Spis treści Wykaz skrótów O autorach Wprowadzenie Rozdział I. Koszty i przychody na przełomie roku obrotowego 1. Wpływ nadrzędnych zasad rachunkowości przy ujmowaniu kosztów i przychodów na przełomie roku 2. Ujmowanie faktur wystawionych z datą następnego roku 3. Rozliczenia międzyokresowe czynne i bierne 3.1. Czynne rozliczenia międzyokresowe 3.2. Bierne rozliczenia międzyokresowe 3.3. Ewidencja księgowa rozliczeń międzyokresowych 4. Rezerwy na zobowiązania 5. Rozliczenia międzyokresowe przychodów 6. Ograniczenia w zaciąganiu zobowiązań na przełomie roku wynikające z ustawy o finansach publicznych i przepisów wykonawczych do tej ustawy Rozdział II. Niewygasające wydatki w jednostkach budżetu państwa i jednostkach samorządu terytorialnego 1. Zasady ogólne ustalania wydatków niewygasających w jednostkach budżetu państwa i jednostkach samorządu terytorialnego 2. Zasady ustalania wydatków niewygasających w zakresie budżetu państwa 3. Zasady ustalania wydatków niewygasających w jednostkach samorządu terytorialnego 4. Środki pomocowe jako wydatki niewygasające 5. Schematy księgowań z wyjaśnieniami 6. Powiązania ze sprawozdawczością Rozdział III. Wydzielony rachunek dochodów samorządowych jednostek oświatowych (Lucyna Hanus, Mieczysława Cellary) 1. Wstęp 2. Zasady ewidencji 2.1. Podstawy prawne prowadzenia rachunkowości w jednostkach oświatowych 2.2. Funkcjonowanie konta 132 2.3. Przeksięgowanie nadwyżki z konta 132 na konto 820 2.4. Sposoby dokonywania zwrotu nadwyżek z wydzielonego rachunku dochodów 3. Schematy księgowań z wyjaśnieniami 4. Sposób udokumentowania/forma urządzenia księgowego 5. Powiązania ze sprawozdaniami budżetowymi i finansowymi 5.1. Zasady konstrukcji sprawozdania Rb-34S z wykonania dochodów i wydatków na wydzielonym rachunku 5.2. Ujmowanie sald konta 225 oraz 820 w sprawozdaniu finansowym Rozdział IV. Zaangażowanie wydatków w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych 1. Podstawy prawne zaangażowania wydatków 2. Zagadnienia ogólne 3. Zasady ewidencji zaangażowania w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych 3.1. Zasady ogólne 3.2. Przykład ewidencji zaangażowania wydatków budżetowych na kontach 998 "Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego" i 999 "Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat" w 2016 i 2017 r. 3.3. Przykłady ujęcia zaangażowania w jednostce budżetowej w ewidencji finansowo-księgowej 3.3.1. Zakup mebli
3.3.2. Zakup energii elektrycznej 3.3.3. Zakup usług telekomunikacyjnych 3.3.4. Zakup usług szkoleniowych 3.3.5. Umowa wieloletnia dotycząca świadczenia usług dozoru 4. Sposób udokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego 5. Powiązania ze sprawozdaniami budżetowymi Rozdział V. Dodatkowe wynagrodzenie roczne (Monika Kaczurak-Kozak) 1. Wprowadzenie 2. Nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego 3. Wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego i jego wypłata 4. Zasady ewidencji księgowej dodatkowego wynagrodzenia rocznego 5. Ewidencja księgowa dodatkowego wynagrodzenia rocznego 6. Sposób naliczenia i zaksięgowania dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracownika - przykład 7. Sposób udokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego 8. Powiązania ze sprawozdawczością finansową i budżetową Rozdział VI. Kompensaty (Łukasz Sadkowski, Mieczysława Cellary) 1. Uwagi wprowadzające 2. Kompensaty w świetle Kodeksu cywilnego 2.1. Potrącenie ustawowe 2.2. Potrącenia umowne 3. Kompensaty zobowiązań podatkowych 4. Kompensaty należności publicznoprawnych w świetle regulacji ustawy o finansach publicznych 5. Ewidencja kompensat Rozdział VII. Refundacja wydatków w jednostkach budżetowych (Izabela Świderek) 1. Podstawy prawne refundacji wydatków w jednostkach budżetowych 2. Schematy księgowań z wyjaśnieniami 2.1. Sposób ujęcia w ewidencji księgowej 3. Sposób udokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego 4. Powiązania ze sprawozdawczością budżetową i finansową 4.1. Powiązania ze sprawozdawczością budżetową 4.2. Powiązania ze sprawozdaniami finansowymi Rozdział VIII. Dotacje udzielane ze środków publicznych (Łukasz Sadkowski, Mieczysława Cellary (część księgowa)) 1. Definicja dotacji oraz zasady i terminy ich rozliczania 1.1. Informacje wstępne 1.2. Zwrot dotacji udzielonej z budżetu państwa 1.3. Zwrot dotacji z budżetu JST 2. Niewykorzystanie dotacji jako przesłanka do jej zwrotu 2.1. Niewykorzystanie dotacji z budżetu państwa 2.2. Niewykorzystanie dotacji z budżetu JST 2.3. Środki zrefundowane na realizację zadania dotacyjnego a terminy rozliczenia dotacji 3. Zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem 4. Zwrot dotacji pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości 5. Tryb i przesłanki wydania decyzji w przedmiocie zwrotu dotacji 6. Ewidencja dotacji udzielanych ze środków publicznych 6.1. Prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji 6.2. Zasady ogólne ewidencji dotacji udzielanych ze środków publicznych przez jednostki przekazujące dotacje 6.3. Schematy księgowe z wyjaśnieniami 6.3.1. Ewidencja dotacji otrzymywanych przez JST 6.3.2. Ewidencja dotacji udzielanych przez JST 6.3.3. Ewidencja dotacji udzielanych z funduszy celowych 6.3.4. Ewidencja dotacji otrzymywanych przez samorządowe zakłady budżetowe 7. Sposób udokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego
8. Powiązanie ze sprawozdaniami finansowymi, budżetowymi i klasyfikacją budżetową Rozdział IX. Subwencje (Izabela Świderek) 1. Uwagi ogólne 2. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin 3. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów 4. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw 5. Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin 6. Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów 7. Część oświatowa subwencji ogólnej 8. Ewidencja subwencji ogólnej w dochodach jednostki samorządu terytorialnego Rozdział X. Różnice kursowe (Bogdan Gajos) 1. Zagadnienia ogólne 2. Podstawy prawne w problematyce różnic kursowych 2.1. Ustawa o rachunkowości 2.2. Ustawa o finansach publicznych 2.3. Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości 2.4. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych 2.5. Ustawa o podatku od towarów i usług 2.6. Ustawa - Prawo dewizowe oraz Kodeks cywilny po zmianach 2.7. Wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszy Spójności, a także w zakresie kwalifikowalności wydatków poszczególnych programów operacyjnych 3. Zasady stosowania kursów walut 3.1. Dodatkowe uwagi, komentarze i wskazówki do stosowania kursów walut do wyceny 4. Schematy księgowań z wyjaśnieniami (wybrane przykłady) 4.1. Różnice kursowe przy wpływie z tytułu zapłaty należności wyrażonych w walutach obcych 4.2. Różnice kursowe przy płatnościach zobowiązań walutowych 4.3. Rozliczenia faktur wystawionych w euro przez podmioty polskie (rezydentów) 4.4. Rozliczenie kosztów zagranicznych podróży służbowych 4.5. Kompensata (potrącenie) sald należności i zobowiązań wyrażonych w walucie obcej 4.6. Odpisywanie (przedawnienie, umorzenie) sald wyrażonych w walucie obcej 4.7. Wycena sald walutowych na dzień przekazania środków trwałych do używania 4.8. Wycena sald walutowych na koniec roku 5. Sposób dokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego 6. Powiązania ze sprawozdaniami finansowymi i budżetowymi Rozdział XI. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących za 2016 r. 1. Ogólne zasady dokonywania odpisów aktualizujących 2. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących rzeczowych składników majątku obrotowego 3. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących należności 4. Zasady ewidencji odpisów aktualizujących należności 5. Wykazywanie odpisów aktualizujących należności w sprawozdawczości finansowej Rozdział XII. Odsetki (Łukasz Sadkowski, Sebastian Bach (część księgowa)) 1. Uwagi wprowadzające 2. Rodzaje odsetek występujących w obrocie prawnym 2.1. Odsetki ustawowe (kapitałowe) po nowelizacji z 1.1.2016 r. - ich ujęcie, zasady naliczania i funkcje w obrocie 2.2. Odsetki ustawowe za opóźnienie po nowelizacji z 1.1.2016 r. - ich ujęcie, zasady naliczania i funkcje w obrocie 2.3. Odsetki występujące w transakcjach handlowych - ich ujęcie, zasady
naliczania i funkcje w obrocie 2.4. Odsetki podatkowe (za zwłokę) - ich ujęcie, zasady naliczania i funkcje w obrocie, w tym stawka odsetek podwyższona i obniżona 3. Opłata prolongacyjna jako instrument zastępujący odsetki podatkowe w okresie prolongaty spłaty lub rozłożenia na raty 4. Zaliczanie wpłat na poczet długów cywilnoprawnych oraz publicznoprawnych 4.1. Uwagi wprowadzające 4.2. Zaliczanie wpłat na poczet długów publicznoprawnych 4.3. Zaliczanie wpłat na poczet długów cywilnoprawnych 5. Przedawnienie odsetek - tryb i skutki dla wierzyciela i dłużnika (zobowiązanego) 5.1. Odsetki za zwłokę 5.2. Odsetki ustawowe, odsetki ustawowe za opóźnienie oraz odsetki ustawowe w transakcjach handlowych 6. Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne a możliwość naliczania odsetek oraz odsetki dochodzone od osób trzecich 6.1. Uwagi wprowadzające 6.2. Odsetki w postępowaniu upadłościowym/likwidacyjnym 6.3. Odsetki w ramach postępowań restrukturyzacyjnych 6.4. Odsetki dochodzone od osób trzecich 7. Ewidencja odsetek za zwłokę w zapłacie - podstawy prawne 8. Odsetki za zwłokę w zapłacie należne jednostkom sektora finansów publicznych 9. Odsetki za zwłokę w zapłacie jako koszty finansowe 10. Odpisy aktualizujące należności z tytułu odsetek za zwłokę 11. Moment ujęcia odsetek za zwłokę w urządzeniach księgowych 12. Klasyfikacja budżetowa odsetek za zwłokę 13. Schematy księgowań z wyjaśnieniami Rozdział XIII. Rozliczenia z urzędami skarbowymi (Maciej Woźniak) 1. Ustalenie okresu przyjętego do rozliczeń międzyokresowych 2. Wykonanie dochodów z tytułu udziałów w podatkach dochodowych na przełomie roku 2.1. Zasada kasowego wykonania budżetu 2.2. Odstępstwa od zasady kasowego wykonania budżetu 2.3. Rozliczenia międzyokresowe dochodów w sprawozdawczości budżetowej 3. Ewidencja udziałów w podatkach stanowiących dochód JST 3.1. Określenie kategorii dochodu w zakresie udziałów w podatkach 3.2. Relacje między ewidencją budżetu i ewidencją urzędu 3.3. Dochody wykonane i dochody otrzymane - rozliczenie na przełomie lat 4. Księgowanie zaległości netto i nadpłat oraz ujemnych dochodów wykazanych w informacjach Ministerstwa Finansów 4.1. Charakter różnic między ewidencją budżetu i urzędu oraz ich znaczenie dla ewidencji udziałów w podatkach 4.2. Zasady rozliczania nadpłat w zakresie dochodów przekazywanych JST 4.3. Potrącenie nadpłaty z dochodów wykonanych 4.4. Zgodność danych sprawozdawczych w zakresie dochodów z danymi ujawnionymi w informacjach udostępnianych przez Ministerstwo Finansów 5. Przykłady i schematy księgowań udziałów w podatkach i innych podatków realizowanych przez urzędy skarbowe na rzecz JST 5.1. Schemat księgowań dla budżetu JST 5.2. Schemat księgowań dla urzędu JST 5.3. Przykłady ewidencji udziałów w podatkach i innych podatków realizowanych przez urzędy skarbowe 5.3.1. Udział w podatku dochodowym od osób fizycznych - zaległość netto 5.3.2. Rozliczenie udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych 5.3.3. Rozliczenie nienależnie pobranego przez urząd skarbowy podatku od spadków i darowizn Rozdział XIV. Odpowiedzi na pytania 1. Koszty i przychody
1.1. Księgowanie faktur z przełomu roku budżetowego 1.2. Faktury na przełomie roku budżetowego 1.3. Faktura prognoza za gaz 1.4. Ewidencja dostaw niefakturowanych za media na koniec roku 1.5. Ewidencja dostaw niefakturowanych za przełomie roku 1.6. Koszty zastępstwa procesowego a przychody przyszłych okresów (Elżbieta Gaździk) 1.7. Rachunek kontrahenta zagranicznego - data wystawienia faktury różni się od daty wykonania usługi 1.8. Koszty na przełomie roku w księgach rachunkowych jednostki budżetowej 1.9. Księgowania na przełomie lat - zwrot wydatków za przekroczenie limitów telefonów 2. Dotacje 2.1. Ewidencja rozliczenia dotacji 2.2. Księgowanie zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz z odsetkami 2.3. Zwrot nadmiernie pobranej dotacji 2.4. Ewidencja zwrotu dotacji udzielonej na rzecz przedszkola niepublicznego 3. Dochód na przełomie roku i refundacje wydatków budżetowych 3.1. Zwrot wydatków poniesionych w poprzednim roku obrotowym w jednostce budżetowej 3.2. Ewidencja faktury korygującej za szkolenie - zwrot nadpłaty w następnym roku obrotowym 3.3. Dochód z tytułu renty planistycznej, opłaty prolongacyjnej i odsetek od renty planistycznej (Wojciech Lachiewicz) 3.4. Przypisy należności z tytułu rachunków wystawianych na przełomie lat budżetowych (Mieczysława Cellary ) 3.5. Ewidencja faktur zakupu, korekty oraz kompensaty w jednostkach budżetowych 3.6. Moment (data) ujęcia w ewidencji księgowej wpłaty alimentów i odsetek (Piotr Walczak) 3.7. Ewidencja wpłat mieszkańców wnoszonych na raty (Piotr Walczak) 4. Pozostałe 4.1. Zaksięgowanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego na koniec roku 4.2. Ujęcie rachunkowe opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej (Urszula Winkowska-Zakrzewska) 4.3. Ewidencja zwrotu kwoty pozostającej na rachunku dochodów własnych z poprzedniego roku budżetowego 4.4. Działalność szkoleniowa prowadzona w ramach rachunku wydzielonego ISBN: 978-83-255-9215-8