GLOBALNY RYNEK ZBÓŻ I NASION OLEISTYCH Według wstępnych prognoz Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC), areał zasiewów pszenicy ogółem (ozimej i jarej) na świecie pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 może być o 1,4 mln ha (o 1%) mniejszy od tego w bieżącym sezonie i wynieść około 218,5 mln ha. Światowa produkcja pszenicy w kolejnym sezonie 2018/19 przewidywana jest na poziomie 742 mln ton, tj. o 2% mniej od wielkości zbiorów w bieżącym sezonie, ale ciągle nieco powyżej średniego poziomu zbiorów w ostatnich 5 latach. IGC prognozuje, iż globalne zapasy pszenicy w sezonie 2018/19 mogą spaść po raz pierwszy od 6 sezonów do 248 mln ton. Biorąc pod uwagę bardzo dużą globalną podaż pszenicy w bieżącym sezonie, rynek będzie musiał szukać długoterminowego wsparcia. W perspektywie krótko- i średnioterminowej, ewentualne wsparcie cen może jedynie wynikać z wystąpienia anomalii pogodowych u głównych producentów lub zmian kursów walut. Prognozy pogody w USA nadal wskazują na brak dostatecznych opadów w regionach uprawy pszenicy ozimej HRW w nadchodzących tygodniach, co będzie wnikliwie obserwowane przez rynek. Na razie jednak brak innych czynników, które mogłyby stanowić solidne wsparcie cen pszenicy w dłuższym horyzoncie czasowym. Notowany spadek popytu na olej rzepakowy i niskie marże przetwórcze wpływają na wzrost zapasów rzepaku na unijnym rynku. Dodając do tego import taniego biodiesla, który wywiera presję na ceny biodiesla produkowanego w UE na bazie oleju rzepakowego wydaje się, iż w krótkim okresie trudno liczyć na wzrost marż przetwórczych i tym samym wyraźne odbicie cen rzepaku na giełdach. Uwaga uczestników rynku cały czas skupia się na perspektywach zbiorów soi w krajach Ameryki Południowej. Obawy budzi kondycja zasiewów soi w Argentynie w związku z utrzymującą się posuchą. To obecnie główny czynnik, który wspiera ceny soi na giełdach światowych. Wielu analityków ocenia jednak, iż spadek produkcji soi w Argentynie z nawiązką zrekompensują spodziewane bardzo wysokie zbiory w Brazylii oraz wcześniejszy rekordowo wysoki zbiór soi w USA w bieżącym sezonie. Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 465,1 494,2 517,7 514,5 4,1% Zbiory 1995,6 2116,5 2079,1 2081,2-1,7% Popyt Ogółem 1966,5 2096,2 2096,2 2093,9-0,1% Zapasy końcowe 494,2 514,5 500,7 501,8-2,5% wskaźnik zapasy-zużycie 25,1% 24,5% 23,9% 24,0% Spodziewany stan bilansów głównych zbóż i oleistych na świecie w sezonie w porównaniu do ich stanu w sezonie euro/t euro/t 185,00 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 2.III.17 440,00 430,00 420,00 410,00 400,00 390,00 380,00 370,00 360,00 350,00 340,00 330,00 2.III.17 14.III.17 14.III.17 24.III.17 bilans pszenicy bilans kukurydzy bilans rzepaku bilans soi 24.III.17 5.IV.17 5.IV.17 19.IV.17 19.IV.17 1.V.17 1.V.17 11.V.17 Źródło: giełdy towarowe MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 11.V.17 23.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 7.XI.17 17.XI.17 17.XI.17 komfortowy mniej komfortowy ciągle napięty komfortowy 29.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 11.XII.17 21.XII.17 21.XII.17 5.I.18 5.I.18 17.I.18 17.I.18 29.I.18 29.I.18 USD/t USD/t 200,00 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 120,00 2.III.17 440,00 420,00 400,00 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 14.III.17 2.III.17 14.III.17 24.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 CBOT: CENY SOI W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 11.XII.17 21.XII.17 21.XII.17 5.I.18 5.I.18 17.I.18 17.I.18 29.I.18 29.I.18 [Wpisz tekst]
1 SPIS TREŚCI I. UPRAWY ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W SEZONACH - 2018/19 2 II. ZBOŻA 8 1. Podaż i popyt na zboża w sezonie 8 Pszenica Jęczmień Kukurydza Żyto 2. Ceny zbóż na świecie 12 III. NASIONA OLEISTE 15 1. Podaż i popyt na nasiona oleiste w sezonie 15 Rzepak Soja 2. Ceny nasion oleistych na świecie 17 1
2 I. UPRAWY ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W SEZONACH - 2018/19 BIEŻĄCY SEZON PÓŁKULA POŁUDNIOWA Brazylia: trwają zbiory soi, tempo zbiorów wolniejsze niż przed rokiem. Notowane na północy kraju opady deszczu spowalniają zbiory soi. Szacuje się, iż na koniec stycznia br. soję w Brazylii zebrano z 5,7% areału uprawy wobec 10,1% przed rokiem i 7,6% średnio w ostatnich 5 latach. W stanie Mato Grosso, w którym uprawia się najwięcej soi w Brazylii, zaawansowanie zbiorów szacuje się na około 20% wobec 12% przed tygodniem i 31% w tym samym okresie przed rokiem. Firma brokerska FC Stone zwiększyła prognozę zbiorów soi w Brazylii w bieżącym sezonie z wcześniejszych 110,0 mln ton do 111,1 mln ton wobec 114,1 mln ton zebranych w poprzednim sezonie. Z kolei, firma analityczna Informa przewiduje produkcję soi w Brazylii na 112,5 mln ton. Bardzo duża podaż soi w USA i spodziewane bardzo wysokie zbiory soi w Brazylii powinny bez problemu zrekompensować mniejszą produkcję soi w Argentynie w bieżącym sezonie. Argentyna: zakończenie siewów soi, dalsze korekty prognoz zbiorów. Siewy soi w Argentynie pod zbiory w bieżącym sezonie zostały zakończone. Według oficjalnych szacunków rządowych, areał zasiewów soi w tym kraju wynosi 16,75 mln ha i jest najmniejszy od 10 lat. Poziom plonów i zbiorów soi w tym kraju będzie przede wszystkim zależał od wielkości opadów deszczu w lutym br. Argentyńska giełda towarowa w Buenos Aires obniżyła prognozę zbiorów soi w tym kraju w bieżącym sezonie z pierwotnie przewidywanych 54 mln ton do 51 mln ton. Wszystko za sprawą utrzymującej się posuchy w ważnych stanach uprawy soi w tym kraju. W poprzednim sezonie, zbiory soi w Argentynie wyniosły 57,5 mln ton. Brazylia: dobra kondycja zasiewów kukurydzy. Na południu Brazylii niebawem rozpoczną się zbiory kukurydzy (pierwszy zbiór). Plantacje generalnie znajdują się w dobrej kondycji. Farmerzy rozpoczęli już siewy kukurydzy pod drugi zbiór. Łączna wielkość produkcji kukurydzy w Brazylii w sezonie spodziewana jest przez IGC na poziomie 90,2 mln ton wobec 97,8 mln ton osiągniętych w poprzednim sezonie. Argentyna: dobra kondycja zasiewów kukurydzy, ale posucha opóźnia siewy w niektórych regionach. Zasiewy kukurydzy w Argentynie są generalnie w dobrym stanie. W związku z brakiem opadów, siewy kukurydzy na północy kraju przebiegają z opóźnieniem. Według ostatnich prognoz USDA, zbiory kukurydzy w Argentynie w sezonie wyniosą około 42 mln ton wobec 41 mln ton osiągniętych w sezonie poprzednim. 2
3 KOLEJNY SEZON 2018/19 UE-28: jak dotychczas, brak większych szkód w uprawach ozimin. Pomimo braku pokrywy śnieżnej w większości krajów europejskich, wysokie jak na styczeń temperatury dotychczas nie stanowiły zagrożenia dla zimujących roślin. We Francji, pewne obawy budzą notowane od grudnia ub.r. obfite opady deszczu, które spowodowały powstanie zastoisk wody polach w niektórych regionach kraju. W Niemczech, brak silnych mrozów na razie oszczędza oziminy, które przetrwały bardzo mokrą jesień, aczkolwiek ostatnie spadki temperatur zaczynają niepokoić uczestników rynku o stan zasiewów na północy tego kraju. Obecnie w Niemczech uwaga uczestników rynku skupia się na zbliżających się wiosennych intensywnych siewach, w związku z niemożnością obsiania sporego areału jesienią ub.r. Szacuje się, iż areał zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w 2018 roku w Niemczech jest o 4,7% mniejszy niż przed rokiem, a rzepaku ozimego o 2,6% mniejszy. UE-28: spodziewany stabilny areał zbiorów rzepaku, ale wyższa produkcja w kolejnym sezonie 2018/19. Według ostatnich ocen Strategie Grains, areał zasiewów rzepaku w UE-28 pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 (zbiór 2018) będzie zbliżony do tego w bieżącym sezonie i wyniesie ponad 6,7 mln ha. Spośród głównych producentów, większy areał zasiewów rzepaku zanotuje Francja oraz Wlk. Brytania. Z kolei, zmniejszenie powierzchni uprawy nastąpi w Niemczech oraz Polsce. Niemniej jednak, SG wstępnie przewiduje wyższe zbiory rzepaku w UE-28 w sezonie 2018/19 (zbiór 2018), przy założeniu wyższych plonów. Według SG, produkcja rzepaku w UE-28 w sezonie 2018/19 może wynieść około 22,8 mln ton, tj. o 0,8 mln ton więcej od wielkości zbiorów osiągniętych w bieżącym sezonie. Wzrost zbiorów rzepaku spodziewany jest głównie w Niemczech, Czechach, na Słowacji i Węgrzech, a znaczny spadek zbiorów w Polsce, Litwie i Łotwie. Ukraina/Rosja: dobra kondycja ozimin. Jak dotychczas, łagodna zima sprzyja oziminom na Ukrainie. Szacuje się, iż obecnie około 50% areału zasiewów ozimin jest w bardzo dobrej kondycji wobec 38% w tym samym okresie przed rokiem. Z kolei, w zadowalającej kondycji jest 37% upraw. Z kolei, notowane w ostatnich dniach obfite opady śniegu w Rosji zabezpieczyły oziminy przez wymarzaniem. USA: susza zagraża uprawom pszenicy ozimej w 4 kluczowych stanach, tj. Kansas (z szacowanym udziałem w łącznym areale zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w 2018 roku na poziomie 24%), Teksas (15%), Oklahoma (13%) i Kolorado (7%). W stanach tych uprawia się głównie pszenicę Hard Red Winter (HRW). Udział powierzchni zasiewów pszenicy objętej głęboką suszą w tych stanach jest największy od 2013 roku. Areał zasiewów pszenicy ozimej w USA pod zbiory w 2018 roku jest najmniejszy od 1909 roku. Średnio, w ostatnich 5 latach udział pszenicy ozimej w łącznych zbiorach pszenicy w tym kraju wynosił ok. 70%. W dalszym ciągu jest czas na opady i uzupełnienie wilgoci w glebie zanim rośliny wybudzą się z zimowego spoczynku. Niemniej jednak, jeżeli posucha utrzyma się także w okresie wiosennym, będzie ona zapewne miała spory negatywny wpływ na kształtowanie się plonów i zbiorów pszenicy w USA w 2018 roku. 3
4 MAPA 1 Obecność pokrywy śnieżnej w Europie według stanu na dzień 5 lutego 2018 roku Świat: szacowany mniejszy areał i przewidywane mniejsze zbiory pszenicy w kolejnym sezonie 2018/19. Według wstępnych prognoz Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC), areał zasiewów pszenicy ogółem (ozimej i jarej) na świecie pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 może być o 1,4 mln ha (o 1%) mniejszy od tego w bieżącym sezonie i wynieść około 218,5 mln ha. Jak przewiduje IGC, łączny areał zbiorów pszenicy ogółem w UE-28 w sezonie 2018/19 wyniesie 25,9 mln ha i będzie o 2% mniejszy od areału zbiorów tego zboża w bieżącym sezonie. Wszystko za sprawą mokrej jesieni na północy i wschodzie Europy i mniejszych zasiewów pszenicy ozimej w Polsce, krajach bałtyckich, a także północnych Niemczech. W Rosji, areał zasiewów pszenicy ozimej jest o około 1% mniejszy od powierzchni obsianej tym zbożem jesienią 2016 roku. Ocenia się, iż łączna powierzchnia zbiorów pszenicy w Rosji w kolejnym sezonie wyniesie 26,5 mln ton i będzie o 1,1% mniejsza niż bieżącym sezonie. Powierzchnia uprawy pszenicy na Ukrainie przewidywana jest na około 6,7 mln ha i będzie wcześniejszych 1,5% większa od areału uprawy pod zbiory w bieżącym sezonie W USA, areał uprawy pszenicy ozimej jest najmniejszy od 1909 roku i wynosi 13,2 mln ha. Trwająca susza zagraża uprawom pszenicy ozimej w 4 kluczowych stanach, tj. Kansas (z szacowanym udziałem w łącznym areale zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w 2018 roku na poziomie 24%), Teksas (15%), Oklahoma (13%) i Kolorado (7%). W stanach tych uprawia się głównie pszenicę Hard Red Winter (HRW). Udział powierzchni zasiewów pszenicy objętej głęboką suszą w tych stanach jest największy od 2013 roku. Średnio, w ostatnich 5 latach udział pszenicy ozimej w łącznych zbiorach pszenicy w tym kraju wynosił ok. 70%. W dalszym ciągu jest czas na opady i uzupełnienie wilgoci w glebie zanim rośliny 4
5 wybudzą się z zimowego spoczynku. Niemniej jednak, jeżeli posucha utrzyma się także w okresie wiosennym, będzie ona zapewne miała spory negatywny wpływ na kształtowanie się plonów i zbiorów pszenicy w USA w 2018 roku. W związku z przewidywanym zwiększeniem areału zasiewów pszenicy jarej, powierzchnia zbiorów pszenicy w USA w kolejnym sezonie przewidywana jest na 15,5 mln ha, tj. o 2,2% wi ęcej od powierzchni zbiorów tego zboża w bieżącym sezonie. TABELA 1 Przewidywany areał zbiorów pszenicy ogółem na świecie w sezonie 2018/19 na tle dwóch wcześniejszych sezonów (mln ha): AREAŁ ZBIORÓW (milion ha) WYSZCZEGÓLNIENIE (szacunek) 2018/19 (prognoza) zmiana % EUROPA OGÓŁEM 28,0 27,3 26,8-1,8% UE-28 27,0 26,3 25,9-1,5% WNP 50,4 49,7 49,3-0,8% Kazachstan 12,4 11,7 11,5-1,7% Rosja 27,0 26,8 26,5-1,1% Ukraina 6,5 6,6 6,7 1,5% AMERYKA PŁN. I CENTR. 27,4 24,9 25,3 1,6% Kanada 8,9 9,0 9,0 0,0% USA 17,8 15,2 15,5 2,0% AMERYKA PŁD. 8,9 8,2 8,4 2,4% Argentyna 5,6 5,2 5,4 3,8% AZJA 86,0 87,0 86,0-1,1% Iran 6,8 6,7 6,7 0,0% Turcja 7,7 7,8 7,8 0,0% Chiny 24,2 24,0 23,5-2,1% Indie 30,2 31,8 31,1-2,2% Pakistan 9,2 9,1 9,1 0,0% AFRYKA 9,3 10,4 10,0-3,8% Afryka Płn. 6,4 7,6 7,2-5,3% Egipt 1,4 1,5 1,4-6,7% Maroko 2,4 3,3 3,2-3,0% OCEANIA 12,9 12,5 12,6 0,8% Australia 12,9 12,4 12,6 1,6% ŚWIAT OGÓŁEM 222,8 219,9 218,5-0,6% Źródło: Międzynarodowa Rada Zbożowa Według wstępnych prognoz IGC, światowa produkcja pszenicy w kolejnym sezonie 2018/19 może wynieść 742 mln ton, tj. o 2% mniej od wielkości zbiorów w bieżącym sezonie, ale ciągle nieco powyżej średniego poziomu zbiorów w ostatnich 5 latach. IGC przewiduje, iż globalne zapasy pszenicy w sezonie 2018/19 mogą spaść po raz pierwszy od 6 sezonów do 248 mln ton, o 6 mln ton mniej od przewidywanej wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. 5
6 MAPA 2 Odchylenie wielkości opadów atmosferycznych od normy w Europie w styczniu 2018 roku (%) Źródło: NOAA 6
7 MAPA 3 Odchylenie temperatury od normy w Europie w styczniu 2018 roku (st. C): Źródło: NOAA 7
8 II. ZBOŻA 1. PODAŻ I POPYT NA ZBOŻA W SEZONIE Dalsze Zwiększenie Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Zbóż w Sezonie Według ostatnich prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA, globalne zbiory zbóż ogółem w bieżącym sezonie wyniosą ponad 2081 mln ton, tj. o 2,0 mln ton więcej od wcześniejszej prognozy sprzed miesiąca, ale ciągle o 35,3 mln ton (o 1,7%) mniej od wielkości produkcji zbóż osiągniętej w sezonie poprzednim. Niemniej jednak, taki poziom zbiorów byłby drugim co do wielkości w historii. Z tego, globalna produkcja pszenicy w sezonie wyniesie rekordowe 757 mln ton, tj. o 0,9% więcej niż zebrano w sezonie, kukurydzy - 1045 mln ton (-2,9%), a jęczmienia - 142 mln ton (-3,6%). TABELA 2 Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 465,1 494,2 517,7 514,5 4,1% Zbiory 1995,6 2116,5 2079,1 2081,2-1,7% Popyt Ogółem 1966,5 2096,2 2096,2 2093,9-0,1% Zapasy końcowe 494,2 514,5 500,7 501,8-2,5% wskaźnik zapasy-zużycie 25,1% 24,5% 23,9% 24,0% WYKRES 1 Globalna produkcja zbóż w sezonach 2001/02- i prognoza wielkości zbiorów w sezonie (mln ton) 2400 2200 2000 1800 1600 mln ton 1400 1200 1000 800 600 400 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 (I) Zapasy zbóż na świecie na koniec sezonu przewidywane są obecnie na jeszcze wyższym niż przed miesiącem poziomie blisko 502 mln ton, a więc tylko o 12,7 mln ton (o 2,5%) mniejszym od wielkości zapasów w sezonie poprzednim. Należy zaznaczyć, iż taki poziom globalnych zapasów zbóż byłby drugim co do wielkości w historii. Z tej wielkości, zapasy pszenicy prognozowane są na rekordowo wysokim poziomie 268,0 mln ton (o 6,1% więcej sezon do sezonu), a kukurydzy na poziomie 206,6 mln ton (-9,7%). 8
9 PSZENICA Dalsze Zwiększenie Globalnych Zbiorów, Nieznaczna Korekta Zapasów Końcowych Pszenicy w Bieżącym Sezonie, Spodziewana Rekordowo Wysoka Produkcja i Zapasy Pszenicy na Świecie na Koniec Sezonu Według zaktualizowanych prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w bieżącym sezonie (lipiec-czerwiec) wyniosą rekordowe 757,0 mln ton, tj. o 1,8 mln ton więcej od prognozy z grudnia ub.r. i o 6,6 mln ton więcej od dotychczas rekordowej produkcji tego zboża w minionym sezonie. W stosunku do prognozy z grudnia ub.r., USDA dokonał zwiększenia oceny zbiorów przede wszystkim w Rosji - o 2,0 mln ton do 85,0 mln ton. W odniesieniu do rynku UE-28, USDA nieznacznie zmniejszył szacunek zbiorów pszenicy o 0,9 mln ton do 151,6 mln ton oraz zmniejszył prognozę eksportu pszenicy z UE-28 do krajów trzecich w bieżącym sezonie o 1,5 mln ton do 27,0 mln ton (27,3 mln ton w poprzednim sezonie). Prognoza zapasów pszenicy na koniec sezonu została nieznacznie zwiększona o 0,6 mln ton do 12,6 mln ton. Pomimo spodziewanego dalszego zużycia pszenicy na świecie, bardzo wysokie światowe zapasy na koniec sezonu i rekordowe zbiory w bieżącym sezonie przyczynią się do ponownego wzrostu globalnych zapasów pszenicy na koniec sezonu. Obecnie USDA ocenia je na rekordowym poziomie 268,0 mln ton, tj. o 0,4 mln ton mniejszym od prognozy z grudnia ub.r., ale o 15,2 mln ton większym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. TABELA 3 Globalny bilans pszenicy w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 217,95 241,67 255,33 252,72 4,6% Zbiory 735,31 750,44 755,21 757,01 0,9% Popyt Ogółem 711,58 739,40 742,12 741,70 0,3% Zapasy końcowe 241,67 252,72 268,42 268,02 6,1% wskaźnik zapasy-zużycie 34,0% 34,2% 36,2% 36,1% TABELA 4 Oceny zbiorów pszenicy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 160,5 145,2 151,6 4,4% USA 56,1 62,8 47,4-24,5% Rosja 61,0 72,5 85,0 17,2% Kanada 27,6 31,7 30,0-5,4% Australia 22,3 30,4 21,5-29,3% Ukraina 27,3 26,8 26,5-1,1% Kazachstan 13,7 15,0 14,0-6,7% Argentyna 11,3 18,4 17,5-4,9% Chiny 130,2 128,8 130,0 0,9% Indie 86,5 87,0 98,4 13,1% ŚWIAT OGÓŁEM 735,3 750,4 757,0 0,9% 9
10 JĘCZMIEŃ Dalsza Korekta Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Jęczmienia w Bieżącym Sezonie Według styczniowych prognoz USDA, globalne zbiory jęczmienia w bieżącym sezonie ulegną zmniejszeniu kolejny sezon z rzędu i wyniosą około 141,7 mln ton, tj. o 0,2 mln ton mniej od poprzedniej prognozy z grudnia ub.r. oraz o 4,5 mln ton mniej w porównaniu do wielkości zbiorów osiągniętych w poprzednim sezonie. Spadek zbiorów jęczmienia wystąpił praktycznie u wszystkich kluczowych producentów tego zboża (z wyjątkiem Rosji), głównie za sprawą niższych plonów. Zbiory jęczmienia w UE-28 w dalszym ciągu szacowane są na poziomie 58,7 mln ton, tj. o 1,2 mln ton mniej od wielkości produkcji sezon wcześniej. W związku ze spadkiem produkcji, światowe zużycie jęczmienia w sezonie przewidywane jest obecnie na poziomie nieco ponad 146 mln ton, tj. o 4,2 mln ton mniej od rozdysponowana tego zboża w poprzednim sezonie. Zapasy jęczmienia na świecie na koniec sezonu prognozowane są obecnie na poziomie 17,9 mln ton, tj. o 4,5 mln ton mniejszym od wielkości zapasów tego zboża na koniec sezonu. Taki poziom globalnych zapasów jęczmienia byłby najniższym od 5 sezonów. TABELA 5 Globalny bilans jęczmienia w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 24,44 26,45 24,39 22,39-15,3% Zbiory 149,64 146,23 141,86 141,66-3,1% Popyt Ogółem 147,63 150,28 147,41 146,11-2,8% Zapasy końcowe 26,45 22,39 18,83 17,94-19,9% wskaźnik zapasy-zużycie 17,9% 14,9% 12,8% 12,3% TABELA 6 Oceny zbiorów jęczmienia u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 62,1 59,9 58,7-2,0% Rosja 17,1 17,5 20,2 15,4% Kanada 8,2 8,8 7,9-10,2% Australia 9,0 12,9 8,0-38,0% Ukraina 8,8 9,9 8,7-12,1% USA 4,8 4,4 3,1-29,5% Argentyna 4,9 3,3 2,9-12,1% Kazachstan 2,7 3,2 2,7-15,6% Turcja 7,4 4,8 6,4 33,3% ŚWIAT OGÓŁEM 149.6 146,2 141,7-3,1% 10
11 KUKURYDZA Niewielkie Zmiany Prognoz Globalnych Zbiorów i Zużycia Kukurydzy w Odniesieniu do Bieżącego Sezonu, ale Produkcja i Zapasy Ciągle Sporo Mniejsze Sezon do Sezonu Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w bieżącym sezonie (październikwrzesień) wyniosą 1044,6 mln ton, a więc o 0,2 mln ton mniej od prognozy z grudnia ub.r. oraz o 31,4 mln ton mniej od rekordowej produkcji tego zboża w minionym sezonie. W porównaniu do wielkości zbiorów osiągniętych w poprzednim sezonie, spadek produkcji kukurydzy wystąpi głównie w USA (o 13,8 mln ton do 371,0 mln ton), Chinach (o 3,7 mln ton do 215,9 mln ton), Brazylii (o 3,5 mln ton do 95,0 mln ton) oraz na Ukrainie (o 3,0 mln ton do 25 mln ton). W styczniowym raporcie, USDA zmniejszył prognozę globalnego zużycia kukurydzy w bieżącym sezonie o 1,3 mln ton do 1066,7 mln ton. Światowe zapasy kukurydzy na koniec sezonu spodziewane są obecnie na poziomie około 206,6 mln ton, a więc o 2,5 mln ton wyższym od prognozy z grudnia ub.r., ale o 22,2 mln ton niższym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. TABELA 7 Globalny bilans kukurydzy w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 209,74 214,96 227,34 228,75 6,4% Zbiory 973,45 1075,99 1044,75 1044,56-2,9% Popyt Ogółem 968,23 1062,20 1068,01 1066,73 0,4% Zapasy końcowe 214,96 228,75 204,08 206,57-9,7% wskaźnik zapasy-zużycie 21,4% 21,9% 21,5% 21,1% TABELA 8 Oceny zbiorów kukurydzy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie USA 345,5 384,8 371,0-3,6% Brazylia 67,0 98,5 95,0-3,6% Ukraina 23,3 28,0 25,0-10,7% Argentyna 29,5 41,0 42,0 2,4% Chiny 224,6 219,6 215,9-1,7% UE-28 58,7 61,5 60,1-2,3% Indie 22,6 26,3 25,0-4,9% RPA 8,2 17,5 12,5-28,6% ŚWIAT OGÓŁEM 973,5 1076,0 1044,5-2,9% 2015/16 ŻYTO Globalna Produkcja Żyta Nieznacznie Większa, ale Ciągle Napięty Bilans Żyta w Bieżącym Sezonie Według prognoz USDA ze stycznia br., światowe zbiory żyta w bieżącym sezonie wyniosą 12,5 mln ton, tj. o 0,1 mln ton więcej od produkcji tego zboża osiągniętej w sezonie. Wzrost zbiorów żyta wystąpił na 11
12 Ukrainie. Zużycie żyta na świecie w sezonie wyniesie około 12,7 mln ton i będzie o 0,2 mln ton większe niż sezon wcześniej. Światowe zapasy żyta na koniec sezonu ciągle spodziewane są na bardzo niskim poziomie około 1,2 mln ton i będą o około 0,3 mln ton mniejsze od poziomu zapasów tego zboża w poprzednim sezonie. TABELA 9 Globalny bilans żyta w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 2,00 1,50 1,43 1,43-4,7% Zbiory 12,17 12,40 12,42 12,46 0,5% Popyt Ogółem 12,68 12,47 12,54 12,74 2,2% Zapasy końcowe 1,50 1,43 1,31 1,15-19,6% wskaźnik zapasy-zużycie 11,8% 11,5% 10,4% 9,0% TABELA 10 Oceny zbiorów żyta u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 7,8 7,5 7,5 0,0% Rosja 2,1 2,5 2,5 0,0% Ukraina 0,4 0,4 0,5 25,0% Kanada 0,2 0,4 0,3-25,0% ŚWIAT OGÓŁEM 12,2 12,4 12,5 0,8% Źródło: IGC/USDA 2. CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE PSZENICA Spory Wzrost Cen Pszenicy na Giełdach w USA w Styczniu br. Na przestrzeni stycznia br., ceny pszenicy na giełdzie w Chicago wyraźnie wzrosły, w reakcji na słabnący kurs dolara do koszyka walut oraz notowane większe zakupy kontraktów na pszenicę przez fundusze inwestycyjne. Dotychczas fundusze obstawiały dalsze spadki cen i tym samym zajmują bliską rekordowej pozycję krótką netto w odniesieniu do kontraktów pszenicę. Narastające obawy uczestników rynku o stan zasiewów ozimin na południu Wielkich Równin w związku z brakiem wystarczających opadów wpłynęły na większą aktywność spekulantów giełdowych. W styczniu br., udział zasiewów pszenicy ozimej w kluczowych stanach jej uprawy będący w dobrej/bardzo dobrej kondycji wyraźnie osłabł. W stanie Kansas (w którym uprawia się najwięcej pszenicy ozimej), udział areału będącego w dobrym/bardzo dobrym stanie spadł z 37% w grudniu 2017 do 14% w styczniu br. Z kolei, udział powierzchni uprawy będącej w złej/bardzo złej kondycji wzrósł z 20% do 44%. Podobne, wyraźne osłabienie kondycji upraw notuje się w pozostałych kluczowych stanach (Kolorado i Oklahoma). W końcu stycznia br., cena pszenicy SRW w kontrakcie najbliższym (marzec 2018) na giełdzie w Chicago wyniosła 165,93 USD/t i była o 5,8% wyższa od ceny tego zboża w końcu grudnia ub.r. Z kolei, cena pszenicy SRW w kontrakcie majowym 2018 wyniosła 171,00 USD/t i była o 5,7% wyższa niż w końcu grudnia ub.r. (ceny według stanu na dzień 31 stycznia br.). Z kolei, w styczniu br., ceny pszenicy na giełdzie EURONEXT-MATIF nieznacznie osłabły. Utrzymujący się wysoki kurs euro względem dolara cały czas wywiera presję na ceny pszenicy na giełdzie paryskiej. Mocne euro nie sprzyja 12
13 bowiem eksportowi francuskiej czy niemieckiej pszenicy na rynki krajów trzecich i obok bardzo silnej konkurencji ze strony Rosji jest jednym z powodów słabego tempa eksportu tego zboża z UE-28 w bieżącym sezonie. W dniu 31 stycznia br., cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (marzec 2018) na giełdzie MATIF wyniosła 158,25 EUR/t i była o 0,5% niższa w porównaniu do ceny tego zboża w końcu grudnia ub.r. Z kolei, cena pszenicy w kontrakcie majowym 2018 wyniosła 160,50 euro/t i była o 1,2% niższa. WYKRESY 1-2 Ceny pszenicy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT w sezonach - 185,00 MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 200,00 CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) euro/t 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 USD/t 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 120,00 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT Czynniki Kształtujące Ceny Pszenicy w Kolejnych Miesiącach Sezonu obawy o stan zasiewów pszenicy ozimej w USA. Susza zagraża uprawom pszenicy ozimej w 4 kluczowych stanach, tj. Kansas (z szacowanym udziałem w łącznym areale zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w 2018 roku na poziomie 24%), Teksas (15%), Oklahoma (13%) i Kolorado (7%). W stanach tych uprawia się głównie pszenicę Hard Red Winter (HRW). Udział powierzchni zasiewów pszenicy objętej głęboką suszą w tych stanach jest największy od 2013 roku. niski stopień zahartowania ozimin w Europie, co stwarza ryzyko osłabienia ich kondycji w sytuacji wystąpienia nagłych mrozów. Obecnie pojawiają się obawy o stan uprawy pszenicy ozimej w krajach położonych na północy Europy w związku z wyraźnym spadkiem temperatur. przewidywany mniejszy areał zbiorów, wielkość produkcji i zapasy pszenicy w kolejnym sezonie 2018/19. Według wstępnych prognoz IGC, areał zasiewów pszenicy ogółem (ozimej i jarej) na świecie pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 może być o 1,4 mln ha (o 1%) mniejszy od tego w bieżącym sezonie i wynieść około 218,5 mln ha. Światowa produkcja pszenicy w kolejnym sezonie 2018/19 może wynieść 742 mln ton, tj. o 2% mniej od wielkości zbiorów w bieżącym sezonie, ale ciągle nieco powyżej średniego poziomu zbiorów w ostatnich 5 latach. IGC przewiduje, iż globalne zapasy pszenicy w sezonie 2018/19 mogą spaść po raz pierwszy od 6 sezonów do 248 mln ton, o 6 mln ton mniej od przewidywanej wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. prognozy jeszcze wyższych, rekordowych globalnych zbiorów i zapasów pszenicy w bieżącym sezonie. Według ostatnich prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w bieżącym sezonie (lipiec-czerwiec) wyniosą rekordowe 757,0 mln ton, tj. o 1,8 mln ton więcej od prognozy z grudnia ub.r. i o 6,6 mln ton więcej od dotychczas rekordowej produkcji tego zboża w minionym sezonie. Pomimo spodziewanego dalszego zużycia pszenicy na świecie, bardzo wysokie światowe 13
14. zapasy na koniec sezonu i rekordowe zbiory w bieżącym sezonie przyczynią się do ponownego wzrostu globalnych zapasów pszenicy na koniec sezonu. Obecnie USDA ocenia je na rekordowym poziomie 268,0 mln ton, o 15,2 mln ton większym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. dobra kondycja zasiewów pszenicy ozimej w Rosji i na Ukrainie, co wróży kolejne z rzędu bardzo wysokie zbiory pszenicy w tych krajach w sezonie 2018/19. WYKRES 3 Przewidywane kształtowanie się światowych cen pszenicy w krótkim okresie (II-IV 2018) KUKURYDZA Wzrost Cen Kukurydzy na Giełdzie w Chicago, Spadek Cen na Giełdzie Paryskiej w Styczniu br. Na przestrzeni miesiąca stycznia br., ceny kukurydzy na giełdzie w Chicago wzrosły, pod wpływem słabego dolara i dobrych danych dotyczących eksportu kukurydzy z USA. Zwyżka cen tego zboża wystąpiła także w reakcji na większe zakupy kontraktów na kukurydzę dokonywane przez fundusze inwestycyjne. Na rynku pojawiają się bowiem oceny, iż obecne relacje cenowe będą bardziej faworyzować uprawę soi niż kukurydzy w USA pod zbiory w 2018 roku. W końcu stycznia br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (marzec 2018) na giełdzie w Chicago wyniosła 142,28 USD/t i była o 3,1% wyższa od ceny tego zboża w końcu grudnia ub.r. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie majowym 2018 wyniosła 145,43 USD/t i była o 2,9% wyższa (ceny według stanu na dzień 31 stycznia br.). Z kolei, w styczniu br. ceny kukurydzy na giełdzie EURONEXT-MATIF osłabły, m.in. pod presją zniżkujących cen pszenicy na giełdzie paryskiej oraz znacznego importu kukurydzy na teren UE. W końcu stycznia br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (marzec 2018) na giełdzie w Paryżu wyniosła 151,50 euro/t i była o 4,0% niższa w porównaniu do ceny tego zboża pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie czerwcowym 2018 wyniosła 158,25 euro/t i była o 3,2% niższa (ceny według stanu na dzień 31 stycznia br.). WYKRESY 4-5 Ceny kukurydzy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT sezonach - 200,00 MATIF: CENY KUKURYDZY W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) 180,00 CBOT: CENY KUKURYDZY W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) 190,00 170,00 180,00 160,00 euro/t 170,00 150,00 140,00 160,00 130,00 150,00 120,00 140,00 110,00 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 USD/t 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT 14
15 Czynniki Kształtujące Ceny Kukurydzy w Kolejnych Miesiącach Sezonu spodziewany spory spadek zapasów kukurydzy na koniec sezonu do poziomu około 207 mln ton, o 22 mln ton mniej od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. spodziewany mniejszy areał zasiewów kukurydzy w USA pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19. Na rynku pojawiają się oceny, iż obecne relacje cenowe będą bardziej faworyzować uprawę soi niż kukurydzy w USA. Według ocen firmy analitycznej Informa, areał zasiewów tego zboża w USA pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 wyniesie 89,7 mln akrów, tj. o 750 tys. akrów mniej od wielkości areału uprawy w bieżącym sezonie. obawy o materializację prognoz wysokich zbiorów kukurydzy w Ameryce Południowej, głównie w Argentynie, gdzie brak wystarczających opadów budzi obawy o wielkość plonów i zbiorów tego zboża. WYKRES 6 Przewidywane kształtowanie się światowych ceny kukurydzy w krótkim okresie (II-IV 2018) III. NASIONA OLEISTE 1. PODAŻ I POPYT NA NASIONA OLEISTE W SEZONIE Według zaktualizowanych prognoz USDA, światowa produkcja nasion i owoców roślin oleistych (soi, bawełny, orzeszków ziemnych, rzepaku, słonecznika, ziaren palmowych, kopry) w bieżącym sezonie wyniesie około 580 mln ton i będzie o 6 mln ton większa od wielkości zbiorów w poprzednim sezonie. Ocenia się, iż wzrost produkcji wystąpi w przypadku rzepaku, a niewielki spadek zbiorów w przypadku soi i słonecznika. RZEPAK Zwiększenie Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Rzepaku/Canoli w Bieżącym Sezonie, ale Globalny Bilans Nasion Pozostaje Napięty Według styczniowych prognoz USDA, światowa produkcja rzepaku/canoli w bieżącym sezonie wyniesie ponad 73 mln ton, tj. o 0,2 mln ton więcej od prognozy z grudnia ub.r. oraz o 2,9 mln ton więcej niż zebrano w poprzednim sezonie. Spośród wszystkich głównych światowych producentów, wzrost zbiorów rzepaku/canoli w sezonie wystąpił w UE-28, na Ukrainie i w Kanadzie. Z kolei, znaczny spadek produkcji zanotowa ła Australia. Jak przewiduje USDA, w sezonie globalne zużycie nasion rzepaku w bieżącym sezonie będzie o 0,2 mln ton mniejsze od poprzedniej prognozy, ale ciągle o ponad 1 mln ton większe od wielkości zużycia rzepaku w minionym sezonie. 15
16 Światowe zapasy rzepaku/canoli na koniec sezonu prognozowane są natomiast na poziomie 6,1 mln ton, tj. o 0,7 mln ton większym od wielkości zapasów w sezonie poprzednim. Tym samym, światowy bilans rzepaku/canoli pozostanie napięty do końca sezonu. TABELA 11 Globalny bilans rzepaku w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 7,70 6,57 5,38 5,42-17,5% Zbiory 69,33 70,21 72,86 73,09 4,1% Popyt Ogółem 70,46 71,27 72,36 72,17 1,3% Zapasy końcowe 6,57 5,42 5,80 6,07 12,0% wskaźnik zapasy-zużycie 9,3% 7,6% 8,0% 8,4% TABELA 12 Oceny zbiorów rzepaku u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 22,0 20,5 22,1 7,8% Ukraina 1,8 1,3 2,2 69,2% Kanada 18,4 19,6 21,5 9,7% Australia 2,8 4,1 2,8-31,7% Chiny 14,3 13,5 13,1-3,0% ŚWIAT OGÓŁEM 69,3 70,2 73,1 4,1% Źródło: IGC/USDA SOJA Śladowe Zwiększenie Prognoz Zbiorów i Zapasów Soi na Świecie w Bieżącym Sezonie, Rekordowo Duże Zapasy Soi Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory soi w bieżącym sezonie (październik-wrzesień) wyniosą 348,6 mln ton, o 0,1 mln ton więcej w porównaniu do prognozy z grudnia ub.r. i tylko o 2,7 mln ton mniej od rekordowej wielkości zbiorów soi w minionym sezonie. W porównaniu do poprzedniego raportu, USDA zwiększył prognozę zbiorów soi w Brazylii (o 2,0 mln ton do 110,0 mln ton), ale zmniejszył ocenę zbiorów w Argentynie (o 1,0 mln ton do 56,0 mln ton). Porównując sezon do sezonu, spadek produkcji soi spodziewany jest przede wszystkim w Brazylii (o 4,1 mln ton do 110 mln ton). Z kolei, zbiory soi w Argentynie przewidywane są na poziomie 56,0 mln ton, o 1,8 mln ton mniej niż w sezonie poprzednim. USDA szacuje natomiast wzrost zbiorów w USA (o 3,5 mln ton do rekordowych 120,4 mln ton). Pomimo spodziewanego dalszego, wyraźnego wzrostu zapotrzebowania rynku światowego na soję, zapasy soi na koniec bieżącego sezonu przewidywane są obecnie na rekordowym poziomie 98,6 mln ton, o 0,3 mln ton większym od prognozy sprzed miesiąca oraz o 2,1 mln ton większym od wielkości zapasów spodziewanych na koniec minionego sezonu. Zgodnie z oczekiwaniami, USDA zwiększył prognozę zapasów soi w USA na koniec bieżącego sezonu o 0,7 mln ton do 12,8 mln ton. 16
17 TABELA 13 Globalny bilans soi w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena XII 2017) (ocena I 2018) Zapasy początkowe 77,73 78,02 96,62 96,49 23,7% Zbiory 313,77 351,32 348,47 348,57-0,8% Popyt Ogółem 314,25 329,81 344,72 344,47 4,4% Zapasy końcowe 78,02 96,49 98,32 98,57 2,2% wskaźnik zapasy-zużycie 24,8% 29,3% 28,5% 28,6% TABELA 14 Oceny zbiorów soi u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 USA 106,9 116,9 119,5 2,2% Brazylia 96,5 114,1 110,0-3,6% Argentyna 56,8 57,8 56,0-3,1% Chiny 11,8 12,9 14,2 10,1% Indie 6,9 11,5 10,0-13,0% Paragwaj 9,2 10,7 9,4-12,1% Kanada 6,5 6,6 8,0 21,2% ŚWIAT OGÓŁEM 313,8 351,3 348,6-0,8% Źródło: IGC/USDA RZEPAK 2. CENY NASION OLEISTYCH NA ŚWIECIE Dalszy Spadek Cen Rzepaku/Canoli na Giełdzie EURONEXT-MATIF w Styczniu br. W styczniu br., ceny rzepaku na giełdzie EURONEXT-MATIF ponownie osłabły. Utrzymujące się bardzo mocne euro względem dolara, wysoki import rzepaku/canoli na unijny rynek, a także niskie marże przetwórcze to czynniki, które hamują i zapewne będą przeciwdziałać większemu odbiciu cen rzepaku w kolejnych tygodniach sezonu. Warto zaznaczyć, iż Światowa Organizacja Handlu orzekła, że UE musi zmniejszyć cła antydumpingowe w imporcie biodiesla z Indonezji. Jest prawdopodobne, że cła zostaną obniżone w nadchodzących miesiącach, a UE wycofa się z planowanego odwołania od wyroku WTO. Wraz ze wzrostem importu taniego biodiesla przez UE istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że przywóz ten będzie wywierał dalszą presję na ceny oleju rzepakowego na unijnym rynku. W końcu stycznia br., cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (maj 2018) na giełdzie EURONEXT-MATIF wyniosła 349,75 euro/t i była o 0,9% niższa od ceny rzepaku notowanej pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena rzepaku w kontrakcie sierpniowym 2018 wyniosła 346,75 USD/t i była o 0,6% niższa (ceny wg stanu na 31 stycznia br.). 17
18 WYKRESY 7-8 Ceny rzepaku i kanadyjskiej canoli w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i WCE w sezonach - 440,00 MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 600,00 WINNIPEG: CENY CANOLI W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, CAD/t) 430,00 420,00 410,00 580,00 560,00 euro/t 400,00 390,00 380,00 370,00 540,00 520,00 500,00 360,00 350,00 340,00 480,00 460,00 330,00 440,00 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 CAD/t 17.I.18 29.I.18 Źródło: EURONEXT-MATIF, WCE Czynniki Kształtujące Ceny Rzepaku w Kolejnych Miesiącach Sezonu utrzymujący ciągle się napięty globalny bilans rzepaku/canoli, m.in. w związku z wyraźnym spadkiem zapasów tych nasion na koniec sezonu. spodziewane utrzymanie się niskiego poziomu zapasów rzepaku/canoli w bieżącym sezonie. USDA prognozuje wielkość zapasów tych nasion na koniec bieżącego sezonu na poziomie około poziomie 6,1 mln ton, tj. jedynie o 0,7 mln ton większym od wielkości zapasów w sezonie poprzednim. wysoki import argentyńskiego biodiesla przez UE-28. W okresie od września 2017 do połowy stycznia 2018 roku, import argentyńskiego biodiesla na teren UE-28 wyniósł 600 tys. ton. Wysoki poziom importu jest wynikiem wyraźnego zmniejszenia ceł na argentyńskiego biodiesla przez KE z 22.00-25.7% do 4.5-8.1%. Niemniej jednak, Komisja Europejska zapowiedziała wszczęcie dochodzenia w sprawie tego, czy argentyńscy producenci eksportujący biodiesel na teren UE-28 korzystają z nieuczciwych praktyk handlowych (subwencji eksportowych). rekordowy import rzepaku/canoli przez UE-28 w I połowie bieżącego sezonu. Szacuje się, iż import rzepaku/canoli przez kraje UE-28 w I połowie bieżącego sezonu (lipiec-grudzień) wyniósł rekordowe 2 mln ton. niskie marże przetwórcze na unijnym rynku, które wpływają na wzrost zapasów rzepaku. Notowany spadek popytu na olej rzepakowy i niskie marże przetwórcze wpływają na wzrost zapasów rzepaku na unijnym rynku. Dodając do tego import taniego biodiesla, który wywiera presję na ceny biodiesla produkowanego w UE na bazie oleju rzepakowego wydaje się, iż w krótkim okresie trudno liczyć na wzrost marż przetwórczych. ograniczony popyt na olej palmowy, duże zapasy olejów roślinnych w Chinach. Pomimo zbliżających się obchodów chińskiego Nowego Roku, który rozpocznie się 15 lutego, zapotrzebowanie Chin na olej palmowy może być mniejsze od spodziewanego. Wszystko za sprawą bardzo dużej podaży konkurencyjnych olejów na chińskim rynku, w tym oleju sojowego i rzepakowego. Firmy handlujące olejem palmowym liczyły na wzrost popytu ze strony Chin przed okresem świątecznym, co mogłoby w pewnym stopniu wesprzeć ceny tego surowca. Od listopada ub.r., ceny oleju palmowego na giełdach azjatyckich spadły o około 14%, m.in. za sprawą rosnących zapasów w 18
19 Malezji. Należy jednak zaznaczyć, iż w związku z rekordowym importem soi i wysokim poziomem eksportu oleju rzepakowego, zapasy olejów roślinnych w Chinach są także wysokie, co ogranicza dalsze zakupy. spodziewane zmniejszenie ceł przez KE w imporcie biodiesla z Indonezji. Światowa Organizacja Handlu (WTO) orzekła, że UE musi zmniejszyć cła antydumpingowe na przywóz biodiesla z Indonezji. Jest to następstwem nakazu WTO z 2017 roku dotyczącego obniżenia ceł na argentyńskiego biodiesla przez UE-28 z 22-25% do 4,5-8,1%. Jest prawdopodobne, że cła zostaną obniżone w nadchodzących miesiącach, a UE wycofa się z planowanego odwołania od wyroku WTO. Jakakolwiek zmiana należności celnych przywozowych będzie mieć znaczny wpływ na wielkość eksportu indonezyjskiego biodiesla na teren UE-28. Minister handlu Indonezji ocenia, iż obniżenie ceł spowoduje wzrost wartości eksportu biodiesla z tego kraju na teren UE-28 do 1,7 miliarda dolarów w 2020 roku, ze 150 milionów dolarów w 2016 roku. Wraz ze wzrostem importu taniego biodiesla przez UE istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że przywóz ten będzie wywierał dalszą presję na ceny oleju rzepakowego na unijnym rynku. WYKRES 9 Przewidywane kształtowanie się światowych cen rzepaku/canoli w krótkim okresie (II-IV 2018) SOJA Wzrost Cen Soi na Giełdzie CBOT w Styczniu br. W styczniu br., ceny soi na giełdzie w Chicago wzrosły w znacznej mierze pod presją obaw o stan upraw soi w Argentynie w związku z brakiem wystarczających opadów. Argentyna jest trzecim co do wielkości eksporterem soi i największym eksporterem śruty sojowej na świecie. W końcu stycznia br., cena soi w kontrakcie najbliższym (marzec 2018) na giełdzie w Chicago wyniosła 365,82 USD/t i była o 3,5% wyższa od jej ceny pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena soi w kontrakcie lipcowym 2018 wyniosła 373,39 USD/t i wzrosła o 3,5% (ceny według stanu na dzień 31 stycznia br.). WYKRES 10 Ceny soi w kontrakcie najbliższym na giełdzie CBOT w sezonach - 440,00 CBOT: CENY SOI W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) 420,00 400,00 USD/t 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 2.III.17 14.III.17 24.III.17 5.IV.17 19.IV.17 1.V.17 11.V.17 23.V.17 2.VI.17 14.VI.17 26.VI.17 6.VII.17 18.VII.17 28.VII.17 9.VIII.17 21.VIII.17 31.VIII.17 12.IX.17 22.IX.17 4.X.17 16.X.17 26.X.17 7.XI.17 17.XI.17 29.XI.17 11.XII.17 21.XII.17 5.I.18 17.I.18 29.I.18 Źródło: CBOT 19
20 Czynniki Kształtujące Ceny Soi w Kolejnych Miesiącach Sezonu rosnące obawy o stan upraw soi w Argentynie w związku z brakiem wystarczających opadów. Argentyna jest trzecim co do wielkości eksporterem soi i największym eksporterem śruty sojowej na świecie. Zbiory soi w Argentynie przewidywane są obecnie na poziomie około 52 mln ton, tj. najmniej od sezonu 2012/13. Wielu analityków ocenia jednak, iż spadek produkcji soi w Argentynie z nawiązką zrekompensują spodziewane bardzo wysokie zbiory w Brazylii oraz wcześniejszy rekordowo wysoki zbiór soi w USA w bieżącym sezonie. bardzo wysokie zbiory soi na świecie w sezonie. Według ostatnich prognoz USDA, globalna produkcja soi w bieżącym sezonie wyniesie 348,6 mln ton, tylko o 2,7 mln ton mniej od rekordowej wielkości zbiorów soi w minionym sezonie. Chiny straszą restrykcjami w odniesieniu do importu soi z USA. Chiny badają potencjalny wpływ wprowadzenia restrykcji na rynek w sytuacji objęcia nimi soi importowanej z USA. W 2017 roku, wartość eksportu amerykańskiej soi do Chin wyniosła 13,9 mld dolarów. Wcześniej, chińskie ministerstwo handlu poinformowało o wszczęciu dochodzenia w sprawie dumpingu i dotacji rządowych do amerykańskiego sorgo eksportowanego do Chin. Administracja Chin wyraża w ten sposób "silne niezadowolenie" z powodu niedawnej decyzji amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa o podniesieniu ceł na importowane do USA elementy paneli słonecznych i pralki. Wiele takich produktów wytwarza się w Chinach i Korei Południowej. Chińska prasa pisze o "wojnie handlowej" z USA, a chińskie ministerstwo handlu zapowiada, że Chiny będą "stanowczo broniły swoich prawowitych interesów". rosnące prognozy zbiorów soi w Brazylii. Firma brokerska FC Stone zwiększa prognozę zbiorów soi w Brazylii w bieżącym sezonie z wcześniejszych 110,0 mln ton do 111,1 mln ton, wobec 114,1 mln ton zebranych w poprzednim sezonie. Z kolei, firma analityczna Informa przewiduje produkcj ę soi w Brazylii na 112,5 mln ton. Bardzo duża podaż soi w USA i spodziewane bardzo wysokie zbiory soi w Brazylii powinny bez problemu zrekompensować mniejszą produkcję soi w Argentynie w bieżącym sezonie. przewidywane rekordowe globalne zapasy soi na koniec sezonu na poziomie 98,6 mln ton, o 2,1 mln ton większym od wielkości zapasów spodziewanych na koniec minionego sezonu. prognozy rekordowo dużego areału uprawy soi w USA pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19. Według ostatnich prognoz firmy analitycznej Informa dokonanej na podstawie wywiadu z farmerami, area ł zasiewów soi w USA pod zbiory w kolejnym sezonie 2018/19 (zbiór 2018) wyniesie rekordowe 91,4 mln akrów, tj. o 1,8 mln akrów więcej od wcześniejszej oceny oraz o 1,2 mln akrów więcej od wielkości areału soi w bieżącym sezonie szacowanej na 90,2 mln akrów. Zwiększenie powierzchni uprawy soi nastąpi kosztem areału zasiewów pszenicy i kukurydzy. WYKRES 11 Przewidywane kształtowanie się światowych cen soi w krótkim okresie (II-IV 2018) 20
21 Niniejszy materiał został przygotowany dla klientów BGŻ BNP PARIBAS S.A. przez SPARKS Polska Sp. z o.o. i jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za wyraz poglądów Banku BGŻ BNP PARIBAS ani za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie są wyrazem oceny SPARKS Polska Sp. z o.o. w dniu publikacji i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w tej publikacji nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym tak że elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) w łącznie z szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w Raporcie, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie. Raport opracowany przez firmę Sparks Polska Sp. z o.o. W celu pozyskania szerszej analizy skontaktuj się z info@sparks.com.pl 21