PROGRAM ROZWOJU S U B RATOWNICTWA MORSKIEGO W LATACH 2007-2009 Warszawa grudzie 2006 r.
Wst p Konieczno Polsk : utrzymywania s u b ratownictwa morskiego wynika z ratyfikacji przez Mi dzynarodowej konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim, sporz dzonej w Hamburgu dnia 27 kwietnia 1979 r. (Dz.U. z 1988 r. Nr 27, poz. 184), zwanej Konwencj SAR, Konwencji o ochronie rodowiska morskiego obszaru Morza Ba tyckiego, sporz dzonej w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r. (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346), zwanej Konwencj Helsi sk 1992. Postanowienia powo anych konwencji nakazuj bowiem pa stwom, stronom konwencji utrzymywanie si i rodków niezb dnych do poszukiwania i ratowania ludzi znajduj cych si w niebezpiecze stwie na morzu u ich wybrze y, a tak e do zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu. W zwi zku z powy szym, dla zapewnienia dzia a maj cych na celu poszukiwanie i ratowanie ycia na morzu zgodnie z postanowieniami powo anej wy ej Konwencji SAR - na mocy: ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o bezpiecze stwie morskim (Dz. U. z 2006 r. Nr 99, poz. 693) powo ano pa stwow jednostk bud etow pod nazw Morska S u ba Poszukiwania i Ratownictwa (S u ba SAR). Jednocze nie zgodnie z art. 42 ust.4 cyt. ustawy, S u ba SAR wykonuje tak e zadania zwi zane ze zwalczaniem zagro e i zanieczyszcze na morzu, okre lone przepisami odr bnych ustaw, w zwi zku z czym: ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 2006 r. Nr 99, poz. 692) przepisem art. 23a powierzy a Morskiej S u bie Poszukiwania i Ratownictwa wykonywanie zada w zakresie zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu. Powy sze ustawy, a tak e wydane na ich podstawie rozporz dzenia wykonawcze 1/ stanowi c, i koszty funkcjonowania Morskiej S u by Poszukiwania i Ratownictwa pokrywane s z bud etu pa stwa - nak adaj na S u b SAR obowi zek m.in. w zakresie: 1) utrzymywania si i rodków w pe nej i ci g ej gotowo ci do akcji poszukiwawczych i ratowniczych oraz do likwidacji skutków zagro e i zanieczyszcze na morzu, 1 / - rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2001 r. w sprawie szczegó owej organizacji Morskiej S u by Poszukiwania i Ratownictwa (Dz.U. Nr 157, poz. 1845 i z 2005 r. Nr 165, poz. 1376) oraz - rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie organizacji i sposobu zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu (Dz.U. Nr 239, poz. 2026).
2) planowania rozwoju i doskonalenia S u by SAR oraz realizowania inwestycji wynikaj cych z tych planów. Dla realizacji powierzonych zada w zakresie: - poszukiwania i ratowania ycia na morzu w sk ad S u by SAR wchodzi: Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne w Gdyni, Pomocnicze Centrum Koordynacyjne w winouj ciu, morskie statki ratownicze pe ni ce sta e pogotowie oraz brzegowe stacje ratownicze; - zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu w sk ad S u by SAR wchodz : Centrum Operacyjne Zwalczania Zanieczyszcze rodowiska Morskiego, specjalne statki morskie do zwalczania zanieczyszcze i l dowe bazy sprz towo-magazynowe, w zwi zku z czym przed o ony Program rozwoju s u b ratownictwa morskiego w latach 2007-2009 jest realizacj ci cych na S u bie SAR zada. Posiadany potencja techniczny i potrzeby warunkuj ce realizacj zada ci cych na Morskiej S u bie Poszukiwania i Ratownictwa. I. Dla realizacji zada poszukiwania i ratowania ycia na morzu, S u ba SAR dysponuje: 7 nowoczesnymi statkami ratowniczymi typu SAR-1500 o szybko ci 30 w z ów i mo liwo ci przyj cia na pok ad do 70 rozbitków, 1 statkiem ratowniczym typu R-27 o szybko ci 13 w z ów i mo liwo ci przyj cia na pok ad do 150 rozbitków, 3 statkami ratowniczymi typu R-17 o szybko ci 9 w z ów i mo liwo ci przyj cia na pok ad do 50 rozbitków, 8 brzegowymi stacjami ratowniczymi (Sztutowo, wibno, W adys awowo, eba, Ustka, Dar owo, Ko obrzeg, Dziwnów) wyposa onymi w samochody terenowe i szybkie odzie ratownicze. Uwzgl dniaj c fakt, e statki ratownicze typów R-27, R-17 to jednostki zbudowane w latach 1970 1975, mocno wyeksploatowane, o niewielkiej szybko ci, co dyskwalifikuje je pod wzgl dem operacyjnym - zachodzi zasadna i pilna konieczno zast pienia ich jednostkami nowej generacji tj. wprowadzenia do eksploatacji statków ratowniczych I kategorii tzw. kr owników ratowniczych. Dla optymalnej realizacji zada wynikaj cych z Konwencji SAR, do 2009 roku koniecznym staje si : 1) budowa 2 statków ratowniczych I kategorii - zdolnych do operowania w ka dych warunkach pogodowych na akwenie Po udniowego Ba tyku. Statki te o d ugo ci w granicach 30 35 m powinny posiada autonomiczno p ywania 5-7 dni (dla porównania - autonomiczno statków typu SAR-1500 6 godzin), szybko w granicach 25 w z ów i zabiera na pok ad ok. 100 rozbitków. czny koszt budowy 2 statków
ratowniczych I kategorii wyniesie 70 130 tys. PLN. W 2005 r. wydatkowano kwot 545 tys. PLN na opracowanie projektu koncepcyjnego i kontraktowego, a w 2006 r. kosztem 12 850 tys. PLN opracowano projekt techniczny i wszcz to post powanie przetargowe dla wy onienia wykonawcy statków, z za o eniem e w roku bie cym rozpocznie si budowa pierwszego statku I kategorii. Poza wymienionymi nak adami poniesionymi w latach 2005-2006, nak ady na budow tych statków w latach 2007-2009 wynios 56 735 tys. PLN (w 2007 r. 8 660 tys. PLN, w 2008 r. 29 398 tys. PLN, w 2009 r. 18 677 tys. PLN). czny koszt budowy 2 statków ratowniczych I kategorii uwzgl dniaj c wydatki poniesione w latach 2005 i 2006 wyniesie zatem 70 130 tys. PLN. Portami bazowania tych statków b d : winouj cie, Ustka lub Dar owo. Wobec rozleg o ci polskiego rejonu poszukiwania i ratownictwa, wej cie do eksploatacji 2 statków ratowniczych I kategorii musi nast pi przed wycofaniem z eksploatacji statków typu R-17 i statku typu R-27, w przeciwnym razie powstanie luka uniemo liwiaj ca prowadzenie akcji ratowniczych i poszukiwawczych w pó nocnej cz ci naszego rejonu; 2) zakup 1 jednostki ratowniczej - do prowadzenia akcji ratowniczych na Zalewie Wi lanym w ka dych warunkach pogodowych. Powinna to by jednostka o szybko ci minimum 30 w z ów i z mo liwo ci przyj cia na pok ad 20 rozbitków. W ostatnich latach notuje si dynamiczny rozwój turystyki wodnej na Zalewie Wi lanym, a tak e wzrasta ilo statków przewo cych pasa erów do Ba tijska i do Kaliningradu - co wymaga posiadania na tym akwenie szybkiej jednostki ratowniczej. Koszt zakupu jednostki 600 tys. PLN; 3) budowa nowej morskiej stacji ratowniczej w Dar owie - realizacja tej inwestycji przewidziana w latach 2006 2007. czny koszt budowy bazy wyniesie 1 700 tys. PLN, a nak ady w roku 2007 wynios 1 064 tys. PLN. Planowane koszty do poniesienia na to zadanie w 2006 roku 636 tys. PLN. 4) budowa nowej morskiej stacji ratowniczej w Ustce - przewidziana jest w 2007 roku, a koszt budowy wyniesie 1 523 tys. PLN. czny koszt przedsi wzi wymienionych w pkt 1-4, przewidzianych na lata 2007 2009, a zwi zanych z zadaniami w zakresie poszukiwania i ratowania ycia na morzu - zamyka si kwot 59 922 tys. PLN. W ramach realizacji Programu w latach 2005 2006 zakupiono cztery specjalistyczne pojazdy ratownicze dla brzegowych stacji ratowniczych za kwot 1. 550 tys PLN ( w tym: w roku 2005 za kwot 830 tys. PLN dla Brzegowych Stacji Ratowniczych we W adys awowie i Sztutowie, a w roku 2006 za kwot 720 tys. PLN dla Brzegowych Stacji Ratowniczych w Ko obrzegu i Dziwnowie). II. Dla realizacji zada dysponuje: zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu, S u ba SAR stacjonuj cym w Gdyni, wielozadaniowym statkiem KAPITAN POINC do zwalczania zagro e i zanieczyszcze olejowych, zdolnym do eglugi bez ogranicze, o zasi gu
p ywania obejmuj cym obszar ca ego Morza Ba tyckiego; dzienna zdolno oczyszczania ok. 1,8 km 2 akwenu, 1 stacjonuj cym w winouj ciu statkiem CZES AW II do zwalczania zanieczyszcze olejowych na akwenach portowych i na redach portów; dzienna zdolno oczyszczania ok. 0,7 km 2 akwenu, zaporami przeciwolejowymi o cznej d ugo ci ponad 3,5 km, 4 przeno nymi zbieraczami du ej wydajno ci, niektórymi urz dzeniami z zakresu zwalczania zanieczyszcze chemicznych. Powy szy potencja techniczny tylko w cz ci spe nia wymagania Komisji Helsi skiej, bowiem jedyny, wielozadaniowy statek KAPITAN POINC mog cy operowa na akwenie ca ego Ba tyku, potrzebuje ok. 24 godzin na dotarcie do zachodnich granic polskiego obszaru morskiego, a zalecenia Komisji Helsi skiej obliguj pa stwa do utrzymywania takiego potencja u, który dotrze najpó niej w ci gu 12 godzin do najodleglejszego punktu strefy odpowiedzialno ci pa stwa nadbrze nego. Ponadto S u ba SAR nie jest przygotowana do zwalczania zanieczyszcze morza substancjami szkodliwymi i niebezpiecznymi, innymi ni ropopochodne (olejowe). Zag szczenie tras eglugowych statków wchodz cych i wychodz cych z Ba tyku przez Kana Kilo ski i Cie niny Du skie, stwarza w rejonie winouj cia coraz wi ksze zagro enie zanieczyszczeniem olejami lub chemikaliami. Jest to przes anka nakazuj ca podj cie budowy w winouj ciu nowej bazy sprz towo-magazynowej. Nowa baza zlokalizowana na zako czeniu mola przy wej ciu do Basenu Pó nocnego powinna spe nia trzy podstawowe funkcje: - miejsce sta ego bazowania specjalistycznych statków zwalczania zanieczyszcze oraz statków ratowniczych wraz z zapleczem magazynowym i socjalnym, - miejsce lokalizacji Pomocniczego Centrum Koordynacyjnego (obecna lokalizacja w dzier awionym pomieszczeniu), - Centrum szkoleniowo-treningowego ratownictwa morskiego. Szacunkowy czny koszt budowy bazy 22 940 tys. PLN, a zako czenie jej budowy przewidziane jest w 2008 roku. W roku bie cym wydatkuje si kwot 1 291 tys. PLN, a w latach 2007-2008 koszt budowy bazy b dzie roz o ony nast puj co: 2007 r. 8 689 tys. PLN, 2008 r. 12 960 tys. PLN. Po czenie wymienionych funkcji w jednym miejscu, stworzy ponadto silny o rodek wykorzystuj cy zlokalizowany w bazie potencja ludzki i sprz towy s u b ratowniczych. Jednocze nie w razie rozlewu, s u by ratownicze posiada yby doskona e wsparcie logistyczne, w rejonie zachodniego wybrze a. Potrzeb posiadania w Polsce o rodka, szkol cego kadry dla potrzeb ratownictwa morskiego potwierdza dotychczasowe do wiadczenie S u by SAR, a tak e przedstawiciele szkolnictwa morskiego. Istniej ce o rodki szkoleniowe nie maj c praktycznych mo liwo ci
wicze w warunkach najbardziej zbli onych do rzeczywistych nie s w stanie przygotowa na odpowiednim poziomie kadr dla s u b ratowniczych. W szczególno ci dotyczy to praktycznych szkole z zakresu dzia a poszukiwawczo ratowniczych, jak i obs ugi zapór i zbieraczy olejowych, testowania nowych rozwi za i urz dze itp. Posiadanie zak adanego o rodka szkoleniowo-treningowego pozwoli nie tylko doskonali umiej tno ci pracowników S u by SAR, ale tak e rozszerzy t dzia alno na inne s u by wspó dzia aj ce z Morsk S u b Poszukiwania i Ratownictwa. Takie potrzeby zg aszaj m.in. Pa stwowa Stra Po arna, czy Stra Graniczna. Posiadanie Centrum szkoleniowo-treningowego ratownictwa morskiego, jest problemem nie tylko Polski, ale tak e wielu innych pa stw morskich w zwi zku z czym zainteresowanie tym projektem wykazuje Mi dzynarodowa Organizacja Morska (IMO). czny koszt przedsi wzi cia przewidzianego na lata 2007 2009, a zwi zanego z zadaniami zwalczania zagro e i zanieczyszcze na morzu - zamyka si kwot 21 649 tys. PLN. -------------------. ----------------- czny koszt realizacji przedstawionego programu rozwoju s u b ratownictwa morskiego w latach 2007 2009 wynosi 81 571 tys. PLN. Sfinansowanie przedsi wzi zawartych w programie, nast pi w trybie przewidzianym w art. 117 ust. 2 ustawy o finansach publicznych tj. w formie ustanowionego przez Rad Ministrów programu wieloletniego. Program ten b dzie realizowany z bud etu pa stwa, bez udzia u pochodz cych z bud etu Unii Europejskiej. rodków Projektowany program Program rozwoju s u b ratownictwa morskiego w latach 2007-2009 jest ustanawiany w celu realizacji Narodowego Planu Rozwoju, którym od 1 stycznia 2007 r. b dzie Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007 2015, przyj ta przez Rad Ministrów w dniu 29 listopada br. Zapisane w Programie zadania maj na celu zarówno popraw bezpiecze stwa, jak i budow efektywnego systemu ratownictwa, co stanowi jedno z za o e ww. Strategii.
HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU ROZWOJU S U B RATOWNICTWA MORSKIEGO W LATACH 2007 2009 Lp. Nazwa zadania Ilo Warto ogó em tys. z. L a t a 2007 2008 2009 1 Budowa statków ratowniczych I kategorii 2 56.735 8.660 29.398 18.677 2 Zakup jednostki ratowniczej na Zalew Wi lany 1 600 600 - - 3 Budowa morskiej stacji ratowniczej w Dar owie 1 1.064 1.064 - - 4 Budowa morskiej stacji ratowniczej w Ustce. 1 1.523 1.523 - - 5 Budowa bazy zwalczania zanieczyszcze w winouj ciu 1 21.649 8.689 12.960-6 cznie x 81.571 */ 20.536 42.358 18.677 */kwota nie obejmuje wydatków poniesionych w latach 2005-2006 na zadania wymienione pod L.p. 1, 3 i 5, których realizacja b dzie kontynuowana w latach obj tych niniejszym Programem.. */kwoty zosta y zaprezentowane uwzgl dniaj c rednioroczny wska nik cen towarów i us ug konsumpcyjnych na 2007 r. 101,9% (Pismo Ministra Finansów znak: BP9-0630(104)/BST/821/06 z dnia 14.11.06).