Robimy prąd, góry, jeziora i lasy Raport środowiskowy PGE
Raport środowiskowy PGE Działamy w trosce o nasze środowisko Grupa Kapitałowa PGE to największy holding energetyczny w Polsce, produkujący i dostarczający energię elektryczną pięciu milionom Klientów. Duża skala produkcji w spółkach GK PGE wpływa na równowagę środowiska. Dlatego czujemy się odpowiedzialni nie tylko za bezpieczeństwo energetyczne kraju, ale i środowisko naturalne. Ambicją Grupy jest prowadzenie działalności w sposób zrównoważony, przy zachowaniu wysokich standardów ekologicznych, aby połączyć rozwój biznesu z potrzebami ludzi i otoczenia naturalnego. Inwestujemy w rozwój czystej energii odnawialnej zamierzamy być liderem na rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce i uzyskać co najmniej 40% udziału w nowych mocach OZE. Od wielu lat spółki należące do GK PGE prowadzą projekty i inwestycje, których celem jest ochrona naturalnych ekosystemów oraz poszukiwanie sposobów zminimalizowania ingerencji w środowisko.
Przywracamy równowagę w naszym otoczeniu naturalnym Dla Grupy Kapitałowej PGE ochrona środowiska to możliwie najbardziej wydajne wykorzystywanie dostępnych źródeł energii oraz zwiększenie sprawności procesu wytwarzania prądu z węgla. W zależności od specyfiki podmiotów wchodzących w skład GK PGE działania proekologiczne skoncentrowane są na: 4 zmniejszaniu emisji dwutlenku węgla, dwutlenku siarki, tlenków azotu, pyłów i innych zanieczyszczeń poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii oraz poprawę sprawności konwencjonalnych aktywów wytwórczych; rekultywacji terenów pogórniczych; ochronie zwierząt, wód i gleb w związku z prowadzonymi procesami inwestycyjnymi; gospodarce odpadami w celu bardziej efektywnego wykorzystania paliw kopalnych oraz ograniczenia ich zużycia. Wspólnie realizujemy strategię proekologiczną Podstawowe obszary funkcjonowania GK PGE to wytwarzanie energii, w tym energii odnawialnej, oraz sprzedaż i dostawa prądu Klientom. Działalność w każdym z obszarów prowadzona jest przez spółki zależne Grupy: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.: wydobywanie węgla brunatnego oraz wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła; PGE Energia Odnawialna S.A.: wytwarzanie energii elektrycznej z Odnawialnych Źródeł Energii, docelowo z elektrowni wodnych; PGE Energia Natury S.A.: spółka utworzona na bazie aktywów przejętych od DONG Energy i Iberdrola, zajmuje się konsolidacją aktywów energetyki wiatrowej w Grupie Kapitałowej PGE;
PGE EJ 1: przygotowanie procesu inwestycyjnego oraz budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce; PGE Obrót S.A.: obrót energią elektryczną na obszarze całego kraju; PGE Dystrybucja S.A.: dystrybucja energii elektrycznej. Dzięki połączeniu własnych zasobów paliwa, wytwarzania energii i sieci dystrybucyjnych GK PGE gwarantuje bezpieczne i stabilne dostawy energii elektrycznej. W pełni świadoma wpływu na otoczenie naturalne GK PGE prowadzi inicjatywy ukierunkowane na ochronę środowiska. 5 Redukujemy wpływ wytwarzania energii elektrycznej i ciepła na środowisko Wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych wiąże się z emisją dwutlenku siarki, związków azotu, pyłów oraz dwutlenku węgla do atmosfery. W celu zapobiegania zanieczyszczeniom i oddziaływaniu na środowisko elektrownie i elektrociepłownie GK PGE prowadzą działania inwestycyjne, takie jak: modernizacja urządzeń wytwórczych w zakresie zwiększenia sprawności aktywów wytwórczych; zwiększenie wielkości produkcji w skojarzeniu energii elektrycznej i ciepła (kogeneracja), co prowadzi do poprawy sprawności wytwarzania energii w porównaniu z wytwarzaniem oddzielnym; optymalizacja procesu spalania; modernizacja, wymiana lub budowa urządzeń ochronnych, takich jak elektrofiltry, instalacje odsiarczania i odazotowywania spalin; Raport Środowiskowy
ścisła kontrola oddziaływania na środowisko, przy wykorzystaniu automatycznych sieci monitoringu emisji zanieczyszczeń. Skuteczność prowadzonych działań potwierdza fakt, że elektrownie i elektrociepłownie nie notują przekroczeń dopuszczalnych norm w zakresie emisji do powietrza substancji zanieczyszczających i z wyprzedzeniem dostosowują się do wymagań prawnych w tym zakresie. Modernizacja bloków energetycznych 6 Przeprowadzane stopniowo od początku lat dziewięćdziesiątych modernizacje bloków energetycznych w spółkach wytwórczych dają dziś wymierne efekty techniczne, ekonomiczne i ekologiczne: zoptymalizowaliśmy proces spalania; zredukowaliśmy jednostkowe zużycie ciepła przez turbiny przy jednoczesnym wzroście osiągalnej mocy; zidentyfikowaliśmy najbardziej energochłonne procesy technologiczne; wdrożyliśmy odpowiednie procedury pracy umożliwiające bardziej efektywne wykorzystanie energii oraz obniżenie jej zużycia. Zrealizowane projekty modernizacyjne W 2011 r. PGE opracowała Program dostosowania aktywów wytwórczych PGE GiEK S.A. do wymogów środowiskowych wynikających z Dyrektywy o emisjach przemysłowych. Obejmuje on 18 zadań inwestycyjnych w zakresie odsiarczania, odpylania i odazotowywania spalin. Obecnie zrealizowano 6 z nich, 12 zostanie sfinalizowanych do 2016 roku. Łączne planowane nakłady inwestycyjne to ok.
2 mld zł. Ponadto w Oddziale Elektrowni Bełchatów realizowany jest Program Kompleksowej Modernizacji Bloków 2-12 o całkowitych nakładach inwestycyjnych ok. 9,5 mld zł. Główne korzyści z wdrożenia programu: zwiększenie dyspozycyjności urządzeń i zmniejszenie ich awaryjności; podniesienie sprawności bloku; zmniejszenie zużycia paliwa na wytworzenie jednostki energii elektrycznej i cieplnej; ograniczenie emisji dwutlenku i tlenku węgla, związków azotu i pyłu. Ograniczanie emisji dwutlenku węgla 7 Dzięki działaniom modernizacyjnym sprawności poszczególnych jednostek wytwórczych w elektrowniach PGE należą do najwyższych w Polsce. Od połowy lat 90. w GK PGE ograniczono emisję dwutlenku węgla o ponad 18 mln ton. To wielkość porównywalna z posadzeniem 75 milionów drzew, gdzie średnie drzewo pochłania rocznie około 6 kg dwutlenku węgla. Ograniczenie emisji dwutlenku siarki Aby spełnić coraz ostrzejsze wymagania emisyjne w zakresie dwutlenku siarki, elektrownie i elektrociepłownie GK PGE od 15 lat prowadzą program redukcji tego zanieczyszczenia. Jego najistotniejszym elementem jest budowa nowych i modernizacja najstarszych funkcjonujących Instalacji Odsiarczania Spalin (IOS). Dotrzymanie standardu emisyjnego dwutlenku siarki realizowane jest także dzięki spalaniu węgla o niskiej zawartości tego pierwiastka. Raport Środowiskowy
W przypadku większości bloków energetycznych spółek GK PGE stosowana jest popularna w polskiej energetyce metoda mokra wapienno-gipsowa odsiarczania spalin. Z kolei w Elektrowni Turów wykorzystywana jest technologia kotłów fluidalnych. Najważniejsze projekty inwestycyjne mające na celu redukcję emisji SO 2 : 8 budowa Instalacji Odsiarczania Spalin bloków 1-2 w Elektrowni Bełchatów; modernizacja Instalacji Odsiarczania Spalin bloków 3-12 w Elektrowni Bełchatów; budowa Instalacji Odsiarczania Spalin bloków 5 i 6 w Elektrowni Dolna Odra; budowa Instalacji Odsiarczania Spalin bloków 4-6 w Elektrowni Turów; budowa Instalacji Odsiarczania Spalin kotłów 3 i 4 w Zespole Elektrociepłowni Bydgoszcz. Prognozowana emisja SO 2 wynikająca z realizacji programu związanego z dyrektywą o emisjach przemysłowych 200 000,00 180 000,00 160 000,00 140 000,00 120 000,00 100 000,00 2,44 [kg/mwh netto] Prognozowana emisja SO 2 [Mg/rok] 3,00 2,50 2,00 1,50 80 000,00 60 000,00 40 000,00 20 000,00 Mg/rok 1,00 0,72 [kg/mwh netto] 0,69 [kg/mwh netto] 0,50 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 istniejące bloki/kotły nowe bloki/kotły wskaźnik emisji SO 2 [kg/mwh produkcji netto] łącznie Mg/rok
Ograniczenie emisji związków azotu Równie ważne dla ochrony środowiska jest ograniczanie emisji tlenków azotu (NOx). Jest to grupa związków będących produktem spalania, które niezwykle trudno wyeliminować. Dlatego w celu ograniczenia emisji związków azotu w elektrowniach i elektrociepłowniach GK PGE wprowadza się optymalizację procesu spalania, a w kotłach stosuje się palniki niskoemisyjne oraz technologie niskotemperaturowego wiru. Dopiero gdy metody pierwotne nie są w stanie zapewnić wymaganego poziomu emisji NOx, kotły zostaną doposażone w wysokosprawne instalacje odazotowania metodami niekatalicznymi (np. amoniakiem). Najważniejsze projekty inwestycyjne mające na celu redukcję emisji NOx: modernizacja kotłów w ramach modernizacji bloków 2-12 w Elektrowni Bełchatów; budowa instalacji odazotowania spalin bloków 1,2 i 4 w Elektrowni Opole; budowa instalacji odazotowania spalin bloków 1-6 w Elektrowni Turów; budowa instalacji odazotowania spalin bloków 5-8 w Elektrowni Dolna Odra; budowa instalacji odazotowania spalin kotłów 3 i 4 w Zespole Elektrociepłowni Bydgoszcz. 9 Prognozowana emisja NOx wynikająca z realizacji programu związanego z dyrektywą o emisjach przemysłowych Prognozowana emisja NOx [Mg/rok] 100 000,00 80 000,00 1,39 [kg/mwh netto] 1,60 1,40 1,20 60 000,00 0,85 [kg/mwh netto] 0,76 [kg/mwh netto] 1,00 0,80 40 000,00 0,60 20 000,00 Mg/rok 0,40 0,20 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 istniejące bloki/kotły nowe bloki/kotły wskaźnik emisji NOx [kg/mwh produkcji netto] łącznie Mg/rok Raport Środowiskowy
Ograniczenie emisji pyłu W trosce o czystość powietrza wszystkie jednostki wytwórcze są wyposażone również w instalacje ograniczające emisję pyłów. Są to w większości przypadków wysokosprawne elektrofiltry osiągające skuteczność odpylania na poziomie 99,5%-99,9%, a także multicyklony. Zastosowanie mokrych instalacji odsiarczania spalin powoduje dalszą redukcję emisji pyłów z naszych instalacji. Najważniejsze projekty inwestycyjne mające na celu redukcję emisji pyłu: 10 modernizacja elektrofiltrów w ramach modernizacji bloków 2 12 w Elektrowni Bełchatów; modernizacja elektrofiltru kotła OP-230 nr 3 w Zespole Elektrociepłowni Bydgoszcz; modernizacja elektrofiltru kotła WP-140 w Elektrociepłowni Kielce; modernizacja układów odpylania 3 kotłów WR-25 w Elektrociepłowni Kielce; ECLW modernizacja urządzeń odpylających kotły WP-70 w Elektrociepłowni Lublin-Wrotków; modernizacja systemu odpylania kotłów WR-25 w Elektrociepłowni Rzeszów. Prognozowana emisja pyłu wynikająca z realizacji programu IED 7000,00 6000,00 0,10 [kg/mwh netto ] Prognozowana emisja pyłu [Mg/rok] 0,100 0,090 0,080 5000,00 0,070 4000,00 3000,00 2000,00 1000,00 Mg/rok 0,060 0,050 0,04 [kg/mwh netto] 0,040 0,03 [kg/mwh netto] 0,030 0,020 0,010 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 istniejące bloki/kotły nowe bloki/kotły wskaźnik emisji pyłu [kg/mwh produkcji netto] łącznie Mg/rok
Powtórne zagospodarowanie produktów ubocznych spalania paliwa GK PGE jest mocno zaangażowana w program gospodarczego wykorzystania ubocznych produktów spalania węgla, a zwłaszcza gipsu jako pełnowartościowego produktu powstającego w procesie odsiarczania spalin. Także odpady paleniskowe, takie jak popiół i żużel, są dziś w dużym stopniu wykorzystywane gospodarczo. Popioły dzięki swym właściwościom fizyko-chemicznym wykorzystywane są między innymi w produkcji materiałów budowlanych. W wyniku odsiarczania spalin metodą mokrą w GK PGE (w Elektrowni Bełchatów, Elektrowni Opole, Elektrowni Dolna Odra) rocznie wytwarza się ok. 1 500 000 ton gipsu, który w 100% jest wykorzystywany gospodarczo. Sprzedawany jest odbiorcom zewnętrznym, ponieważ służy do produkcji różnego rodzaju materiałów budowlanych. 11 Ochrona wód GK PGE na bieżąco prowadzi monitoring w zakresie pomiarów ilości i jakości pobieranych wód oraz ścieków. Ścieki powstałe w wyniku działalności produkcyjnej elektrowni i elektrociepłowni poddawane są procesowi oczyszczania, a następnie odprowadzane do wód powierzchniowych. W celu ograniczenia ilości zużycia wody do celów technologicznych stosowane są obiegi zamknięte, a wodę z poszczególnych etapów uzdatniania zawraca się do dalszego wykorzystania. Elementem ochrony czystości wód jest także nowoczesny system oczyszczalni ścieków. Zastosowane są także tzw. zabezpieczenia bierne służące ochronie wód podziemnych, np. przed skażeniem wyciekami ze zbiorników olejów i chemikaliów, odciekami z placów składowych węgla. Certyfikowane systemy zarządzania Wdrażanie najwyższych standardów ochrony środowiska i poprawa jego stanu w najbliższym otoczeniu inwestycji w spółkach wytwórczych PGE znajduje swoje potwierdzenie w funkcjonujących certyfikowanych systemach zarządzania w tym Zintegrowanych Systemach Zarządzania Środowiskiem w oparciu o normę PN EN ISO 14001. Raport Środowiskowy
Zmniejszamy wpływ wydobycia węgla brunatnego na środowisko 12 Odkrywkowa metoda eksploatacji złóż węgla brunatnego powoduje zmiany w środowisku naturalnym, których zasięg i rozmiar uzależniony jest zarówno od przyjętej technologii eksploatacji, jak i wrażliwości poszczególnych komponentów środowiska. Aby ocenić wpływ inwestycji górniczej na otoczenie, GK PGE analizuje zarówno stan obszaru bezpośredniego wpływu kopalni, jak i rejonu, gdzie mogą wystąpić wpływy pośrednie. Monitoring w zakresie oddziaływania terenów górniczych kopalń węgla brunatnego w Bełchatowie i Turowie potwierdza wysoką dbałość tych przedsiębiorstw o środowisko naturalne. Kopalnie już w fazie projektowania inwestycji wykonują prognozy oddziaływania na środowisko i określają sposób przeciwdziałania negatywnym skutkom. Wieloletnie doświadczenie, wdrażanie przyjaznych środowisku rozwiązań technicznych i technologicznych pozwalają w znacznym stopniu ograniczyć skutki eksploatacji złóż węgla brunatnego. Ochrona wód Eksploatacja złóż węgla brunatnego metodą odkrywkową, realizowana w kopalniach węgla brunatnego Grupy w Bełchatowie i Turowie, wpływa na warunki hydrogeologiczne. Jedną ze zmian może być obniżanie poziomu wód gruntowych, skutkujące zanikiem wody w studniach gospodarskich. Aby temu zapobiec, kopalnie GK PGE prowadzą działania polegające na zakładaniu sieci wodociągowych, do których podłączani są odbiorcy indywidualni. Dzięki temu mieszkańcy mogą pobierać wodę z nowoczesnych ujęć o zdecydowanie lepszej jakości. Ponadto w kopalniach funkcjonują filtry roślinne, które poza funkcją oczyszczania wody są ważnym miejscem lęgowym dla ptactwa wodno-błotnego. Na terenach działania obu kopalń zagnieździło się wiele gatunków ptaków w tym rzadkich oraz ginących,
takich jak: jastrzębie, myszołowy, sokoły, pustułki. Powierzchnia filtrów roślinnych to także miejsce godów licznych płazów, np. kumaków nizinnych, traszek górskich, ropuch szarych, jaszczurek żyworodnych czy zaskrońców zwyczajnych. Ochrona ziemi Prowadzenie eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową powoduje wielkoobszarowe przekształcenia powierzchni terenu, a w efekcie zmiany w środowisku naturalnym, szczególnie w aspekcie krajobrazowym. W przypadku odkrywkowej działalności górniczej krajobraz ulega zmianom. Jednak teren poeksploatacyjny przywracany jest z powodzeniem do stanu pierwotnego i może zostać dowolnie zagospodarowany. W tym celu w kopalniach GK PGE prowadzone są prace rekultywacyjne polegające na przywracaniu terenom funkcji przyrodniczych. Przykładem takiego procesu jest zwałowisko zewnętrzne KWB Turów. To obecnie kompleks leśny o powierzchni ponad 2175 ha, który zamieszkują sarny, dziki, lisy, piżmaki, zające, borsuki, kuny, tchórze zwyczajne, a nawet chronione łasice i gronostaje. Ptaki reprezentowane są przez gatunki zalatujące, lęgowe oraz zimujące. Niektóre z nich, takie jak pustułka czy puszczyk, zaliczane są do gatunków coraz rzadziej występujących w Polsce. W miejscach wilgotnych spotkać można liczne płazy i gady, a pośród nich chronione rzekotki drzewne, kumaki nizinne, traszki górskie, ropuchy szare, jaszczurki żyworodne czy zaskrońce zwyczajne. Ponadto KWB Turów jest pierwszym przedsiębiorcą na terenie Polski, który przygotował i wdrożył technologię odzysku produktów paleniskowych w procesie mieszania ich z ziemią, a następnie wypełniania uzyskaną mieszaniną terenów niekorzystnie przekształconych. Żadne inne przedsiębiorstwo nie stosuje technologii odzysku produktów paleniskowych na podobną skalę, tj. o przerobie rocznym ok. 3 mln ton. Kolejnym przykładem jest zwałowisko zewnętrzne KWB Bełchatów. To najwyższe wzniesienie w centralnej Polsce zamieszkują m.in. ptaki drapieżne: jastrzębie, myszołowy, sokoły, pustułki oraz wiele gatunków zwierząt: zające, lisy, jenoty, sarny, dziki i jelenie. Teren ten stał się ponadto atrakcyjnym miejscem dla letniej turystyki i sportów zimowych. Wybudowany przez Kopalnię Bełchatów Ośrodek 13
Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk posiada najdłuższą i najlepiej przygotowaną w centralnej Polsce trasę narciarską z czteroosobowym wyciągiem krzesełkowym oraz zaplecze szkoleniowe i gastronomiczne. Największą letnią atrakcją jest tor saneczkowy, a amatorzy sportów ekstremalnych mogą korzystać z 40 kilometrów tras rowerowych o różnym stopniu trudności. W ramach rekultywacji zwałowiska Góra Kamieńsk na tym terenie powstała również farma wiatrowa, która jak wynika z badań opinii jest bardzo pozytywnie postrzegana przez okolicznych mieszkańców. 14 Produkujemy i przesyłamy zieloną energię Jednym z celów strategicznych Grupy Kapitałowej PGE są inwestycje w rozwój czystej energetyki odnawialnej w tym przede wszystkim wiatrowej: lądowej i morskiej. Energia wiatru występuje lokalnie, jest za darmo i nigdy jej nie zabraknie, a PGE zamierza być liderem na rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce i uzyskać co najmniej 40% udziału w nowych mocach OZE. Łączna moc zainstalowana jednostek wytwórczych elektrowni wodnych i wiatrowych należących do grupy wynosi 630 MW, co stanowi ok. 15% udziału w rynku. GK PGE stale podejmuje wyzwania umożliwiające zwiększenie udziału zielonej energii w jej ogólnej produkcji. Dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii wspiera realizację celów istotnych z punktu widzenia państwa: bezpieczeństwa energetycznego, ochrony środowiska oraz zobowiązań przyjętych w unijnym pakiecie dyrektyw energetyczno-klimatycznych, w tym zobowiązań zwiększenia udziału energii odnawialnej do 15% w 2020 r. Energia z wiatru W czerwcu i lipcu 2013 r. PGE S.A. sfinalizowała transakcje przejęcia aktywów duńskiej spółki DONG Energy oraz hiszpańskiej Iberdrola o wartości ponad 1 mld zł, zwiększając portfolio działających farm wiatrowych ze 138 MW do 269 MW. Przez ostatnie przejęcia aktywów DONG Energy i Iberdrola Grupa Kapitałowa PGE staje się liderem energetyki wiatrowej w Polsce. Elektrownie wiatrowe w grupie GK PGE: Żuromin 60 MW; Pelplin 48 MW; Kamieńsk 30 MW.
Elektrownie wiatrowe przejęte od firmy DONG Energy: Karnice 30 MW; Jagniątkowo 30,5 MW. Elektrownie wiatrowe przejęte od firmy Iberdrola: Galicja 12 MW; Malbork 18 MW; Kisielice 41 MW. Ponad 1000 MW energii wiatrowej znajduje się w fazie projektu. Elektrownie wiatrowe GK PGE 15 Karnice 30 MW Pelplin 48 MW Malbork 18 MW Jagniątkowo 30,6 MW Kisielice 42 MW Żuromin 60 MW Kamieńsk 30 MW Farmy wiatrowe PGE EO przejęte od DONG Energy przejęte od Iberdrola Galicja 12 MW Budując farmy wiatrowe, starannie analizujemy potencjalny wpływ turbin na ludzi i środowisko. Prowadzimy dogłębne analizy, monitoring ptaków, analizę hałasu i krajobrazu. Zależy nam na aktywnym dialogu z miejscowymi władzami i lokalną społecznością. Po spełnieniu restrykcyjnych norm ochrony środowiska dla wszystkich naszych projektów wiatrowych, zanim przystąpimy do budowy, uzyskujemy decyzje środowiskowe. Raport Środowiskowy
Energia z wody GK PGE dysponuje 25 elektrowniami przepływowymi o łącznej zainstalowanej mocy wynoszącej około 69,5 MW oraz czterema elektrowniami szczytowo- -pompowymi z dopływem naturalnym o łącznej zainstalowanej mocy wynoszącej około 291,5 MW. Eksploatowane aktywa 16 7 9 19 8 20 11 21 10 22 12 13 14 23 24 15 17 25 16 18 26 27 28 29 6 5 4 3 2 1 1. Elektrownia Wodna w Solinie (szczytowo-pompowa) 2. Elektrownia Wodna Myczkowce 3. MEW na Jazie w Myczkowcach 4. Elektrownia Wodna Żar (szczytowo-pompowa) 5. Elektrownia Wodna Porąbka 6. Elektrownia Wodna Tresna 7. Elektrownia Wodna Żarnowiec (szczytowo-pompowa)
8. Elektrownia Wodna Dychów (szczytowo-pompowa) 9. Elektrownia Wodna Raduszec Stary 10. Elektrownia Wodna Gorzupia I 11. Elektrownia Wodna Gorzupia II 12. Elektrownia Wodna Grajówka 13. Elektrownia Wodna Żagań I 14. Elektrownia Wodna Żagań II 15. Elektrownia Wodna Małomice 16. Elektrownia Wodna Szprotawa 17. Elektrownia Wodna Kliczków 18. Elektrownia Wodna Rakowice 19. Elektrownia Wodna Gubin 20. Elektrownia Wodna Zasieki 21. Elektrownia Wodna Zielisko 22. Elektrownia Wodna Żarki Wielkie 23. Elektrownia Wodna Przysieka 24. Elektrownia Wodna Bukówka 25. Elektrownia Wodna Sobolice 26. Elektrownia Wodna Dobrzeń 27. Elektrownia Wodna Krapkowice 28. Elektrownia Wodna Krępna 29. Elektrownia Wodna Januszkowice Dostawca regulacyjnych usług systemowych 17 Regulacyjne Usługi Systemowe realizowane są przez cztery elektrownie szczytowo-pompowe o łącznej mocy zainstalowanej przekraczającej 1507 MW. Dwie z nich ESP Żarnowiec oraz ESP Porąbka-Żar są największymi tego typu obiektami w Polsce. Elektrownie szczytowo-pompowe pozostają w gotowości do odbioru nadwyżki mocy z sieci energetycznej i, jeżeli zachodzi taka potrzeba, uzupełniają niedobory mocy w ramach Krajowego Systemu Energetycznego. Raport Środowiskowy
Góra Kamieńsk
www.robimyprad.pl www.gkpge.pl