Techniczne środki pracy biurowej Środowisko pracy 1. Środowisko pracy 2. Mikroklimat - temperatura powietrza 3. Wilgotność, wentylacja, jonizacja 4. Hałas 5. Oświetlenie Aby przejść do poszczególnych rozdziałów wystarczy przytrzymać klawisz Crtl i wybrać interesujący nas rozdział. Aby wrócić do spisu treści postępujemy tak samo, tylko wybieramy na końcu rozdziału.
Środowisko pracy Materialne środowisko pracy jest kształtowane przez warunki mikroklimatu: temperaturę, wilgotność, stopień czystości powietrza, oświetlenie, hałas. Sprawdź: 1. Czy zdarza się, że temperatura w pomieszczeniu przekracza warunki komfortu? 2. Czy promieniowanie słoneczne często przeszkadza w pracy? 3. Czy w pomieszczeniu są przeciągi? 4. Czy pracownicy zgłaszają potrzebę stosowania nawilżaczy? 5. Czy w czasie pracy fizycznej pracownicy narzekają na nadmierne gorąco? 6. Czy odczuwa się duże różnice temperatury w pomieszczeniu w zależności od pory roku? 7. Odpowiedź potwierdzająca oznacza, że występujący w tym obszarze problem wymaga pilnego rozwiązania.
Mikroklimat - temperatura powietrza Na jakość środowiska w pomieszczeniu pracy biurowej istotnie wpływają warunki mikroklimatu. Temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy siedzącej powinna wynosić w lecie około 20-24 o C, a w zimie, gdy nosi się cieplejszą odzież i bieliznę, może być niższa i może wynosić ok. 18-22 o C. Dla osób starszych określa się nieco wyższą temperaturę, ze względu na często upośledzoną funkcję krążenia obwodowego. W każdym przypadku, temperatura w pomieszczeniach stałej pracy siedzącej nie może być niższa niż 18 o C, do czego zobowiązuje zapis w rozporządzeniu o ogólnych warunkach bhp. Rysunek 1 Podział temperatur w biurze
Wilgotność, wentylacja, jonizacja Wilgotność powietrza - powinna być taka, aby nie powstawało uczucie suchości (wysychania śluzówek ust i nosa) i suchość skóry, sprzyjającej niepożądanemu gromadzeniu ładunków elektrycznych na jej powierzchni a w następstwie zwiększeniu podatności na stany zapalne i alergie. Jeżeli w pomieszczeniu są stosowane nawilżacze powietrza, to należy pamiętać o częstej ich dezynfekcji, w przeciwnym przypadku mogą stać się inkubatorem i rozpylaczem bakterii z grupy Legionella, mogących powodować choroby układu oddechowego o groźnym przebiegu (zapalenie płuc lub grypopodobne). Dostosowanie mikroklimatu pomieszczenia powinno być oparte w dużym stopniu na subiektywnym odczuciu komfortu termicznego, który zależy nie tylko od temperatury i wilgotności powietrza, ale i od sposobu ubierania się, wieku, czy przemiany materii danej osoby. Wentylacja - od której zależy wymiana powietrza, powinna być naturalna (okna) i grawitacyjna, mechaniczna (ciągi wentylacyjne). Powinna zapewnić wymianę powietrza w ilości nie mniejszej niż 20m3 świeżego powietrza na godzinę na zatrudnionego, a w przypadku kubatury pomieszczenia mniejszej niż 20 m3 na jedną osobę, wymiana powinna wynosić nie mniej niż 30 m3 świeżego powietrza na zatrudnionego. Klimatyzacja - pomieszczeń (utrzymywanie stałej temperatury i wilgotności w pomieszczeniu zamkniętym) w naszej strefie klimatycznej nie jest konieczna, zwłaszcza, że oprócz wysokich kosztów utrzymania, ciągi klimatyzacyjne z zamkniętym obiegiem powietrza mogą być również siedliskiem legionelli. Zdarza się też obserwować fatalne skutki klimatyzacji z centralną regulacją temperatury, nie uwzględniającej różnic w nagrzewaniu się pomieszczeń spowodowanych niejednakowym nasłonecznieniem. Ze względu na konieczność utrzymania dobrej jakości powietrza, należy zwrócić uwagę na możliwe źródła zanieczyszczenia powietrza. W pomieszczeniach biurowych źródłem zanieczyszczania mogą być wykładziny i meble, szczególnie nowe, wydzielające formaldehyd (używany często do impregnacji tkanin i materiałów meblarskich). Podczas pracy kserokopiarek wydziela się ozon, którego nawet niewielkie ilości są łatwo wyczuwalne, co budzi niepokój pracowników. Jak wykazują pomiary, stężenie ozonu przy pracy pojedynczych urządzeń nie przekracza na ogół dopuszczalnych stężeń. Jeżeli jednak są to duże
kserokopiarek i jest ich większej ich ilości, pomieszczenie powinno być oddzielone od stanowisk stałej pracy pracowników i dobrze wentylowane. Palacze powinni mieć wydzielone miejsce do palenia poza pomieszczeniem do pracy(zgodnie z obowiązującymi przepisami). Kurz powinien być usuwany nie tylko z podłogi i mebli, ale także z kaloryferów, ścian itd. Na jakość powietrza wpływa również jonizacja, należy zwrócić uwagę na antystatyczność podłogi i wyposażenia.
Hałas Hałas w pomieszczeniach pracy biurowej emitowany przez kserokopiarki, telefony, faksy, najczęściej nie występuje w natężeniach, które powodowałoby uszkodzenia narządu słuchu, ma charakter przeszkadzający. Dopuszczalne wartości równoważnego poziomu dźwięku w pomieszczeniach dla pracy biurowej, ze względu na jego działanie przeszkadzające w pracy umysłowej, wynoszą 55-65 db, a w pomieszczeniach z maszynami do pisania, dalekopisami, urządzeniami liczącymi 75 db (norma PN-N-01307: 1994 pt.: Hałas. Dopuszczalne wartości hałas w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów ). Przy intensywnej pracy umysłowej, uproszczone kryterium oszacowania poziomu hałasu przeszkadzającego - możliwość swobodnego rozumienia mowy i porozumienia się bez podnoszenia głosu - jest tu niewystarczające. Zasadą powinno być maksymalne unikanie dźwięków niepożądanych, nawet o najniższym poziomie natężenia, gdyż rozpraszają one uwagę, nie pozwalają na skupienie się. Sygnały telefonu powinny być stonowane. Rysunek 2 Skala natężeń dźwięków w decybelach (Db)
Oświetlenie Dobre oświetlenie jest jednym z ważniejszych elementów warunkujących prawidłową pracę wzrokową, Skutkiem złego oświetlenia i zmęczenia wzroku są symptomy ogólnego zmęczenia i bóle głowy.. Generalną zasadą powinno być uzyskanie w pomieszczeniach pracy biurowej oświetlenia w miarę możliwości naturalnego i równomiernego w całym pomieszczeniu o natężeniu 300-500 lx (750 lx - w kreślarniach). Stanowiska wytężonej pracy wzrokowej powinny być oświetlone dodatkowo. Poziom oświetlenia wnętrz został określony w normie PN-EN 12464-1:2003 (U). Wymagania dotyczące oświetlenia stanowisk pracy z monitorami ekranowymi są ujęte bardziej szczegółowo niż przyjęte dla standardowych prac biurowych. Oświetlenie stanowiska komputerowego powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pracownika przez zastosowanie dodatkowego oświetlenia miejscowego. Światło ogólne powinno być rozproszone, o natężeniu 500 lx, na ekranie nie powinno być odblasków i odbić z okien czy innych źródeł światła, tło nie powinno być zbyt kontrastowe w stosunku do monitora. Jeżeli uniknięcie odbić na ekranie jest zbyt trudne ze względu na usytuowanie komputera w pomieszczeniu, można spróbować zastosować antyodblaskową osłonę na monitor. Sprawdź: 1. Czy pracownik uskarża się na złe oświetlenie swego stanowiska pracy? 2. Czy pracownik zgłasza objawy zmęczenia wzroku? 3. Czy źródła światła oraz oprawy oświetleniowe są zanieczyszczone? 4. Czy w oprawach znajdują się nieświecące źródła światła? 5. Czy w pomieszczeniu występują przeszkody w dostępie światła do stanowisk pracy (wysokie ścianki działowe, meble itp.)? 6. Czy oświetlenie wydaje się zbyt jaskrawe lub widoczne są jaskrawe części źródeł światła? 7. Czy zauważalne jest migotanie świecących źródeł światła? 8. Czy przy istniejącym oświetleniu występują trudności z rozróżnianiem barw?