Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96 - Chłoniaki nie-hodgkina: C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych C96 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych C88 - Złośliwe choroby immunoproliferacyjne C90 - Szpiczak mnogi C91-C95 - Białaczki: C91 Białaczka limfatyczna C92 Białaczka szpikowa C93 Białaczka monocytowa C94 Inne białaczki określonego rodzaju C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju
Chłoniaki na świecie w 2012 roku na świecie rozpoznano blisko 566 000 nowych przypadków chłoniaka, a około 305 000 osób zmarło z tej przyczyny Chłoniaki są siódmego najczęstszym wśród zachorowań nowotworem na świecie Najwyższe wskaźniki zachorowań występują w najbardziej rozwiniętych regionach świata, w tym Ameryka Północna, Australia i Nowa Zelandia, Północna i Zachodnia Europa. W skali globalnej, częstość występowania jest największe w Izraelu, Australii i USA Wskaźniki zachorowalności na chłoniaki na świecie rosły do połowy lat 1990. po czym u obu płci, po czym nastąpiło spowolnienie tempa wzrostu W niektórych krajach od połowy lat 1990. wskaźniki umieralności zaczęły spadać.
Chłoniaki na świecie Zachorowalność Umieralność
Chłoniaki na świecie Zachorowalność Umieralność
Białaczki na świecie w 2012 roku na świecie rozpoznano blisko 352 000 nowych przypadków białaczki a około 265 000 osób zmarło z tej choroby Białaczki są 11 pod względem częstości przyczyną zachorowań oraz 10 przyczyną zgonów nowotworowych na świecie. Częstość występowania białaczek jest najwyższa w krajach najbardziej rozwiniętych ekonomicznie: Australii i Nowej Zelandii, Północnej Ameryce i Europie. Mniejsze różnice obserwowane są w umieralności, ale wyższe wskaźniki obserwowane są w niektórych krajach Afryki Północnej oraz w Europie Środkowej i Zachodniej Azji. Trendy czasowe są nieco trudne do interpretacji ale są na ogół stabilne w czasie Umieralność na wybrane typy białaczki spada w krajach o wyższych dochodach ze względu na poprawę terapii.
Białaczki na świecie Zachorowalność Umieralność
Zachorowalność Umieralność
Nowotwory hematologiczne w Polsce w 2012 roku Liczba Zachorowania Wsp. stand. % Liczba Zgony Wsp. stand. C81 Chłoniak Hodgkina 728 1,7 0,5 187 0,3 0,2 C82-C85+C96 Chłoniaki nie-hodgkina 3078 4,9 2,0 1614 2,2 1,7 % C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne 56 0,1 0,0 34 0,05 0,04 C90 Szpiczak mnogi 1413 2,0 0,9 1223 1,6 1,3 C91-C95 Białaczki ogółem 3090 5,6 2,0 2678 3,7 2,8
Nowotwory hematologiczne w Polsce mężczyźni zachorowalność umieralność Płuco 19,9 Płuco 31,0 Gruczoł krokowy 14,3 Jelito grube (C18-C21) 11,6 Jelito grube (C18-C21) pęcherz moczowy Żołądek Nerka 6,7 4,5 3,8 12,3 Gruczoł krokowy Żołądek Pęcherz moczowy 8,0 6,6 4,8 Krtań 2,7 Trzustka 4,6 Trzustka 2,4 Nerka 3,0 Białaczki 2,3 Mózg 3,0 Chłoniaki Mózg Czerniak Jądro 2,1 1,9 1,8 1,4 Białaczki Krtań Chłoniaki 2,8 2,4 1,9 Szpiczak mnogi 0,8 Szpiczak mnogi 1,6 Chłoniak Hodkina 0,5 Chłoniak Hodkina 0,2
Nowotwory hematologiczne w Polsce kobiety zachorowalność umieralność Pierś 22,2 Płuco 15,5 Jelito grube (C18-C21) 12,3 Pierś 13,2 Płuco 8,7 Jelito grube (C18-C21) 12,2 Trzon macicy 7,1 Jajnik 5,8 Jajnik 4,6 Trzustka 5,8 Szyjka macicy 3,6 Żołądek 4,4 Tarczyca 2,8 Szyjka macicy 3,9 Żołądek 2,6 Mózg 3,4 Nerka 2,5 Białaczki 2,9 Trzustka 2,3 Trzon macicy 2,6 Chłoniaki 2,0 Nerka 2,4 Białaczki 1,8 Chłoniaki 1,9 Szpiczak mnogi 1,0 Szpiczak mnogi 1,6 Chłoniak Hodkina 0,5 Chłoniak Hodkina 0,2
zgony / 100,000 zgony / 100,000 Nowotwory hematologiczne w Polsce 7 Mężczyźni 7 kobiety 6 5 6 5 4 3 2 1 0 1962 1972 1982 1992 2002 2012 Białaczki non-hodgkin Hodgkin 4 3 2 1 0 1962 1972 1982 1992 2002 2012 Białaczki non-hodgkin Hodgkin
Chłoniak Hodgkina (C81) w Polsce Liczba zachorowań 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (0.5%) 38 168 95 42 361 Kobiety (0.5%) 35 216 70 46 367 Liczba zgonów 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (0.2%) 0 32 33 38 103 Kobiety (0.2%) 0 20 23 41 84
Wsp. standaryzowany Chłoniak Hodgkina (C81) w Polsce 3,0 2,5 kobiety, zachorowalność 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1962 1972 1982 1992 2002 2012 mężczyźni, zachorowalność mężczyźni, umieralność kobiety, umieralność
Czynniki ryzyka chłoniaka Hodgkina Występowanie rodzinne: rodzeństwo osób chorych ma podwyższone ryzyko zachorowania; Infekcje: zakażenie wirusem Epstein-Barr (mononukleoza zakaźna) może zwiększać ryzyka zachorowania; Obniżenie odporności: AIDS, transplantacje, leki immunosupresyjn, zespoły obniżonej odporności.
Wskaźniki 5-letnich przeżyć chorych na chłoniaka Hodgkina w Polsce *Żródło: Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W. Wskaźniki przeżyć chorych na nowotwory złośliwe w Polsce zdiagnozowanych w latach 2000-2002. COI Warszawa 2009
Chłoniaki nie-hodgkina (C82-C85+C96) w Polsce Liczba zachorowań 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (2,1%) 18 160 537 786 1501 Kobiety (2,0%) 54 195 591 737 1577 Liczba zgonów 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (1,9%) 6 55 297 450 808 Kobiety (1,9%) 8 55 176 567 806
Wsp. standaryzowany Chłoniaki nie-hodgkina (C82-C85+C96) w Polsce 7,0 6,0 5,0 4,0 mężczyźni, zachorowalność kobiety, zachorowalność 3,0 2,0 1,0 0,0 1962 1972 1982 1992 2002 2012 mężczyźni, umieralność kobiety, umieralność
Czynniki ryzyka chłoniaków nie- Hodgkina Immunosupresia: Pacjenci po przeszczepach mają podwyższone ryzyko w wiele lat po przeszczepie. Osoby z chorobami autoimmunoagresywnymi leczone lekami immunosupresyjnymi. Chemikalia: narażenie na benzen i niektóre herbicydy i insektycydy są związane z podwyższonym ryzykiem chłoniaków nieziarniczych. Chemioterapia nowotworów może podwyższać ryzyko zachorowania - wiele lat po leczeniu mają podwyższone ryzyko zachorowania na chłoniaki nieziarnicze. Promieniowanie: osoby, które przeżyły wybuchy atomowe mają podwyższone ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów, w tym białaczki, chłoniaki nieziarnicze i nowotwory tarczycy. Rokowanie: statystyki przeżyć różnią się w zależności od typu histologicznego i stopnia zaawansowania w momencie diagnozy; w USA średnie 5-letnie przeżycie wynosi 60%, 10-letnie przeżycie względne 49%. W Europie 5-letnie wskaźniki przeżyć wynoszą 48% dla mężczyzn i 54% dla kobiet.
Wskaźniki 5-letnich przeżyć chorych na chłoniaki nie-hodgkina w Polsce *Żródło: Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W. Wskaźniki przeżyć chorych na nowotwory złośliwe w Polsce zdiagnozowanych w latach 2000-2002. COI Warszawa 2009
Białaczki(C91-C95) w Polsce C91 białaczka limfatyczna - 54% zachorowań i 47% zgonów na białaczki C92 białaczka szpikowa - 38% zachorowań i 46% zgonów C93 białaczka monocytowa - 2% zachorowań i 2% zgonów C94 inne białaczki określonego rodzaju - 3% zachorowań i 1% zgonów C95 białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju - 3% zachorowań i 4% zgonów na białaczki Liczba zachorowań 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (2,3%) 165 153 545 857 1720 Kobiety (1,8%) 115 93 365 797 1370 Liczba zgonów 0-19 20-44 45-64 65+ 0+ Mężczyźni (2,8%) 42 93 373 887 1480 Kobiety (2,9%) 21 53 237 887 1198
Wsp. standaryzowany Białaczki(C91-C95) w Polsce 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1962 1972 1982 1992 2002 2012 mężczyźni, zachorowalność mężczyźni, umieralność kobiety, zachorowalność kobiety, umieralność
Czynniki ryzyka białaczek Promieniowanie: osoby narażone na bardzo wysokie dawki promieniowania mają podwyższone ryzyko zachorowania (obserwacje osób, które przeżyły wybuchy w Hiroshimie, Nagasaki i Czarnobylu, zrzut do rzeki w Majaku). Leczenie przy użyciu wysokich dawek promieniowania również może być przyczyną białaczek. Praca z niektórymi chemikaliami: niektóre substancje uznano za czynniki rakotwórcze i narażenie na nie zwiększa ryzyko białaczek (benzen, formaldehyd) Chemioterapia: stosowanie niektórych leków (alkylating agents) w leczeniu nowotworów może po wielu latach zwiększać ryzyko białaczki. Zespół Down a i niektóre inne choroby genetyczne: choroby spowodowane zmianami w chromosomach mogą zwiększać ryzyko białaczek Wirus (HTLV-1):ten typ wirusa odpowiada za rzadką postać białaczki przewlekłej (human T-cell leukemia). Myelodysplastic syndrome: osoby z tym zespołem mają podwyższone ryzyko zachorowania na ostrą białaczkę szpikową Rokowanie: w USA średnie 5-letnie przeżycie wynosi 53%. W Europie 5- letnie wskaźniki przeżyć wynoszą 37% dla mężczyzn i kobiet, w Polsce około 35%.
Wskaźniki 5-letnich przeżyć chorych na białaczki w Polsce *Żródło: Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W. Wskaźniki przeżyć chorych na nowotwory złośliwe w Polsce zdiagnozowanych w latach 2000-2002. COI Warszawa 2009
Dziękuję za uwagę