Beata Hudziak 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. 6 kwietnia 2017 r.
Kaucja gwarancyjna stan prawny 1 stycznia 2017r. 2
Cel ustawodawcy W celu przeciwdziałania nadużyciom i wyłudzaniu podatku od towarów i usług w obrocie niektórymi towarami, ustawodawca wprowadził w ustawie z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1027), tzw. instytucję odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zobowiązania podatkowe zbywcy, w przypadku dostaw takich towarów wrażliwych jak niektóre wyroby stalowe (nieobjęte mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwa, olej z rzepaku, itp. (towary wymienione wzałącznikunr13doustawyovat). Instytucja kaucji gwarancyjnej miała na celu ochronę nabywcy przed negatywnymi konsekwencjami transakcji z nieuczciwymi sprzedawcami. Kaucja gwarancyjna miała powodować wyłączenie odpowiedzialności podatkowej nabywcy. Nabywca miał nie ponosić odpowiedzialności podatkowej, jeżeli kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną w odpowiedniej wysokości. 3
Wyciąg z załącznik nr 13 Ustawy VAT Wykaz towarów, o których mowa w art. 99 ust. 3a oraz art. 105a ust. 1 Ustawy Poz. Symbol PKWiU Nazwa towaru(grupy towarów) I. Wyroby stalowe 1 24.20.11.0 Rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu, bez szwu, ze stali 2 24.20.12.0 Rury okładzinowe, przewody rurowe i rury płuczkowe, w rodzaju stosowanych do wierceń ropy naftowej lub gazu, bez szwu, ze stali 3 24.20.13.0 Pozostałe rury i przewody rurowe, o okrągłym przekroju poprzecznym, bez szwu, ze stali 4 24.20.31.0 Rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu, spawane, o średnicy zewnętrznej <= 406,4 mm,zestali 5 24.20.33.0 Pozostałe rury i przewody rurowe, o okrągłym przekroju poprzecznym, spawane, o średnicy zewnętrznej <=406,4 mm,zestali 6 24.20.34.0 Rury i przewody rurowe, o przekroju poprzecznym innym niż okrągły, spawane, o średnicy zewnętrznej <=406,4 mm,zestali 7 24.20.40.0 Łączniki rur lub przewodów rurowych inne niż odlewane, ze stali 8 ex 25.11.23.0 Pozostałe konstrukcje i ich części; płyty, pręty, kątowniki, kształtowniki itp. z żeliwa, stali lub aluminium - wyłącznie ze stali 9 ex25.93.13.0 Tkaniny, kraty, siatki i ogrodzenia z drutu z żeliwa, stali lub miedzi; siatka rozciągana z żeliwa, stali lub miedzi - wyłącznie ze stali II. Paliwa 10 Benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych - w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym 11 Oleje opałowe oraz oleje smarowe- w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym 4
Załącznik nr 13 Ustawy VAT Wykaz towarów, o których mowa w art. 99 ust. 3a oraz art. 105a ust. 1 Ustawy III. Pozostałe towary 12 ex 10.4 Oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne- wyłącznie olej z rzepaku 12a ex 20.59.12.0 Emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane - wyłącznie tonery bez głowicy drukującej do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych 13 ex 20.59.30.0 Atrament do pisania, tusz kreślarski i pozostałe atramenty i tusze- wyłącznie kasety z tuszem bez głowicy do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych 13a ex 22.21.30.0 Płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych, niewzmocnionych, nielaminowanych ani niepołączonych z innymi materiałami- wyłącznie folia typu stretch 14 (uchylona) 15 (uchylona) 16 (uchylona) 17 (uchylona) 18 (uchylona) 18a ex 26.20.21.0 Jednostki pamięci- wyłącznie dyski twarde(hdd) 18b ex 26.20.22.0 Półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej- wyłącznie dyski SSD 19 ex 26.70.13.0 Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe- wyłącznie cyfrowe aparaty fotograficzne 20 ex 28.23.26.0 Części i akcesoria do fotokopiarek - wyłącznie kasety z tuszem i głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych, tonery z głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych 21 (uchylona) 22 ex 58.29.11.0 Pakiety oprogramowania systemów operacyjnych- wyłącznie dyski SSD 23 ex 58.29.29.0 Pakiety pozostałego oprogramowania użytkowego- wyłącznie dyski SSD 24 ex 59.11.23.0 Pozostałe filmy i nagrania wideo na dyskach, taśmach magnetycznych itp. nośnikach- wyłącznie dyski SSD 5
Art. 105a ustawy VAT Podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy VAT, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli: 1) wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy VAT, nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła wdanymmiesiącukwotę50000zł,oraz 2) w momencie dokonania dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy VAT, podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego. 6
Art. 105a ustawy VAT Podatnik miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego, jeżeli okoliczności towarzyszące tej dostawie towarów lub warunki, na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, w szczególności jeżeli cena za dostarczone podatnikowi towary była bez uzasadnienia ekonomicznego niższa od ich wartości rynkowej. 7
Art. 105a ustawy VAT Przepisu dotyczącego solidarnej odpowiedzialności nie stosuje się: 1) jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy towarów, w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, lub 2) jeżeli w związku z dokonaniem dostawy towarów wymienionych w poz. 1-9 i 12-24 załącznika nr 13 do ustawy VAT łącznie były spełnione następujące warunki: a) podmiot dokonujący dostawy tych towarów na dzień dokonania tej dostawy był wymienionywwykazie,októrymmowawart.105cust.1, b) wysokość kaucji gwarancyjnej, o której mowa w art. 105b ust. 1, na dzień dokonania tej dostawy odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucjatawynosiłaconajmniej3000000zł, c) podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy tych towarów, dokonał w całości zapłaty zatowarynarachunek,októrymmowawart.105bust.1pkt4, 8
Art. 105a ustawy VAT Przepisu dotyczącego solidarnej odpowiedzialności nie stosuje się: 1) jeżeli w związku z dokonaniem dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy VAT łącznie były spełnione następujące warunki: a) podmiot dokonujący dostawy tych towarów na dzień dokonania tej dostawy był wymieniony wwykazie,októrymmowawart.105cust.1, b) wysokość kaucji gwarancyjnej, o której mowa w art. 105b ust. 1, na dzień dokonania tej dostawy odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucja ta wynosiłaconajmniej10000000zł, c) podmiot dokonujący dostawy tych towarów posiadał na dzień poprzedzający dzień dokonania dostawy koncesje wymagane w wykonywaniu działalności gospodarczej w przypadku dostaw tych towarów, d) podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy tych towarów, dokonał w całości zapłaty zatowary na rachunek, o którym mowa w art.105bust.1pkt 4, tj.wbankumającymsiedzibę na terytorium kraju albo jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. 9
Statystyki - podmioty figurujące w wykazie Na dzień 10 marca 2017 r. ważną kaucję gwarancyjną miało 125 podmiotów. Zkoleinatensamdzień,roku2016ważnąkaucjęgwarancyjnąmiało157podmiotów. W marcu 2015 roku w wykazie zanotowano 208 podmiotów. Liczba podmiotów, które znajdowały się w wykazie pod koniec roku 2015 wynosiła 150. Ostatnidzieńroku2016towynik133podmiotówwwykazie. Natomiast na dzień 10 marca 2017 r. ważną kaucję gwarancyjną miało 125 podmiotów. 10
Podmioty uprawnione do złożenia kaucji gwarancyjnej Podmiot nie posiada zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, Podmiot nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, W przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 10 i 11 (paliwa) załącznika nr 13 do ustawy posiada koncesje wymagane w wykonywaniu działalności gospodarczej, Podmiot upoważnił bank mający siedzibę na terytorium kraju albo spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku Spełnienie warunków ocenia się według stanu na dzień składania kaucji gwarancyjnej. Ze złożeniem kaucji gwarancyjnej składa się wniosek w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej oraz upoważnienie. 11
Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Upoważnienie, powinno zawierać w szczególności: 1) datę i miejsce sporządzenia upoważnienia; 2) dane identyfikujące podmiotu udzielającego upoważnienia; 3) nazwę oraz adres siedziby banku albo spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej; 4) treść oświadczenia upoważnienia; 5) datę, od której podmiot, upoważnił bank albo spółdzielczą kasę oszczędnościowokredytową; 6) oświadczenie, że na rachunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, jest dokonywana zapłata z tytułu dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy; 7) wskazanie naczelnika urzędu skarbowego, do którego podmiot, przekazuje upoważnienie; 8) potwierdzenie przyjęcia upoważnienia przez bank albo spółdzielczą kasę oszczędnościowokredytową. 12
Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw W przypadku udzielenia upoważnienia, po złożeniu kaucji gwarancyjnej, podmiot, przekazuje upoważnienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni od dnia jego udzielenia. W przypadku cofnięcia upoważnienia, przez podmiot, bank albo spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa są obowiązani do powiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla tego podmiotu, o cofnięciu upoważnienia, najpóźniej następnego dnia roboczego od dnia otrzymania oświadczenia o cofnięciu upoważnienia. 13
Upoważnienie banku do przekazywania informacji organom podatkowym i skarbowym Od 1 stycznia 2017r. dodatkowym warunkiem złożenia kaucji gwarancyjnej jest obowiązek upoważnienia przez dostawcę banku, mającego siedzibę na terytorium kraju, albo SKOKu, której dostawca jest członkiem, prowadzących rachunek, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, na który dokonywana jest zapłata z tytułu dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 13 ustawy VAT, do przekazywania organom podatkowym lub urzędowi celno - skarbowemu informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku. 14
Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Cofnięcie upoważnienia, nie może dotyczyć okresu, w którym podmiot był wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 105c ust. 1 ustawy VAT. Cofnięcie upoważnienia za ten okres nie wywołuje skutków prawnych. W przypadku zmiany naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podmiotu, naczelnik urzędu skarbowego właściwy przed zmianą właściwości powiadamia niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni roboczych od dnia zmiany właściwości, bank albo spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, który naczelnik urzędu skarbowego jest właściwy dla tego podmiotu po zmianie. W przypadku gdy po złożeniu kaucji gwarancyjnej podmiot, będzie w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, podmiot ten niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otwarcia tych postępowań albo likwidacji, zawiadamia o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. 15
Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw W przypadku gdy po złożeniu kaucji gwarancyjnej koncesja, wygaśnie albo zostanie cofnięta, podmiot dokonujący dostaw towarów, o których mowa w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wygaśnięcia albo cofnięcia koncesji, zawiadamia o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. 16
Ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Zwrotu kaucji gwarancyjnej nie dokonuje się w przypadku: 1) wszczęcia, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej: a) postępowania podatkowego w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna - do czasu zakończenia tego postępowania, lub b) kontroli podatkowej w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna - do upływu terminu 3 miesięcy od dnia zakończenia kontroli, jeżeli w tym terminie nie wszczęto postępowania podatkowego; 2) wszczęcia kontroli celno-skarbowej w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna - do upływu terminu 3 miesięcy od dnia zakończenia tej kontroli, a jeżeli w tym terminie doszło do przekształcenia kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna - do zakończenia tego postępowania; 17
8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. Biurowiec Delta Biuro w Warszawie ul. Towarowa 35 ul. Piękna 24/26A 61-896 Poznań 00-549 Warszawa Biuro w Katowicach ul. Z. Krasińskiego 29/9 40-019 Katowice E. info@8tax.pl T. +48 61 85 08177 F. +48 61 62 42 089 NIP: 7831703274 REGON: 302520250 KRS 0000475766 Kapitał zakładowy 56 000 zł Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy KRS