DOKUMENTACJA TECHNICZNO - RUCHOWA KLAPY PRZECIWPOŻAROWE Typ RK370M

DOKUMENTACJA TECHNICZNO - RUCHOWA KLAPY PRZECIWPOŻAROWE Typ RK370M PRODUCENT: FRAPOL Spółka z o.o. 30-832 Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 8 tel. (012) 653-27-66, 653-27-67, 653-26-92 fax (012) 653-27-89 MARZEC 2013 1

Spis treści 1. WSTĘP... 3 2. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA... 3 3. WARIANTY WYKONANIA... 4 4. ZASADY MONTAŻU KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH... 7 5. ZASADY OBSŁUGI KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH... 18 6. OBSŁUGA OKRESOWA I KONSERWACJA... 21 7. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH... 22 8. DANE TECHNICZNE SIŁOWNIKÓW ORAZ ELEKTROMAGNESU... 23 9. UTYLIZACJA... 23 10. PROTOKÓŁ KONTROLI KLAPY PRZECIWPOŻAROWEJ... 24 2

1. WSTĘP Klapy przeciwpożarowe o przekrojach kołowych typu RK370M o odporności ogniowej w klasie EI 120 (ve ho i o) S produkowane są przez firmę FRAPOL Sp. z o.o. w Krakowie i przeznaczone są do stosowania w budownictwie jako elementy zamykające w czasie pożaru przewody wentylacyjne w obrębie oddzielenia przeciwpożarowego (ściany lub stropu) w celu zapobiegania przedostawaniu się tą drogą gorących gazów i dymów pożarowych do stref nie objętych pożarem. Wymienione klapy przeciwpożarowe posiadają: Certyfikat Zgodności WE 1488-CPD-0351/W wydany przez: INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ, 00-950 Warszawa, ul. Filtrowa 1 Na zgodność z europejską normą zharmonizowaną: PN EN 15650:2010 Wentylacja budynków. Przeciwpożarowe klapy odcinające montowane w przewodach Posiadają także: Atest Higieniczny nr HK/B/1539/01/2012 wydany przez: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - PZH 00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24 2. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Typoszereg klap przeciwpożarowych odcinających typu RK370M tworzą wielkości Ø100; Ø125; Ø160; Ø200; Ø250 i Ø315 mm. Klapy z obu stron przystosowane są do połączeń mufowych lub nyplowych. Produkowane są w następujących wariantach: HO; HE; MR i ER. Mogą być przystosowane do zasilania 24V lub 230V (szczegóły w opisie wariantów). Całkowita długość klapy wynosi 370 mm z wyjątkiem wariantu ER, dla którego długość ta wynosi 3

270 mm lub 370 mm. Klapy mogą być wyposażone w wyzwalacz termiczny dostosowany do zadziałania w temperaturze 72±5 0 C lub 90±5 0 C. Klapy zbudowane są z korpusu o przekroju kołowym wykonanego ze stalowej blachy ocynkowanej, przegrody odcinającej wykonanej z płyt PROMATECT, uszczelek wentylacyjnej i pęczniejącej, łożysk przegrody odcinającej i osi napędu, elementu napędowego i elementów przeniesienia napędu, wyzwalacza termicznego oraz dodatkowych elementów pomocniczych takich jak wsporniki, zaczepy, ograniczniki, opaski itp. 3. WARIANTY WYKONANIA W zależności od sposobu otwierania oraz utrzymywania przegrody odcinającej w pozycji otwartej a także wyposażenia klapy, rozróżnia się następujące warianty ich wykonania: 3.1. Wariant HO z mechanizmem dźwigniowo sprężynowym, ręczne otwieranie klapy, wyzwalacz mechaniczny. W pozycji otwartej przegroda odcinająca utrzymywana jest poprzez cięgno, dźwignię ręczną i zwalniacz zawieszony na sworzniu wyzwalacza termicznego (termoelementu mechanicznego). Zamknięcie przegrody klapy odcinającej może nastąpić w wyniku: wzrostu temperatury przepływającego powietrza, do temperatury, w której pęknie (rozlutuje się) element termiczny wyzwalacza termicznego (standard 72±5 0 C). ręcznego zwolnienia dźwigni ze zwalniacza - umożliwia okresowe zamknięcie przegrody w celu skontrolowania działania klapy. Działanie wyzwalacza termicznego (termoelementu mechanicznego) polega na tym, że strumień powietrza opływający element termiczny (bańkę szklaną lub zlutowane blaszki) powoduje nagrzanie się cieczy wewnątrz bańki (lub lutu), która powoduje pęknięcie szklanej powłoki (lub rozpuszczenie lutu) a w konsekwencji następuje zamknięcie klapy w chwili, gdy przepływające w instalacji powietrze osiągnie temperaturę ~72 0 C. Zwolnienie elementu termicznego, uwalnia oparty na nim i dociskany sprężyną sworzeń termoelementu mechanicznego, który z kolei cofając się, uwalnia zawieszony na nim zwalniacz blokujący przegrodę klapy w pozycji otwartej. Sprężyna zamontowana na osi napędu, napinana podczas otwierania klapy, po zadziałaniu wyzwalacza 4

termicznego poprzez układ dźwigni i cięgno zamyka oraz utrzymuje przegrodę w pozycji zamkniętej, dociskając dźwignię ręczną do kątownika oporowego na płycie napędu. Dalszy wzrost temperatury powietrza (gazów) wewnątrz klapy (powyżej 140 0 C) spowoduje puchnięcie uszczelki pęczniejącej umieszczonej na wewnętrznym obwodzie korpusu klapy w płaszczyźnie zamkniętej przegrody i uszczelnienie oraz zablokowanie przegrody w tej pozycji. 3.2. Wariant HE z mechanizmem dźwigniowo sprężynowym, ręczne otwieranie klapy. Konstrukcja i działanie klapy tego wariantu jest identyczne jak przy klapie dla wariantu HO. Różnica pomiędzy klapą typ HO i HE polega tylko na tym, że klapa typu HE ma dodatkowo zainstalowany mikroprzełącznik, który poprzez odpowiedni układ elektryczny umożliwia sygnalizacje położenia przegrody klapy, jak również daje możliwość wykorzystania go w układach sterowania (np. wyłączenie wentylatora przy zamknięciu się klapy). 3.3. Wariant MR z mechanizmem dźwigniowo sprężynowym, ręczne otwieranie klapy, podtrzymanie elektromagnetyczne, wyzwalacz pod wpływem zaniku zasilania elektromagnesu zwalnia podtrzymywaną w pozycji otwartej przegrodę odcinającą. W pozycji otwartej, przegroda odcinająca klapy utrzymywana jest przez elektromagnes zasilany napięciem 24V prądu stałego połączony z instalacją elektryczną, poprzez mikroprzełącznik na termoelemencie elektrycznym i przylegającą do niego zworę zamocowaną na dźwigni ręcznej. Na życzenie zamawiającego, klapa tego typu może być wyposażona w transformator prostownikowy zasilany napięciem 230V prądu zmiennego. Zamknięcie przegrody może nastąpić w wyniku: wzrostu temperatury powietrza do temperatury, w której zadziała element termiczny termoelementu elektrycznego i przerwie dopływ prądu do elektromagnesu. przerwania dopływu prądu do elektromagnesu od sygnału pochodzącego z centrali p. poż. 5

Działanie termoelementu elektrycznego jest podobne jak działanie termoelementu mechanicznego, z tą tylko różnicą, że pęknięcie elementu termicznego (rozlutowanie lutu) w termoelemencie elektrycznym powoduje cofnięcie się zwory mikroprzełącznika i przerwanie obwodu zasilającego elektromagnes, co oznacza zanik siły trzymającej zworę elektromagnesu. Zamontowana na osi napędu sprężyna, poprzez układ dźwigni powoduje zamknięcie przegrody. Zamontowany dodatkowo wyłącznik krańcowy, poprzez odpowiedni układ elektryczny umożliwia sygnalizację położenia przegrody zamykającej klapy, jak również daje możliwość wykorzystania go w układach sterowania. 3.4. Wariant ER - Otwieranie i utrzymywanie przegrody klapy w pozycji otwartej w tym wariancie a także jej zamykanie realizowane jest jednym z siłowników elektrycznych typu BLF produkcji szwajcarskiej firmy BELIMO dostosowanych specjalnie do obsługi klap p. ppoż. Siłowniki te, mogą być zasilane napięciem 24 V prądu stałego i zmiennego lub napięciem 230 V prądu zmiennego. Siłownik może być zainstalowany równolegle do osi lub prostopadle do osi klapy. Ustawienie siłownika może być wykonane na zamówienie, ale może być również zmienione podczas montażu klapy przez serwis Frapolu lub osobę uprawnioną. Siłowniki cyfrowe poddawane są kalibracji po zamontowaniu na klapie. Wymiana lub przełożenie siłownika do innej klapy wymaga ponownej kalibracji. Zamknięcie przegrody klapy, może nastąpić w wyniku przerwy w dopływie prądu do siłownika spowodowanej: wzrostem temperatury powietrza do temperatury, w której zadziała element termiczny termoelementu elektrycznego i przerwie dopływ prądu do siłownika. przerwania dopływu prądu do siłownika od sygnału pochodzącego z centrali p. ppoż. W zależności od zastosowanego typu siłownika stosowany jest 6

termoelement elektryczny, którego działanie jest identyczne jak dla klapy przeciwpożarowej typu MR lub niektóre typy siłowników wyposażone są fabrycznie w własny wyzwalacz termiczny. Siłownik elektryczny pozostający pod napięciem przez cały czas utrzymuje przegrodę w pozycji otwartej. Z chwilą wystąpienia przerwy w dostawie prądu, sprężyna powrotna osadzona na osi silnika siłą nagromadzonej energii mechanicznej, poprzez układ napędu zamyka przegrodę i utrzymuje ją w pozycji zamkniętej. W przypadku zamknięcia się klapy spowodowanego przerwą w dostawie prądu ponowne włączenie zasilania spowoduje otwarcie się klapy. Jeżeli natomiast przerwa zasilania spowodowana została zadziałaniem termoelementu elektrycznego, to ponowne otwarcie klap przeciwpożarowych możliwe jest po wymianie elementu termicznego pod warunkiem, że nie nastąpiło uszkodzenie innych elementów klapy. Siłowniki BELIMO posiadają wmontowane mikroprzełączniki sygnalizujące obrót osi silnika o kąty 5 i 85 (sygnalizacja położenia), w związku z tym niewymagane jest montowanie dodatkowych mikroprzełączników informujących o położeniu przegrody. 4. ZASADY MONTAŻU KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH 4.1. UWAGI OGÓLNE Przed przystąpieniem do montażu klap przeciwpożarowych należy: 4.1.1. Sprawdzić zgodność dostarczonego urządzenia z projektem (typ, wariant, wielkość i napięcie). 4.1.2. Sprawdzić czy nie występują widoczne ślady uszkodzeń spowodowane w transporcie, lub podczas składowania urządzeń na budowie. 4.1.3. Sprawdzić kompletność urządzenia i w uzasadnionych przypadkach działanie oraz przygotować urządzenie do montażu. Wszystkie dostarczane klapy znajdują się w położeniu zamkniętym. Klapy w wariantach HO i HE. Dla otwarcia klapy w tych wariantach, znajdującą się na zewnątrz korpusu dźwignię ręczną obracamy w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Podczas otwierania klapy napinana jest sprężyna skrętna, służąca do zamykania klapy. Po obróceniu dźwigni do pełnego otwarcia klapy, należy zaczepić dźwignię o zwalniacz ręczny, drut wystający z termoelementu, aby klapa pozostała w pozycji otwartej. Po uwolnieniu dźwigni ręcznej z zaczepu, napięta sprężyna przemieszcza przegrodę z położenia otwarte do położenia zamknięte, doprowadzając w końcowej fazie ruchu w wariancie HE do przesterowania mikroprzełącznika. Ruch przegrody przy otwieraniu i zamykaniu winien być płynny, bez zahamowań, zacięć i nadmiernych 7

oporów. W pozycji zamkniętej przegroda klapy osadzoną w niej uszczelką wentylacyjną winna dolegać na całym obwodzie do uszczelki pęczniejącej a dźwignia ręczna powinna być oparta na zamocowanym do płyty napędu. Klapy w wariancie MR Sprawdzenie i ocena działania klap w tych wariantach jest analogiczne jak dla wariantów HE z wyjątkiem podtrzymywania i zwalniania dźwigni ręcznej, które to czynności wykonuje elektromagnes. W celu pełnego sprawdzenia klap tych wariantów należy podłączyć do nich odpowiednie napięcie do elektromagnesu lub transformatora poprzez wyłącznik umożliwiający włączenie lub wyłączenie zasilania. Dla wariantu MR niezbędne jest włączone zasilanie, aby przegroda odcinająca była podtrzymywana w pozycji otwartej. Otwarcie klapy poprzez obrót dźwigni ręcznej do zwarcia elektromagnesu ze zworą i zwolnienie dźwigni (bez podłączania zasilania) jest wystarczającą próbą na tym etapie do oceny funkcjonowania klapy. Skuteczne podtrzymywanie przegrody odcinającej w położeniu otwartym w dużej mierze uzależnione jest od czystości zwieranych powierzchni elektromagnesu i zwory. Klapy w wariancie ER Klapa bez podłączonego napięcia znajduje się w położeniu zamkniętym. Kręcąc załączoną przy siłowniku BELIMO korbką, w kierunku zgodnym z oznaczeniem na siłowniku, otwieramy przegrodę. Po całkowitym otwarciu, zwalniając korbkę, nawinięta na osi siłownika sprężyna winna samoczynnie zamknąć przegrodę i utrzymywać ją w tym położeniu. Podobnie jak wyżej, ruch przegrody przy otwieraniu i zamykaniu winien być płynny, bez zahamowań, zacięć i nadmiernych oporów. 4.1.4. Sprawdzić wielkość i kształt otworów przygotowanych w ścianach do osadzenia klap według punktu 4.2. 4.1.5. Sprawdzić, czy po zamontowaniu klap zagwarantowana zostanie możliwość ich otwarcia oraz dostęp do strony obsługi (napędu klap) umożliwiający ewentualną wymianę elementów lub okresową kontrolę klapy. 4.1.6. W przypadku stwierdzenia niezgodności należy podjąć działania wyjaśniające i doprowadzić do zgodności z wymaganiami. 4.2. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WIELKOŚCI I KSZTAŁTU OTWORÓW DO MONTAŻU KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU ŚCIANY. 8

Dn+60mm Dn 4.2.1. Wymagania dotyczące wielkości i kształtu otworów do montażu klap w ścianie murowanej. Oś wykonanego otworu winna znajdować się w osi montowanego ciągu wentylacyjnego. Dn+A Dn Dn+A Profil nośny ściany G-K 4.2.2. Wymagania dotyczące wielkości i kształtu otworów do montażu klap w ścianie z płyt gipsowo kartonowych. A=60 mm dla klap z izolowaną opaską metalową. A=120 mm dla klap posiadających tylko opaskę z PCV. 4.3. OGÓLNE ZASADY DOTYCZĄCE MONTAŻU KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH 4.3.1. Montaż klap powinien odpowiadać jednemu z wariantów zabudowy wg pkt. 4.4 4.3.2. Oś obrotu przegrody może być ustawiona w płaszczyźnie poziomej lub pionowej. 4.3.3. Kierunek przepływu powietrza przez klapę jest bez znaczenia dla sposobu jej montażu. 4.3.4. Klapa w wykonaniu standardowym nie może być narażona na działanie warunków atmosferycznych lub środowiska agresywnego chemicznie. 4.3.5. Montaż klap może odbywać się w oddzieleniu ogniowym pionowym lub poziomym (w stropie). 4.3.6. Zastosowane materiały montażowe i sposób podwieszenia winien uniemożliwić nieumyślną zmianę położenia klapy względem przegrody ogniowej. 9

4.3.7. Klapa musi być połączona z instalacją wentylacji bez jakichkolwiek naprężeń, w sposób trwały i szczelny. 4.3.8. Przegroda odcinająca w pozycji zamkniętej, zamontowaną w niej uszczelką na całym obwodzie ma przylegać do znajdującej się wewnątrz obudowy uszczelki pęczniejącej. 4.3.9. Z obu stron przegrody klapy wewnątrz przewodu wentylacyjnego musi być wolna przestrzeń umożliwiająca jej otwarcie. 4.3.10. Instalację elektryczną sygnalizacji, oraz zasilania elementów napędu wykonać zgodnie z dokumentacją automatyki oraz ze schematami ideowymi dla odpowiedniego wariantu wykonania klapy według punktu 4.5. (Wykonuje uprawniony elektryk). 4.3.11. Po zainstalowaniu elementu w oddzieleniu ogniowym (w zależności od wariantu zabudowy, klapa lub kanał), wykonać doszczelnienie pomiędzy oddzieleniem ogniowym a zamontowanym elementem wg przyjętego wariantu zabudowy. Po doszczelnieniu należy sprawdzić, czy klapa działa poprawnie i czy elementy napędu klapy nie zostały zabrudzone. Jeżeli tak to należy je oczyścić. 4.3.12. Po dokonaniu montażu klapy przeciwpożarowej i przeprowadzeniu próby działania winien zostać dokonany odbiór komisyjny, potwierdzony protokołem odbioru. 4.4. WARIANTY ZABUDOWY KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH. 4.4.1. Klapy zainstalowane wewnątrz otworu w oddzieleniu ogniowym wykonanym z betonu, murowanym z cegły pełnej lub murowanym z bloczków z betonu komórkowego: 4.4.1.1 Instalacja klap w tym wariancie zabudowy może odbywać się w oddzieleniach ogniowych (ścianach lub stropach) o grubości G wymaganej dla oddzielenia 2-godzinnego tj.: - betonowych 125 mm, - murowanych z bloczków z betonu komórkowego 125 mm, - murowanych z cegły pełnej 125 mm, 4.4.1.2 W w/w. przegrodach ogniowych wykonać otwór pokazany w punkcie 4.2.1. i umieścić w nim klapę typu RK370M tak, aby wystawała z przegrody ogniowej od strony napędu maksymalnie na odległość A = 213 mm (patrz rysunek) (A = 113 mm dla ER270). oś przegrody klapy zaprawa cementowa cementowo wapienna lub promastop MG III G min klapa napęd A oddzielenie p. poż. 10

4.4.1.3 Wykonać połączenia klap z podwieszonymi kanałami wentylacyjnymi po jednej i drugiej stronie oddzielenia ogniowego. 4.4.1.4 Szczelinę pomiędzy obudową klapy, a oddzieleniem ogniowym dokładnie wypełnić zaprawą cementową, cementowo-wapienną, zaprawą ogniochronną PROMASTOP MG III lub pianką ogniochronną. Wbijanie przy doszczelnianiu jakichkolwiek kawałków cegieł lub betonu może doprowadzić do odkształcenia obudowy a tym samym uniemożliwić swobodne obracanie się przegrody i jej zamknięcie. 4.4.2. Klapy zainstalowane w Obustronne doszcz. klapy i ściany masą ogniochronną np. P R O M A S E A L -M a stic W kręt do G -K Kątownik oporowy nitowany do profila stalowego ściany P ły ty G -K ś ciany dwie warstwy Wełna mineralna min. 100 kg/m3 profil stalowy ściany G -K. Klapa RK370M na pę d A Dn Płyta G -K gr. 12,5 m m - 4 w ars tw y Wełna mineralna min. 100 kg/m3 lub pianka ogniochronna np. P R O M A F O A M otworze oddzielenia ogniowego typu lekkiego wykonanego z płyt gipsowo kartonowych: 4.4.2.1. Zabudowa klap przed montażem kanałów wentylacyjnych: w przegrodzie ogniowej wykonać odpowiedni otwór wg punktu 4.2.2. przygotować cztery formatki o wymiarach Dn+115 mm z płyty gipsowo kartonowej o grubości 12,5 mm. w formatkach wyciąć otwory odpowiadające zewnętrznemu obrysowi klapy z luzem około 5 mm na stronę. do stalowych profili prze-grody G-K przymocować kątowniki oporowe po 2 sztuki naprzeciw siebie (na poziomych lub na pionowych profilach). Przygotowane formatki z płyty G-K połączyć ze sobą za pomocą wkrętów do G-K. i całość przykręcić do kątowników oporowych w przegrodzie ogniowej. klapę umieścić centrycznie w przygotowanym otworze zamontowanej płyty tak, aby wystawała ze ściany od strony napędu na odległość A i podeprzeć na czas piankowania. 11

Wariant I zabudowy Obustronne doszcz. klapy i oddzielenia masą ogniochronną np. PROMASEAL-Mastic Podwieszony kanał wentylacyjny Szczegół osadzenia: Płyty G-K ściany dwie warstwy Wełna mineralna min. 100 kg/m 3 profil stalowy oddzielenia G-K. Klapa RK370M Podwieszony kanał wentylacyjny napęd A Opaska stalowa o szerok. 35 mm na obwodzie D n Wełna mineralna min. 100 kg/m 3 lub pianka ogniochronna np. PROMAFOAM szczelinę (5-cio mm) pomiędzy klapą a formatkami płyty G-K dokładnie wypełnić pianką ogniochronną i pozostawić do utwardzenia się pianki. obciąć nadmiar pianki i pozostałe przestrzenie pomiędzy zewnętrznymi płytami G-K a wstawionymi formatkami wypełnić wełną mineralną lub również pianką ogniochronną. zamontować zewnętrzne płyty przegrody ogniowej i wykonać obustronne doszczelnieni masą ogniochronną klapy i przegrody ogniowej. W k rę t d o G -K K ą to w n ik o p o ro w y Pianka ogniochronna np. PROMAFOAM Obustronne doszczelnienie klapy i ściany masą ogniochronną np. PROMASEAL-Mastic 4.4.2.2. Zabudowa klap z równoczesnym montażem kanałów wentylacyjnych (dwa warianty) w przegrodzie ogniowej wykonać odpowiedni otwór wg punktu 4.2.2. zamontować klapę do podwieszonej instalacji wentylacyjnej. Wystarczy jednostronne połączenie klapy z instalacją. Klapa instalowana wg wariantu I powinna posiadać izolowaną stalową opaskę zaciskową w miejscu perforacji korpusu (na zamówienie dostarczona klapa posiada odpowiednią opaskę). Zamontowana klapa powinna być umieszczona centrycznie w przygotowanym otworze i powinna wystawać z przegrody od strony napędu na odległość A mm. 12

po odpowiednim ustawieniu klapy w przegrodzie ogniowej dokładne wypełnić przestrzeń pomiędzy klapą i stalowymi profilami przegrody wełną mineralną o gęstości min. 100 kg/m 3. Wariant II zabudowy Kątownik mocujący pierścień Obustronne doszcz. klapy i oddzielenia masą ogniochronną np. PROMASEAL-Mastic Pianka ogniochronna np. PROMAFOAM Płyty G-K ściany dwie warstwy Wełna mineralna min. 100 kg/m 3 profil stalowy oddzielenia G-K. Klapa RK370M Podwieszony kanał wentylacyjny napęd A Pierścień stalowy o szerok. 35 mm na obwodzie Wełna mineralna min. 100 kg/m 3 lub pianka ogniochronna np. PROMAFOAM zamontować zewnętrzne płyty przegrody ogniowej i wykonać obustronne doszczelnieni masą ogniochronną klapy i przegrody ogniowej. Klapa instalowana wg wariantu II nie posiada opaski stalowej. Podczas montażu klapy wg tego wariantu do stalowych profili oddzielenia G-K należy przymocować pierścień dostarczony na zamówienie. Przestrzeń pomiędzy klapą a pierścieniem należy dokładnie wypełnić pianką ogniochronną. Pozostałe wymagania zabudowy klapy w tym wariancie są zgodne z wymaganiami dla wariantu I. 4.4.3. Klapy zainstalowane w oddaleniu od powierzchni oddzielenia ogniowego: 4.4.3.1 Oddalenie klapy od powierzchni oddzielenia ogniowego występuje, jeżeli wymiar A dla zabudowy w oddzieleniu murowanym, betonowym lub typu lekkiego jest większy od wartości podanych w tabeli, pkt. 4.4.1.2. Wielkość oddalenia na poniższym rysunku oznaczono długością X kanału wentylacyjnego wysuniętego ze ściany stanowiącej przegrodę ogniową. 4.4.3.2 Zmontować i podwiesić instalację wentylacyjną przechodzącą przez wcześniej przygotowany otwór w oddzieleniu ogniowym oraz połączyć ją z klapą p. poż. zapewniając zaprojektowane oddalenie klapy od oddzielenia ogniowego. 4.4.3.3 Przejście instalacji przez otwór w oddzieleniu pożarowym zaizolować wełną mineralną lub pianką ogniochronną. 4.4.3.4 Wystająca z oddzielenia ogniowego część kanału, wraz z częścią klapy do wymiaru A zaizolować w klasie odpowiedniej dla oddzielenia. Na niżej zamieszczonym rysunku pokazano przykłady wykonania izolacji z wykorzystaniem płyt Promatect L 500. Dn 13

4.4.3.5 Dla wielkości X do 500 mm nie stosować podwieszeń zabudowy. Dla wielkości X do 1000 mm zastosować tylko podwieszenie przy klapie. Dla X większego od 1000 mm stosować oba podwieszenia. Dla X większego od długości zastosowanych płyt stosować dodatkowe podwieszenia na połączeniach płyt. Wełna mineralna min. 100 kg/m^3 lub pianka ogniochronna Płyta Promatect L500 A Klapa p.poż. Kanał wentylacyjny Oś podwieszenia oddzielenie p. poż. Płyta Promatect L lub płyty G-K napęd Przegroda klapy Pianka ogniochronna Płyta G-K G 4.4.3.6 W przypadku wykonania zabudowy z płyt Promatect, wewnątrz obudowy umieścić i zamocować płytę G-K. Płyta stanowi ograniczenie dla stosowanej pianki ogniochronnej. 4.4.3.7 Dokładnie wypełnić pianką ogniochronną przestrzeń pomiędzy klapą, obudową oraz płytą G-K i po utwardzeniu się pianki obciąć jej nadmiar. 4.4.3.8 Zamknąć obudowę płytą czołową. 4.4.3.9 Wszystkie połączenia płyt kleić klejem np. K84 i skręcać wkrętami do G-K 14

4.5. SCHEMATY POŁĄCZEŃ ELEKTRYCZNYCH KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH Schemat sterowania dla klapy z elektromagnesem 15

ER (BLF) termoelement 3 1 2 szafa sterownicza 24/48V DC lub 230V AC ER (BLF-T) BAE 72 szafa sterownicza 24/48V DC lub 230V AC siłownik siłownik Schemat ideowy instalacji elektrycznej dla klap w wariancie ER z siłownikiem BLF 4.6. PRZYKŁADOWE UKŁADY POŁĄCZEŃ KLAP W UKŁADACH STEROWANIA I SYGNALIZACJI Jeżeli w wentylowanych pomieszczeniach istnieje instalacja sygnalizacji zagrożenia pożarem, zaleca się, aby siłownik klapy przeciwpożarowej, oraz elektromagnes klapy przeciwpożarowej był zasilany poprzez styk sterowany bezpośrednio od centralki przeciwpożarowej. 4.6.1. Schemat połączeń siłownika klapy przeciwpożarowej wariant ER z wyzwalaczem termicznym BAE 72. Dla odłączenia siłownika serii BLF od sieci zasilającej wymagane jest zastosowanie wyłącznika z przerwą pomiędzy stykami równą, co najmniej 3 mm. Siłowniki zasilane napięciem 24V podłączyć przez oddzielający transformator zabezpieczający ER (BLF-T) BAE 72 siłownik a szafa sterownicza 24/48V DC lub 230V AC b c d s1 s2 s3 s4 s5 s6 <5 <80 Objaśnienia do połączeń obwodów sterowania i sygnalizacji: sygnalizacja zamknięcia klapy przeciwpożarowej - obwód a (lampka, przekaźnik, sygnalizator dźwiękowy, wyłączenie wentylacji). sygnalizacja otwarcia klapy przeciwpożarowej - obwód c (lampka, przekaźnik, uruchomienie wentylacji). kontrola otwierania klapy przeciwpożarowej (lampka) W przypadku podłączenia siłownika BLF24-T-ST poprzez BKN230-24 należy zaciski 1 i 3 termoelementu z wyłącznikiem krańcowym podłączyć do zacisków 1 i 2 na BKN230-24 w miejsce zwory, którą należy usunąć. 16

4.6.2. Schemat połączeń elektromagnesu klapy przeciwpożarowej wariant MR dla instalacji zasilanej napięciem 24V. MR 24V termoelement 1 p. '1' p. '2' szafa sterownicza 24/48V DC elektromagnes wyłącznik krańcowy 3 2 p. '4' przewód '1' a b c 24/48V DC lub 230V AC Objaśnienia do połączeń obwodów sterowania i sygnalizacji: sygnalizacja zadziałania termoelementu bezpieczeństwa - obwód a (lampka, przekaźnik, sygnalizator dźwiękowy, wyłączenie wentylacji). sygnalizacja zamknięcia klapy przeciwpożarowej - obwód b (lampka, przekaźnik, sygnalizator dźwiękowy, wyłączenie wentylacji). sygnalizacja otwarcia klapy przeciwpożarowej - obwód c (lampka, przekaźnik, uruchomienie wentylacji). Przewód elektromagnesu w wariancie MR podłączyć na styk zwarty w termoelemencie elektrycznym (oznaczenia styków na schematach połączeń w pkt. 4.5.). COM HE wyłącznik krańcowy NO NC pr. '3' pr. '2' przewód "1" szafa sterownicza a b 24/48V DC lub 230V AC 4.6.3. Schemat połączeń wyłącznika krańcowego klapy przeciwpożarowej wariant HE Objaśnienia do połączeń obwodów sterowania i sygnalizacji: sygnalizowanie zamknięcia klapy przeciwpożarowej połączenie a sygnalizuje zamknięcie klapy (zależnie od układu sterowania świeci lampka, działa sygnalizator dźwiękowy, następuje wyłączenie wentylacji). sygnalizacja otwarcia klapy przeciwpożarowej połączenie b (gaśnie lampka lub syrena, uruchomienie wentylacji). 17

5. ZASADY OBSŁUGI KLAP PRZECIWPOŻAROWYCH Uwaga: Przed przystąpieniem do wykonania czynności związanych z wykonaniem podłączeń elektrycznych lub z wymianą elementów w klapach zasilanych napięciem wyższym niż bezpieczne należy odłączyć zasilanie. 5.1. Wymiana wyzwalacza mechanicznego lub elementu termicznego. Klapy RK370M/HO i HE Po odkręceniu dwóch śrub M5 (poz. 9 rys. do pkt. 5.1.) (opcjonalnie nakrętki M6) wyjąć z klapy cały termoelement mechaniczny poz. 1 wraz z płytką, poz. 2. Aby wymienić element termiczny (poz. 3) należy odkręcić nakrętkę (poz. 4), elementem poz. 5 ścisnąć sprężynę (poz. 7) i po odchyleniu na bok elementu poz. 1 wysunąć element szklany (poz. 3) z jarzma stalowego (poz. 6), lub zdjąć zabezpieczenie (poz. 10) i zdjąć element lutowany z trzpienia (poz. 11). Po włożeniu elementu szklanego do gniazda osadczego w elemencie mosiężnym (poz. 5) tak, aby wydłużona część wkładki znalazła się w tym elemencie, lub założeniu elementu lutowanego na trzpień, zmontować termoelement w odwrotnej kolejności nie zapominając o założeniu podkładki uszczelniającej poz. 8 pod płytkę termoelementu. Element szklany musi być osadzony dokładnie w gnieździe i otworze elementów (poz. 6). Trzpień termoelementu (poz. 11) musi blokować wysunięcie drucianego zaczepu dźwigni z termoelementu. 18

5.2. Wymiana wyzwalacza elektrycznego lub elementu termicznego. Klapy RK370M MR i ER Odłączyć wyzwalacz od instalacji elektrycznej i rozłączyć połączenia wyzwalacza przy klapie. Po odkręceniu dwóch śrub M5 (poz.4 rys. do pkt. 5.3.) (opcjonalnie nakrętki M6) wyjąć z klapy cały termoelement elektryczny wraz z płytką (poz. 1) przedstawiony na poniższym rysunku. Aby wymienić element termiczny (poz. 2) należy odkręcić tuleję mosiężną lub nakrętkę (poz. 3), włożyć nowy element termiczny w otwór lub na trzpień (jak pokazano na rysunku) i z powrotem nakręcić tuleję na trzpień mikroprzełącznika (poz. 5). Całość zamontować do klapy w odwrotnej kolejności nie zapominając o założeniu podkładki uszczelniającej (poz. 6). Podłączyć wyzwalacz do instalacji elektrycznej i otworzyć klapę. 5.3. Wymiana sprężyny klapy. Klapy RK370M HO; HE; MR. Przed przystąpieniem do wymiany sprężyny należy odkręcić śrubę (rys. do pkt. 5.4. poz. 3) mocującą dźwignię ręczną na osi napędu, ustawić przegrodę klapy w pozycji zamkniętej po to, aby napięcie sprężyny było jak najmniejsze (dźwignia poz. 1 oparta na ograniczniku poz. 4) a następnie zdjąć dźwignię poz. 1 i uszkodzoną sprężynę (poz. 2). Założyć sprężynę na środkowy otwór w dźwigni ręcznej i całość nałożyć na oś napędu poz. 5. Dźwignia ręczna podczas zakładania jej na oś napędu powinna być ustawiona pionowo tzn. powinna opierać się o ogranicznik na płycie napędu. Ustawić dźwignę ręczną we właściwej odległości od płyty napędu i zakręcić śrubę mocującą dźwignię na osi napędu. Zaczepić sprężynę w jeden z zaczepów poz.6 na płycie napędu i ocenić siłę, z jaką przegroda jest zamykana. 19

W razie konieczności zmieniać zaczepienie sprężyny na płycie napędu lub na dźwigni ręcznej i ponownie ocenić poprawność zamykania się klapy. Czynności powtarzać do uzyskania pozytywnej oceny. Za poprawne zamykanie się klapy należy uznać stan, w którym przegroda klapy swobodnie się zamyka a dźwignia ręczna dochodzi do oporu na płycie napędy bez nadmiernego trzaskania. Po wymianie dźwigni ręcznej zależnie od wariantu klapy należy ponownie zamontować zdjęte wcześniej elementy i sprawdzić ich poprawne działanie. 5.4. Wymiana mikroprzełącznika. Klapy RK370M HE; MR. Wyłączyć zasilanie mikroprzełącznika poz. 1. Odkręcić dwie śruby poz.2 mocujące mikroprzełącznik do wspornika, zdjąć uszkodzony mikroprzełącznik, poluzować zacisk przewodu (przelotkę) i zdjąć z niego osłonę. Odłączać od mikroprzełącznika po kolei przewody i podłączać je tak samo do nowego mikroprzełącznika. Następnie założyć osłonę i przymocować mikroprzełącznik do wspornika. Ustawić punkt przełączania się mikroprzełącznika poprzez odpowiednie wygięcie języczka poz.3. Mikroprzełącznik powinien przełączać styki w chwili, gdy na języczek naciska dźwignia ręczna i gdy nacisk jest usuwany. Podłączyć zasilanie 20

mikroprzełącznika i sprawdzić poprawność jego działania obserwując sygnalizację położenia przegrody odcinającej. 5.5. Wymiana siłownika klapy. Klapy RK370M ER. Wyłączyć zasilanie i odłączyć połączenia siłownika poz. 1. W przypadku siłowników z własnym wyzwalaczem należy również odkręcić wyzwalacz. Odkręcić śruby M6x70 poz. 2 mocujące siłownik i zdjąć siłownik z osi napędu. W tej samej pozycji nałożyć nowy właściwy siłownik odpowiednią stroną dla zachowania kierunku obrotu przy otwieraniu (ruch przeciwny do wskazówek zegara). Kierunek obrotów oznaczony jest na siłowniku. Przykręcić siłownik śrubami i wykonać połączenia elektryczne zgodnie ze schematami podłączeń. W przypadku siłownika BLF z własnym wyzwalaczem przykręcić wyzwalacz zwracając uwagę na uszczelkę pod wyzwalaczem. Klapy wyposażone w siłowniki cyfrowe wymagają kalibracji siłownika po jego wymianie. Czynność ta może być wykonana przez serwis Frapol lub osobę uprawnioną. Po włączeniu zasilania wykonać próby działania klapy. 6. OBSŁUGA OKRESOWA I KONSERWACJA Konieczność oraz wymagana częstotliwość obsługi serwisowej wynika z analogicznych wymogów odnośnie instalacji w skład której wchodzą klapy RK370M. Jeżeli instalacja ta nie ma określonych wymagań co do obsługi okresowej, lub okresy pomiędzy poszczególnymi kontrolami są większe niż 6 miesięcy, to klapy RK370M należy sprawdzać co najmniej raz na 6 miesięcy. Obowiązek ten stoi po stronie Właściciela Obiektu. Obsługa okresowa klap RK370M polegania na ocenie ich stanu fizycznego oraz poprawności działania z wykorzystaniem Protokołu Kontroli znajdującej się na końcu niniejszej DTR. Zaleca się również ocenę stanu urządzenia wg Protokołu Kontroli po zakończeniu prac montażowych oraz uruchomieniu instalacji w skład której wchodzą klapy RK370M. 6.1. Warianty HO i HE - zwolnić dźwignię ręczną (poz. 1 rys. do pkt. 6.1.) z zaczepu (poz. 2 rys. do pkt. 6.1.) utrzymującego klapę w pozycji otwartej. Po puszczeniu 21

dźwigni, przemieszcza się ona swobodnie z pozycji A do pozycji B (rys. do pkt. 6.1), zamykając przegrodę klapy. Następnie ręcznie otworzyć klapę i zaczepić dźwignię ręczną (poz.1) o element (poz. 2). Dla klapy w wariancie HE w czasie próby obserwować poprawność sygnalizacji położenia przegrody odcinającej. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości należy ustawić punkt działania mikroprzełącznika poz. 3. 6.2. Wariant MR - wyłączyć dopływ prądu zasilającego elektromagnes. Klapa powinna swobodnie przejść do pozycji zamknięte. Następnie włączyć zasilanie elektromagnesu. Należy ręczne obrócić dźwignię ręczną doprowadzając do zwarcia zwory z elektromagnesem. Po osiągnięciu przez przegrodę pozycji otwartej, dźwignia ręczna zostanie zablokowana przez opór zwory o cewkę elektromagnesu a przegroda klapy pozostanie w pozycji otwartej utrzymywana przez elektromagnes. W czasie próby należy obserwować poprawność sygnalizacji położenia przegrody odcinającej. W przypadku kłopotów z podtrzymaniem przegrody, sprawdzić czystość powierzchni zwory i elektromagnesu. 6.3. Wariant ER - wyłączyć dopływ prądu zasilającego siłownik. Klapa musi się zamknąć (strzałką stalową na osi siłownika powinna się znaleźć w polu pomiędzy 0 a 5 podziałki. Ponownie włączyć zasilanie siłownika. Klapa musi się otworzyć (strzałką stalową na osi siłownika powinna się znaleźć w polu pomiędzy 85 a 90. W czasie próby obserwować sygnalizację położenia przegrody odcinającej i jej wskazania są decydujące. Eksploatowanie instalacji wentylacji i klimatyzacji z niesprawnymi klapami przeciwpożarowymi niesie bardzo duże ryzyko, że nie spełnią one swej funkcji w przypadku ewentualnego pożaru i obciąża użytkownika instalacji. 7. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH 1. Siłowniki BELIMO typy i rodzaje wg tabeli w punkcie 8.1. 2. Elektromagnes typ wg punktu 8.2. 3. Transformator prostownikowy AC 230 / DC 24 4. Termoelement mechaniczny. 5. Termoelement elektryczny. 6. Element termiczny ESTI. 7. Lutowany element termiczny do wyzwalacza mechanicznego. 8. Lutowany element termiczny do wyzwalacza elektrycznego. 9. Mikroprzełącznik Z-15GW4. 10. Sprężyna zamykająca drut Ø3 mm. Klapy nie posiadają części zużywających się ani zalecanych. 22

8. DANE TECHNICZNE SIŁOWNIKÓW ORAZ ELEKTROMAGNESU 8.1. Dane techniczne siłowników BELIMO Typ siłownika ze sprężyną powrotną Parametry BLF24(-ST) BLF 230 BF 24TL-T-ST BLF24-T-(-ST) BLF 230 - T Napięcie zasilania AC 24V, 50/60Hz AC 230 V 50/60Hz AC 24 V 50/60Hz DC 24V Pobór mocy podczas otwierania podczas utrzymywania w pozycji otwartej 5 W 2.5 W 5 W 3 W 7 W 2 W Wymiarowanie 7 VA 7 VA 10 VA Klasa ochrony III II III Stopień ochrony IP54 IP54 IP54 Wyłącznik pomocniczy punkt włączenia Podłączenie siłownik wyłącznik pomocniczy Czas ruchu Siłownik ( otwieranie) Sprężyna powrotna ( zamykanie) Wskazanie położenia 2xSPDT 6(1.5)A, AC 250V 5 o, 80 o kabel 1m, 2x0,75mm2 kabel 1m, 6x0,75mm2 2xSPDT 6(1.5)A, AC 250V 5 o, 80 o kabel 1m, 2x0,75mm2 kabel 1m, 6x0,75mm2 Gniazdo do połączenia BKN230-24LON lub BKN230-24MP kabel 1m, 4x0,75mm2 ~40 75s (0 4Nm) ~40 75s (0 4Nm) ~140 s ~20s przy 20 +50 o C; ~20s przy 20 +50 o C; ~16 s przy maks. 60s przy +50 o C maks. 60s przy +50 o C temperaturze otoczenia 20 o C; mechaniczne ze wskaźnikiem mechaniczne ze wskaźnikiem mechaniczne ze wskaźnikiem Temperatura otoczenia -30 +50 o C -30 +50 o C -30 +50 o C Poziom natężenia dźwięku Trwałość Silnik max.45db(a); sprężyna ~62dB(A) Silnik max.45db(a); sprężyna ~62dB(A) Silnik max.45db(a); sprężyna ~62dB(A) min. 60 000 nastawień min. 60 000 nastawień min. 60 000 nastawień Obsługa bezobsługowy bezobsługowy bezobsługowy 8.2. Dane techniczne elektromagnesów/magnesów Typy trzymające przy włączonym zasilaniu (MR) Typ 5.80.15 P.5.12.44 Napięcie zasilania 24 V DC 24 V DC Siła trzymania 120 N 200 N 9. UTYLIZACJA Utylizacja klap musi być przeprowadzona przez wyspecjalizowane jednostki. Wszystkie zastosowane materiały muszą zostać zutylizowane bądź odzyskane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Klapy wykonane są z następujących materiałów: stal ocynkowana, mosiądz, płyt wapniowo sylikatowych, guma, poliamid 6, Promaseal pasy z grafitu C i PCV (możliwość odzyskania i przetworzenia elementów metalowych). 23

10. PROTOKÓŁ KONTROLI KLAPY PRZECIWPOŻAROWEJ do pobrania na www.frapol.com.pl Parametr / Funkcja 1. Oceniany klapa 2. Data oceny 3. Optyczny stan klapy (uszkodzenia mechaniczne, otwory, rdza, zgniecenia) 4. Czystość klapy w razie potrzeby konieczne czyszczenie 5. Ocena stanu przewodów zasilających siłownik, elektromagnes oraz wyłączniki krańcowe 6. Ocena stanu przegrody oraz uszczelek pęczniejącej oraz wentylacyjnej 7. Ocena poprawności zamykania się przegrody klapy 8. Fizyczna ocena reakcji klapy na sygnały sterujące OTWÓRZ / ZAMKNIJ 9. Sprawdzenie sygnały zwrotnego z klapy (wyłączniki krańcowe) 10. Sprawdzenie funkcjonowania wg scenariusza pożarowego Wynik 11. Pozostawienie klapy w normalnej pozycji pracy Wykonali: 24