OIP w strukturze GK PSE SA. Echa dyskusji publicznej nad Stanowiskiem Prezesa URE ws. modelu rynku opomiarowania w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań wobec OIP. dr inż. Tomasz Kowalak, Dyrektor Departamentu Taryf Konstancin, 29 lutego 2012 r. 2
Agenda : 1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji 2. Brak analizy CBA dźwignid wignią do podważenia celowości ci wdrożenia Smart Grid 3. Niezależny OIP centralny, czy rozproszone Aplikacje Centralne AMI OSD jako rozwiązanie zanie wystarczające ce do zrealizowania funkcji celu? 4. ICT Service Provider jako niezależna na trzecia strona, odpowiedzialna za proces pobierania / transmisji i zarządzanie danymi pomiarowymi 5. Arbitraż: : nakłady ady inwestycyjne vs koszty operacyjne (np.. usługi ugi obce) jako determinanta strategii OSD 3
Smart Grid? Na co komu na pustyni łódź? 4
Smart Grid? Historia lubi się powtarzać, więc jednak 5 może lepiej ją mieć niż nie!
OSD E, Sektor ICT, Sektor gazowy 1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji Opór r przed zmianą,, poszukiwanie obiektywnych pretekstów w do odsunięcia decyzji (brak analizy CBA, brak zachęt inwestycyjnych, ryzyko wypierania niezbędnych inwestycji w sieć i przyłą łączenia) Oczekiwanie na wymuszenie zewnętrzne trzne które jednocześnie nie określi szczegółowo warunki i zakres zmiany, de facto zdejmując c odpowiedzialność za jej przeprowadzenie i skutki Oburzenie na zarzut braku obiektywizmu OSD Wątpliwość odnośnie nie zasadności powołania centralnego OIP, założone one funkcje celu mogą być zrealizowane przez rozproszone Aplikacje Centralne OSD zachowanie monopolu OSD E w całym zakresie rynku danych pomiarowych Addytywne myślenie o kosztach od poniesienia przez odbiorców (cokolwiek się zrobi będzie drożej dla odbiorców) 6
1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji OSD E, Sektor ICT,, Sektor gazowy Wizja ICT Service Providera jako niezależnej nej strony trzeciej (de facto hegemona) na rynku danychy pomiarowych, z opcją pozostawienia liczników w w OSD E Wizja oparcia całej komunikacji na dostępie do internetu szerokopasmowego odcięcie cie OSD E od bezpośredniego dostępu do danych Wniosek 1: Pozostawienie inicjatywy w rękach r OSD nie pozwoli na faktyczny rozwój j Smart Grid Wniosek 2: inwestowanie w PLC jest błęb łędem strategicznym (stranded investmnent) 7
OSD E, Sektor ICT, Sektor gazowy 1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji Zdalny odczyt i zarządzanie zaworem przy gazomierzu jest opcją atrakcyjną biznesowo, ale bezwzględnie wymaga przeprowadzenia analizy CBA Nie ma presji czasowej na wdrożenie Smart Grid, właściwej w dla sektora elektroenergetycznego Ewentualne wykorzystanie infrastruktury komunikacyjnej budowanej przez OSD E jest zbyt ryzykowne ze względu na strategię biznesową sektora gazowniczego Wniosek: perspektywa budowy niezależnego nego systemu lub presja na wdrożenie w elektroenergetyce modelu z bramą domową poza licznikiem 8
1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji Mniej więcej tak wygląda droga do Smart Grid oczami OSD E 9
1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji 10 Tak drogę do Smart Grid widzi sektor ICT
1. Ogólna charakterystyka pozycji stron wyłonionych w wyniku dyskusji 11 Integracja sektorów w zakresie Smart Grid oczami gazowników
2. Brak analizy CBA dźwignid wignią do podważenia celowości ci wdrożenia Smart Grid np.: stanowisko E&Y: Uważamy, że przed wdrażaniem tak istotnych zmian rynkowych taka analiza powinna zostać przeprowadzona. Tak duże i istotne zmiany w organizacji rynku energii nie powinny być wdrażane "na czuja", tylko po przeprowadzeniu analizy ilościowej, pozwalającej ocenić/skwantyfikować oczekiwane korzyści. "Waga uwarunkowań krajowych" tj. przeciwdziałania blackoutom, rozwój generacji rozproszonej, powinna być wzięta pod uwagę w tej analizie - zarówno po stronie kosztów (urządzenia muszą mieć odpowiednie funkcjonalności) jak i korzyści. Planowane korzyści powinny zostać skwantyfikowane i zderzone z kosztami wdrożenia systemu. W kosztach powinno wziąć się pod uwagę nie tylko koszt wdrożenia systemów AMI przez OSD, ale również koszty wdrożenia NOP, dostosowania się sprzedawców i uczestników rynku do nowych systemów i regulacji. odpowiedź: 1. Nie ma zwartej analizy w postulowanym zakresie - fakt 2. Analiza postulowanych wielkości, jakkolwiek rozproszona pomiędzy różnymi dokumentami, została przeprowadzona, także z uwzględnieniem kosztów organizacji OIP oraz inwestycji niezbędnych poza systemami AMI, także w formule rozproszonych inwestycji prosumenckich. 3. Jest całkowicie uzasadniona potrzebna dalszych prac doszczegółowiających, jednakże 4. Odkładanie decyzji byłoby w obliczu presji czasu niewybaczalnym kunktatorstwem 12
3. Niezależny OIP centralny, czy rozproszone Aplikacje Centralne AMI OSD jako rozwiązanie zanie wystarczające ce do zrealizowania funkcji celu? Postulat niezależno ności OSD od władz w korporacyjnych w kształtowaniu towaniu strategii jako główny g argument przeciwko tworzeniu Niezależnego OIP E&Y: Uważamy, że dobrym jest, że URE pisze o problemach, które są obecne na rynku energii i dotyczą utrudnień w dostępie do danych dla sprzedawców, czy faworyzowaniu własnego obrotu przez grupy zintegrowane pionowo. Ryzyko dubla inwestycyjnego w infrastrukturę bazodanową na poziomie OIP wobec zbudowanych już Aplikacji Centralnych AMI OSD Podstawą tej tezy jest oczekiwanie, że Aplikacje Centralne AMI docelowo realizować będą wszystkie obowiązki związane z obróbką, udostępnianiem i archiwizowaniem informacji pomiarowej, a Repozytorium Centralne OIP będzie nakładką na istniejącą infrastrukturę 13
Ryzyko powielenia inwestycji na poziomie OSD i OIP Dynamika narastania wymaganej pojemności repozytoriów: AMI OSD oraz RC OIP 600 500 400 Kondycjoner energii poziom rolloutu obłożenie repozytorium OIP obłożenie Aplik Centr AMI dynamika rolloutu dane roczne w AMI 300 200 100 0 2012 13 14 15 16 17 18 19 20 21 14
Konsekwencje inwestycyjne obowiązku archiwizowania informacji Dynamika narastania wymaganej pojemności Repozytorium Centralnego OIP 900 800 700 600 Kondycjoner energii Obłożenie OIP 500 400 300 200 100 0 2012 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 15
Ryzyko kontraktowe: 4. ICT Service Provider jako niezależna na trzecia strona, odpowiedzialna za proces pobierania / transmisji i zarządzanie danymi pomiarowymi Odpowiedzialność stron musi mieć oparcie w umowie Ryzyko konieczności ci zmiany stron kontraktu z 16 mln odbiorców w w warunkach realizowania umowy ciągłej bez możliwo liwości przerwania jej świadczenia Konieczność kontraktowego zawarowania prawa odbiorcy do dysponowania jego danymi 1. Kwestią kluczową jest rozwiązanie zanie ww kwestii w stanie przejściowym, rozciągni gniętym na wiele lat, w którym funkcjonować będzie musiał model mieszany, wg reguł dotychczasowych i nowych 2. Swoboda zawierania umów w na rynku telekomunikacyjnym nie jest odpowiednim wzorcem ze względu na brak przymusu dysponowania usług ugą telekomunikacyjną 3. Jak na rynku konkurencyjnym zmusić odbiorcę do zawarcia umowy na korzystanie z usługi ugi ICT SP i jak mu wytłumaczy umaczyć, że e umowa z telekomem jest niezbędnym warunkiem realizacji usługi ugi zaopatrzenia w energię elektryczną? 16
4. ICT Service Provider jako niezależna na trzecia strona, odpowiedzialna za proces pobierania / transmisji i zarządzanie danymi pomiarowymi Internet szerokopasmowy jako docelowo wyłą łączne medium komunikacyjne jaki sens ma budowa infrastruktury dla PLC? 1. Jak na rynku konkurencyjnym zmusić odbiorcę do zawarcia umowy na korzystanie z internetu lub GPRS i jak mu wytłumaczy umaczyć, że e umowa z telekomem jest niezbędnym warunkiem realizacji usługi ugi zaopatrzenia w energię elektryczną? 2. Jak zapewnić pewność funkcjonowania systemu opartego wyłą łącznie na internecie: dodatkowe wymagania funkcjonalne, których koszt może e konkurować z kosztem redundantnego kanału łączno cznościci 17
Nastawa strażnika mocy licznik PLC lub CDMA MtH internet HtM HAN Commander Router HtP PtH Sterowana wtyczka / gniazdo / odbiornik Układ komplementarny (PLC + Internet) Stan pracy normalny - odbiorca
internet Nastawa strażnika mocy licznik MtR HtR RtM RtH Router HtP HAN Commander Sterowane gniazdo PtH Komunikacja bezpośrednia do licznika wyłącznie przez Internet Utrata zasilania bez podtrzymania pracy routera powoduje niemożność podniesienia się systemu
4. ICT Service Provider jako niezależna na trzecia strona, odpowiedzialna za proces pobierania / transmisji i zarządzanie danymi pomiarowymi Ryzyko dubla inwestycyjnego w infrastrukturę komunikacyjną Dualny charakter informacji transmitowanych: - informacje obligatoryjne, krytyczne dla funkcjonowania KSE, o relatywnie niskim, przewidywalnym wolumenie - informacje fakultatywne, zwiększaj kszające komfort odbiorcy i poszerzające paletę funkcjonalności ci użytecznych, u o praktycznie nieograniczonym wolumenie Koszt podziału ww strumieni informacji pomiędzy dwa kanały komunikacji nie musi stanowić zbędnego dubla,, może e jedynie odpowiadać obiektywnemu zróżnicowaniu potrzeb 20
Katalog informacji transmitowanych Dane pomiarowe Obligatoryjne Fakultaty wne Częstotliwość transmisji 1 do rozliczeń cyklicznie OIP 2 do bieżącego reagowania w HAN semi online HAN 3 Informacje dodatkowe istotne do rozliczenia incydentalnie HAN nadawca/odbiorca sygnału Komendy sterujące 4 prepaid incydentalnie OIP 5 DSR operatorski incydentalnie OSD 6 DSR Sprzedawcy incydentalnie Sprzedawca 7 DSR ESCO incydentalnie ESCO 8 sygnał emergency incydentalnie OSD Informacje rynkowe: 9 informacja o zmianie ceny bieżącej cyklicznie Sprzedawca 10 nowa oferta sprzedawcy incydentalnie Sprzedawca 11 oferta nowego sprzedawcy incydentalnie Sprzedawca 12 dane historyczne incydentalnie OIP Komendy sterujące do urządzeń domowych i raporty zwrotne 13 z poziomu lokalnego semi online HAN 14 z poziomu OSD/ESCO semi online OSD/ESCO Dane identyfikacyjne 15 miejsce poboru, licznik, status prosumenta cyklicznie OIP 16 dane osobowe do umów, informacje do logowania na portalach, incydentalnie OIP/Sprzedawca/ESCO 21
np. PLC lub CDMA Profil 15 minutowy (lub godzinowy) EE, transferowany w paczkach raz na dobę Komendy sterujące do strażnika mocy: prepaid, DSR, Emergency Informacja o bieżącej zmianie ceny Dane identyfikacyjne Odbiorcy (miejsca poboru, licznika, statusu prosumenta) Konfiguracja przepływu informacji internet Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych z poziomu OSD/ESCO Licznik EE MtH Dane pomiarowe innego medium Bieżący stan liczydeł lub Dane historyczne odbiorcy (z portalu OIP) Oferty Sprzedawcy (z portalu Sprzedawcy) Oferty innych przeds. obrotu Licznik na źródle prosum. np. PLC lokalny? StH Bieżący stan liczydeł HtS HtP HtM HAN Commander Router Dane identyfikacyjne Odbiorcy (do logowania na portalach, do umów sprzedaży) 22 ~ Licznik innego medium
Profil 15 minutowy (lub godzinowy), transferowany w paczkach raz na dobę oraz Informacje dodatkowe istotne do rozliczenia, transmitowane incydentalnie Komendy sterujące do strażnika mocy: prepaid, DSR, Emergency Informacja o bieżącej zmianie ceny Dane identyfikacyjne Odbiorcy (miejsca poboru, licznika, statusu prosumenta) licznik ~ MtR Licznik StR na źródle StH Bieżący stan liczydeł HtS HtP HtR RtM RtS RtH HAN Commander Informacje o nastawie strażnika mocy Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych Konfiguracja przepływu informacji Router internet Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych z poziomu OSD/ESCO Dane historyczne odbiorcy (z portalu OIP), Oferty Sprzedawcy (z portalu Sprzedawcy), Oferty innych przeds. obrotu Dane identyfikacyjne Odbiorcy (do logowania na portalach, do umów sprzedaży) Komunikacja wyłącznie przez Internet (router poza HAN Comm.)
Profil 15 minutowy (lub godzinowy), transferowany w paczkach raz na dobę oraz Informacje dodatkowe istotne do rozliczenia, transmitowane incydentalnie Komendy sterujące do strażnika mocy: prepaid, DSR, Emergency Informacja o bieżącej zmianie ceny Dane identyfikacyjne Odbiorcy (miejsca poboru, licznika, statusu prosumenta) licznik MtR MtH RtM RtS RtH Konfiguracja przepływu informacji Router internet Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych z poziomu OSD/ESCO Dane historyczne odbiorcy (z portalu OIP) Oferty Sprzedawcy (z portalu Sprzedawcy) Oferty innych przeds. obrotu Licznik StR na źródle StH ~ Bieżący stan liczydeł HtS HtP HtM Informacje o nastawie strażnika mocy HAN Commander Router Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych Dane identyfikacyjne Odbiorcy (do logowania na portalach, do umów sprzedaży) Komunikacja wyłącznie przez Internet (dwa routery niezależne)
MtH licznik Bieżący stan liczydeł Licznik na źródle ~ Profil 15 minutowy (lub godzinowy), transferowany w paczkach raz na dobę oraz Informacje dodatkowe istotne do rozliczenia, transmitowane incydentalnie Komendy sterujące do strażnika mocy: prepaid, DSR, Emergency Informacja o bieżącej zmianie ceny Dane identyfikacyjne Odbiorcy (miejsca poboru, licznika, statusu prosumenta) StH HtM HtS HAN Commander HtP Router Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych z poziomu lokalnego oraz OSD/ESCO Konfiguracja przepływu informacji internet Komendy sterujące i raporty zwrotne do/z urządzeń domowych z poziomu OSD/ESCO Dane historyczne odbiorcy (z portalu OIP) Oferty Sprzedawcy (z portalu Sprzedawcy) Oferty innych przeds. obrotu Dane identyfikacyjne Odbiorcy (do logowania na portalach, do umów sprzedaży) Komunikacja wyłącznie przez Internet (router w HAN Comm.)
5. Arbitraż: : nakłady ady inwestycyjne vs koszty operacyjne (np( np.. usługi ugi obce) jako determinanta strategii OSD Gwarantowana stopa zwrotu od majątku sieciowego skutkuje preferencją dla forsowania inwestycji własnych w Koszty operacyjne Majątek sieciowy: amortyzacja zzk 26 Działalno alność z wykorzystaniem zasobów w własnych w Działalno alność (bardziej efektywna) z wykorzystaniem usług ug obcych
5. Arbitraż: : nakłady ady inwestycyjne vs koszty operacyjne (np( np.. usługi ugi obce) jako determinanta strategii OSD Jakość energii i obsługi, a nie wysokość nakład adów w (wartość majątku sieciowego), miernikiem efektywności inwestycji i podstawą wynagrodzenia OSD Koszty operacyjne i zrównane z nimi Majątek ściśle sieciowy zzk gwarantowany 27 Działalno alność z wykorzystaniem zasobów w własnych w QoS bonus/ /malus Majątek ściśle sieciowy nie podlega outsourcingowi Działalno alność z wykorzystaniem usług ug obcych
5. Arbitraż: : nakłady ady inwestycyjne vs koszty operacyjne (np( np.. usługi ugi obce) jako determinanta strategii OSD Potrzeba zmiany modelu regulacji w zakresie parametrów kluczowych dla wyceny przychodu regulowanego vs aksjomat stabilności reguł regulacyjnych w optyce inwestorskiej dyskusja przygotowanie wdrożenia uruchomienie i wykorzystanie koncepcja Aktualny okres regulacji Kolejny okres regulacji 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 28
29 proste?
dziękuję za uwagę tomasz.kowalak@ure.gov.pl tel: +48 (22) 661 62 10 fax: +48 (22) 661 62 19 Ilustracje zaczerpnięto z portalu demotywatory.pl