z serwisu: AGRO.EKO.ORG.PL Strona 1 z 5 Programy te jako jedyne są obowiązkowe dla wszystkich krajów członkowskich i pełnią kluczową rolę w realizacji planów ochrony przyrody. Mają one za zadanie pomóc we wdrażaniu europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000, której wprowadzenie wymuszają na państwach Wspólnoty Dyrektywa Siedliskowa (92/43/WE) i Dyrektywa Ptasia (79/409/WE) Unii Europejskiej. Jak wygląda budowa programu rolnośrodowiskowego? Szanse polskiej wsi w Unii Europejskiej Co to jest Wspólna Polityka Rolna? Składa się z czterech podprogramów: I - ochrona różnorodności biologicznej obszarów wiejskich II - ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu III - rolnictwo ekologiczne IV - ochrona zasobów genetycznych w rolnictwie Każdy z podprogramów składa się z różnych pakietów działań: niepłatnych - podstawowych płatnych - wykraczających poza zwykłą dobrą praktykę rolniczą pakiety płatne dzielą się na: - obowiązkowe działania systemowe - działania dobrowolne, tzw. działania środowiskowe Gdzie będzie realizowany podprogram? I - na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych (obszary przyrodniczo wrażliwe). Na wyznaczonym terenie zachowanie bioróżnorodności zależeć będzie od kontynuacji tradycyjnych form użytkowania rolniczego. W skład tych obszarów wejdą: obszary chronione wraz z otulinami. Wstępnie oblicza się, że tereny te obejmą ok. 10% powierzchni kraju. II - na terenie całego kraju, z wydzieleniem regionów w każdym z obszarów problemowych. W ramach podprogramu przewiduje się działania zachowujące i przywracające walory przyrodnicze, ochronę genetyczną roślin uprawnych i ras zwierząt gospodarskich, kształtowanie struktury krajobrazu, przeciwdziałanie erozji i obniżaniu retencji wodnej etc. III - na terenie całego kraju bez ograniczeń przestrzennych IV - na terenie całego kraju bez ograniczeń przestrzennych Jak Polska przygotowuje się do wdrożenia WPR? Co słychać w radiu? Audycje w plikach MP3 Co się udało w Polsce i w Unii Europejskiej? Do kogo po radę? Adresy kontaktowe
Strona 2 z 5 Co to jest pakiet podstawowy? (tzw. minimum rolnośrodowiskowe) stanowi szereg działań stosowanych w całym gospodarstwie obejmuje zwykłą praktykę rolniczą ma obejmować swym zakresem stosowanie się do obowiązującego prawa w zakresie ochrony środowiska i ochrony przyrody Jakie są zalecenia minimum rolnośrodowiskowego? właściwe stosowanie nawozów organicznych i mineralnych bezpieczne dla środowiska przechowywanie odchodów zwierząt gospodarskich przestrzeganie zakazów obowiązujących podczas stosowania środków ochrony roślin zakaz wypalania traw zakaz emisji ścieków bytowych i płynnych nawozów organicznych do zbiorników otwartych i wód płynących utrzymanie czystości i porządku w gospodarstwie Co to jest pakiet systemowy? ma na celu wdrożenie zrównoważonego gospodarowania na terenach wiejskich ma integrować produkcję rolniczą z ochroną środowiska objęte nim jest całe gospodarstwo wraz z kierunkiem i poziomem produkcji rolniczej podstawą pakietu jest ograniczenie zanieczyszczeń obszarowych wywoływanych składnikami biogennymi obejmuje działania rolnicze wykraczające poza minimum rolnośrodowiskowe Jakie działania obejmuje pakiet systemowy? opracowanie planu nawozowego na podstawie badania gleb na składniki nawozowe stosowanie insektycydów i herbicydów selektywnych i małotoksycznych zachowanie istniejącej struktury użytków ekologicznych zachowanie tradycyjnych metod gospodarowania, o ile przyczyniają się do ochrony zagrożonych zasobów przyrody zachowanie, bądź utworzenie 1 m miedzy bez stosowania środków chemicznych między polem ornym a terenami zadrzewionymi oraz na granicy ze zbiornikami wodnymi prowadzenie rachunkowości i dokumentacji praktyk agrotechnicznych Co to są pakiety przyrodnicze? mają na celu zachowanie siedlisk przyrodniczo cennych, które znajdują się na terenie gospodarstwa
Strona 3 z 5 ograniczają się do obszaru występowania siedlisk priorytetowych mają utrzymać siedliska o wysokich walorach przyrodniczych ukształtowanych w wyniku działalności rolniczej oraz nie użytkowanych rolniczo, które tworzą ostoje zagrożonych gatunków zasiedlających obszary rolnicze mają za zadanie kontynuować praktyki rolnicze, które warunkują zachowanie różnorodności biologicznej Jakie działania obejmuje pakiet przyrodniczy? zakaz odłogowania, bądź zbytniej ekstensyfikacji zakaz, bądź ograniczenie stosowania praktyk, takich jak przeorywanie, wałowanie, budowa nowych systemów melioracyjnych, stosowanie nawozów sztucznych, wapnowanie selektywna kontrola chwastów obsada zwierząt do 1,0 SD na ha unikanie nadmiernego i niedostatecznego wypasu terminy koszenia i wypasów dostosowane do wymogu chronionych gatunków roślin i zwierząt powstrzymanie inwazji roślinności wysokiej na siedliskach łąkowych Co to jest pakiet środowiskowy? obejmuje listę działań przyczyniających się do poprawy struktury krajobrazu pozbawionej użytków środowiskowych (oczka wodne, zadrzewienia, miedze) ma zachować wartości kulturowe obszarów wiejskich (tradycyjna struktura użytków rolnych) obejmuje działania takie jak: renaturalizacja przekształconych łąk uprawnych, ochrona gleb i wód, tworzenie terenów otwartych, tworzenie stref buforowych, zachowanie tradycyjnych sadów Co stanowi cel pakietu? wprowadzenie ograniczeń w odniesieniu do zasad stosowania środków produkcji mając na celu maksymalne wykorzystanie naturalnego potencjału produkcyjnego agrocenoz rozwój rolnictwa przyjaznego dla środowiska z wykorzystaniem lokalnych odmian i ras w celu ochrony zasobów genetycznych w rolnictwie rozwój rolnictwa ekologicznego lub integrowanych metod gospodarowania ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska wynikających z procesu produkcyjnego kontynuacja ekstensywnych metod produkcji, zwłaszcza ekstensywnego chowu zwierząt z utrzymaniem wypasów na użytkach zielonych
Strona 4 z 5 aktywna ochrona siedlisk i gatunków chronionych związanych z obszarami rolnymi upowszechnianie długofalowego planowania działań na rzecz ochrony środowiska i różnorodności biologicznej w gospodarstwach rolnych dbałość o walory przyrodnicze, estetyczne i kulturowe w obrębie gospodarstwa Jakie zasady obowiązują przyszłych uczestników programu? zasada dobrowolności zasada określenia poziomu referencyjnego (spełnienie tzw. poziomu odniesienia) zasada całościowego podejścia (jeżeli program dotyczy tylko części gospodarstwa to należy stosować podstawowe dobre praktyki rolnicze w całym gospodarstwie) zasada korzystania z wiedzy i usług doradczych (stworzenie przy udziale ekspertów planów rolnośrodowiskowych dla gospodarstwa) Kto może uczestniczyć w programie? rolnicy (osoby fizyczne i prawne, np. spółdzielnie lub zrzeszenia prywatnych właścicieli gruntów rolnych wieloletni dzierżawcy gruntów rolnych (właściciel musi wyrazić zgodę na piśmie) gospodarstwa posiadające co najmniej 3 ha (w przypadku gospodarstw ekologicznych 1 ha) rolnicy utrzymujący się wyłącznie z pracy na roli, jak i rolnicy czerpiący dodatkowe dochody z innego stosunku pracy możliwe jest także składanie wniosków grupowych ze względu na duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych (minimum 5 rolników) Za jakie działania można uzyskać dopłatę i w jaki sposób obliczane są płatności? uczestnicy programów uzyskują dopłatę przeliczaną na powierzchnię hektarów użytków rolnych lub na metry gdy dopłata dotyczy struktur liniowych np. zadrzewień płatności mogą uwzględniać utracony dochód netto w wyniku przestawienia gospodarki na ekstensywne metody produkcji rolniczej dopłaty obowiązują także za dodatkowo poniesione koszty nie wynikające z normalnej produkcji rolniczej za przywrócenie rolnictwa na gruntach odłogowanych ze względów ekonomicznych za przywracanie zanikających tradycyjnych praktyk rolniczych
Strona 5 z 5 nie stosuje się podwójnego finansowania za te same czynności w odniesieniu do tej samej powierzchni uwzględniane przy tytułach płatności mają być te działania, które wykraczają poza podstawowe dobre praktyki rolnicze Jak finansowany jest program? koszty wdrażania programów są współfianansowane przez budżet Funduszu EAGGF wg zasady, że na obszarach zaliczonych do celu 1 (obszar celu 1 charakteryzuje się tym, że wartość ich produktu krajowego brutto jest niższa od 75% wartości tego wskaźnika dla krajów członkowskich) udział środków unijnych wynosi 75%, a na obszarach zaliczonych do celu 2 i 3-50%. Polska ze względu na niski dochód narodowy brutto objęta będzie celem 1, w jednakże budżet państwa będzie musiał partycypować kosztach wdrażania programu. Rozporządzenie Rady 1257/1999 określa górny limit i zasady obliczania dopłat. Maksymalne kwoty płatności w przeliczeniu na 1 ha: - dla jednorocznych upraw wynoszą 600 EUR (2400 PLN) - dla wyspecjalizowanych wieloletnich upraw wynoszą 900 EUR (3 600 PLN) - dla innych upraw - 450 EUR (1000 PLN) w uzasadnionych przypadkach można podnieść wysokość płatności o kwotę, która maksymalnie może stanowić 20% sumy wyliczonych utraconych dochodów i poniesionych kosztów postawą wypłacenia płatności jest pozytywny wynik kontroli gospodarstwa oraz terminowo złożony wniosek o płatność w odpowiednim oddziale agencji płatniczej Do kogo po pomoc? agencji płatniczej pracującej na rzecz ministerstwa rolnictwa, ich służb kontrolnych i monitorujących efekty środowiskowe wdrażania programów służb doradczych państwowych i prywatnych organizacji niezależnych o profilu przyrodniczym wspomagających służby doradcze