Komentarz tygodniowy 05-12.01.2018 DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Budżet na 2018 r. W minionym tygodniu Sejm przyjął ustawę budżetową na rok 2018. Tegoroczny budżet przewiduje m.in. wzrost dochodów do 355,7 mld zł (wobec 343,8 mld zł przewidywanego przez resort finansów wykonania w 2017 r.), zaś wydatków do 397,2 mld zł (wobec 384,8 mld zł w ubiegłorocznym budżecie). W efekcie deficyt budżetowy ma wynieść 41,5 mld zł, tj. pozostanie na poziomie zbliżonym do oczekiwanego w 2017 r. Zgodnie z harmonogramem, ustawą zajmie się teraz Senat. Budżet na 2018 r. należy ocenić pozytywnie. Założenia makroekonomiczne, na których został oparty nie odbiegają od oczekiwań głównych instytucji finansowych, zaś planowany wzrost dynamiki dochodów budżetowych jest wyraźnie niższy niż przewidywane wykonanie w tym roku (np. dochody z VAT wzrosną o 8,1 % r/r, wobec 21,3 % r/r w 2017 r.). Wśród czynników ryzyka dla realizacji budżetu należy wymienić potencjalnie negatywne skutki dla finansów publicznych zmian w systemie emerytalnym (przywrócenie od października 2017 r. dawnego wieku emerytalnego), jak i skalę rzeczywistego odbicia dynamiki nakładów inwestycyjnych, od której zależeć będzie tempo wzrostu całej gospodarki. Decyzja w sprawie stóp procentowych Rada Polityki Pieniężnej pozostawiła (zgodnie z oczekiwaniami) stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie (główna stopa procentowa wynosi 1,50 %). Stanowisko władz monetarnych zaprezentowane w uzasadnieniu styczniowej decyzji nie wskazuje na to, by stopy procentowe miały się zmienić w najbliższych miesiącach. Co więcej, prezes NBP (Adam Glapiński) wyraził opinię, iż stopy procentowe w Polsce prawdopodobnie pozostaną bez zmian do końca 2018 r., przy czym okres stabilizacji stóp może się nawet wydłużyć ponad ten horyzont czasowy. W uzasadnieniu styczniowej decyzji powtórzono także, iż obecny poziom stóp procentowych sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. Tak wyraźne sygnały ze strony władz monetarnych powinny ograniczyć wątpliwości niektórych uczestników rynku odnośnie poziomu stóp NBP w najbliższych miesiącach. 1
Prognozy gospodarcze dla Polski Bank Światowy Bank Światowy opublikował najnowsze prognozy gospodarcze dla Polski. W porównaniu z oczekiwaniami z października ub. r., przewidywania ekspertów są bardziej optymistyczne. W 2018 r. nasza gospodarka będzie rozwijać się w tempie 4,0 % (wobec 3,6 % oczekiwanych w prognozie sprzed trzech miesięcy), w 2019 r. PKB wzrośnie o 3,5 % (wobec 3,4 % w poprzedniej prognozie), zaś w 2020 r. gospodarka wzrośnie o 3,1 %(poprzednie prognozy nie obejmowały 2020 r.). Styczniowa prognoza w zakresie zmian PKB koresponduje z oczekiwanym rozwojem sytuacji gospodarczej w strefie euro. Eksperci Banku Światowego prognozują, iż tempo wzrostu PKB w strefie w 2018 r. wyniesie 2,1 % (tj. o 0,6 pp. więcej niż w ostatniej prognozie dla tego regionu z czerwca 2017 r.), zaś w 2019 r. PKB wzrośnie o 1,7 % (o 0,2 pp. więcej niż w poprzedniej prognozie). Warto odnotować, iż prognozy Banku Światowego nie odbiegają od oczekiwań krajowych instytucji, w tym od prognoz makroekonomicznych zawartych w budżecie na 2018 r., gdzie przyjęto roczne tempo wzrostu PKB na poziomie 3,8 %. Głównym filarem wzrostu, podobnie jak w roku ubiegłym, pozostanie konsumpcja gospodarstw domowych, którą wspiera bardzo dobra sytuacja na rynku pracy (niski poziom bezrobocia, a także wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw). WYDARZENIA W serwisie UKNF opublikowano opracowanie o sytuacji banków w okresie I-IX 2017 r. (link https://www.knf.gov.pl/aktualnosci?articleid=60672&p_id=18). W części dotyczącej wyników finansowych wskazuje się m.in. na obniżenie wyniku finansowego netto (o 7,5 % r/r), które było konsekwencją zawyżenia bazy statystycznej na skutek rozliczenia w II kwartale 2016 r. sprzedaży udziałów w VISA Europe. W raporcie zwraca się także uwagę na wzrost kosztów działania (o 810 mln zł, tj. 3,4 % r/r), który wynikał głównie ze wzrostu kosztów pracowniczych (o 463 mln zł, tj. 3,9 % r/r) oraz dodatkowego miesiąca naliczania podatku od niektórych instytucji finansowych (w I-IX 2017 r. zapłacono podatek z tego tytułu w wysokości 2,7 mld zł, wobec 2,3 mld zł w I-IX 2016 r.). Autorzy raportu zwracają także uwagę m.in. na wzrost kosztów z tytułu BFG (o 110 mln zł, tj. 6,4 % r/r). W serwisie internetowym NBP opublikowano Informację o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w III kwartale 2017 r. (link http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/rynek_nieruchomosci/index2.html). W porównaniu z II kwartałem 2017 r. średnie ceny transakcyjne na rynku pierwotnym były wyższe w 12 z 16 miast wojewódzkich, zaś na rynku wtórnym ceny były wyższe niż w poprzednim kwartale w 10 z 16 miast wojewódzkich. W ujęciu rocznym wzrost cen był jeszcze bardziej powszechny. Na rynku pierwotnym ceny były niższe niż przed rokiem jedynie w Białymstoku (o 2,9 %), Rzeszowie (o 1,1 %), Kielcach (o 0,7 %) i Olsztynie (o 0,1 %), zaś na rynku wtórnym symboliczny spadek cen odnotowano jedynie w Olsztynie (o 0,3 % r/r). Systematyczny wzrost cen nieruchomości mieszkaniowych w Polsce wspiera zarówno dobra sytuacja na rynku pracy (GUS raportuje w ostatnich latach spadek bezrobocia, któremu towarzyszy wzrost zatrudnienia i przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw), jak i utrzymywanie przez Radę Polityki Pieniężnej od marca 2015 r. stóp procentowych na historycznie najniższym poziomie. 2
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 6-7 lutego 2018 r. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 08 12.01.2018 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,65% -0,37% 1,56% -0,79% 0,50% 3M 1,72% -0,33% 1,71% -0,74% 0,52% 6M 1,81% -0,27% 1,87% -0,64% 0,58% 1Y 1,85% -0,19% 2,16% -0,52% 0,77% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 05.01.2018 12.01.2018 Zmiana USD/PLN 3,4488 3,4366-0,4% EUR/PLN 4,1544 4,1669 0,3% CHF/PLN 3,5298 3,5365 0,2% Złoty, jak i pozostałe waluty w regionie nadal wykorzystują dobrą koniunkturę wobec aktywów postrzeganych jako bardziej ryzykowne (niż dolar). O tym, czy dobre nastroje obserwowane w pierwszej połowie stycznia będą widoczne także w dłuższej perspektywie 2018 r., będą miały oczekiwania uczestników rynku odnośnie determinacji władz monetarnych w USA w dalszym zacieśnianiu polityki pieniężnej. Ewentualne sygnały ze strony przedstawicieli Fed, zwiększające szanse na podwyżki stóp w 2018 r. będą sprzyjać wyhamowaniu obserwowanego w ostatnich tygodniach osłabienia dolara wobec głównych walut, a tym samym będą mieć niekorzystny wpływ na złotego. Ważnym czynnikiem ryzyka dla naszej waluty w 2018 r. pozostanie wpływ ograniczenia od początku roku przez Europejski Bank Centralny programu skupu aktywów. Są to warunki, w których euro może zyskiwać na wartości. 3
RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 05.01 67,62 1319,81 17,22 08.01 67,78 1320,49 17,14 09.01 68,82 1312,58 16,95 10.01 69,20 1316,81 16,94 11.01 69,26 1322,34 16,97 12.01 69,87 1338,34 17,25 W minionym tygodniu (4.01) opublikowano dane amerykańskiej agencji ds. energii (U.S. Energy Information Administration), które wskazały na spadek zapasów ropy w Stanach Zjednoczonych (o 4,9 mln baryłek w ujęciu tygodniowym). W porównaniu ze stanem sprzed roku, zapasy surowca w USA są niższe o 63,6 mln baryłek (13,2 %). Znacząco niższy poziom zapasów surowca sprzyja utrzymywaniu się cen ropy na światowych rynkach wyraźnie powyżej cen sprzed roku (Brent oscyluje wokół 70 dolarów za baryłkę, wobec 56 dolarów za baryłkę przed rokiem). Do wzrostu cen surowców wyrażanych w dolarach (w tym ropy) przyczyniają się także tendencje na rynku walutowym, gdzie amerykańska waluta traci na wartości. Pomimo odnotowania w ostatnich miesiącach wyraźnego wzrostu cen, kontynuacja tendencji wzrostowej w najbliższych tygodniach wydaje się mało prawdopodobna. Oczekiwania te wynikają m.in. z obserwowanego równolegle systematycznego wzrostu wydobycia surowca w USA. Z publikowanych co tydzień przez amerykańską Agencję ds. Energii danych wynika, iż dzienny poziom wydobycia wynosi 9,5 mln baryłek, tj. pozostaje blisko najwyższego poziomu w historii. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 pozostał stabilny (0,0 %). Warto jednak podkreślić, iż na głównych rynkach akcji kontynuowany jest okres bardzo dobrej koniunktury (amerykański Dow Jones zyskał w ujęciu tygodniowym 2,0 %, osiągając na zamknięciu w miniony piątek najwyższy poziom w historii (wykres obok). Wzrosty głównych indeksów mają miejsce pomimo trwającego od grudnia 2015 r. okresu, w którym władze monetarne w USA stopniowo podwyższają stopy procentowe. Tym niemniej, należy mieć na uwadze, iż perspektywa dalszego zacieśniania polityki pieniężnej przez Fed pozostaje istotnym czynnikiem ryzyka dla kontynuacji wzrostów na rynku akcji. 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (15-19.01.2018 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 16 stycznia Polska 17 stycznia Polska 17 stycznia Polska Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii, r/r Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, r/r Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, r/r XII 0,9 % XII 4,5 % XII 6,5 % 19 stycznia Polska Produkcja przemysłowa, r/r XII 9,1 % 19 stycznia Polska Sprzedaż detaliczna (realna), r/r XII 8,8 % 19 stycznia Polska Inflacja producentów (PPI), r/r XII 1,8 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5