KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 1 STYCZNIA 31 GRUDNIA 2007 Sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w walucie polskiej (PLN) Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. (peł na nazwa emitenta) KOGENERACJA S.A. (skrócona nazwa emitenta) Usługi inne (sektor wg klasyfikacji GPW w Warszawie) 50-220 Wrocław (kod pocztowy) (miejscowość) Łowiecka 24 (ulica) (numer) (071)-32-38-111 (071)-32-93-521 kogeneracja@kogeneracja.com.pl (telefon) (fax) (e-mail) 896-000-00-32 931020068 www.kogeneracja.com.pl (NIP) (REGON) (www)
Spis treści A. WYBRANE DANE FINANSOWE... 4 I. WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE... 4 II. KURSY ZASTOSOWANE DO PRZELICZENIA WYBRANYCH DANYCH FINANSOWYCH... 4 B. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA PODSTAWOWE... 5 I. SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT... 5 II. SKONSOLIDOWANY BILANS... 6 III. SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH... 8 IV. SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM... 10 C. INFORMACJA DODATKOWA DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO... 11 I. PODSTAWOWE DANE O GRUPIE... 11 II. OPIS WAŻNIEJSZYCH STOSOWANYCH ZASAD RACHUNKOWOŚCI... 11 1. Oświadczenie zgodności... 11 2. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego... 15 3. Zasady konsolidacji... 15 4. Waluty obce... 16 5. Rzeczowe aktywa trwałe... 16 6. Wartości niematerialne... 17 7. Grunty w użytkowaniu wieczystym... 18 8. Inwestycje... 18 9. Nieruchomości inwestycyjne... 19 10. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe... 19 11. Zapasy... 19 12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty... 19 13. Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów... 19 14. Kapitał własny... 20 15. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne... 20 16. Świadczenia pracownicze... 21 17. Płatności w akcjach własnych... 22 18. Rezerwy... 22 19. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania... 22 20. Przychody... 23 21. Koszty... 23 22. Podatek dochodowy... 23 23. Raportowanie segmentów działalności... 24 24. Działalność zaniechana oraz aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży... 24 25. Połączenia jednostek wchodzących w skład Grupy... 24 26. Ujęcie i wycena świadectw pochodzenia energii oraz praw do emisji CO 2... 25 III. NOTY OBJAŚNIAJĄCE... 26 1. Sprawozdawczość segmentów działalności... 26 2. Aktywa przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana... 29 3. Nabycie jednostek zależnych... 29 4. Pozostałe przychody operacyjne... 29 5. Pozostałe koszty operacyjne... 30 6. Koszty świadczeń pracowniczych... 30 7. Koszty finansowe netto... 31 8. Podatek dochodowy... 31 9. Należność i zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego... 32 10. Rzeczowe aktywa trwałe... 33 11. Wartości niematerialne... 35 12. Grunty w użytkowaniu wieczystym... 38 13. Aktywa biologiczne... 38 14. Nieruchomości inwestycyjne... 39 15. Inwestycje w jednostkach powiązanych... 40 16. Inwestycje we wspólnych przedsięwzięciach/jednostkach współzależnych... 41 17. Pozostałe inwestycje... 42 2
18. Podatek odroczony... 42 19. Zapasy... 45 20. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe... 45 21. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty... 46 22. Odpisy aktualizujące wartość aktywów... 46 23. Kapitał własny... 47 24. Zysk przypadający na jedną akcję... 48 25. Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych... 49 26. Świadczenia pracownicze... 52 27. Płatności w akcjach własnych... 54 28. Rezerwy... 55 29. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe... 55 30. Instrumenty finansowe... 56 31. Oszacowanie wartości godziwej... 58 32. Zarządzanie ryzykiem finansowym... 58 33. Leasing operacyjny... 65 34. Leasing finansowy... 66 35. Zobowiązania warunkowe... 67 36. Transakcje z podmiotami powiązanymi... 68 37. Podmioty Grupy... 71 38. Szacunki księgowe i założenia... 72 39. Zdarzenia po dniu bilansowym... 73 40. Korekty poprzednich okresów... 73 3
A. Wybrane dane finansowe I. Wybrane skonsolidowane dane finansowe Wybrane dane ze skonsolidowanego rachunku zysków i strat w tys. PLN w tys. EURO I-XII 2007 I-XII 2006 I-XII 2007 I-XII 2006 1. Przychody 778 219 853 960 206 052 219 015 2. Zysk (strata) z działalności operacyjnej 98 024 86 727 25 954 22 243 3. Zysk (strata) przed opodatkowaniem 83 075 54 445 21 996 13 963 4. Zysk (strata) netto 67 834 41 597 17 961 10 668 5. Zysk (strata) netto przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej 66 653 42 536 17 648 10 909 6. Zysk (strata) netto przypisany akcjonariuszom mniejszościowym 1 181 (939) 313 (241) 7. Zysk netto na 1 akcję 4,47 2,85 1,18 0,73 Wybrane dane ze skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych 8. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 9. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 10. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej 179 521 176 070 47 533 45 157 (75 656) (120 898) (20 032) (31 007) (118 702) (89 670) (31 429) (22 998) Wybrane dane ze skonsolidowanego bilansu 31 grudnia 2007 31 grudnia 2006 31 grudnia 2007 31 grudnia 2006 11. Aktywa trwałe 1 091 193 1 086 797 304 632 283 670 12. Aktywa obrotowe 298 049 329 245 83 207 85 938 13. Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia - 4-1 14. Aktywa razem 1 389 242 1 416 046 387 840 369 609 15. Zobowiązania długoterminowe 411 341 432 493 114 836 112 887 16. Zobowiązania krótkoterminowe 196 238 242 326 54 784 63 251 17. Zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do zbycia - 200-52 18. Kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej 763 948 722 843 213 274 188 673 19. Kapitał własny akcjonariuszy mniejszościowych 17 715 18 184 4 946 4 746 20. Kapitał własny razem 781 663 741 027 218 220 193 419 21. Liczba akcji (w tys. szt.) 14 900 14 900 14 900 14 900 22. Wartość księgowa i rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR) 52,46 49,73 14,65 12,98 II. Kursy zastosowane do przeliczenia wybranych danych finansowych pozycje bilansu - kurs z dnia 31.12.2007 r. 3,5820 pozycje rachunku wyników oraz rachunku przepływów pieniężnych-średni kurs w okresie I-XII 2007 r. 3,7768 pozycje bilansu - kurs z dnia 31.12.2006 r. 3,8312 pozycje rachunku wyników oraz rachunku przepływów pieniężnych-średni kurs w okresie I-XII 2006 r. 3,8991 4
B. Skonsolidowane sprawozdania podstawowe I. Skonsolidowany Rachunek Zysków i Strat Za okres kończący się 31 grudnia 2007 r. Nota Za okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. okres bieżący Za okres od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. okres poprzedni I. Przychody 778 219 853 960 II. Koszt własny sprzedaży (664 296) (739 201) III. Zysk brutto na sprzedaży 113 923 114 759 IV. Pozostałe przychody operacyjne 4 47 713 29 251 V. Koszty sprzedaży (11 512) (11 088) VI. Koszty ogólnego zarządu (38 462) (35 902) VII. Pozostałe koszty operacyjne 5 (13 638) (10 293) VIII. Zysk na działalności operacyjnej 98 024 86 727 IX. Przychody finansowe 9 397 6 384 X. Koszty finansowe (24 597) (29 605) XI. Przychody/(Koszty) finansowe netto 7 (15 200) (23 221) (wynik na działalności finansowej) XII. Odpis wartości firmy jednostek podporządkowanych 251 (9 061) XIII. Zysk przed opodatkowaniem 83 075 54 445 XIV. Podatek dochodowy 8 (15 241) (13 142) XV. Udział w zyskach (stratach) netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności - 294 XVI. Zysk netto 67 834 41 597 1. Udział Akcjonariuszy jednostki dominującej w wyniku finansowym 66 653 42 536 2. Udział akcjonariuszy mniejszościowych w wyniku finansowym 1 181 (939) 5
II. Skonsolidowany Bilans Na dzień 31 grudnia 2007 r. Nota 31 grudnia 2007 r. 31 grudnia 2006 r. okres bieżący okres poprzedni AKTYWA I. Aktywa trwałe 1. Rzeczowe aktywa trwałe 10 986 992 1 004 923 2. Wartości niematerialne, w tym: 11 47 569 42 870 - wartość firmy jednostek podporządkowanych 40 162 40 093 3. Grunty w uzytkowaniu wieczystym 12 6 554-4. Nieruchomości inwestycyjne 14 18 642 19 393 5. Należności długoterminowe 7 889 2 045 6. Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współzależnych 15 4 016 2 863 7. Pozostałe inwestycje długoterminowe 17 9 184 7 312 8. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 18 10 347 7 391 Aktywa trwałe razem 1 091 193 1 086 797 II. Aktywa obrotowe 1. Zapasy 19 73 925 72 673 2. Aktywa biologiczne 13 1 349 1 273 3. Inwestycje krótkoterminowe 17 3 122 295 4. Należności z tytułu podatku dochodowego 9 359 3 549 5. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe 20 127 093 144 417 6. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 21 92 201 107 038 Aktywa obrotowe razem 298 049 329 245 III. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży - 4 Aktywa razem 1 389 242 1 416 046 6
Nota 31 grudnia 2007 r. 31 grudnia 2006 r. okres bieżący okres poprzedni PASYWA I. Kapitał własny 23 1. Kapitał zakładowy 252 503 252 503 2. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnych 251 258 251 258 3. Kapitał z aktualizacji wyceny (6) (6) 4. Pozostałe kapitały rezerwowe 29 374 15 909 5. Zyski zatrzymane 230 819 203 179 Kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej 763 948 722 843 Udziały mniejszości 17 715 18 184 Kapitał własny razem 781 663 741 027 II. Zobowiązania I) Zobowiązania długoterminowe 1. Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek i innych instrumentów dłużnych 25 320 839 346 301 2. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 26 27 031 24 740 3. Przychody przyszłych okresów z tytułu dotacji rządowych 36 055 36 428 4. Podatek odroczony 18 27 416 25 024 Zobowiązania długoterminowe razem 411 341 432 493 II) Zobowiązania krótkoterminowe 1. Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych 25 51 360 93 634 2. Inne krótkoterminowe zobowiązania finansowe 63 57 3. Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 9 6 182 5 384 4. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe 29 109 163 124 457 5. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 26 22 065 17 403 6. Rezerwy krótkoterminowe 28 7 405 1 391 Zobowiązania krótkoterminowe razem 196 238 242 326 III. Zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do zbycia - 200 Zobowiązania razem 607 579 675 019 Pasywa razem 1 389 242 1 416 046 7
III. Skonsolidowany Rachunek Przepływów Pieniężnych Za okres kończący się 31 grudnia 2007 r. Za okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. Za okres od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej I. Zysk netto za okres 67 834 41 597 II. Korekty 1. Amortyzacja 90 866 95 370 2. Utworzenie / (odwrócenie) odpisów aktualizujących (2 117) 9 046 3. (Zyski) / straty z tytułu działalności inwestycyjnej (5 583) 3 487 4. (Zyski) / straty ze sprzedaży środków trwałych 456-5. Odsetki i dywidendy 17 481 19 584 6. Podatek dochodowy 15 241 13 142 7. Zysk z udziałów w jednostkach stowarzyszonych i zależnych - (293) III. Zysk z działalności operacyjnej 184 178 181 933 1. Zmiana stanu należności 11 481 (28 337) 2. Zmiana stanu zapasów (1 328) (1 204) 3. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych oraz pozostałych, z wyłączeniem kredytów i pożyczek (11 442) 27 558 4. Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych 6 977 3 882 IV. Środki pieniężne netto wygenerowane na działalności operacyjnej 189 866 183 832 1. Podatek dochodowy zapłacony (11 824) (7 000) 2. Inne korekty 1 479 (762) V. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 179 521 176 070 B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej I. Wpływy inwestycyjne 10 643 25 695 1. Sprzedaż wartości niematerialnych oraz rzeczowych środków trwałych 2 819 4 221 2. Sprzedaż aktywów finansowych 1 683 16 468 3. Dywidendy otrzymane 513 164 4. Odsetki otrzymane 4 931 4 518 5. Pozostałe wpływy 697 324 II. Wydatki inwestycyjne (86 299) (146 593) 1. Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych środków trwałych (84 222) (88 299) 2. Nabycie aktywów finansowych (2 077) (57 862) 3. Pozostałe wydatki - (432) III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (75 656) (120 898) 8
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej I. Wpływy finansowe 20 395 39 698 1. Zaciągnięcie kredytów i pożyczek 20 328 39 601 2. Inne wpływy finansowe 67 97 II. Wydatki finansowe (139 097) (129 368) 1. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli (27 598) (11 943) 2. Wydatki na spłatę kredytów i pożyczek (88 469) (43 208) 3. Wykup dłużnych papierów wartościowych - (50 000) 4. Odsetki zapłacone (22 949) (24 157) 5. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego (81) (60) III. Środki pieniężne netto z działalności finansowej (118 702) (89 670) D. Przepływy pieniężne netto, razem (14 837) (34 498) E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym: (14 837) (34 498) F. Środki pieniężne na początek okresu 107 038 141 536 G. Środki pieniężne na koniec okresu 92 201 107 038 9
IV. Skonsolidowane Zestawienie Zmian w Kapitale Własnym Za okres kończący się 31 grudnia 2006 r. Kapitał zakładowy Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny Pozostałe kapitały rezerwowe Zyski zatrzymane Kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej Kapitał mn iejszości Kapitał własny RAZEM Kapitał własny na dzień 1 stycznia 2006 r. 252 503 251 258 (204) 6 654 182 228 692 439 20 686 713 125 Wypłata dywidendy akcjonariuszom - - - - (11 943) (11 943) - (11 943) Przeznaczenie zysków na zasilenie kapitałów własnych - - - 9 550 (9 550) - - - Wycena instrumentów finansowych - - 18 - - 18-18 Reklasyfikacje - - - - - - 24 24 Wynik finansowy bieżącego okresu - - - - 42 536 42 536 (939) 41 597 Korekty konsolidacyjne - - - - - - (1 587) (1 587) Inne - - 180 (295) (92) (207) - (207) Kapitał własny na dzień 31 grudnia 2006r. 252 503 251 258 (6) 15 909 203 179 722 843 18 184 741 027 Za okres kończący się 31 grudnia 2007 r. Kapitał zakładowy Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny Pozostałe kapitały rezerwowe Zyski zatrzymane Kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej Kapitał mn iejszości Kapitał własny RAZEM Kapitał własny na dzień 1 stycznia 2007 r. 252 503 251 258 (6) 15 909 203 179 722 843 18 184 741 027 Wypłata dywidendy akcjonariuszom - - - - (27 598) (27 598) - (27 598) Przeznaczenie zysków na zasilenie kapitałów własnych - - - 12 720 (12 720) - - - Zmiany z tytułu operacji kapitałowych - - - - - - (348) (348) Reklasyfikacje - - - - 1 305 1 305 (1 305) - Wynik finansowy bieżącego okresu - - - - 66 653 66 653 1 181 67 834 Przydział akcji pracowniczych ACT 2007 (IFRS 2) - - - 745-745 3 748 Kapitał własny na dzień 31 grudnia 2007 r. 252 503 251 258 (6) 29 374 230 819 763 948 17 715 781 663 10
C. Informacja dodatkowa do skonsolidowanego sprawozdania finansowego I. Podstawowe dane o Grupie Jednostką Dominującą Grupy Kapitałowej KOGENERACJA S.A. ( Grupa, Grupa Kapitałowa ) jest Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. (KOGENERACJA S.A., Spółka Dominująca, Spółka ) - spółka akcyjna zarejestrowana w Polsce. Siedziba Spółki Dominującej mieści się we Wrocławiu przy ul. Łowieckiej 24, a działalność Spółki prowadzona jest w zakładach produkcyjnych we Wrocławiu i w Siechnicach (koło Wrocławia). Spółka Dominująca została zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego dnia 19 lutego 2001 r. pod nr KRS0000001010. Spółka Dominująca uzyskała następujące numery identyfikacji podatkowej i statystycznej: NIP: 896-000-00-32 REGON: 931020068 W skład Zarządu Spółki Dominującej na dzień 31 grudnia 2007 r. wchodzili: Denis Bretaudeau - Prezes Zarządu Michael Kowalik - Członek Zarządu Mariusz Misiak - Członek Zarządu Krzysztof Wrzesiński - Członek Zarządu Przedmiotem działalności Spółki Dominującej oraz jej jednostek zależnych są: produkcja energii elektrycznej i ciepła, handel energią elektryczną, ciepłem, produktami i usługami energetycznymi, remont i montaż urządzeń energetycznych i przemysłowych, produkcja ogrodnicza oraz przetwórstwo rolno-spożywcze, gospodarcze wykorzystanie ubocznych produktów spalania. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za okres kończący się 31 grudnia 2007 r. obejmuje sprawozdania finansowe Spółki Dominującej oraz jej jednostek zależnych (zwanych łącznie Grupą ), a także udział Grupy w aktywach netto jednostek stowarzyszonych i współzależnych. Jednostką dominującą najwyższego szczebla jest Grupa EDF z siedzibą we Francji. II. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości 1. Oświadczenie zgodności Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską zwane dalej MSSF UE, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 o Rachunkowości (Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) oraz wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi. MSSF UE zawierają wszystkie Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej oraz związane z nimi Interpretacje poza wymienionymi poniżej Standardami oraz Interpretacjami, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską oraz Standardami oraz Interpretacjami, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie weszły jeszcze w życie. Spółka nie skorzystała z możliwości wcześniejszego zastosowania nowych Standardów i Interpretacji, które zostały już opublikowane oraz zatwierdzone przez Unię Europejską, a które wejdą w życie po dniu bilansowym. Ponadto na dzień bilansowy Spółka nie zakończyła jeszcze procesu oszacowania wpływu nowych Standardów i Interpretacji, które wejdą w życie po dniu bilansowym, na sprawozdanie finansowe Spółki za okres, w którym będą one zastosowane po raz pierwszy. 11
Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE [MSR 8.31(a), 8.31(c)] Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości [MSR 8.31(b)] Ewentualny wpływ na sprawozdanie finansowe [MSR 8.31 ] Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później MSSF 8 Segmenty operacyjne Standard wymaga ujawnienia informacji o segmentach w oparciu o elementy składowe jednostki, które zarządzający monitorują w zakresie podejmowania decyzji operacyjnych. Segmenty operacyjne to elementy składowe jednostki, dla których oddzielna informacja finansowa jest dostępna i regularnie oceniana przez osoby podejmujące kluczowe decyzje odnośnie alokacji zasobów i oceniające działalność. Grupa oczekuje, że nowy standard będzie miał znaczący wpływ na prezentację i ujawnienie informacji o segmentach operacyjnych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. 1 stycznia 2009 Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE [MSR 8.31(a), 8.31(c)] Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości [MSR 8.31(b)] Ewentualny wpływ na sprawozdanie finansowe [MSR 8.31(e)] Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zaktualizowany MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego Zaktualizowany standard będzie wymagał aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego odnoszących się do składników aktywów, które wymagają znacznego okresu czasu niezbędnego do przygotowania ich do użytkowania lub sprzedaży. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu zaktualizowanego standardu na działalność Grupy. 1 stycznia 2009 Zaktualizowany MSR1 Prezentacja sprawozdań finansowych Zaktualizowany standard wymaga agregacji informacji w sprawozdaniach finansowych w oparciu o kryterium cech wspólnych i wprowadza sprawozdanie z łącznych zysków (statement of comprehensive income). Pozycje przychodów i kosztów oraz pozycje składające się na pozostałe łączne zyski mogą być prezentowane albo w pojedynczym sprawozdaniu z łącznych zysków pokazującym sumy cząstkowe albo w dwóch oddzielnych sprawozdaniach (oddzielnie rachunek zysków i strat oraz sprawozdanie z zysków łącznych). Grupa analizuje obecnie, czy prezentować pojedyncze sprawozdanie z łącznych zysków czy też dwa oddzielne sprawozdania. 1 stycznia 2009 KIMSF 12 Umowy koncesyjne Interpretacja określa wskazówki dla podmiotów sektora prywatnego w odniesieniu do zagadnień rozpoznawania i wyceny, które powstają przy rozliczaniu transakcji związanych z koncesjami na świadczenie usług udzielanymi podmiotom prywatnym przez podmioty sektora publicznego. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu nowej interpretacji na działalność Grupy. 1 stycznia 2008 12
Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE [MSR 8.31(a), 8.31(c)] Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości [MSR 8.31(b)] Ewentualny wpływ na sprawozdanie finansowe [MSR 8.31(e)] Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później KIMSF 13 Programy lojalnościowe Interpretacja wyjaśnia jak jednostki, które udzielają klientom kupującym od nich towary i usługi, nagród w programach lojalnościowych, powinny zaksięgować swoje zobowiązania do realizacji tych nagród w postaci sprzedaży towarów i usług za darmo lub po obniżonych cenach. Takie jednostki są zobowiązane alokować część swoich przychodów ze sprzedaży do nagród w programach lojalnościowych. Ta część przychodów ze sprzedaży jest rozpoznawana tylko wtedy, kiedy jednostki wypełnią swoje zobowiązania. Grupa nie spodziewa się, że interpretacja będzie miała jakikolwiek wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. 1 lipca 2008 KIMSF 14 MSR 19 Ograniczenia w rozpoznawaniu aktywów programów określonych świadczeń pracowniczych, wymogi minimalnego finansowania i ich interakcje Interpretacja określa 1) kiedy refundacje z programu lub obniżki przyszłych składek na rzecz programu powinny być traktowane jako dostępne zgodnie z paragrafem 58 MSR 19; 2) jak wymogi minimalnego finansowania ( MFR ) mogą wpłynąć na dostępność obniżek składek na rzecz programu; oraz 3) kiedy MFR mogą skutkować powstaniem zobowiązania. Pracodawca nie musi rozpoznawać dodatkowego zobowiązania zgodnie z KIMSF 14, chyba, że składki płacone w ramach minimalnych wymogów finansowania nie mogą być spółce zwrócone. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu nowej interpretacji na działalność Grupy. 1 stycznia 2008 Zaktualizowany MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych Do zakresu zaktualizowanego standardu włączono część dotychczas wyłączonych ze stosowania standardu połączeń jednostek gospodarczych. Doprecyzowano definicję przedsięwzięcia (business). Zawężono zakres zobowiązań warunkowych, do których można przypisać koszt połączenia jednostek gospodarczych. Wyłączono możliwość ujmowania kosztów transakcji w koszcie połączenia jednostek gospodarczych. Zmieniono zasady ujmowania korekt kosztu połączenia uwarunkowanych przyszłymi zdarzeniami. Wprowadzono możliwość wyceny udziałów mniejszości w wartości godziwej. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu zaktualizowanego standardu na działalność Grupy. 1 lipca 2009 13
Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE [MSR 8.31(a), 8.31(c)] Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości [MSR 8.31(b)] Ewentualny wpływ na sprawozdanie finansowe [MSR 8.31(e)] Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zmiany do MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe W powiązaniu z aktualizacją MSSF 3 (powyżej), wprowadzono m.in. następujące zmiany do MSR 27: - zmiana definicji udziałów mniejszości; - uregulowanie sposobu ujmowania transakcji z udziałowcami mniejszościowymi; - zmiana ujęcia transakcji utraty kontroli nad jednostką; - nowe wymogi ujawnień. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu zaktualizowanego standardu na działalność Grupy. 1 lipca 2009 Zmiany do MSSF 2 Płatności w formie akcji Doprecyzowanie kwestii wpływu warunków innych niż warunki nabywania uprawnień na wycenę instrumentów kapitałowych. Grupa nie ukończyła jeszcze analizy dotyczącej wpływu zaktualizowanego standardu na działalność Grupy. 1 stycznia 2009 r. Zmiany do MSR 32: Instrumenty Finansowe - Prezentacja i MSR 1: Prezentacja Sprawozdań Finansowych Instrumenty finansowe z opcją sprzedaży i obowiązki powstające przy likwidacji Zmiany wprowadzają zwolnienie od zasady wynikającej z MSR 32 odnośnie klasyfikacji instrumentów finansowych z opcją sprzedaży, dopuszczając klasyfikację niektórych z nich jako składnik kapitału. Zgodnie z wymogami wynikającymi ze zmian, określone instrumenty finansowe, reprezentujące udziały końcowe (rezydualne) w aktywach netto jednostki, które inaczej byłyby zaklasyfikowane jako zobowiązania finansowe, będą klasyfikowane jako składniki kapitału, jeśli zarówno te instrumenty finansowe, jak i ogólna struktura kapitałowa jednostki wystawiającej te instrumenty będą spełniały określone warunki. Zmiany do MSR 32 i MSR 1 nie mają zastosowania do działalności Grupy, ponieważ Grupa nie wystawiała instrumentów finansowych z opcją sprzedaży. 1 stycznia 2009 r. 1 marca 2007 r. weszła w życie Interpretacja KIMSF 11 Transakcje w akcjach grupy kapitałowej i akcjach własnych. Interpretacja została przez Spółkę zastosowana w związku z przeprowadzanym przez podmiot dominujący (Grupę EDF) programem przydziału akcji. Zasady przydziału akcji oraz sposób jego ujęcia w sprawozdaniu finansowym został opisany w nocie 27 Płatności w akcjach własnych. 14
2. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Dane w sprawozdaniu finansowym zostały podane w złotych polskich, który jest walutą prezentacji Grupy, po zaokrągleniu do pełnych tysięcy. W niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym przestrzegano tych samych zasad (polityki rachunkowości) i metod obliczeniowych, co w ostatnim rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, za wyjątkiem aktywów i pasywów wycenianych według wartości godziwej: instrumentów pochodnych, instrumentów finansowych dostępnych do sprzedaży, instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od Zarządu osądów, szacunków i założeń, które mają wpływ na przyjęte zasady oraz prezentowane wartości aktywów, pasywów, przychodów oraz kosztów. Szacunki oraz związane z nimi założenia opierają się na doświadczeniu historycznym oraz innych czynnikach, które są uznawane za racjonalne w danych okolicznościach, a ich wyniki dają podstawę osądu, co do wartości bilansowej aktywów i zobowiązań, która nie wynika bezpośrednio z innych źródeł. Faktyczna wartość może różnić się od wartości szacowanej. Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest ujęta w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku lub w okresach bieżącym i przyszłych, jeżeli dokonana zmiana szacunku dotyczy zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych. Osądy dokonywane przez Zarząd przy zastosowaniu MSSF UE, które mają istotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a także szacunki, obciążone znaczącym ryzykiem zmian w przyszłych latach zostały przedstawione w nocie 38. Zasady polityki rachunkowości przedstawione poniżej stosowane były w odniesieniu do wszystkich okresów zaprezentowanych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym z uwzględnieniem dokonanych korekt ubiegłych okresów o charakterze prezentacyjnym, które zostały opisane w nocie 40. Przedstawione zasady rachunkowości były stosowane przez wszystkie jednostki należące do Grupy bezpośrednio w ich księgach rachunkowych lub poprzez dokonanie odpowiednich przekształceń na danych sporządzonych zgodnie z Ustawą o Rachunkowości zawartych w dokumentacji konsolidacyjnej. 3. Zasady konsolidacji a. Jednostki zależne Jednostkami zależnymi są jednostki kontrolowane przez Spółkę Dominującą. Kontrola ma miejsce wtedy, gdy Spółka Dominująca posiada zdolność kierowania bezpośrednio lub pośrednio polityką finansową i operacyjną danej jednostki w celu uzyskiwania korzyści płynących z jej działalności. Przy ocenie stopnia kontroli bierze się pod uwagę wpływ istniejących i potencjalnych praw głosu, które na dzień bilansowy mogą zostać zrealizowane lub mogą podlegać konwersji. Sprawozdania finansowe spółek zależnych uwzględniane są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym począwszy od dnia uzyskania nad nimi kontroli aż do momentu jej wygaśnięcia. b. Jednostki stowarzyszone Jednostki stowarzyszone są to jednostki gospodarcze, na których politykę operacyjną i finansową Grupa wywiera znaczący wpływ, lecz ich nie kontroluje. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera udział Grupy w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych wykazywanych metodą praw własności, od momentu uzyskania znaczącego wpływu do momentu jego wygaśnięcia. W przypadku, gdy udział Grupy w stratach przewyższa wartość udziałów w jednostce stowarzyszonej, wartość bilansowa jest zredukowana do zera. Wówczas ujmowanie wszelkich dodatkowych strat jest zaniechane, za wyjątkiem strat wynikających z przyjęcia na siebie przez Grupę prawnych lub zwyczajowych obowiązków lub z faktu dokonania płatności w imieniu jednostki stowarzyszonej. c. Korekty konsolidacyjne Salda rozrachunków wewnętrznych pomiędzy jednostkami Grupy, transakcje zawierane w obrębie Grupy oraz wszelkie wynikające stąd niezrealizowane zyski lub straty, a także przychody oraz koszty Grupy są eliminowane w trakcie sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Niezrealizowane zyski wynikające z transakcji z jednostkami stowarzyszonymi są wyłączone ze skonsolidowanego sprawozdania proporcjonalnie do wysokości udziału Grupy w tych jednostkach. Niezrealizowane straty są wyłączone ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego na tej samej zasadzie co niezrealizowane zyski, ale wyłącznie w przypadku, gdy nie występują przesłanki wskazujące na utratę wartości. 15
4. Waluty obce Transakcje wyrażone w walutach obcych w dniu dokonania transakcji ujmowane są w złotych przy zastosowaniu kursu kupna lub kursu sprzedaży walut z dnia zawarcia transakcji stosowanym przez bank, z którego usług jednostka korzysta. Pozycje pieniężne aktywów i pasywów wyrażone w walucie obcej są przeliczane na dzień bilansowy według średniego kursu NBP dla danej waluty obowiązujący na ten dzień. Różnice kursowe wynikające z rozliczenia transakcji w walutach obcych oraz wyceny bilansowej aktywów i pasywów pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmowane są w rachunku zysków i strat. Niepieniężne pozycje aktywów i zobowiązań wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej są przeliczane według średniego kursu NBP obowiązującego w dniu dokonania transakcji. Niepieniężne pozycje bilansowe wyrażone w walucie obcej wyceniane według wartości godziwej są przeliczane według średniego kursu NBP obowiązującego na dzień szacowania wartości godziwej. 5. Rzeczowe aktywa trwałe a. Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych Składniki rzeczowych aktywów trwałych ujmuje się w księgach według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu utraty wartości. Cena nabycia obejmuje cenę zakupu składnika majątku (tj. kwotę należną sprzedającemu, pomniejszoną o podlegające odliczeniu podatki: od towarów i usług oraz akcyzowy), obciążenia o charakterze publicznoprawnym (w przypadku importu) oraz koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku i składowania. Rabaty, opusty oraz inne podobne zmniejszenia i odzyski zmniejszają cenę nabycia składnika aktywów. Koszt wytworzenia składnika środków trwałych oraz środków trwałych w budowie obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę w okresie jego budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia poniesionych do dnia przyjęcia takiego składnika majątkowego do używania (lub do dnia bilansowego, jeśli składnik nie został jeszcze oddany do używania), w tym również niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. Koszt wytworzenia obejmuje również w przypadkach, gdy jest to wymagane wstępny szacunek kosztów demontażu i usunięcia składników rzeczowych aktywów trwałych oraz przywrócenia do stanu pierwotnego. Pozycje rzeczowych aktywów trwałych, które zostały przeszacowane przez Grupę zgodnie z wymogami MSR 29 Rachunkowość w warunkach hiperinflacji, są wyceniane w oparciu o skorygowany koszt zakupu, który stanowi wartość godziwą na dzień dokonania przeszacowania skorygowaną odpowiednimi wskaźnikami hiperinflacyjnymi. W Elektrociepłowni Zielona Góra i Miejskim Zakładzie Energetyki Cieplnej (obecnie Zielonogórska Energetyka Cieplna Sp. z o.o.) środki trwałe zostały wycenione wg wartości godziwej na dzień objęcia kontroli nad tymi jednostkami. Składniki rzeczowych aktywów trwałych wytwarzane w celu przyszłego wykorzystania jako nieruchomości inwestycyjne zaliczane są do rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane w oparciu o ich koszt wytworzenia do momentu ukończenia budowy, kiedy to zostają przeklasyfikowane do nieruchomości inwestycyjnych. W przypadku, gdy określony składnik rzeczowych aktywów trwałych składa się z odrębnych i istotnych części składowych o różnym okresie użytkowania, części te są traktowane jako odrębne składniki aktywów. Koszty finansowania zewnętrznego ujmowane są jako koszty w okresie, w którym je poniesiono. b. Składniki rzeczowych aktywów trwałych użytkowane na podstawie umów leasingu Umowy leasingowe, w ramach których Grupa ponosi praktycznie całość ryzyka oraz czerpie praktycznie wszystkie korzyści wynikające z posiadania składników rzeczowych aktywów trwałych klasyfikowane są jako umowy leasingu finansowego. Nieruchomość zajmowana przez właściciela nabyta w drodze leasingu finansowego jest wykazywana początkowo w wartości godziwej lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych, w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa, a następnie pomniejszana o odpisy amortyzacyjne (zob. poniżej) oraz odpisy z tytułu utraty wartości (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 13). 16
c. Nakłady ponoszone w terminie późniejszym Aktywowaniu podlegają poniesione w późniejszym okresie koszty wymienianych części składnika rzeczowych aktywów trwałych, które można wiarygodnie oszacować i jest prawdopodobne, że Grupa osiągnie korzyści ekonomiczne związane z wymienianymi składnikami rzeczowych aktywów trwałych. Pozostałe nakłady są ujmowane na bieżąco w rachunku zysków i strat jako koszty. d. Amortyzacja Składniki rzeczowych aktywów trwałych, względnie ich istotne i odrębne części składowe amortyzowane są metodą liniową przez okres użytkowania przy uwzględnieniu przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego (wartości rezydualnej). Grunty nie są amortyzowane. Grupa zakłada poniższe okresy użytkowania dla poszczególnych kategorii środków trwałych: Grupa 1 Budynki 1,5 % - 2,5 % Grupa 2 Budowle 1,5 % - 4,5 % z wyjątkiem: 211 - przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych 5,0 % - 10,0 % Grupa 3 Kotły i maszyny energetyczne 1,5 % - 7,0 % Grupa 4 Maszyny i urządzenia 10,0 % - 18,0 % z wyjątkiem: 491 zespoły komputerowe 20,0% - 30,0 % Grupa 5 Maszyny, urządzenia i aparaty specjalne branżowe 14,0 % - 18,0 % z wyjątkiem: 580 Ładowarki 20,0 % Grupa 6 Urządzenia techniczne 4,5 % - 20,0 % Grupa 7 Środki transportowe 7,0 %- 14,0 % Grupa 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie 14,0 % - 20,0 % z wyjątkiem: aparatura elektroniczna 25,0 % Poprawność stosowanych okresów użytkowania, metod amortyzacji oraz wartości rezydualnych środków trwałych (o ile nie jest nieznaczna) jest przez Grupę corocznie weryfikowana. 6. Wartości niematerialne a. Wartość firmy Wszelkie połączenia jednostek, z wyłączeniem jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą, rozliczane są metodą nabycia. W odniesieniu do przejęć od 1 stycznia 2004 r., wartość firmy wylicza się jako nadwyżkę kosztów poniesionych w wyniku połączenia jednostek nad udziałem nabywcy w wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania aktywów netto. W odniesieniu do połączeń dokonanych przed tą datą, wartość firmy jest ujęta na podstawie kosztu założonego, który reprezentuje kwotę zaksięgowaną zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Klasyfikacja i podejście księgowe do połączeń jednostek gospodarczych sprzed 1 stycznia 2004 r. nie były korygowane w bilansie otwarcia według MSSF UE na 1 stycznia 2004 r. Po początkowym ujęciu wartość firmy jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość firmy jest alokowana do ośrodków generujących środki pieniężne i nie jest amortyzowana, ale podlega corocznym testom na utratę wartości (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 13). W przypadku połączeń, dla których ustalono nadwyżkę możliwych do zidentyfikowania aktywów netto nad ceną nabycia, kwota ta jest bezpośrednio odnoszona do rachunku zysków i strat. 17
b. Pozostałe wartości niematerialne Pozostałe wartości niematerialne nabyte przez Grupę wykazywane są w oparciu o ich cenę nabycia, pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne (zob. poniżej) oraz odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 13). Wydatki poniesione na wewnętrznie wytworzoną wartość firmy lub znaki towarowe ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia. c. Nakłady poniesione w terminie późniejszym Późniejsze wydatki na składniki istniejących wartości niematerialnych podlegają aktywowaniu tylko wtedy, gdy zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne związane z danym składnikiem. Pozostałe nakłady są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie poniesienia. d. Amortyzacja Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową biorąc pod uwagę okres ich użytkowania chyba, że nie jest on określony. Wartość firmy i wartości niematerialne z nieokreślonym okresem użytkowania podlegają testom pod względem utraty wartości na każdy dzień bilansowy. Inne wartości niematerialne są amortyzowane od dnia kiedy są dostępne do użytkowania. Szacunkowy okres użytkowania jest następujący: Programy komputerowe 2-8 lat Patenty i znaki towarowe 10 20 lat Aktywowane koszty prac rozwojowych 5 7 lat 7. Grunty w użytkowaniu wieczystym Grunty w użytkowaniu wieczystym nabyte w drodze decyzji administracyjnej są wyceniane w wartości zerowej. Grunty w użytkowaniu wieczystym nabyte odpłatnie od podmiotów trzecich są wyceniane w cenie nabycia pomniejszonej o dokonane odpisy amortyzacyjne. 8. Inwestycje a. Inwestycje w obligacje i instrumenty kapitałowe Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu są zaklasyfikowane jako instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Wszelkie zyski i straty dotyczące tych inwestycji ujmowane są w rachunku zysków i strat. Jeśli Grupa ma zamiar i możliwość utrzymywania bonów i obligacji Skarbu Państwa do terminu ich wymagalności, wówczas bony i obligacje wyceniane są w bilansie według zamortyzowanego kosztu, pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 13). Inne instrumenty finansowe posiadane przez Grupę są sklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży i są wykazywane w wartości godziwej. Wszystkie zyski i straty dotyczące tych instrumentów finansowych wynikające z wyceny do wartości godziwej ujmowane są bezpośrednio w kapitale własnym, z wyjątkiem utraty wartości oraz, w przypadku pozycji pieniężnych jak na przykład obligacje - zysków i strat z tytułu różnic kursowych. Jeśli inwestycje te są wyłączane z bilansu, skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte bezpośrednio w kapitale własnym, są ujmowane w rachunku zysków i strat. Jeśli są to inwestycje oprocentowane, odsetki skalkulowane przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej są ujęte w rachunku zysków i strat. Wartością godziwą instrumentów finansowych zaklasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy lub dostępne do sprzedaży jest ich zgłoszona bieżąca oferta kupna na dzień bilansowy. Instrumenty finansowe zaklasyfikowane jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy lub dostępne do sprzedaży są ujmowane / wyłączane przez Grupę na dzień dokonania zakupu / sprzedaży inwestycji. Papiery wartościowe utrzymywane do dnia ich terminu wymagalności są ujmowane / wyłączane na dzień ich przeniesienia do /przez Grupę. 18
9. Nieruchomości inwestycyjne Nieruchomości inwestycyjne są utrzymywane w celu uzyskiwania przychodów z tytułu najmu, z tytułu wzrostu ich wartości lub z obu przyczyn. Nieruchomości inwestycyjne ujmowane są początkowo w cenie nabycia z uwzględnieniem kosztów przeprowadzenia transakcji. Do wyceny po początkowym ujęciu Grupa wybrała model ceny nabycia, o którym mowa w paragrafie 56 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 40 ( Nieruchomości inwestycyjne ). 10. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe Należności z tytułu dostaw i usług są wyceniane w kwocie wymagającej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące (zob. Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów, pkt 13). 11. Zapasy Składniki zapasów wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia nie wyższej od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Możliwa do uzyskania cena sprzedaży netto jest różnicą pomiędzy szacowaną ceną sprzedaży dokonywaną w toku działalności gospodarczej, a szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Rozchód paliwa (węgla, biomasy) wycenia się metodą cen średnioważonych. Cenę nabycia lub koszt wytworzenia pozostałych zapasów ustala się metodą pierwsze weszło, pierwsze wyszło. Cena nabycia obejmuje cenę zakupu powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu. Aktywa biologiczne wyceniane są w wartości godziwej pomniejszonej o oszacowane koszty związane ze sprzedażą, a zyski i straty z wyceny ujmowane są w rachunku zysków i strat. Koszty sprzedaży obejmują wszystkie koszty, które byłyby konieczne do poniesienia, aby sprzedać aktywa, poza kosztami transportu oraz innymi kosztami ponoszonymi w celu wprowadzenia aktywów na rynek. Sadzonki warzyw wyceniane są w koszcie wytworzenia z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. 12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie oraz depozyty bankowe na żądanie. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, pomniejszonych dodatkowo o niespłacone kredyty w rachunkach bieżących, stanowiących integralną część systemu zarządzania środkami pieniężnymi Grupy. 13. Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów Wartość bilansowa aktywów Grupy innych niż zapasy (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 11), aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego (zob. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości pkt 22) poddawana jest ocenie na każdy dzień bilansowy w celu stwierdzenia, czy występują przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. W przypadku wystąpienia takich przesłanek Grupa dokonuje szacunku wartości odzyskiwalnej poszczególnych aktywów. Wartość odzyskiwalna wartości firmy, wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz wartości niematerialnych, które nie są jeszcze zdatne do użytkowania jest szacowana na każdy dzień bilansowy. Odpis z tytułu utraty wartości ujmowany jest w momencie, kiedy wartość bilansowa składnika aktywów lub ośrodka generującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwaną. Odpisy z tytułu utraty wartości ujmowane są w rachunku zysków i strat. 19
Utrata wartości ośrodka generującego środki pieniężne jest w pierwszej kolejności ujmowana jako zmniejszenie wartości firmy przypisanej do tego ośrodka (grupy ośrodków), a następnie jako zmniejszenie wartości bilansowej pozostałych aktywów tego ośrodka (grupy ośrodków) na zasadzie proporcjonalnej. Jeżeli zmniejszenie wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży było ujmowane bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny i powstaną obiektywne przesłanki utraty wartości tego aktywa, skumulowane straty, które były uprzednio ujęte w kapitale z aktualizacji wyceny, ujmuje się w rachunku zysków i strat, nawet, jeżeli składnik aktywów finansowych nie został wyłączony z bilansu. Kwota skumulowanych strat z tytułu utraty wartości ujętych w rachunku zysków i strat stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia a aktualną wartością godziwą pomniejszoną o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości, które zostały uprzednio ujęte w rachunku zysków i strat odnośnie danego składnika aktywów finansowych. a. Kalkulacja wartości odzyskiwalnej Wartość odzyskiwalna w odniesieniu do inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności oraz należności wycenianych według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu) szacowana jest jako wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy użyciu pierwotnej efektywnej stopy procentowej. Należności krótkoterminowe nie podlegają dyskontowaniu. Wartość odzyskiwalna pozostałych składników aktywów definiowana jest jako większa z ich wartości netto możliwej do uzyskania ze sprzedaży oraz ich wartości użytkowej. W trakcie dokonywania kalkulacji wartości użytkowej przyszłe przepływy pieniężne dyskontowane są przy użyciu stopy procentowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualną rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie oraz czynniki ryzyka charakterystyczne dla danego składnika aktywów. W przypadku aktywów, które nie generują niezależnych przepływów pieniężnych wartość użytkowa szacowana jest dla najmniejszego identyfikowalnego ośrodka generującego środki pieniężne, do którego dany składnik aktywów przynależy. b. Odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości Odpisy z tytułu utraty wartości w odniesieniu do papierów wartościowych utrzymywanych do terminu ich wymagalności lub należności wycenianych wg zamortyzowanego kosztu są odwracane, jeśli późniejszy wzrost wartości odzyskiwalnej może być obiektywnie przypisany do zdarzenia po dniu ujęcia straty z tytułu utraty wartości. Odpisy z tytułu utraty wartości w odniesieniu do inwestycji w instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży nie są odwracane przez wynik finansowy. Jeżeli wartość godziwa instrumentów dłużnych zakwalifikowanych jako dostępne do sprzedaży wzrośnie, a jej wzrost może być obiektywnie przypisany do zdarzenia po ujęciu utraty wartości to uprzednio ujętą stratę z tytułu utraty wartości odwraca się z kwotą odwrócenia wykazaną w rachunku zysków i strat. Odpis wartość firmy z tytułu utraty wartości nie jest odwracany. W pozostałych przypadkach odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest odwracany, jeżeli zmieniły się szacunki zastosowane do szacowania wartości odzyskiwalnej. Odpis z tytułu utraty wartości odwracany jest tylko do wysokości wartości bilansowej składnika aktywów pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne, jaka byłaby wykazana w sytuacji, gdyby odpis z tytułu utraty wartości nie został ujęty. 14. Kapitał własny a. Dywidendy Dywidendy ujmuje się jako zobowiązania w okresie, w którym zostały uchwalone. 15. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne W momencie początkowego ujęcia kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane w wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki. Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne są następnie wyceniane wg zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. 20
16. Świadczenia pracownicze a. Program określonych składek Wszystkie jednostki Grupy zatrudniające pracowników zobowiązane są, na mocy obowiązujących przepisów, do pobierania i odprowadzania składek na świadczenia emerytalne pracowników. Świadczenia te, zgodnie z MSR 19, stanowią program państwowy oraz mają charakter programu określonych składek. W związku z powyższym, zobowiązanie spółek Grupy za każdy okres jest szacowane na podstawie kwot składek do wniesienia za dany rok. b. Program określonych świadczeń odprawy emerytalne Spółki Grupy zobowiązane są na podstawie obowiązujących przepisów do wypłaty odpraw emerytalnych w wysokości zgodnej z przepisami kodeksu pracy oraz układów zbiorowych pracy. Zobowiązanie Spółek Grupy wynikające z odpraw emerytalnych obliczane jest poprzez oszacowanie wysokości przyszłego wynagrodzenia pracownika w okresie, w którym pracownik osiągnie wiek emerytalny oraz poprzez oszacowanie wysokości przyszłej odprawy emerytalnej. Odprawy te są dyskontowane do wartości bieżącej. Stopę dyskontową otrzymuje się na podstawie rynkowej stopy zwrotu z obligacji Skarbu Państwa na dzień bilansowy. Zobowiązanie z tytułu odpraw emerytalnych ujmowane jest proporcjonalnie do przewidywanego okresu świadczenia pracy przez danego pracownika. Kalkulacja przeprowadzana jest przez uprawnionego aktuariusza przy zastosowaniu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych. Rotacja pracowników jest szacowana na podstawie danych historycznych oraz przewidywań poziomu zatrudnienia w przyszłości. c. Inne długoterminowe świadczenia pracownicze nagrody jubileuszowe Spółki Grupy oferują zatrudnionym pracownikom nagrody jubileuszowe, których wysokość zależy od długości stażu pracy pracownika uzyskanego w trakcie zatrudnienia w spółkach Grupy oraz od wysokości wynagrodzenia pracownika w momencie nabycia prawa do nagrody jubileuszowej. Zobowiązanie Grupy wynikające z nagród jubileuszowych obliczane jest poprzez oszacowanie wysokości przyszłego wynagrodzenia pracownika w okresie, w którym pracownik nabędzie prawo do poszczególnych nagród jubileuszowych oraz poprzez oszacowanie wysokości przyszłej nagrody jubileuszowej. Nagrody te są dyskontowane do wartości bieżącej. Stopę dyskontową otrzymuje się na podstawie rynkowej stopy zwrotu z obligacji Skarbu Państwa na dzień bilansowy. Kalkulacja jest przeprowadzana przez uprawnionego aktuariusza przy zastosowaniu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych. Rotacja pracowników jest szacowana na podstawie danych historycznych oraz przewidywań poziomu zatrudnienia w przyszłości. d. Inne długoterminowe świadczenia pracownicze ekwiwalenty energetyczne Rezerwa na ekwiwalenty energetyczne dla emerytów jest tworzona w związku ze zobowiązaniem nałożonym na Grupę Protokołem Dodatkowym Nr 14 z 3 października 2005 r. do Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy Dla Pracowników Przemysłu Energetycznego. Zgodnie z ustalonym w Protokole, o którym mowa w punkcie poprzednim, brzemieniem załącznika 6 pkt 7. emeryci i renciści, którzy w dniu przejścia na emeryturę lub rentę korzystali z przysługujących pracownikom zniżek przy zakupie energii, nabywają prawo z dniem 1stycznia 2006 r. prawo do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości 3 000 kwh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych. Uprawnienia takie przysługują również osobom pobierającym zasiłki i świadczenia przedemerytalne oraz wdowom i sierotom po osobach uprawnionych. Rezerwa na ekwiwalenty energetyczne dla emerytów jest obliczana przy zastosowaniu metody aktuarialnej. e. Rezerwa na zaległe urlopy Rezerwa na zaległe urlopy jest tworzona w wysokości iloczynu ilości dni urlopu przypadającego proporcjonalnie na dany okres i dziennej stawki ekwiwalentu za zaległy urlop powiększonej o narzuty. Wykorzystanie rezerwy następuje w wysokości ekwiwalentu za zrealizowane do dnia bilansowego urlopy powiększonego o narzuty. Rozwiązanie rezerwy następuje w wysokości ewentualnej nadwyżki rezerwy nad faktyczną wypłatą. Rezerwa jest tworzona, wykorzystywana i rozwiązywana w korespondencji z wydzielonym kontem kosztów rodzajowych korygującym koszty wynagrodzeń. 21