Polish Office Guide Autumn Przewodnik po rynku biurowym w Polsce Jesień
// Introduction / Wstęp The real estate market is currently moving to the next stage of the economic cycle in which the tenant s position is much stronger and the landlord is forced to improve its offering so as to make it more attractive in a very competitive environment. The fact that only this year in Warsaw over, sq m of modern office space was delivered and an additional 7, sq m is under construction speaks for itself. Rynek nieruchomości przechodzi do kolejnej fazy cyklu koniunkturalnego, w której pozycja najemcy znacznie się umacnia, a wynajmujący winien pracować nad swoim produktem i ofertą w taki sposób, aby były one atrakcyjne w tak wysoce konkurencyjnym otoczeniu. W bieżącym roku w Warszawie dostarczono już ponad m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej, a w budowie znajduje się kolejne 7 m kw. Demanding tenants pay a lot of attention to the choice of their new location, its surroundings and available commuter options. They are also looking for more innovative and efficient ways of utilizing the office space. These requirements are aimed at creating attractive working environments affecting the prestige and perception of the employer. More and more tenants are also becoming aware of green elements reflecting the philosophies written in their corporate principles, which strengthens their positive image among employees and clients. DTZ carefully monitors all the trends and changes in the market so as to make its advice services more effective both to tenants as well as developers, who need to provide a product that will remain attractive to tenants and future investors for many years. We therefore hope that this guide will not only be valuable information regarding market trends and its parameters, but it will also become practical help in making future business decisions. Wymagający najemca dużą wagę przywiązuje do wyboru nowej lokalizacji, jej otoczenia i dostępnych rozwiązań komunikacyjnych, ale także poszukuje coraz bardziej innowacyjnych i efektywnych sposobów na wykorzystanie powierzchni biurowej. Tak określone wymagania mają na celu stworzenie atrakcyjnych warunków zatrudnienia, wpływających na prestiż i sposób postrzegania firmy. Coraz więcej najemców zwraca również uwagę na zielone czynniki, realizując tym samym cele określone w filozofii działalności swojej organizacji, umacniając jednocześnie swój pozytywny wizerunek wśród pracowników oraz klientów. DTZ wnikliwie monitoruje wszystkie trendy i zmiany na rynku, tak aby w najbardziej efektywny sposób doradzać zarówno użytkownikom nieruchomości, jak również deweloperom w realizacji takiego produktu, który przez wiele lat pozostanie atrakcyjny dla jego najemców oraz przyszłych inwestorów. Mamy nadzieję, że niniejszy przewodnik posłuży Państwu nie tylko jako informacja o trendach rynkowych i podstawowych jego parametrach, ale również pomoże Państwu w podejmowaniu przyszłych decyzji biznesowych. Barbara Przesmycka Director Office Agency Polish Office Guide
// Introduction / Wstęp Welcome to our third edition of the Polish Office Guide. This publication provides key indicators for 9 cities in Poland which are all considered important in the office sector. We decided to cover markets ranging from the mature Warsaw market, well established regional markets including Wrocław, Kraków, Tricity, Poznań, Łódź and Katowice as well as those emerging: Szczecin and Lublin. The guide includes: Macroeconomic statistics on the analysed cities; Information on office supply, including the number of existing schemes, as well as those under construction; Information on vacancy rates and prime rents, and A list of the largest existing and pipeline schemes in each city, accompanied by a map. The office market in Poland has seen a dynamic development over the last few years with many new schemes delivered and a number of lease transactions concluded. Despite continuous uncertainty on international markets and a slower GDP growth in our country, the situation on the office market over the last few months has remained stable and in some cities both occupiers and developers activity was higher than in the previous years. The markets became more mature and the amount of modern office space increases dynamically. As a result, over the next few years the competition among landlords is likely to be stronger. Therefore, property owners should search for new solutions to make their buildings more attractive for occupiers and potential investors and at the end to maintain and increase their value. This applies both to new projects coming to the market as well as some older properties (delivered before ), which need to be refurbished to meet the requirements of current tenants. Occupiers, on the other hand, are going to be in a more favourable situation as the competitive market will give them the opportunity to negotiate good rental conditions and lease office space which is in line with their business needs and requirements. By presenting key data and forecasts on the office market in Poland, we would like to provide both tenants and landlords with a general outlook which may support their business decisions and strategy connected with real estate. We hope you find this publication informative and helpful. Przedstawiamy Państwu trzecie wydanie Przewodnika po rynku biurowym w Polsce. Publikacja ta przedstawia kluczowe wskaźniki dla rynku biurowego w dziewięciu miastach w Polsce. Przewodnik ten prezentuje szerokie spektrum rynku biurowego od dojrzałego rynku w Warszawie, poprzez rynki o ugruntowanej pozycji tj. Wrocław, Kraków, Trójmiasto, Poznań, Łódź i Katowice do rynków wschodzących tj. Szczecin i Lublin. Niniejsza publikacja zawiera m.in.: Główne wskaźniki makroekonomiczne dla analizowanych miast; Dane dotyczące podaży biurowej wraz z liczbą istniejących budynków oraz biurowców w trakcie budowy; Dane dotyczące wskaźnika pustostanów oraz czynszów wywoławczych; Listę największych istniejących i planowanych biurowców wraz z mapą. Rynek biurowy w Polsce rozwija się dynamicznie już od kilku lat, co jest odzwierciedlone wieloma nowymi projektami wchodzącymi na rynek oraz dużą liczbą zawieranych umów najmu. Pomimo niepewności na zagranicznych rynkach oraz wolniejszego wzrostu PKB w naszym kraju, sytuacja na rynku powierzchni biurowych w ciągu ostatnich kilku miesięcy była stabilna, a w niektórych miastach aktywność najemców i deweloperów wzrosła w porównaniu do poprzednich lat. Rynek biurowy w Polsce dojrzewa, a wielkość nowej powierzchni rośnie dynamicznie. W rezultacie w ciągu kilku kolejnych lat konkurencja na tym rynku będzie coraz silniejsza, co zmusi właścicieli budynków do poszukiwania nowych rozwiązań, które uatrakcyjnią ich projekty oraz pozwolą na utrzymanie lub zwiększenie ich wartości. Dotyczy to zarówno nowo dostarczanych budynków, jak również niektórych starszych obiektów (zrealizowanych przed rokiem), które powinny przejść modernizację, aby spełniać wymagania obecnych najemców. Użytkownicy nieruchomości będą w bardziej korzystnej sytuacji, ponieważ większa konkurencja na rynku umożliwi im wynegocjowanie lepszych warunków finansowych przy najmie powierzchni oraz wybór biura w pełni spełniającego ich potrzeby biznesowe. Przedstawiając kluczowe dane i prognozy dotyczące rynku powierzchni biurowych, chcielibyśmy zapewnić zarówno właścicielom, jak i najemcom powierzchni biurowych ogólny zarys sytuacji na rynku, który może wesprzeć ich decyzje biznesowe oraz strategię związaną z nieruchomościami. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja będzie dla Państwa interesująca i przydatna. Kamila Wykrota Head of Consulting & Research Polish Office Guide
// Table of content / Spis treści DTZ Key statistics We are involved in office buildings located in Poland (6 office buildings under management) Trójmiasto Świadczymy usługi dla właścicieli budynków biurowych zlokalizowanych na terenie Polski (6 zarządzanych nieruchomości) 6, sq m (GLA) under management Office market overview Rynek powierzchni biurowych Szczecin m kw. (GLA) zarządzanej powierzchni Warszawa 7 Kraków 9 Wrocław Trójmiasto Poznań Łódź 7 Katowice 9 Szczecin Lublin DTZ contacts Dane kontaktowe DTZ 6 Poznań Wrocław Łódź Katowice Kraków Warszawa Lublin We are working for market leaders Świadczymy usługi światowym liderom rynku Involved in the biggest transactions on the Polish market Jesteśmy zaangażowani w procesy największych transakcji najmu na polskim rynku CBRE Global Investors, Ghelamco, Corpus Sireo, ARKA BZ WBK, Polonia Peakside Management, Credit Suisse Asset Management, VALAD, Skanska, LHI Leased over 7, sq m over last months representing many Polish and international companies such as: Frontex, BPH, PPD, Cemex, Coty, Levi s, Jeronimo Martins Drogerie i Farmacja and many others. Pośrednictwo w transakcjach najmu ponad 7 m kw. w ciągu ostatnich miesięcy dla wielu polskich i międzynarodowych firm, takich jak: Frontex, BPH, PPD, Cemex, Coty, Levi s, Jeronimo Martins Drogerie i Farmacja i wiele innych. One of the world s leaders in integrated full service property solutions Jeden z największych na świecie podmiotów świadczących kompleksowe usługi na rynku nieruchomości A truly global powerhouse, with over 6, employees, 8 offices in countries Globalny lider zatrudniający 6 pracowników w 8 oddziałach zlokalizowanych na terenie krajów Polish Office Guide
// Office market overview / Rynek powierzchni biurowych Strong dynamics of supply Silna dynamika podaży» The total supply of modern office stock in nine major Polish cities amounted to 6.6 million sq m at the end of H. Office stock in Warsaw accounts for over 6% of total supply, whereas the remaining office volume is located in eight regional cities: Kraków, Wrocław, Tricity, Katowice, Łódź, Poznań, Lublin and Szczecin.» Apart from Warsaw, Kraków and Wrocław are the most developed office markets with the supply totalling 7, and 8, sq m, respectively. Third place among regional cities is held by the Tricity region (, sq m of office space), which has considerably expanded over the first half of (over, sq m of office space was delivered to the market). Despite the weaker position of the office market in Lublin and Szczecin, both cities are notably gaining in importance, which is reflected by the substantial number of projects scheduled for the coming years.» In H the volume of delivered office spaced totalled approx. 6, sq m, which was % higher than the value recorded in H. New supply in Warsaw amounted to over, sq m. A significant development was also observed in the regional cities, where new deliveries have doubled compared to H and amounted to 6, sq m. The largest volume of new office space came on to the market in Tricity (, sq m) and Wrocław (, sq m).» The highest dynamics of stock increase was recorded in Lublin (7.7%), Szczecin (.%) and Tricity (.%).» Pod koniec pierwszej połowy całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w dziewięciu głównych miastach Polski wyniosły blisko 6,6 mln m kw. w Warszawie stanowiła ponad 6% całkowitych zasobów, podczas gdy pozostały wolumen był zlokalizowany w ośmiu miastach regionalnych: Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście, Katowicach, Łodzi, Poznaniu, Lublinie i Szczecinie.» Oprócz Warszawy, najbardziej rozwiniętymi rynkami biurowymi w Polsce są Kraków i Wrocław z zasobami wynoszącymi odpowiednio 7 i 8 m kw. Trzecie miejsce wśród miast regionalnych zajmuje region Trójmiasta ( m kw. powierzchni biurowej), gdzie w pierwszej połowie odnotowano znaczny wzrost zasobów (na rynek dostarczono ponad m kw. powierzchni biurowej). Pomimo słabszej pozycji rynków biurowych w Lublinie i Szczecinie, oba miasta wyraźnie zyskują na znaczeniu, co odzwierciedla duża liczba projektów planowanych na kolejne lata.» W pierwszej połowie roku wolumen dostarczonej powierzchni biurowej wyniósł około 6 m kw. i był o % wyższy niż wartość odnotowana w analogicznym okresie roku poprzedniego. W Warszawie w tym czasie zrealizowane zostały budynki o łącznej powierzchni ponad m kw., co stanowi wzrost aż o 6% w odniesieniu do pierwszej połowy. Znaczący rozwój obserwowano także w miastach regionalnych, gdzie nowa podaż podwoiła się w porównaniu do I poł. roku i wyniosła 6 m kw.» Największą dynamikę wzrostu zasobów odnotowano w Lublinie (7,7%), Szczecinie (,%) oraz Trójmieście (,%). Figure / Wykres Office stock in major cities in Poland, H Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce, I poł. 6% % % % % % Warszawa Kraków Wrocław Trójmiasto 7% 9% 6% Poznań Łódź Katowice Szczecin Lublin BCB Business Park, Gdańsk Polish Office Guide
// Office market overview / Rynek powierzchni biurowych Strong developers activity Duża aktywność deweloperów» Over buildings with a combined office space exceeding million sq m are currently under construction. Due to the considerable dynamics of the market, the level of the new deliveries in may be higher by even % compared to the record supply observed in. The total annual supply in is estimated at 8,-9, sq m (, sq m in regional cities and 6, in Warsaw).» Due to a lower pipeline scheduled for, the volume of s in the coming year may be slightly lower and amounts to approximately,-, sq m.» The highest total supply for the years - is expected in Warsaw (nearly 6, sq m) and Kraków (over 9, sq m). Over 6, sq m of office space is scheduled in Wrocław, Katowice and Tricity. In terms of dynamics, the most significant increase should be observed in Lublin, where the office stock at the end of may increase by nearly %, compared to the end of.» However the actual volume of new office space foreseen in the coming years will depend on the market situation and financing possibilities of investors. As a result, many projects may be reassessed in terms of potential demand and competition.» Ponad budynków o łącznej powierzchni biurowej przekraczającej milion m kw. jest aktualnie w trakcie budowy. Ze względu na znaczącą dynamikę rynku, wielkość powierzchni dostarczonej w roku może być nawet o % wyższa niż rekordowa podaż obserwowana w roku. Łączna roczna podaż w jest szacowana na 8-9 m kw., z czego m kw. w miastach regionalnych i 6 w Warszawie.» Ze względu na mniejszą liczbę projektów planowanych na rok, wolumen dostarczonej powierzchni w przyszłym może być wtedy niższy i wyniesie około - m kw.» W latach - największa wielkość nowej powierzchni zostanie dostarczona w Warszawie (prawie 6 m kw.) i w Krakowie (ponad 9 m kw.). Dostarczenie ponad 6 m kw. powierzchni biurowej planowane jest we Wrocławiu, Katowicach i Trójmieście. Pod względem dynamiki, największy wzrost zaobserwujemy w Lublinie, gdzie na koniec zasoby powierzchni biurowej w porównaniu do końca roku mogą wzrosnąć o niespełna %.» Jednak rzeczywisty wolumen powierzchni biurowej planowanej do dostarczenia w najbliższych latach będzie zależał od sytuacji na rynku oraz możliwości pozyskania finansowania. W związku z tym, realizacja części projektów może zostać wstrzymana w zależności od potencjalnego popytu i konkurencji na rynku. Figure / Wykres Annual office supply in Warsaw and regional cities, sq m Roczna podaż powierzchni biurowej w Warszawie i miastach regionalnych, m kw. Figure / Wykres Expected % growth of stock over - Spodziewany procentowy wzrost zasobów w okresie - 7 6 Łódź,% Poznań Warszawa Kraków,%,% 7,% Wrocław,% Trójmiasto,% 6 7 8 9 (f) (f) Katowice Szczecin Lublin,7%,% 9,% (f) forecast / prognoza Regional cities / Miasta regionalne Warszawa 6 Polish Office Guide
// Office market overview / Rynek powierzchni biurowych Stable demand Stabilny popyt» In H the demand for office space in Warsaw increased slightly compared to H. The volume of leasing transactions (excl. renegotiations) reached nearly, sq m - % more than in the corresponding period of.» In the regional cities leasing activity remained strong with the companies from the BPO/SSC sector creating the majority of demand.» The considerable volume of completed space translated into a higher vacancy rate, which amounted to.% (up by.7 p.p compared to end of ). The highest vacancy rates were recorded in Łódź (.7%) and Poznań (.%), while the availability ratios in Kraków (.8%), Lublin (6.%) and Katowice (8.%) were lower than the average rate.» Demand should remain stable until the end of, however the expected strong supply may result in further growth of vacancy rates, especially in cities with the highest level of new s scheduled for this year.» Prime asking rents in the regional cities remained stable and vary from - per sq m per month in Lublin to -6 per sq m per month in Poznań, Kraków, Wrocław and Tricity. In Warsaw, prime asking rents are at a level of -6 in the city centre and -6 in out-of-centre locations.» W pierwszej połowie roku popyt na powierzchnie biurowe w Warszawie nieznacznie wzrósł w porównaniu do I poł.. Wolumen transakcji najmu (wyłączając renegocjacje) osiągnął prawie m kw., % więcej niż w analogicznym okresie roku.» W miastach regionalnych liczba zawieranych transakcji utrzymała się na wysokim poziomie, a popyt na powierzchnie był głównie kształtowany przez centra BPO/SCC.» Duży wolumen powierzchni oddanej do użytkowania przełożył się na wyższą stopę pustostanów, która wyniosła,% (wzrost o,7 p.p. w porównaniu do końca ). Najwyższe stopy pustostanów odnotowano w Łodzi (,7%) i Poznaniu (,%), podczas gdy wskaźniki dostępności powierzchni w Krakowie (,8%), Lublinie (6,%) oraz Katowicach (8,%) były poniżej średniej.» Do końca roku popyt powinien pozostać stabilny, jednak wysoki poziom podaży może wpłynąć na dalszy wzrost stopy pustostanów, szczególnie w miastach, gdzie dostarczonej w tym roku powierzchni będzie najwięcej.» W miastach regionalnych czynsze wywoławcze za najlepsze powierzchnie biurowe pozostały stabilne i wahają się od - euro za m kw. za miesiąc w Lublinie do -6 euro w Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu oraz Trójmieście. W Warszawie wynoszą one -6 euro w centrum miasta oraz -6 euro w innych lokalizacjach. Figure / Wykres Vacancy rates, H and H Stopa pustostanów, I poł. i Figure / Wykres Prime asking rents, H ( EUR/sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową, I poł. (EUR/m kw./miesiąc) Łódź Poznań Szczecin Wrocław Trójmiasto Warszawa Katowice Lublin Kraków % % % % % H H Lublin Szczecin Łódź Poznań Katowice Trójmiasto Wrocław Kraków Warszawa (Poza Centrum) Warszawa (Centrum) 6 8 6 8 Polish Office Guide 7
Warszawa, mazowieckie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./ miesiąc) Warsaw Warszawa Poland Polska 7 7 8 99,9%,% 78 7 7 8 8,6%,% 6 6 9 9,%,% 7-6 (Central / Centrum) -6 (Non Central / Poza Centrum) N/A Warszawa Figure 6 / Wykres 6 Annual office supply in Warsaw, sq m Roczny poziom nowej podaży w Warszawie, m kw. Figure 7 / Wykres 7 Vacancy rates in Warsaw Stopy pustostanów w Warszawie % % % Central / Centrum 6 7 8 9 (f) (f) Central / Centrum Non Central / Poza Centrum % Average / Średnio % Non Central / Poza Centrum % 6 7 8 9 (f) (f) (f) forecast / prognoza (f) forecast / prognoza 8 Polish Office Guide
Warszawa, mazowieckie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Empark (9 buildings) Trinity Park I, II, III Poleczki Business Park I, II Domaniewska / Wołoska / Postępu Domaniewska / Suwak Poleczki / Osmańska 7 99-7 6-9 66 - Rondo I Rondo ONZ 7 6 Platinium Business Park (I-V) Wołoska / Domaniewska 7-6 Warsaw Financial Centre Emilii Plater 9 8 998 7 Puławska FC Puławska 9 998 8 9 Wiśniowy Business Park (A-F) Konstruktorska Business Center Sierpnia / Iłżecka 9 997-7 Konstruktorska 8 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Plac Unii Puławska Developer / Deweloper: Liebrecht&wood / BBI Development Warsaw Spire I Developer / Deweloper: Ghelamco Eurocentrum Office Complex I Developer / Deweloper: Capital Park Gdański Business Center I Developer / Deweloper: HB Reavis Towarowa / Grzybowska / Łucka Jerozolimskie / 8 7 Inflancka Wola Center Przyokopowa 7 6 Developer / Deweloper: LC Corp PZU Tower Jana Pawła II 7 Warszawa 6 S8 7 Trinity Park II A 8 9 Mokotów Nova S Polish Office Guide 9
Kraków, małopolskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Kraków Poland Polska 78 8 99 6,%,% 878 7 6 7,9%,% 7 7 6 6 9 9 9,8%,%,-6 N/A Kraków Figure 8 / Wykres 8 Annual office supply in Kraków, sq m Roczny poziom nowej podaży w Krakowie, m kw. Figure 9 / Wykres 9 Vacancy rates in Kraków Stopy pustostanów w Krakowie 8 9 8 7 6 7 6 % % 8% Until 997 998 (f) forecast / prognoza 999 6 7 Annual supply / Roczna podaż 8 9 (f) (f) Cumulative supply / Skumulowana podaż 6% % % % H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H H Polish Office Guide
Kraków, małopolskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Philip Morris Bonarka Business A, B, C Quattro Business Park I, II Al. Jana Pawła II 96 Puszkarska 9 - Bora Komorowskiego Buma Square A-G Wadowicka 6-8 7 Centrum Biurowe Lubicz I, II 8 -,, 6 Lubicz -9 6 Green Office I, II, III Czerwone Maki 8-7 Vinci Office Center Opolska 7 9 8 Rondo Business Park I, II Lublańska 6 9 7-8 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Enterprise Park C Na Dołach 6 Developer / Deweloper: Avestus Real Estate Kapelanka I Kapelanka Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Quattro Business Park III Bora Komorowskiego Developer / Deweloper: Buma Group Orange Office Park I Amsterdam Kilmeckiego Developer / Deweloper: East-West Development Bonarka Business D Puszkarska 8 7 Developer / Deweloper: TriGranit 9 Euromarket Centrum Biurowe Jasnogórska 8 Enterprise Park A, B Na Dołach 9 7 8 A Kraków Rondo Business Park 6 Rondo Business Park Quattro Business Park A Polish Office Guide
Wrocław, dolnośląskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Wrocław Poland Polska 6 88 8 99,7%,% 9 7 6 78,%,% 8 6 6 9 9 9,%,% 99-6 N/A Wrocław Figure / Wykres Annual and cumulative office supply in Wrocław, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej we Wrocławiu, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Wrocław Stopy pustostanów we Wrocławiu 8 7 6 Until 997 998 999 6 7 8 9 (f) (f) (f) forecast / prognoza Annual supply / Roczna podaż Cumulative supply / Skumulowana podaż Polish Office Guide
Wrocław, dolnośląskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Sky Tower Wojdyła Business Park I, II Grunwaldzki Center I, II Powstańców Śląskich 9 8 Muchoborska 8 - Plac Grunwaldzki -7 9 8-9 Bema Plaza Plac Bema 8 Green Towers I, II Strzegomska 6-6 Wrocławski Park Biznesu I Strzegomska 6-6 7 7 Silver Forum Strzegomska - 7 8 Aquarius Business House I 9 Centrum Biurowe Globis Swobodna Powstańców Śląskich 7a 6 8 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Dominikański Oławska 6 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland West Gate Lotnicza 6 Developer / Deweloper: Echo Investment Green Day Szczytnicka 9 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Aquarius Business House II Borowska / Swobodna 8 Developer / Deweloper: Echo Investment Centrum Biznesu Millenium Tower IV Strzegomska 7 8 Developer / Deweloper: Descont Quattro Forum Legnicka - 8 Wrocław S8 6 7 Wrocławski Park Biznesu I 9 8 Aquarius Polish Office Guide
Trójmiasto, pomorskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Tricity Trójmiasto Poland Polska 77 7 8 99 6,7%,% 8 7 9 76,%,% 6 6 9 8 9,%,% 7-6 N/A Trójmiasto Figure / Wykres Annual and cumulative office supply in Tricity, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Trójmieście, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Tricity Stopy pustostanów w Trójmieście 8 7 6 % % % 8% 6% % % Until 997 998 999 6 7 8 9 (f) (f) (f) forecast / prognoza Annual supply / Roczna podaż Cumulative supply / Skumulowana podaż % H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H H Polish Office Guide
S6 Trójmiasto, pomorskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Olivia Business Centre (Olivia Gate, Olivia Point, Olivia Tower) Arkońska BP (A-A) Łużycka Office Park (A-E) Allcon Park,, Grunwaldzka 7-7, Gdańsk Arkońska -6, Gdynia 8 7-6 7 8- Łużycka 6, Gdynia 8- Słowackiego 7-7 8 9 998- Hestia HQ Hestii, Sopot 8 7 6 Garnizon.biz 7 Assesco 8 Baltic Business Centre 9 BCB Business Park I BPH Office Park (A,B) Grunwaldzka 8-9 Podolska, Gdynia Śląska /, Gdynia Azymutalna 9, Gdańsk Armii Krajowej/ Leszcznowa, Gdańsk 6 8-9 7 99 9 9 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Alchemia I Developer / Deweloper: Torus Centrum Biurowe Neptun Developer / Deweloper: Hines Olivia Four Developer / Deweloper: TPS Gdynia Waterfront Developer / Deweloper: SwedeCenter BPH Office Park II Developer / Deweloper: Euro Styl Gdynia 8 7 Grunwaldzka Gdańsk Grunwaldzka 7/9, Gdańsk Grunwaldzka 7, Gdańsk Hryniewieckiego, Gdynia Armii Krajowej/ Leszcznowa, Gdańsk 6 7 6 9 Sopot Łużycka Office Park 9 6 BCB Business Park I ALLCON@park Gdańsk Polish Office Guide
Poznań, wielkopolskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Poznań Poland Polska 7 8 99,%,% 7 8 76,9%,% 9 6 6 9 8 9,%,% 6 9-6 N/A Poznań Figure 8 / Wykres 8 Annual and cumulative office supply in Poznań, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Poznaniu, m kw. Figure 9 / Wykres 9 Vacancy rates in Poznań Stopy pustostanów w Poznaniu 6% % % % 8% 6% Until 997 998 999 (f) forecast / prognoza 6 7 8 Annual supply / Roczna podaż 9 (f) (f) Cumulative supply / Skumulowana podaż % % % H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H H 6 Polish Office Guide
Poznań, wielkopolskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Malta Office Park (A - F) Arcybiskupa A. Baraniaka 88 7 8- PGK Centrum I, II Marcelińska 9 8 999- Szyperska Office Szyperska 9 9 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Business Garden Poznań I A, B Developer / Deweloper: SwedeCenter Bułgarska / Marcelińska Nowa Sienna Tylne Chwaliszewo 7 Developer / Deweloper: Nowa Sienna Poznań Financial Center Pl. Andersa 7 8 Park Biurowy Pixel siedziba Allegro Grunwaldzka 8 6 6 Skalar Office Center Górecka 7 Andersia Business Center Pl. Andersa 7 6 8 Centrum Biurowe Globis Roosevelta 8 9 Delta House Towarowa Andersia Tower Pl. Andersa 7 Andersia Tower Deka 8 9 7 Poznań 6 Andersia Tower A Polish Office Guide 7
Łódź, łódzkie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Łódź Poland Polska 78 96 8 99,%,% 69 7 7 7,9%,% 6 6 6 9 6 9,7%,% 7 7 -, N/A Łódź Figure 6 / Wykres 6 Annual and cumulative office supply in Łódź, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Łodzi, m kw. Figure 7 / Wykres 7 Vacancy rates in Łódź Stopy pustostanów w Łodzi % % % Until 997 998 999 (f) forecast / prognoza 6 7 8 Annual supply / Roczna podaż 9 (f) (f) Cumulative supply / Skumulowana podaż % % % H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H H 8 Polish Office Guide
Łódź, łódzkie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Green Horizon A, B Pomorska 6 - University Business Park A Wólczańska 78 8 7 Red Tower Piotrkowska 8/ 8 8 Sterlinga Business Centre Sterlinga 8a 8 Cross Point Al. Rydza Śmigłego 9 6 Textorial Park Fabryczna 7 6 9 7 Orion Sienkiewicza 8/87 9 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) University Business Park B Developer / Deweloper: GTC Wólczańska 78 8 8 Biurowiec Ericpol Sienkiewicza 7 8 Developer / Deweloper: Ericpol Centrum Targowa A Targowa 8 Developer / Deweloper: Domena Synergia II Developer / Deweloper: Faktoria Kościuszki / Wólczańska 8 Park Biznesu Teofilów C Traktorowa 8 78 9 Centrum Targowa Targowa 8 6 Łódź Al. Piłsudskiego / 8 6 Łódź Cross Point Łódź 7 9 6 Cross Point Łódź Polish Office Guide 9
Katowice, śląskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Katowice Poland Polska 7 8 99,%,% 967 7 9 7,%,% 6 6 9 9 8,%,% 79 -, N/A Katowice Figure / Wykres Annual and cumulative office supply in Katowice, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Katowicach, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Katowice Stopy pustostanów w Katowicach 7 6 Un l 997 998 999 (f) forecast / prognoza 6 7 8 Annual supply / Roczna podaż 9 (f) (f) / Skumulowana podaż % 8% 6% % % % 8% 6% % % % H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H H Polish Office Guide
Katowice, śląskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Green Park I,II,III Murckowska 9 6-8 Centrum Biurowe Francuska A, B Francuska Opolska A-F Opolska 9 Katowice Business Point Ściegiennego 7 Eurocentrum I-IV Ligocka 7-9 6 Centrum Chorzowska Chorzowska 6 7 ING Bank Śląski Sokolska 8 Altus Uniwersytecka 6 Silesia Business Park I, II Chorzowska Developer / Deweloper: Echo Investment A Business Park I, II Developer / Deweloper: Echo Investmen Damrota / Francuska - GPP Business Park II Konduktorska 9 7 Developer / Deweloper: Górnośląski Park Przemysłowy Biurowiec Pasywny Euro-Centrum Ligocka 6 Developer / Deweloper: Euro-Centrum Brynów Center I Gawronów / Kormoranów 6 Developer / Deweloper: Holdimex 9 Nowe Katowickie Centrum Biznesu Atrium Chorzowska 6 Ofiar Katynia / Graniczna 8 9 Centrum Chorzowska A 6 7 9 8 Katowice Centrum Chorzowska Opolska Polish Office Guide
Szczecin, zachodniopomorskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Szczecin Poland Polska 8 9 8 99,7%,% 88 7 8 8 79,%,% 6 6 9 9,%,% - N/A Szczecin Figure / Wykres Annual and cumulative office supply in Szczecin, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Szczecinie, m kw. 8 6 8 6 Until 997 998 999 (f) forecast / prognoza 6 7 Annual supply / Roczna podaż 8 9 (f) (f) Cumulative supply / Skumulowana podaż Polish Office Guide
Szczecin, zachodniopomorskie // Major existing office projects (by size) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Baltic Business Park A, C Maja 8-9 8 8 - PAZIM Pl. Rodła 8 7 99 Oxygen Malczewskiego Brama Portowa I, II Wyszyńskiego / Niepodległości 8 Pomeranus Matejki 9 99 6 Piastów Office Centre I Piastów /Bohaterów Warszawy 69 7 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Lastadia Office Developer / Deweloper: SGI Baltis Piastów Office Park B Developer / Deweloper: RealKapital Centrum Innowacji Pomerania Zbożowa / Spichrzowa / Celna Piastów / Bohaterów Warszawy 69 6 Niemierzyńska 7 Developer / Deweloper: Szczeciński Park Naukowo - Technologiczny 7 Maris Centrum Biurowe Pl. Holdu Pruskiego 9 9 8 Buchalter Wojska Polskiego 8 9 Bogusława - Bogusława - Atrium Katedra Wyszyńskiego 8 Oxygen 6 9 7 Szczecin Maris Brama Portowa II Polish Office Guide
Lublin, lubelskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne Population, Liczba mieszkańców, Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec Average monthly gross salary, (PLN) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto. (PLN) Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców, Number of private companies per, inhabitants. H Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na mieszkańców, I połowa % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Office market data, H Statystyki biurowe, I połowa Modern office stock (sq m) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.) Number of modern office buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych Vacancy rate Stopa pustostanów Office stock under construction (sq m) w budowie (m kw.) Prime asking rents ( /sq m/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Lublin Poland Polska 7 678 8 99,%,% 7 7 7,7%,% 7 6 6 9 9 6,%,% - N/A Lublin Figure / Wykres Annual and cumulative office supply in Lublin, sq m Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Lublinie, m kw. 8 6 8 6 Until 997 998 999 (f) forecast / prognoza 6 7 8 Annual supply / Roczna podaż 9 (f) (f) Cumulative supply / Skumulowana podaż Polish Office Guide
Lublin, lubelskie // Major existing office projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Gray Office Park A-D Zana a,b/ Wallenroda c,d 7- Centrum Zana I, II Zana 9 8 - Zana Office I, II Wallenroda e,f 8 Witosa I, II Witosa 6-8 6 8- Biurowiec Rupes Żwirki i Wigury - 6 Batory Kraśnicka 9 9 7 Dalimex Lubartowska 7a 7 // Major pipeline office projects under construction (by size) Największe planowane budynki biurowe w budowie (wg powierzchni) Nord Office Park A-C Szeligowskiego - Developer / Deweloper: Centrum Zana Wikana Biznes Park I Developer / Deweloper: Wikana Grygowej / Pancerniaków 7 JPBC Business Center Jana Pawła II 7 Developer / Deweloper: Hanesco Nieruchomości TBV Office Center Chodźki 9 Developer / Deweloper: TBV 8 Centrum Biznesu Kaskada Chodźki 7 9 Image Związkowa 9 Ośrodek Obliczeniowy Kredyt Banku Zana 6 8 7 6 Lublin Batory Polish Office Guide
// DTZ contacts Alan Colquhoun Country Head Poland alan.colquhoun@dtz.com +8 / +8 668 68 Barbara Przesmycka Director Head of Office Agency barbara.przesmycka@dtz.com +8 6 / +8 6 99 9 Kamila Wykrota Head of Consulting & Research Consulting & Research kamila.wykrota@dtz.com +8 / +8 6 8 Katarzyna Lipka Senior Consultant Consulting & Research katarzyna.lipka@dtz.com +8 / +8 66 99 86 Ewa Duszyńska-Malinowska Associate Director Office Agency ewa.duszynska@dtz.com +8 7 / +8 66 89 98 Kacper Remiśko Senior Consultant Office Agency kacper.remisko@dtz.com +8 6 / +8 698 7 6 Łukasz Koprzywa Consultant Office Agency lukasz.koprzywa@dtz.com +8 / +8 666 9 Łukasz Michalski Senior Consultant Office Agency lukasz.michalski@dtz.com +8 8 76 / +8 666 887 Anna Korwin-Kulesza Consultant Office Agency anna.korwin-kulesza@dtz.com +8 / +8 668 Kamil Jóźwik Junior Consultant Office Agency kamil.jozwik@dtz.com +8 / +8 66 76 6 Polish Office Guide
// DTZ contacts Zuzanna Paciorkiewicz Director Property Management Business Space zuzanna.paciorkiewicz@dtz.com +8 / +8 68 6 Arkadiusz Bielecki MRICS Director Valuation arek.bielecki@dtz.com +8 8 / +8 66 888 66 Ian Scattergood Director, Corporate Real Estate Services (CREM), Project & Building Consultancy, Land & Development ian.scattergood@dtz.com +8 / +8 666 77 Magdalena Iwaniuk-Mróz Associate Director Valuation magda.iwaniuk-mroz@dtz.com +8 8 / +8 6 88 8 // Disclaimer This report should not be relied upon as a basis for entering into transactions without seeking specific, qualified, professional advice. Whilst facts have been rigorously checked, DTZ can take no responsibility for any damage or loss suffered as a result of any inadvertent inaccuracy within this report. Information contained herein should not, in whole or part, be published, reproduced or referred to without prior approval. Any such reproduction should be credited to DTZ. Craig Maguire Senior Director Head of Capital Markets craig.maguire@dtz.com +8 / +8 88 89 Marek Paczuski Director Capital Markets marek.paczuski@dtz.com +8 / +8 666 89 Mira Kantor-Pikus Director, Head of Strategic Advisory Capital Markets mira.kantor@dtz.com +8 99/ +8 6 87 9 Łukasz Maciak MRICS Director Capital Markets lukasz.maciak@dtz.com +8 7 / +8 668 6 6 Niniejszy raport nie powinien być traktowany jako podstawa do zawierania transakcji bez udziału wykwalifikowanego i profesjonalnego doradcy. Fakty i dane przedstawione w raporcie zostały dokładnie sprawdzone, jednak DTZ nie może ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty powstałe w związku z nieprecyzyjnością przedstawionych danych. W przypadku powielania informacji zawartych w raporcie każdorazowo należy powołać się na DTZ jako źródło danych. Polish Office Guide 7
DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with industry leading, end to end property solutions comprised of office, retail and industrial and logistics agency, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 7, employees including sub contractors, operating across 8 offices in countries. DTZ in Poland hires more than 9 professionals. For further information, visit: www.dtz.com. DTZ a UGL company to globalny lider w zakresie usług na rynku nieruchomości. Firma dostarcza klientom biznesowym, najemcom oraz inwestorom kompleksowych usług, w skład których wchodzą: pośrednictwo w wynajmie powierzchni handlowych, biurowych i magazynowych, zintegrowane usługi property i facility management, doradztwo w zakresie rynków kapitałowych, doradztwo inwestycyjne, wyceny, doradztwo inwestycyjno-budowlane. Dodatkowo dzięki najwyższej jakości usługom doradztwa oraz analiz rynkowych dostarczamy klientom wiedzy na temat globalnych i lokalnych rynków. Prognozujemy trendy, przez co wspomagamy naszych klientów w podejmowaniu najlepszych, długoterminowych decyzji. DTZ zatrudnia 7 osób wliczając w to podwykonawców, którzy pracują poprzez sieć 8 oddziałów zlokalizowanych na terenie krajów. DTZ w Polsce zatrudnia ponad 9 osób. Więcej informacji: www.dtz.com. DTZ, a UGL company ul. Złota 9 - Warszawa Phone: +8 Facsimile: +8 Email: info@dtz.pl www.dtz.com/pl F///C&R