MATERIAŁY POMOCNICZE DO SZKOLENIA OKRESOWEGO PRACODAWCÓW I OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI
MATERIAŁY SZKOLENIOWE Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY DLA PRACOWNIKÓW Zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. 9 (Dz. U. nr 180, poz.1860) w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustawą z 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy, (Dz.U.Nr.74 z 2002r, poz. 676. oraz Dz.U nr 135, poz. 1146, art. 237 2, 237 3, 237 4, 237 5 z zm.) oraz art. 6 ust.1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351). Przewodnik może być wykorzystany do szkoleń pracowników w systemie samokształcenia kierowanego. Kopiowanie, zmienianie, przetwarzanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie materiałów w całości lub części, bez uzyskania zgody jest niedozwolone i stanowi naruszenie praw autorskich Zgodnie z Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, oraz Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170, kopiowanie, i rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez mojej zgody jest zabronione.
1. WSTĘP 1 2. CO NALEŻY ZAPAMIĘTAĆ Z KODEKSU PRACY Rozdział I. PRZEPISY WSTĘPNE 2 Podstawowe zasady prawa pracy Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy. Kontrola 5 3. DZIAŁ II. STOSUNEK PRACY. PRZYJĘCIE DO PRACY 8 Dokumentacja. Akta osobowe 9 Przepisy ogólne o rozwiązywaniu umowy o pracę 10 Pojęcie poziomu kwalifikacji 3. DZIAŁ III. WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA 15 Ustalanie wynagrodzenia za pracę i świadczeń związanych z pracą. Ochrona wynagrodzenia. Świadczenia w okresie niezdolności do pracy. Odprawa rentowa, emerytalna, pośmiertna. 4. DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA. Wyjątki z DZIAŁU X. BHP 17 DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA Obowiązki pracodawcy. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp. Obowiązki pracownika 21 DZIAŁ X. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Prawa i obowiązki pracownika. Zakaz konkurencji. Regulamin pracy. DZIAŁ IV. Rozdział VI. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA PRACOWNIKÓW KARY 25 Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Mienie osoby trzeciej. DZIAŁ X. BHP. Jeśli będziesz kierującym pracą innych pracowników. 27 DZIAŁ VI. CZAS PRACY. Systemy i rozkłady czasu pracy 28 Okresy odpoczynku. Godziny nadliczbowe. Praca w porze nocnej. Praca w niedzielę i święta. DZIAŁ VII. URLOPY PRACOWNICZE I WYPOCZYNKOWE 31 5. DZIAŁ VIII. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM 34 Wymiary urlopów macierzyńskich. Przerwy na karmienie. Ochrona pracy kobiet. Ochrona prawna związana z macierzyństwem. 6. DZIAŁ IX. ZATRUDNIANIE MŁODOCIANYCH 41 7. DZIAŁ X. BHP. Rozdz. III. OBIEKTY BUDOWLANE I POMIESZCZENIA PRACY 45 Warunki techniczne budynków oraz pomieszczeń pracy. Warunki techniczne pomieszczeń specjalnych i technicznych. Obiekty budowlane i teren zakładu pracy. Pomieszczenia pracy. Oświetlenie. Ogrzewanie i wentylacja. Pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne wymagania załącznika nr 3. 52 Szatnie. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami. Ustępy. Jadalnie. Pomieszczenia do wypoczynku. Palarnie. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej i ochronnej. Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników. UZUPEŁNIENIE: Drogi i dojścia. Drzwi do budynków. Parkingi i miejsca postojowe. Pochylnie. 59 Wentylacja i klimatyzacja 61 Instalacja elektryczna 62 Instalacja gazowa 63 Warunki techniczne specjalnych pomieszczeń pracy. Archiwa. 64 Laboratoria chemiczne. Pracownie. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy. INNE PRZEPISY PRAWNE 74 Kontrole obiektów. Opady śniegu usuwanie śniegu z dachu. Praca na dachu. 8. DZIAŁ X. BHP. Rozdział IV. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA TECHNICZNE 75 Minimalne wymagania BHP przy maszynach. Przykładowa lista kontrolna oceny zgodności maszyn i urządzeń. Spawalnie, prace spawalnicze. Gazy techniczne. Wymagania. Zasady bezpieczeństwa 85
9. Rozdział V. CZYNNIKI I PROCESY PRACY STWARZAJĄCE SZCZEGÓLNE ZAGROŻENIE DLA ZDROWIA LUB ŻYCIA 91 Instrukcja dla pracowników pracujących w kontakcie z czynnikami chemicznymi, dezynfekcyjnymi, chemią gospodarczą. Karta charakterystyki preparatu chemicznego 92 10. Rozdział VI. PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA 103 Rodzaje badań. Konsekwencje braku badań. 11. Rozdział VII. WYPADKI PRZY PRACY, CHOROBY ZAWODOWE 109 Obowiązki pracownika, świadka wypadku. Obowiązki pracownika poszkodowanego w wypadku. Klasyfikacja wypadków. Wypadki w drodze do pracy i z pracy do domu. Postępowanie powypadkowe. Procedury powypadkowe. Świadczenia. Choroba zawodowa 115 12. Rozdział VIII. SZKOLENIA 117 Okresy szkoleń. Obowiązek szkolenia przy innych formach zatrudnienia. Szkolenie w zakresie zasad udzielania pierwszej pomocy. Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej. 13. Rozdział IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ. ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE 122 14. Rozdział X. SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY 123 Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bhp oraz Komisja BHP 15. DZIAŁ XII. ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY 124 Przedawnienie roszczeń. 16. INNE PRZEPISY PRAWNE 126 Okulary korygujące wzrok Posiłki i napoje Środki do utrzymania higieny osobistej Środki do udzielania pierwszej pomocy Uwaga na alkohol w pracy i odpowiedzialność Pracownik niepełnosprawny. 17. ROZDZIAŁ II PRACA 131 I. OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY II. ZASTOSOWANIE ERGONOMII W ŻYCIU GOSPODARCZYM III. PRZYGOTOWANIE DO PRACY, RODZAJE PRACY 1. Psychofizjologiczne uwarunkowania człowieka 2. Stanowisko pracy 3. Rodzaje pracy 4. Zasady prawidłowego przenoszenia ciężaru. Normy dźwigania i przenoszenia ładunków 5. Proces pracy i zagrożenia człowieka w procesie pracy. Urządzenia elektryczne. Poślizgnięcia i upadki. Transport wewnętrzny i zewnętrzny. 6. Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy. Ocena zagrożeń, podział czynników. 6.1. Czynniki fizyczne. Hałas 142 6.2. Wibracja 6.3 Mikroklimat 6.4 Promieniowanie 6.5. Pyły 6.6. Czynniki chemiczne 6.7. Szkodliwe czynniki biologiczne 18. IV. INSTRUKCJE 159 1. Ochrona przeciwpożarowa. Zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych. 2. Pierwsza pomoc przedmedyczna 162 3. Zasady wykonywania prac biurowych. Praca przy komputerze. Profilaktyka ćwiczenia ruchowe przy komputerze 179 4. Prace remontowe, budowlane. Zagrożenia oraz zasady bezpieczeństwa pracy 187
5. Grupy zawodowe. Zagrożenia. Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy 202 Malarze, tapeciarze i zawody pokrewne Hydraulicy, konserwatorzy Cieśle, stolarze i zawody pokrewne Elektrycy, elektromechanicy, konserwatorzy Murarze i zawody pokrewne Poligrafia. Zagrożenia, warunki pracy, zasady bezpieczeństwa 207 Kierowca, mechanik kierowca, mechanik Ślusarz., mechanik konserwator Pracownicy rolni 214 Pracownik gospodarczy. Pracownicy dbający o zewnętrzne wygląd firmy i jej otoczenie 217 Informatyka elektronik, informatyk Archiwista Nauczyciel. Wycieczki. Bibliotekarz Bezpieczeństwo imprez, obiektów, mienia i osób dozór mienia, portier, dozorca 19. ZAŁĄCZNIK 1 - Oznakowanie ewakuacyjne i informacyjne w ochronie przeciwpożarowej 236 ZAŁĄCZNIK 2 - Oznakowanie stosowane w BHP ZAŁĄCZNIK 3 - BHP. Ręczne sygnały bezpieczeństwa ZAŁĄCZNIK 4 - Zasady i możliwości organizacji szkoleń okresowych przez pracodawcę w uzależnieniu od stanowisk pracy. Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp. ZAŁĄCZNIK 5 Wymagane średnie natężenia oświetlenia pomieszczeń. 20. Wykaz materiałów i przepisów prawnych wykorzystanych w pracy 243