PODSTAWOWE INFORMACJE RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE Ręczne prace transportowe- to każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie, Praca dorywcza- to ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów nie częściej niż 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania tych prac nie przekracza 4 godzin na dobę, Sprzęt pomocniczy- to środki mające na celu ograniczenie zagrożeń i uciążliwości związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów oraz ułatwienie wykonywania tych czynności; do środków tych zalicza się w szczególności: pasy, liny, łańcuchy, zawiesia, dźwignie, chwytaki, rolki, kleszcze, uchwyty, nosze, kosze, legary, ręczne wciągniki i wciągarki, krążki i wielokrążki linowe, przestawne pochylnie, taczki i wózki. Pracownicy wykonujący ręczne prace transportowe powinni legitymować się: - orzeczeniem lekarza medycyny pracy potwierdzającym brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania ręcznych prac transportowych - aktualnymi szkoleniami bhp (wstępne ogólne, stanowiskowe, okresowe) Przed dopuszczeniem pracownika do ręcznych prac transportowych pracodawca jest obowiązany: 1) przeszkolić pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym w szczególności w zakresie prawidłowych sposobów wykonywania ręcznych prac transportowych, 2) zapewnić pracownikom informacje dotyczące przemieszczanego przedmiotu, w szczególności: jego masy i położenia jego środka ciężkości, zwłaszcza w przypadku, gdy masa jest nierównomiernie rozłożona, 3) informować pracowników o wszystkich aspektach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiach ergonomii, w tym o wynikach oceny ryzyka zawodowego oraz o środkach bezpieczeństwa zapobiegających urazom, a zwłaszcza urazom kręgosłupa. str. 1
Organizacja ręcznych prace transportowych Należy zapewnić uwzględnienie wymagań ergonomii, a w szczególności: 1) przemieszczane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała, 2) sposoby ręcznego przemieszczania przedmiotów powinny eliminować ryzyko urazów, a w szczególności urazów kręgosłupa. Sposoby te powinny w szczególności wykluczać przemieszczanie przedmiotów, jeżeli: a) czynności te mogą być wykonywane tylko za pomocą skrętu tułowia, b) istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego przedmiotu, c) ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji, d) pochylenie tułowia pracownika przekracza 45. 3) przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika. Ponadto należy zapewnić: - Wystarczającą przestrzeń, zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej, umożliwiającą zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy. - Równą, stabilną i nieśliską powierzchnię, po której odbywa się transport ręczny - Zabezpieczenie w sposób zapobiegający powstawaniu urazów ostrych, wystających elementów przedmiotów przemieszczanych - Wstrzymanie prac do czasu zastosowania odpowiednich działań eliminujących te zagrożenia w przypadku stwierdzenia, że sposób wykonywania pracy jest nieprawidłowy i stwarza zagrożenia Niedopuszczalne jest: - Ręczne przemieszczanie przedmiotów przez pomieszczenia, schody, korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów, jeżeli stwarza to zagrożenia wypadkowe. - zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg dla mężczyzn i 200 kg dla kobiet str. 2
- przekraczanie dopuszczalnych mas przenoszonych przedmiotów Dopuszczalne normy ręcznych prac transportowych dla jednego pracownika Max masa przedmiotów/1 pracownika Mężczyźni Kobiety podnoszonych, przenoszonych Praca stała 30 kg Praca stała 12 kg Praca dorywcza 50 kg Praca dorywcza 20 kg podnoszonych wysokość powyżej obręczy Praca stała 21 kg Praca stała 8 kg barkowej Praca dorywcza 35 kg Praca dorywcza 14 kg przenoszonych na odległość przekraczającą 25 m 30 kg 12 kg przenoszonych pod górę po nierównej 30 kg 12 kg powierzchni, pochylniach lub schodach, których max kąt nachylenia nie przekracza 30 0, a wysokość przekracza 4 m niezależnie od odległości przenoszonych pod górę po nierównej Praca stała 20 kg Praca stała 8 kg powierzchni, pochylniach lub schodach, których Praca dorywcza 30 kg Praca dorywcza 12 kg max kąt nachylenia przekracza 30 0, a wysokość przekracza 4 m niezależnie od odległości Przetaczanych po terenie poziomym o twardej i 200 kg 80 kg gładkiej nawierzchni Wtaczanych na pochylnie 50 kg 20 kg Przenoszenie materiałów ciekłych- gorących, 25 kg 10 kg żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia wraz z naczyniem i uchwytem Przemieszczanie na wózkach 3- i więcej 450 kg 180 kg kołowych po terenie nieprzekraczającym 5%- łącznie z masą wózka Przemieszczanie na wózkach 2- kołowych po 350 kg 140 kg terenie nieprzekraczającym 5%- łącznie z masą wózka Przemieszczanie na wózku jednokołowym (taczce) po terenie nieprzekraczającym 5%- łącznie z masą wózka 100 kg 40 kg str. 3
Zespołowe przenoszenie przedmiotów str. 4
Dopuszczalne normy ręcznych prac transportowych przy zespołowych pracach transportowych Mężczyźni Kobiety Przenoszenie przedmiotów, których Praca stała 25 kg Praca stała długość przekracza 4 m oraz masa przekracza 30 kg dla mężczyzn i 20 kg dla kobiet - masa przypadająca na 1 pracownika Praca dorywcza 42 kg Praca dorywcza przemieszczanie przedmiotów na odległość niedopuszczalne niedopuszczalne przekraczającą 25 m Max masa zespołowo przemieszczanych 500 kg 200 kg przedmiotów 10 kg 17 kg Transport ręczny wykonywany przez kobiety w ciąży Max masa przedmiotów Kobiety w ciąży Ręcznie podnoszonych, przenoszonych 3 kg Ręczne przenoszenie pod górę Praca stała - niedozwolona Praca dorywcza 1 kg przenoszonych pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach, Praca stała - schodach, których max kąt nachylenia przekracza 30 0, a wysokość 4 m Praca dorywcza 1 kg Zabronione jest : Dla kobiet w ciąży - Przewożenie ładunków na wózku jednokołowym i wózku wielokołowym poruszanym ręcznie - ręczne przetaczanie i wtaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych - udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów - Ręczne przenoszenie materiałów ciekłych- gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia Transport ręczny wykonywany przez kobiety karmiące dziecko piersią Max masa przedmiotów Kobiety karmiące dziecko piersią Ręcznie podnoszonych, przenoszonych Praca stała 6 kg Praca dorywcza 10 kg Przenoszenie pod górę Ręcznie przenoszonych na wysokość ponad 4 m lub na 6 kg odległość przekraczającą 25 m Ręczne przenoszonych pod górę po nierównej 6 kg powierzchni, pochylniach,schodach, których max kąt nachylenia nie przekracza 30 0, a wysokość 4 m przenoszonych pod górę po nierównej powierzchni, Praca stała 4 kg str. 5
pochylniach, schodach, których max kąt nachylenia przekracza 30 0, a wysokość 4 m Przetaczanych po terenie poziomym o twardej i gładkiej nawierzchni Wtaczanych na pochylnie Przewożenie na wózku 3- i więcej kołowych po terenie nieprzekraczającym 5% Praca dorywcza 6 kg 40 kg 10 kg 90 kg Zabronione jest : Dla kobiet karmiących dziecko piersią - udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów - Ręczne przenoszenie materiałów ciekłych- gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia str. 6