KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ BIURO SZKOLENIA Program szkolenia z zakresu bezpieczeństwa działań w środowisku pożaru dla funkcjonariuszy wykonujących zadania antyterrorystyczne Warszawa 2014
Kierownik zespołu redagującego: st. kpt. Marcin Szewerniak Kierownik zespołu przedmiotowego realizacji efektów kształcenia zwalczania pożarów w Szkole Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział Kształcenia Zawodowego. Opracowanie merytoryczne: 1. kpt. Tyberiusz Koniuch Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział Kształcenia Zawodowego, 2. bryg. Paweł Pruś Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział Centrum Szkolenia Ochrony Ludności i Dóbr Kultury, 3. st. kpt. Łucja Rozwadowska Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział Kształcenia Zawodowego, Konsultacja metodyczna: Biuro Szkolenia Komendy Głównej PSP. AKCEPTUJĘ
SPIS TREŚCI I ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE... 4 1 CEL SZKOLENIA... 4 2 SYLWETKA ABSOLWENTA... 4 3 WARUNKI PRZYJĘCIA NA SZKOLENIE... 5 II REALIZACJA PROCESU DYDAKTYCZNEGO... 6 1 ORGANIZACJA SZKOLENIA... 6 2 ZALECENIA I WSKAZÓWKI METODYCZNE... 7 3 PLAN NAUCZANIA... 9 III TREŚCI KSZTAŁCENIA... 10 1 ZAGROŻENIA W ŚRODOWISKU POŻAROWYM PODCZAS DZIAŁAŃ TAKTYCZNYCH... 10 2 ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ... 12 3 BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ... 15 IV LITERATURA... 19 1 POZYCJE LITERATUROWE... 19 2 MATERIAŁY POMOCNICZE... 19 ZAŁĄCZNIK WZÓR ZAŚWIADCZENIA... 20 3
Warszawa, dnia października 2014 r. I ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE 1 Cel szkolenia Celem szkolenia jest przygotowanie funkcjonariuszy biorących bezpośredni udział w działaniach antyterrorystycznych do przyjęcia postaw i zachowania się w sytuacji rozwoju pożaru wewnętrznego, a także korzystania z urządzeń przeciwpożarowych, podręcznego sprzętu gaśniczego rozmieszczonego w obiekcie oraz pracy z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej. 2 Sylwetka absolwenta Po ukończeniu kursu słuchacz powinien: a. w sferze poznawczej: opisywać proces spalania i wyliczać sposoby przerywania spalania; opisywać produkty spalania oraz sposoby transferu ciepła w warunkach pożaru; wymieniać zagrożenia występujące podczas pracy w środowisku pożaru; wyjaśniać proces oddychania i skutki niedotlenienia organizmu; przedstawiać podział i budowę sprzętu ochrony układu oddechowego; omawiać zasady przygotowania do pracy sprzętu ochrony układu oddechowego; wymieniać rodzaje środków ochrony osobistej; omawiać zasady eksploatacji środków ochrony osobistej; opisywać palność materiałów i elementów budowlanych oraz ich zachowanie w warunkach pożaru; wymieniać klasyfikację budynków ze względu na przeznaczenie i sposób użytkowania; opisywać warunki ewakuacji w budynkach oraz zagrożenia od instalacji użytkowych; b. w sferze praktycznej: posługiwać się podręcznym sprzętem gaśniczym; dobierać środki gaśnicze; przewidywać zagrożenia rozwijającego się pożaru; 4
przygotowywać do pracy sprzęt ochrony układu oddechowego; pracować w sprzęcie ochrony układu oddechowego oraz środkach ochrony osobistej; rozpoznawać kierunki ewakuacji i rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego; c. w sferze motywacyjnej, mieć ukształtowane postawy: odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych; odpowiedzialności za stan techniczny sprzętu i urządzeń; gotowości do działania. 3 Warunki przyjęcia na szkolenie W szkoleniu mogą uczestniczyć funkcjonariusze realizujący zadania antyterrorystyczne, którzy posiadają umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy oraz posiadają okresowe badania lekarskie, aktualne na czas trwania szkolenia i zostali skierowani przez właściwego przełożonego. 5
II REALIZACJA PROCESU DYDAKTYCZNEGO 1 Organizacja szkolenia a. Szkolenie należy realizować dla grupy liczącej nie więcej niż10 słuchaczy. b. Na szkoleniu stosuje się następujące rodzaje zajęć dydaktycznych, zwanych dalej zajęciami dydaktycznymi : zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne. c. Na realizację szkolenia przewidziano 36 godzin dydaktycznych, w tym: rozpoczęcie i zakończenie szkolenia 1 godzina dydaktyczna, zajęcia dydaktyczne 35 godzin dydaktycznych, d. Zajęcia dydaktyczne na szkoleniu należy realizować w liczbie do 8 godzin dydaktycznych dziennie. e. Szkolenie organizowane jest w szkołach Państwowej Straży Pożarnej. f. Podstawą organizacji procesu dydaktycznego na szkoleniu jest plan nauczania. Plan nauczania zawiera wymiar godzinowy zajęć dydaktycznych przewidzianych do realizacji na szkoleniu. g. Podstawową formą nauczania jest lekcja, której odpowiada jedna godzina dydaktyczna. Jedna godzina dydaktyczna trwa 45 minut. Dopuszcza się łączenie maksymalnie dwóch godzin dydaktycznych, bez konieczności wprowadzania przerwy między tymi godzinami. h. Proces dydaktyczny na szkoleniu realizują: wykładowcy, instruktorzy. i. Wykładowcy realizują teoretyczne i praktyczne zajęcia dydaktyczne, natomiast instruktorzy realizują tylko i wyłącznie praktyczne zajęcia dydaktyczne. j. Do prowadzenia zajęć dydaktycznych uprawnieni są funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej posiadający wymagane kwalifikacje zawodowe i przygotowanie pedagogiczne. k. Wykładowcy muszą posiadać przygotowanie pedagogiczne rozumiane, jako: ukończenie studiów pedagogicznych I-go lub II-go stopnia, bądź jako ukończenie kursu pedagogicznego bądź studiów podyplomowych organizowanych dla nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego. Dopuszcza się możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych przez wykładowców będących w trakcie uzyskiwania przygotowania pedagogicznego. l. Instruktorzy muszą posiadać przygotowanie pedagogiczne rozumiane jako ukończenie co najmniej kursu pedagogicznego dla instruktorów praktycznej nauki zawodu. 6
m. Warunkiem zaliczenia szkolenia jest: obecność na zajęciach dydaktycznych przewidzianych w planie nauczania, zaliczenie zadań praktycznych przewidzianych w obszarze nauczania. n. Ocenianie bieżące osiągnięć edukacyjnych słuchacza w trakcie zajęć dydaktycznych obejmuje zadania praktyczne wykonywane przez słuchacza. o. Do oceniania zadań praktycznych stosuje się pomiar sprawdzający jednostopniowy. Pomiar sprawdzający jednostopniowy opiera się na skali ocen: zaliczył (słuchacz wykonał zadanie), nie zaliczył (słuchacz nie wykonał zadania). p. Słuchacze, którzy ukończyli szkolenie otrzymują zaświadczenie według wzoru określonego w załączniku do niniejszego programu. 2 Zalecenia i wskazówki metodyczne a. Zajęcia praktyczne należy prowadzić dla jednej grupy szkoleniowej, o której jest mowa w pkt. 1 lit. a. b. Prowadzący zajęcia, w trakcie realizacji tematów przewidzianych w planie nauczania powinni zwracać szczególną uwagę na: używanie obowiązującej terminologii, wykorzystywanie do ćwiczeń tylko sprzętu sprawnego pod względem technicznym oraz zgodnie z przeznaczeniem, wykonywanie czynności zgodnie z zasadami i procedurami ratowniczymi, kształtowanie pożądanych umiejętności oraz koniecznych nawyków. c. W trakcie szkolenia należy zapewnić warunki do realizacji głównego celu szkolenia oraz efektów szczegółowych m. in. poprzez: przestrzeganie zasad nauczania, łączenie metod asymilacji wiedzy z metodami samodzielnego dochodzenia do wiedzy. d. Zajęcia teoretyczne należy realizować w salach dydaktycznych spełniających warunki higieny szkolnej, wyposażonych w środki dydaktyczne. e. Zajęcia praktyczne należy realizować na poligonach pożarniczych, w komorze rozgorzeniowej, komorze dymowej oraz na stanowiskach ćwiczebnych. f. Podczas zajęć praktycznych należy przestrzegać zasad z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. g. Zajęcia praktyczne należy poprzedzić instruktażem stanowiskowym, który prowadzi kierownik ćwiczeń lub instruktor. Celem instruktażu jest zapoznanie słuchaczy z tematyką i celem ćwiczeń oraz omówienie ich przebiegu zgodnie z opracowanym konspektem zajęć. h. W toku ćwiczeń instruktor kontroluje poprawność wykonania powierzonych zadań, a w razie zauważenia nieprawidłowości, na bieżąco koryguje błędy w ramach instruktażu indywidualnego, bądź grupowego. W instruktażu 7
końcowym prowadzący powinien podsumować zajęcia, przeanalizować najczęściej popełniane błędy, wskazać ich źródło oraz sposób prawidłowego wykonania czynności. 8
3 Plan nauczania Lp. Nazwa bloku tematycznego Liczba godzin T P R 1. Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań taktycznych 7 6 13 2. Środki ochrony osobistej 8 6 14 3. Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej 8 8 RAZEM 23 12 35 T zajęcia teoretyczne, P zajęcia praktyczne, R zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne razem. 9
III TREŚCI KSZTAŁCENIA 1 Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań taktycznych Lp. Temat Liczba godzin T P R 1. Proces spalania 3 3 2. Pożar i jego rozwój 2 4 6 3. Mechanizmy gaśnicze 2 2 4 RAZEM 7 6 13 1.1 Proces spalania 3T 1.1.1 Materiał nauczania: Proces spalania; Spalanie dyfuzyjne, kinetyczne; Spalanie gazów, cieczy i ciał stałych; Produkty spalania; Zjawisko wybuchu; Granice wybuchowości. 1.1.2 Cele szczegółowe: wyjaśnić elementy niezbędne do procesu spalania; wyjaśnić różnicę między spalaniem dyfuzyjnym a kinetycznym; omówić sposób spalania gazów, cieczy i ciał stałych; omówić zagrożenia ze strony produktów spalania; wyjaśnić pojęcie granic wybuchowości. 1.2 Pożar i jego rozwój 2T, 4P 1.2.1 Materiał nauczania: Wymiana ciepła w warunkach pożaru; Fazy rozwoju pożaru wewnętrznego; Zagrożenia podczas pracy w środowisku pożaru; Zjawisko rozgorzenia i wstecznego ciągu płomieni. 1.2.2 Cele szczegółowe: przewidzieć zagrożenia rozwijającego się pożaru; opisać strefę neutralną; opisać konwekcję, promieniowanie i przewodzenie; 10
wyjaśnić różnicę między rozgorzeniem, a wstecznym ciągiem płomieni; wymienić zagrożenia występujące podczas pracy w środowisku pożaru; 1.3 Mechanizmy gaśnicze 2T, 2P 1.3.1 Materiał nauczania: Mechanizmy gaśnicze; Rodzaje środków gaśniczych; Dobór środków gaśniczych. 1.3.2 Cele szczegółowe: omówić mechanizmy gaśnicze; scharakteryzować środki gaśnicze; dobrać środek gaśniczy do sytuacji; wyjaśnić skuteczność rozproszonego i zwartego prądu wody; omówić zagrożenia podczas nieodpowiedniego podawania wody. 1.4 Uwagi do realizacji bloku tematycznego Zagadnienia związane z procesem spalania oraz parametrami rozwoju pożarów powinny być realizowane w formie zajęć instruktażowych w warunkach poligonowych oraz w laboratoriach, na stanowiskach umożliwiających właściwą symulację i obserwację procesów. Na zajęciach praktycznych z tematu Pożar i jego rozwój należy przeprowadzić ćwiczenia w komorze rozgorzeniowej. Uzupełnienie wiedzy w tym zakresie może również stanowić emisja filmów dydaktycznych dotyczących zjawiska pożaru. 11
2 Środki ochrony osobistej Lp. Temat Liczba godzin T P R 1. Ubrania ochronne 2 2 4 2. Sprzęt ochrony układu oddechowego 4 2 6 3. Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy 2 2 4 RAZEM 8 6 14 2.1 Ubrania ochronne 2T, 2P 2.1.1 Materiał nauczania: Rodzaje ubrań ochronnych stosowanych w jednostkach ochrony przeciwpożarowej; Typy ubrań chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; Zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w ubraniach specjalnych chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; Typy ubrań chroniących przed czynnikami chemicznymi; Zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi; Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w ubraniach specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi; Dekontaminacja wstępna; Sposoby łączności w ubraniach specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi. 2.1.2 Cele szczegółowe: wymienić rodzaje i omówić przeznaczenie ubrań ochronnych stosowanych w jednostkach ochrony przeciwpożarowej; wymienić typy i rozróżnić elementy składowe ubrań specjalnych chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; omówić zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; założyć ubranie specjalne chroniące przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; zdjąć ubranie specjalne chroniące przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; wykonać pracę w ubraniu specjalnym chroniącym przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem; 12
wymienić typy i omówić przeznaczenie oraz zastosowanie ubrań chroniących przed czynnikami chemicznymi; omówić zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi; założyć ubranie specjalne chroniące przed czynnikami chemicznymi; zdjąć ubranie specjalne chroniące przed czynnikami chemicznymi; wykonać pracę w ubraniu specjalnym chroniącym przed czynnikami chemicznymi; przygotować stanowisko do dekontaminacji wstępnej; omówić sposoby łączności w ubraniach specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi; utrzymywać łączność podczas pracy w ubraniu specjalnym chroniącym przed czynnikami chemicznymi. 2.2 Sprzęt ochrony układu oddechowego 4T, 2P 2.2.1 Materiał nauczania: Proces oddychania a produkty spalania; Przeznaczenie sprzętu ochrony układu oddechowego; Budowa i podział sprzętu ochrony układu oddechowego; Aparaty powietrzne butlowe ze sprężonym powietrzem; Maski do aparatu powietrznego butlowego ze sprężonym powietrzem; Parametry techniczno-użytkowe sprzętu ochrony układu oddechowego; Zasady przygotowania aparatu ochrony układu oddechowego do pracy oraz konserwacji po skończonej pracy; Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w sprzęcie ochrony układu oddechowego. 2.2.2 Cele szczegółowe: wyjaśnić proces oddychania; omówić wpływ efektów spalania na proces oddychania; omówić przeznaczenie sprzętu ochrony układu oddechowego; omówić budowę sprzętu ochrony układu oddechowego; rozróżnić elementy budowy aparatu powietrznego butlowego ze sprężonym powietrzem; przedstawić zasadę działania aparatu powietrznego nadciśnieniowego; omówić i rozróżnić elementy budowy maski do aparatu powietrznego butlowego ze sprężonym powietrzem; omówić zasady przygotowania do pracy aparatu powietrznego butlowego ze sprężonym powietrzem i maski; 13
omówić zasady pracy w aparacie powietrznym butlowym ze sprężonym powietrzem; przygotować się do pracy w aparacie powietrznym butlowym; zamontować i zdemontować butlę aparatu powietrznego; sprawdzić, dopasować i założyć maskę od aparatu powietrznego; omówić zasady konserwacji aparatów powietrznych butlowych ze sprężonym powietrzem. 2.3 Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy 2T, 2P 2.3.1 Materiał nauczania: Ekwipunek osobisty strażaka; Grupy sprzętu pożarniczego; Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego; Budowa i podział gaśnic; Zasady stosowania podręcznego sprzętu gaśniczego; Rodzaje sprzętu burzącego. 2.3.2 Cele szczegółowe: wymienić sprzęt wchodzący w skład ekwipunku osobistego strażaka; omówić znaczenie ekwipunku osobistego; wymienić grupy sprzętu pożarniczego; wymienić sprzęt wchodzący w skład poszczególnych grup sprzętu pożarniczego; omówić przeznaczenie podręcznego sprzętu gaśniczego; wymienić rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego; rozróżnić i omówić budowę poszczególnych typów gaśnic; objaśnić informacje zawarte na etykiecie gaśnicy; zastosować podręczny sprzęt gaśniczy; wymienić i rozróżnić rodzaje sprzętu burzącego; wykonać pracę z zastosowaniem poszczególnego sprzętu burzącego. 2.4 Uwagi do realizacji bloku tematycznego W ramach realizacji bloku słuchacz musi zaliczyć test w komorze dymowej zgodnie z Częścią B pkt 2 Zasad wyposażania i wykorzystania komór dymowych w Państwowej Straży Pożarnej z 2013 r. 14
3 Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej Lp. Temat Liczba godzin T P R 1. Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i ich reakcji na ogień 1 1 2. Elementy budynków i ich funkcje 1 1 3. Odporność ogniowa elementów budynku 1 1 4. Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa 1 1 5. Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków 2 2 6. Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń 1 1 7. Instalacje zabezpieczające w budynkach 1 1 RAZEM 8 8 3.1 Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i ich reakcji na ogień 1T 3.1.1 Materiał nauczania: Podstawowe pojęcia o naprężeniach występujących w materiałach budowlanych; Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych: kamienie naturalne, kamienie sztuczne, ceramika, szkło, drewno, stal, tworzywa sztuczne, żelbet; Zachowania materiałów i wyrobów budowlanych w warunkach pożarowych. 3.1.2 Cele szczegółowe: wymienić i scharakteryzować materiały i wyroby budowlane: kamienie naturalne, kamienie sztuczne, ceramikę, szkło, drewno, stal, tworzywa sztuczne, żelbet; odróżnić materiały budowlane od wyrobów budowlanych; wymienić podstawowe naprężenia przenoszone przez materiały budowlane; scharakteryzować zachowanie materiałów i wyrobów budowlanych w warunkach pożarowych. 15
3.2 Elementy budynków i ich funkcje 1T 3.2.1 Materiał nauczania: Rodzaje elementów budynków: fundamenty, ściany, słupy, belki, stropy, stropodachy, więźba dachowa, schody, drzwi, okna, balkony, izolacje; Podział elementów budynku ze względu na przenoszone obciążenia; Funkcje elementów budynku: nośne i nienośne; Systemy konstrukcyjne budynków. 3.2.2 Cele szczegółowe: dokonać podziału i opisać poszczególne elementy budynku; rozróżnić elementy budynku; omówić konstrukcje elementów budowlanych; wymienić i zdefiniować obciążenia przenoszone przez poszczególne elementy budynku; rozpoznać system konstrukcyjny w budynku; opisać zachowanie systemu konstrukcyjnego budynku w warunkach pożarowych. 3.3 Odporność ogniowa elementów budynku 1T 3.3.1 Materiał nauczania: Pojęcie odporności ogniowej elementów budynku; Miara odporności ogniowej; Stany graniczne nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej; Kryteria podstawowe i uzupełniające odporności ogniowej. 3.3.2 Cele szczegółowe: omówić pojęcie odporność ogniowa elementów budynku ; wymienić i opisać stany graniczne nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej; scharakteryzować odporność ogniową elementów budynku w zależności od materiałów z jakich są wykonane oraz konstrukcji elementu. 3.4 Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa 1T 3.4.1 Materiał nauczania: Podstawowe parametry budynków decydujące o jego bezpieczeństwie; Przeznaczenie budynków zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi; Kategorie zagrożenia ludzi; 16
Rodzaje klas odporności pożarowej budynków oraz ich zastosowanie; Podział budynków na strefy pożarowe. 3.4.2 Cele szczegółowe: wymienić rodzaje budynków: mieszkalnych, użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, itp.; wymienić i zdefiniować rodzaje pomieszczeń: przeznaczonych i nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, powierzchni użytkowych i nieużytkowych, itp.; zdefiniować istotne części budynków: kondygnacja, kondygnacja nadziemna, podziemna, antresola, suteryna, piwnica, itp.; podać przykłady budynków zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi i nieprzeznaczonych na pobyt ludzi; wymienić kategorie zagrożenia ludzi i wskazać do jakich budynków się ją stosuje; scharakteryzować poszczególne kategorie zagrożenia ludzi; zdefiniować strefę pożarową. 3.5 Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków 2T 3.5.1 Materiał nauczania: Warunki ewakuacji w budynkach: drogi ewakuacyjne, przejście, dojście, wyjście ewakuacyjne; Parametry dróg ewakuacyjnych i przejść; Oznakowanie ewakuacyjne i rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego oraz urządzeń przeciwpożarowych; Możliwości wykorzystania wind do celów ewakuacyjnych. 3.5.2 Cele szczegółowe: określić co to jest droga ewakuacyjna i jaki jest cel ewakuacji; rozróżnić przejście od dojścia ewakuacyjnego; podać dopuszczalne wielkości przejść i dojść ewakuacyjnych; podać parametry, wysokości, szerokości, dróg ewakuacyjnych; rozpoznać kierunek do wyjścia ewakuacyjnego; odnaleźć miejsce usytuowania podręcznego sprzętu gaśniczego oraz urządzeń przeciwpożarowych; wyjaśnić możliwości stosowania wind do celów ewakuacyjnych. 17
3.6 Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń 1T 3.6.1 Materiał nauczania: Zagrożenia powodowane przez instalacje użytkowe stosowane w budynkach (instalacje gazowe, elektryczne, centralnego ogrzewania, wentylacyjne, spalinowe i oddymiające, odgromowe, teletechniczne); Rodzaje mediów stanowiących zagrożenia i ich charakterystyka. 3.6.2 Cele szczegółowe: wymienić instalacje użytkowe w budynku; scharakteryzować media stosowane w instalacjach użytkowych; wymienić możliwości stosowania zabezpieczeń instalacji; omówić zagrożenia wynikające ze stosowania instalacji użytkowych oraz różnych mediów występujących w instalacjach użytkowych. 3.7 Instalacje zabezpieczające w budynkach 1T 3.7.1 Materiał nauczania: Instalacje zabezpieczające w budynkach (oświetlenia awaryjnego, oddymiające, sygnalizacyjno-alarmowe, stałe urządzenia gaśnicze, dźwiękowy system ostrzegawczy); Zachowanie instalacji zabezpieczających w przypadku powstania zagrożeń w budynku. 3.7.2 Cele szczegółowe: wymienić instalacje zabezpieczające w budynku; omówić zasady działania instalacji zabezpieczających; omówić metody likwidacji zagrożeń w czasie awarii i pożarów przez instalacje zabezpieczające. 18
IV LITERATURA 1 Pozycje literaturowe 1) Gil D., Wyposażenie osobiste i ochronne strażaka, Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej, Bydgoszcz 2004. 2) Gil D., Sprzęt ratowniczy, Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej, Bydgoszcz 2004. 3) Guzowski P., Pawłowski R., Ranecki J., Ubrania ochrony przeciwchemicznej, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Poznań 1997. 4) Guzowski P., Ubiory ochronne, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Poznań 2004. 5) Kociołek K. T. (red.), Fizykochemia spalania i środki gaśnicze, Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2005. 6) Mizerski A., Sobolewski M., Król B., Piany gaśnicze, Warszawa 2006. 7) Mizerski A., Sobolewski M., Środki gaśnicze Ćwiczenia laboratoryjne, SGSP, Warszawa 1997 8) Mizerski A., Sobolewski M., Król B., Zastosowanie pian do gaszenia pożarów, SGSP, Warszawa 2002. 9) Pofit-Szczepańska M., Wybrane zagadnienia z chemii ogólnej, fizykochemii spalania i wybuchu oraz rozwoju pożarów, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 2007. 10) Śmiełowski B., Gaśnice i agregaty, cz. I, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 1996. 11) Śmiełowski B., Gaśnice i agregaty, cz. II, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 1997. 12) Wilczkowski S., Środki gaśnicze, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 1999. 2 Materiały pomocnicze 1) Dokumentacja techniczno-ruchowa urządzeń i sprzętu. 2) Instrukcje użytkowe. 3) Materiały informacyjne firm i producentów, katalogi wyrobów, prospekty. 4) Akty normatywne. 19
Załącznik wzór zaświadczenia Z A Ś W I A D C Z E N I E... (imię i nazwisko) urodzony(a) dnia... r. w... woj.... ukończył(a) Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa działań w środowisku pożaru dla funkcjonariuszy wykonujących zadania antyterrorystyczne Training on safety of response in fire environment for officers performing anti-terrorist duties przeprowadzone w... w dniach... według programu z dnia... zatwierdzonego przez........., dnia...r. (miejscowość) Nr... ORGANIZATOR... (pieczęć, podpis) 20
Program szkolenia Lp. Nazwa tematu Liczba godzin T P R 1. Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań taktycznych 7 6 13 1.1 Proces spalania 3 3 1.2 Pożar i jego rozwój 2 4 6 1.3 Mechanizmy gaśnicze 2 2 4 2. Środki ochrony osobistej 8 6 14 2.1 Ubrania ochronne 2 2 4 2.2 Sprzęt ochrony dróg oddechowych 4 2 6 2.3 Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy 2 2 4 3. Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej 8 8 3.1 Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i ich reakcji na ogień 1 1 3.2 Elementy budynków i ich funkcje 1 1 3.3 Odporność ogniowa elementów budynku 1 1 3.4 Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa 1 1 3.5 Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków 2 2 3.6 Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń 1 1 3.7 Instalacje zabezpieczające w budynkach 1 1 RAZEM 23 12 35 T zajęcia teoretyczne, P zajęcia praktyczne, R zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne razem. 21