Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017
ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Rolnictwo to jeden z trzech podstawowych sektorów gospodarki narodowej. Wśród wielu funkcji jakie spełnia, do najważniejszych należy zaspokajanie potrzeb żywnościowych społeczeństwa. Gospodarka rolna dostarcza także surowców dla przemysłu przetwórczego i bierze udział w tworzeniu dochodu narodowego. Rolnictwo w województwie zachodniopomorskim tradycyjnie stanowi jedną z kluczowych dla gospodarki regionu gałęzi. Kondycja zachodniopomorskiego rolnictwa została znacząco wzmocniona w efekcie akcesji Polski do Unii Europejskiej. W latach poprzedzających akcesję Polski do Unii Europejskiej (2001-2003) średnia wartość globalnej produkcji rolniczej, realizowanej przez gospodarstwa rolne posiadające siedzibę w województwie zachodniopomorskim, wynosiła 2.291 mln zł, to już w latach 2009-2016 wynosiła 3.526 mln zł.
Użytkowanie gruntów Powierzchnia gospodarstw rolnych ogółem (z siedzibą użytkownika na terenie województwa zachodniopomorskiego) w 2015 r. wynosiła 889,6 tys. ha. W posiadaniu gospodarstw indywidualnych znajdowało się 678,2 tys. ha, co stanowiło 76,2% ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych w województwie zachodniopomorskim. Powierzchnia gospodarstw rolnych ogółem była mniejsza niż w 2014 r. o 2,3 tys. ha (o 0,3%), natomiast gospodarstw indywidualnych większa o 10,1 tys. ha (o 1,5%). Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach rolnych w województwie zachodniopomorskim wynosiła 837,1 tys. ha, natomiast powierzchnia użytków rolnych w dobrej kulturze 825,6 tys. ha i stanowiła 92,8% ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych ogółem i 98,6% powierzchni użytków rolnych
Zróżnicowanie gospodarstw indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych według województw
Średnia wielkość gospodarstw w Polsce w 2007-2017 Jednostka podziału administracyjnego kraju Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2007 (w hektarach) Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2016 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 15,08 16,46 Województwo kujawsko-pomorskie 14,65 15,77 Województwo lubelskie 7,28 7,73 Województwo lubuskie 19,34 21,18 Województwo łódzkie 7,30 7,72 Województwo małopolskie 3,71 4,04 Województwo mazowieckie 8,36 8,57 Województwo opolskie 16,86 18,51 Województwo podkarpackie 4,38 4,77 Województwo podlaskie 11,87 12,27 Województwo pomorskie 18,30 19,16 Województwo śląskie 6,53 7,70 Województwo świętokrzyskie 5,31 5,67 Województwo warmińsko-mazurskie 22,68 22,79 Województwo wielkopolskie 13,37 13,56 Województwo zachodniopomorskie 29,18 30,35 Kraj 9,91 10,65
Struktura użytkowania gruntów Powierzchnia użytków rolnych w Polsce zmniejszyła się z 20,4 mln ha w 1950 roku, do 16,2 mln ha w 2015 roku. Największa powierzchnia użytków rolnych występuje w województwie: Mazowieckim 2, 04 mln ha, Wielkopolskim 1,7 mln ha Lubelskim 1,6 mln ha powyżej 1 mln ha użytki rolne zajmują powierzchnie także w województwach : Łódzkim 1,1 mln ha, Kujawsko pomorskie 1,1 mln ha, Podlaskim 1,1 mln ha, Warmińsko- Mazurskim, 1,05 mln ha oraz Zachodniopomorskim, 837,1 tys. ha), Najmniejsza powierzchnia użytków rolnych występuje w województwie śląskim 0,4 mln ha. Zmniejszanie się powierzchni użytków rolnych wiąże się głównie ze zmianą ich przeznaczenia i wykorzystywaniem pod inwestycje mieszkaniowe, przemysłowe i komunikacyjne, a także systematycznym zalesianiem gleb słabszych.. Struktura gruntów rolnych w 2015 roku % 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 grunty łąki pastwiska sady orne Na każdego mieszkańca Polski przypada 0,42 ha użytków rolnych przy średniej światowej 0,81 ha
Działalność rolnicza w woj. zachodniopomorskim W 2015 r. powierzchnia zasiewów ogółem wyniosła 640,1 tys. ha i była większa w porównaniu do roku poprzedniego o 49,7 tys. ha (o 8,4%). W gospodarstwach indywidualnych znajdowałos ię prawie trzy czwarte ogólnej powierzchni zasiewów; w skali roku odnotowano wzrost o 51,9 tys. ha (o 12,5%). W strukturze zasiewów dominowały zboża ogółem zajmując 59,6% ogólnej powierzchni zasiewów, a następnie uprawy roślin z grupy przemysłowych i pastewnych, które zajmowały odpowiednio 19,4% i 9,4% ogólnej powierzchni zasiewów
Struktura zasiewów
Główne problemy rolnictwa i obszarów wiejskich Obciążenia gmin problemowymi miejscowościami popegeerowskimi w województwie zachodniopomorskim. Źródło: D. Dziechciarz., Diagnoza środowisk popegeerowskich, Biuletyn Obserwatorium Integracji Społecznej nr 2(8)/13, Szczecin 2013
Obciążenia gmin problemowymi miejscowościami popegeerowskimi w województwie zachodniopomorskim Źródło: D. Dziechciarz., Diagnoza środowisk popegeerowskich, Biuletyn Obserwatorium Integracji Społecznej nr 2(8)/13, Szczecin 2013
Ceny skupu
Ceny skupu żywca wieprzowego i jego relacja do cen żyta
Zmiany cen towarowej produkcji rolniczej Wskaźniki cen towarowej produkcji rolniczej w sposób syntetyczny przedstawiają zmiany cen sprzedawanych produktów rolnych, tj. średnich cen skupu i cen uzyskiwanych przez rolników na targowiskach. W 2016 r., w stosunku do roku poprzedniego odnotowano spadek wskaźnika cen towarowej produkcji rolniczej ogółem o 2,4%, na który wpłynął spadek cen towarowej produkcji roślinnej i zwierzęcej odpowiednio o 5,2% i 0,4%.
Szanse Prognozy sporządzone w FAO i OECD wskazują, że w perspektywie 2025 roku popyt na żywność w skali świata nie będzie zaspokojony, co oznacza korzystne warunki cenowe dla rozwijania polskiego eksportu produktów rolno- spożywczych, podobnie jak to było począwszy od 2003 roku. Rozwój rolnictwa ekologicznego, Dalsza specjalizacja w produkcji rolniczej, Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.