Planowanie rozwoju zawodowego nauczyciela
2
Prawo w sprawie awansu zawodowego Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 3
Karta Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982 r. wraz z późniejszymi zmianami. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 1 marca 2013r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z dnia 26 marca 2013 r., poz. 393) Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 4
Warunkiem nadania stopnia awansu zawodowego jest (KN) odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego (staż mogą odbywać nauczyciele pracujący co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć i zatrudnieni m.in. w szkołach i placówkach, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, KN art.3 pkt.3; jeżeli nauczyciel jest zatrudniony w kilku szkołach, i w żadnej z tych szkół nie jest zatrudniony w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, łącznie jednak wymiar jego zajęć stanowi co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć dla danego stanowiska, organ sprawujący nadzór pedagogiczny wyznacza dyrektora szkoły, który wykonuje czynności związane z odbywaniem stażu przez nauczyciela), KN art. 22 ust.4 Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 5
Warunkiem nadania stopnia awansu zawodowego jest: posiadanie kwalifikacji zawodowych do prowadzonych w okresie stażu zajęć (art. 10 ust.5, art. 11) i (art. 10 ust. 10 ustawy Karta Nauczyciela do nauczycieli zatrudnionych bez wymaganych kwalifikacji nie stosuje się przepisów dotyczących awansu zawodowego), uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie/egzaminie. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 6
Ważne! Planowanie rozwoju musi się opierać na autodiagnozie uwzględniającej wiele źródeł. Zadania z planu rozwoju powinny być konkretne, gwarantować zmiany na lepsze w pracy uczniów, nauczyciela i placówki. Dyrektor powinien zadbać o właściwy klimat dla rozwoju nauczycieli. Plan rozwoju może być oceniony przy zastosowaniu prostej analizy dokumentu.
Podstawa prawna Art. 9d pkt.1 KN - wniosek o rozpoczęcie stażu nauczyciel kontraktowy i mianowany w ciągu 14 dni od rozpoczęcia zajęć składa wniosek do dyrektora 3 Złożenie projektu planu rozwoju zawodowego na okres stażu ust.2 nauczyciel kontraktowy i mianowany załączają projekt planu rozwoju zawodowego do wniosku o rozpoczęcie stażu Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 8
Podstawa prawna 3 ust.3 dyrektora Zatwierdzenie projektu planu przez w terminie 30 dni od rozpoczęcia zajęć, albo zwrot planu nauczycielowi do poprawy ze wskazaniem, w formie pisemnej zakresu niezbędnych zmian 3 ust.3 nauczyciel jest zobowiązany niezwłocznie poprawić projekt planu rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły i ponownie przedłożyć projekt dyrektorowi szkoły Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 9
Rozporządzenie MEN 4.ust1. Dyrektor szkoły zapewnia nauczycielowi odbywającemu staż warunki do: 1) obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych prowadzonych w szkole, w szczególności zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju zajęć w tej samej lub innej szkole, 2) udziału w formach kształcenia ustawicznego, jeżeli wynika to z zatwierdzonego planu rozwoju zawodowego i potrzeb szkoły, 3) korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej poradni psychologiczno - pedagogicznej lub innych placówek i instytucji oświatowych. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 10
Rozporządzenie MEN 4 ust. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w trakcie trwania stażu dyrektor szkoły może zobowiązać nauczyciela do zmiany planu rozwoju zawodowego lub zmienić nauczycielowi opiekuna stażu. ust. 3. W czasie trwania stażu nauczyciel może wprowadzać zmiany w planie rozwoju zawodowego za zgodą dyrektora szkoły. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 11
Co sprawdzić zanim zacznę planować staż? 1. Zgodność kwalifikacji z zatrudnieniem. 2. Wymagane minimum pensum godzin. 3. Przerwa pomiędzy stopniami. 4. Terminy złożenia wniosku i planu rozwoju. 5. Znajomość przepisów, które określają wymagania na stopień awansu zawodowego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 12
Podstawy planowania rozwoju analiza wyników badania osiągnięć edukacyjnych uczniów i wyników egzaminu zewnętrznego, wyniki diagnozy sytuacji wychowawczej klasy, informacja zwrotna od uczniów o pracy dydaktycznej i wychowawczej nauczyciela, warunki szkoły, środowiska, poziom rozwoju uczniów, zadania nauczyciela w szkole, podstawa programowa, wymagania na poszczególne stopnie awansu zawodowego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 13
Dobrze jest, aby: na etapie sporządzania planu rozwoju należy przeanalizować zadania i dowody, które mają obrazować ich realizację; określić kryterium oceny planu i efektów czy to będą wymagania, zadania, powinności; zaplanować harmonogram realizacji zadań tak, aby realnie można było go dotrzymać; oceniać dorobek w odniesieniu do wymagań. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 14
Zadanie w planie rozwoju - to konkretna czynność do wykonania przez nauczyciela, ujęta w planie rozwoju zawodowego wraz z terminem realizacji; Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 15
Cechy zaplanowanych zadań W zadaniach powinien być widoczny rozwój, czyli przejście do stadium wyższego, lepszego. Np.. napisanie przedmiotowego systemu oceniania może być zadaniem dla nauczyciela stażysty, ale nie dla nauczyciela kontraktowego; on powinien już uczyć się dokonywania ewaluacji i wprowadzania zmian w PSO, wprowadzić np. punktowy system oceniania lub samoocenę jako podstawę oceniania przedmiotowego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 16
Cechy zaplanowanych zadań Zadania powinny być powiązane z potrzebami własnymi, uczniów i placówki. Powinien być widoczny przyrost kompetencji merytorycznych, ale także umiejętności interpersonalnych, kontrolowania stresu, nazywania i wyrażania emocji, twórczego myślenia, rozwiązywania konfliktów i negocjacji, wprowadzania zmian ( zwłaszcza w przypadku nauczycieli kontraktowych i mianowanych). Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 17
Cechy zaplanowanych zadań Zadania nie powinny być zbyt ogólnikowe. Zamiast zapisu: udział w doskonaleniu zewnętrznym, powinien być np.: udział w warsztatach: Agresja, jej przeciwdziałania, Ocenianie kształtujące poznanie różnych form oceniania, sprawdzania. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 18
Cechy zaplanowanych zadań Zadania powinny mieć dookreślenie czasowe. Zamiast określenia: cały okres stażu, powinno się raczej używać bardziej szczegółowych zapisów: I półrocze 2017/2018, luty 2018, II półrocze 2017/2018, każdy trzeci wtorek miesiąca. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 19
Cechy zaplanowanych zadań Zadania powinny być wykonalne. Z zadań w planie rozwoju będziemy musieli się rozliczyć w sprawozdaniu, a od stopnia wykonania zadań zależy pozytywna ocena za okres stażu. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 20
Cechy zaplanowanych zadań Zadania powinny dawać szansę na podniesienie jakości pracy nauczyciela i placówki. Nauczyciel musi uwzględniać efektywność swoich działań, bo przecież nie funkcjonuje w próżni. A ponadto w zdobywaniu kolejnych stopni awansu bardzo mocno akcentuje się konieczność określania wpływu podejmowanych działań na podnoszenia jakości pracy N U R. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 21
Cechy zaplanowanych zadań Zadania powinny uwzględniać współpracę nauczyciela z innymi osobami. W jakościowym rozwoju placówki wskazuje się na konieczność przejścia w podejmowaniu działań: od ja i moja szkoła, do my i nasza szkoła. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 22
Przykład opisu jednego zadania w planie Zadanie: Wykorzystanie metody projektu w pracy z uczniami. (opis co? jak?). - przygotowanie we współpracy z innymi nauczycielami, projektu edukacyjnego Tradycje świąteczne w Polsce i Wielkiej Brytanii, opracowanie zestawu zadań dla poszczególnych grup, - przygotowanie wystawy z realizacji zadań, - przygotowanie inscenizacji zwyczajów, - przygotowanie przepisów potraw, - prezentacja projektu w szkole, zaproszenie gości. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 23
Przykłady formułowania zadań Wydanie publikacji z realizacji projektu Nasze miasto. Monografia przebiegu rajdu Śladami bohaterów naszej okolicy na stronie internetowej szkoły. Opracowanie i realizacja cyklu zajęć dla rodziców na temat Czas wolny mojego dziecka. Zgaduj zgadula nt. Chrońmy nasze środowisko dla uczniów klas 5. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 24
Jaką strukturę może mieć plan rozwoju zawodowego? Plan rozwoju zawodowego może się składać z: części wstępnej - autoprezentację i autodiagnozę, wskazanie celów głównych podejmowanych działań, zaprezentowanie specyfiki pracy i placówki, uzasadnienie dla koncepcji i formy planu rozwoju, planu właściwego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 25
Przykładowa struktura zapisu planu rozwoju Plan rozwoju zawodowego nauczyciela kontraktowego Obszar planowania działań /wymagania z rozporządzenia Zadania Sposób realizacji, termin Zamierzony efekt/sposób dokumentowania 6/7/8 ust.1/2 Treść wymagania zadanie kilka sposób realizacji Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 26
Jak sprawdzić, czy plan jest dobry? 1. Już na początku postawić sobie cel i sprawdzić, czy zadania prowadzą do jego osiągnięcia. 2. Sprawdzić, czy zadania/działania zapisane w planie potwierdzają wymagania na stopień awansu. 3. Sprawdzić, czy plan jest realny do zrealizowania. 4. Ocenić, czy dokumenty potwierdzają efekt wykonanych zadań i są adekwatne do zadania. 5. Ocenić, czy potrafię wykazać korzyści dla mnie jako nauczyciela, dla ucznia, dla szkoły. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 27
Według J. Pielachowskiego dorobkiem zawodowym nauczyciela są trwałe, potwierdzone i pozytywnie ocenione rezultaty jego pracy na płaszczyźnie rozwoju i sukcesów jego wychowanków oraz w odniesieniu do rozwoju szkoły, w której pracuje, wreszcie wzbogacenie przez niego metod, organizacji i warsztatu pracy własnej i innych nauczycieli. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 28
Rozporządzenie MEN 4. ust.4 W terminie 30 dni od dnia zakończenia stażu nauczyciel składa dyrektorowi szkoły sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 29
Podsumowanie - etap szkolny 1. Rozpoczęcie stażu przez nauczyciela na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły (najpóźniej 14 dni od rozpoczęcia zajęć szkolnych). 2. Opracowanie projektu planu rozwoju zawodowego i złożenie go do dyrektora szkoły wraz z wnioskiem. 3. Zatwierdzenie planu rozwoju zawodowego przez dyrektora szkoły (w ciągu 30 dni od rozpoczęcia zajęć szkolnych). 4. Przydzielenie przez dyrektora opiekuna stażu dla stażysty i kontraktowego. 5. Realizacja zadań zawartych w planie rozwoju zawodowego. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 30
Karta Nauczyciela art.9d ust.5 W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu pozostawiania w stanie nieczynnym, czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż wypoczynkowy i urlopy, o których mowa w ust. 5a, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 31
Przerwy w stażu [KN art.9d ust.5a] W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku gdy łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z przyczyn, o których mowa w zdaniu pierwszym oraz w ust. 5, jest dłuższy niż rok i 6 miesięcy, nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.
KN 9c ust.5 Opiekun stażu Nauczycielowi stażyście i nauczycielowi kontraktowemu odbywającemu staż dyrektor szkoły przydziela opiekuna. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 33
Opiekun stażu - KN art. 9c ust. 5 Zadaniem opiekuna stażu jest w szczególności: pomoc w opracowaniu przez nauczyciela projektu planu rozwoju zawodowego na okres stażu (konsultacje - rejestr), udzielanie nauczycielowi wskazówek związanych ze zmianą projektu planu rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły (spotkania instruktażowe, konsultacje rejestr spotkań), omawianie z nauczycielem prowadzonych lub obserwowanych zajęć (arkusze obserwacji), wspieranie nauczyciela w okresie realizacji planu rozwoju zawodowego, w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych ( udział w różnych formach zajęć). Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela
Rozporządzenie MEN 1 marca 2013r. 5. Opiekun stażu przedstawia dyrektorowi szkoły projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu w terminie 14 dni od dnia zakończenia stażu przez nauczyciela. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 35
Procedura oceny dorobku zawodowego Opracowanie projektu oceny dorobku przez opiekuna stażu (14 dni od zakończenia stażu). Ustalenie oceny dorobku zawodowego przez dyrektora szkoły (21 dni od otrzymania sprawozdania). Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 36
Procedura oceny dorobku zawodowego Czynności opiekuna stażu: opracowanie projektu oceny w ciągu 14 dni od zakończenia przez nauczyciela stażu. Czynności dyrektora: zapoznaje się z projektem, zasięga opinii rady rodziców, uwzględnia cząstkową ocenę. Terminy: opinia rady rodziców 14 dni, dyrektor szkoły 21 dni od dnia otrzymania sprawozdania. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 37
Skala ocen dorobku zawodowego Ocena pozytywna warunkiem koniecznym do uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego. Ocena negatywna - w razie kontynuowania, odbycie stażu dodatkowego w wymiarze 9 miesięcy za zgodą dyrektora (jeden raz w danej szkole). Negatywna ocena dorobku nauczyciel ma 14 dni na odwołanie do organu nadzorującego. Organ nadzoru pedagogicznego 21 dni na decyzję. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 38
Procedura odwoławcza Po rozpatrzeniu odwołania organ sprawujący nadzór pedagogiczny ustala ocenę dorobku zawodowego. Od tej oceny nie przysługują dalsze odwołania, jest ona zatem ostateczna. Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 39
Terminy składania dokumentacji 1) Do 30 czerwca posiedzenie komisji w okresie do 31 sierpnia i nadanie stopnia. 2) Do 31 października posiedzenie do 31 grudnia i nadanie stopnia. Dodatkowo: nauczyciel stażysta i kontraktowy w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku (termin ostateczny) posiedzenie komisji w każdym czasie od stycznia (art. 9d ust. 7). Stefania Misiarek Seminarium: Rozwój zawodowy nauczyciela 40