prawo tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie, prawo do publicznego rozpowszechniania oryginału lub kopii w tym w drodze umów (najmu, dzierŝawy, umów licencyjnych, umów o przeniesienie własności programu i innych), przysługują Uczelni od chwili powstania programów. 10 1. Prawa do patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór uŝytkowy, prawa rejestracji wzoru przemysłowego, prawa do topografii układu scalonego oraz prawo do ich gospodarczego wykorzystania przysługuje Uczelni, jeŝeli wynalazek, wzór uŝytkowy, wzór przemysłowy stanowią pracowniczy wynik prac twórcy wykonywanych w ramach stosunku pracy. 2. Prawa, o których mowa w ust. 1, osiągnięte w związku z realizacją umów, których stroną jest podmiot trzeci regulują kaŝdorazowo te umowy oraz umowy wewnętrzne zawierane pomiędzy twórcą i Uczelnią. 3. Pracownik Uczelni będący twórcą lub współtwórcą projektu wynalazczego, zarejestrowanego w innym podmiocie, w którym wykorzystane zostały informacje z zakresu prac badawczych, badawczo-rozwojowych i innych, wykonywanych w ramach stosunku pracy, zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie Rektora w formie pisemnej. 4. Uczelnia jest uprawniona do korzystania we własnym zakresie z projektów wynalazczych dokonanych przy pomocy Uczelni, jeśli uprawnionym jest twórca a umowa z nim nie stanowi inaczej. 5. Uczelnia w przypadkach, gdy ma współudział w prawie, zastrzega sobie prawo pierwokupu do prawa patentu (prawa ochronnego/prawa z rejestracji) od twórców współuprawnionych do patentu (prawa ochronnego/prawa z rejestracji) w razie sprzedaŝy tego prawa osobie trzeciej. 6. Uczelnia moŝe przyznać drugiej stronie umowy lub spółce celowej prawo do posługiwania się logo Uczelni określonym w Statucie Uczelni na zasadach określonych w zawieranej umowie. III. Zasady wynagradzania twórców 11 W sytuacjach, gdy w myśl przepisów określonych w 1 ust. 2, twórcy naleŝy się wynagrodzenie jest ono kaŝdorazowo ustalane w umowie. IV. Zasady korzystania z majątku Uczelni i komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych 12 4
1. Umowy co do sposobu i formy komercjalizacji wyników badań naukowych podpisuje Rektor, który moŝe ustanowić w tym zakresie pełnomocnika. 2. Uczelnia, o ile nie przysługują jej z mocy prawa majątkowe prawa określone w 1 ust. 1 Regulaminu, moŝe zawrzeć z twórca umowę nabycia tych praw w celu ich komercjalizacji. 3. Komercjalizacja wyników badań i prac rozwojowych przez Uczelnię moŝe nastąpić między innymi poprzez: a. zawarcie stosownych umów z osobami fizycznymi lub osobami prawnymi, b. utworzenie przez Rektora za zgoda Senatu spółki celowej, do której Uczelnia w formie aportu przekazuje wyniki badań naukowych i prac rozwojowych, c. przystępowanie do innych podmiotów, których przedmiotem działalności będzie wykorzystywanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych. 4. Dochody Uczelni netto z komercjalizacji przeznacza się na działalność statutową Uczelni. 13 1. Umowy o wykonanie prac naukowo-badawczych zawierane z podmiotami trzecimi, w tym ze sponsorami, muszą określać stronę umowy uprawnioną do korzystania z utworów oraz zakres tego korzystania, przy czym naleŝy zapewnić Uczelni, co najmniej prawo do współwłasności tych utworów. 2. Zawierając umowy z osobami, które wykonują lub mają wykonywać na rzecz Uczelni określone czynności na podstawie innej niŝ stosunek pracy, w szczególności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia luz umowy podobnej do zlecenia, Uczelnia uwzględni w takiej umowie kwestię praw autorskich i pochodnych, jakie mogą powstać w związku z jej wykonywaniem. Strony mogą przewidzieć odpowiednie stosowanie niniejszego Regulaminu. V. Zasady korzystania z majątku uczelni wykorzystywanego do komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenia usług naukowo-badawczych 14 1. Przy wykonywaniu praw do utworów zarówno Uczelnia jak i twórca winni zachować dbałość o poszanowanie praw drugiej strony. Realizacja tej zasady odbywa się przede wszystkim przez odpowiednią redakcję umów zawieranych z osobami trzecimi, w których to umowach winny być odpowiednio zabezpieczone zarówno interesy twórców jak i Uczelni. 2. Na korzystanie z majątku Uczelni stanowiącego środki techniczne i materialne jak np. kserografy, komputery, drukarki, zbiory biblioteczne, itp. przez pracownika do przeprowadzenia prac badawczych nie objętych stosunkiem pracy wymagana jest zgoda Kanclerza Uczelni i zawarcie umowy dotyczącej pokrycia kosztów wykorzystywania majątku Uczelni. 3. JeŜeli utwory powstają w trakcie realizacji pracy wykonywanej przez zespół, w którym poza osobami, których Regulamin dotyczy, biorą takŝe udział inne osoby lub wyniki zostaną uzyskane przy pomocy Uczelni, kierownik zespołu odpowiedzialny jest za podpisanie z tymi osobami umowy zastrzegającej prawa majątkowe do utworu na rzecz Uczelni. 5
4. Przez wyniki uzyskane przy pomocy Uczelni" rozumie się wyniki finansowane częściowo ze środków Uczelni, a takŝe nie finansowane przez Uczelnię, jeŝeli dla ich uzyskania Uczelnia stworzyła warunki organizacyjne, techniczne, materiałowe i inne, bez których nie doszłoby do powstania wyniku. 15 1. Uczelnia moŝe udzielić pomocy odpłatnie lub w zamian za część udziałów w prawie do utworu. Strony obowiązane są w kaŝdym przypadku zawrzeć umowę określającą ich prawa i obowiązki, a w przypadku podpisania umowy o współwłasności utworu i określić udział stron w tym prawie. 2. Twórca całości lub części niepracowniczego utworu moŝe przekazać swoje prawo do utworu na rzecz Uczelni do korzystania, przenieść na nią prawo do tego utworu lub zawrzeć umowę o wspólności prawa do utworu. 3. Przy publikowaniu niepracowniczych utworów nie wolno firmować publikacji nazwą ani znakiem firmowym Uczelni, chyba, Ŝe Rektor wyrazi na to pisemnie zgodę. Ta sama zasada obowiązuje przy gospodarczym korzystaniu z utworów niepracowniczych. VI. Postanowienia końcowe 16 1. Postanowienia Regulaminu dotyczące twórców utworów mają takŝe odpowiednie zastosowanie do współtwórców. Współtwórcy wyniku obowiązani są do uzgadniania swego stanowiska w sprawach ich dotyczących i wyznaczania pełnomocnika do reprezentowania ich interesów wobec Uczelni. 2. Decyzje w sprawach objętych Regulaminem podejmuje w imieniu Uczelni, Rektor lub osoba przez niego upowaŝniona w tym przedmiocie. 3. W sprawach nie uregulowanych w niniejszym Regulaminie mają zastosowanie odpowiednie przepisy prawa, a w szczególności kodeksu cywilnego oraz przepisów wymienionych w 1 ust. 2. 17 Regulamin wchodzi w Ŝycie z dniem 21 marca 2012 r. 6