Tworzenie reguł własnych banku - Moduł reguł własnych Styczeń 2012 Wszelkie prawa zastrzeżone. Dokument może być reprodukowany lub przechowywany bez ograniczeń tylko w całości. W przeciwnym przypadku, żadna część niniejszego dokumentu, nie może być reprodukowana ani przetwarzana w jakikolwiek sposób elektroniczny, fotograficzny, mechaniczny i inny oraz nie może być przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody GPM SYSTEMY sp. z o.o. GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com
Zawartość 1. Wstęp... 3 Uwarunkowania... 3 Pojęcia... 3 Cel... 3 2. Zarządzanie regułami... 4 Podział reguł ze względu na pochodzenie... 4 Podział reguł ze względu na typ... 4 Przeglądarka reguł w systemie asist... 4 Migracja reguł pomiędzy taksonomiami... 6 Aktywacja i dezaktywacja reguł dla sprawozdań... 6 3. Edytor reguł... 7 Wybór faktów - aliasy... 8 Definicja wyrażenia z aliasami... 9 Bezpośrednia definicja wyrażenia... 9 GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 2
1. Wstęp Uwarunkowania Dane raportowane przez banki podlegają wielu regułom oraz zależnościom, których całkowita zgodność pozwala wnioskować, że dane są poprawne. Możliwość wykrycia błędu w tworzonych raportach jest bardzo ważna. System asist pozwala na sprawdzanie reguł, które zostały zdefiniowane w taksonomiach oraz reguł definiowanych przez asist (np. regułą sumowania faktów po wymiarze). Użytkownik nie ma możliwości modyfikacji tych reguł, a jedynie zmianę poziomu raportowania błędów dla poszczególnych grup, co pozwala na ewentualne wygenerowanie sprawozdania nawet w przypadku ich niespełnienia. Aby w pełni odzwierciedlić rzeczywistość, niezbędny jest mechanizm pozwalający na definiowanie dodatkowych reguł, które nie są lub nie mogą być określone w taksonomiach COREP i FINREP, ponieważ nie dotyczą one wszystkich banków, bądź też mechanizmy XBRL nie pozwalają na ich implementację. Pojęcia Fakt jednoznacznie adresowana wielkość, raportowana w ramach sprawozdania Reguła wyrażenie logiczne bądź arytmetyczne definiujące poprawność bądź sposób wyliczenia faktu na podstawie innych faktów. Cel Moduł reguł asist wprowadza rozszerzenie zarządzania regułami, które ma realizować następujące cele: 1. Umożliwić bardziej precyzyjne zarządzanie predefiniowanymi regułami. Sprowadza się to zasadniczo do możliwości wyłączania indywidualnych reguł. 2. Pozwolić na definiowanie przez banki własnych, niezależnych reguł kontrolnych. 3. Zapewnić mechanizmy pozwalające na rekoncyliację odrębnych sprawozdań np. COREP i FINREP. Oznacza to możliwość stosowania w jednej regule pozycji z różnych sprawozdań. GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 3
2. Zarządzanie regułami Podział reguł ze względu na pochodzenie Reguły, ze względu na miejsce ich zdefiniowania, można podzielić na grupy. W module bazowym asist dostępne są 4 grupy reguł: 1) Reguły XBRL będące wprost częścią taksonomii. Reguły te nie są obecnie kontrolowane, możliwe jest jednakże w przyszłości ich sprawdzanie przez walidator XBRL. Warto zauważyć, iż reguły te nie mogą wyrazić wszystkich zależności pomiędzy faktami w aspekcie wielowymiarowym ze względu na brak wsparcia w standardzie XBRL. Reguły w technologii XBRL Formula stosowane są jako część taksonomii w nowych taksonomiach (np. LE). Weryfikują dane w sprawozdaniach tak, jak reguły XBRL, lecz dają twórcom reguł więcej możliwości. 2) Reguły NBP publikowane i kontrolowane przez nadzór bankowy. Jakkolwiek publikowane niezależnie od taksonomii, z uwagi na ich silne rzeczywiste powiązanie z taksonomią, w oprogramowaniu asist stanowią jej część (dotyczy to wszystkich reguł). Reguły NBP w dużej części duplikują reguły XBRL. 3) Reguły NBP wprowadzone do konsultacji publikowane warunkowo przez nadzór bankowy. Po okresie konsultacji i uwzględnieniu uwag są publikowane w grupie reguł NBP. 4) Reguły asist dodatkowe mechanizmy kontrolne wynikające bądź ze struktury danych asist (reguła ten sam fakt zapewnienie spójności tych samych danych w różnych formularzach) bądź z wymagań nadzoru niesformalizowanych regułami (np. konieczność wprowadzenia danych osoby sporządzającej sprawozdanie). W ramach rozszerzenia wprowadzonego modułem reguł, dostępna jest nowa grupa reguł: 5) Reguły własne banku reguły definiowane indywidualnie przez bank, zależnie od jego potrzeb, umożliwiające weryfikację w ramach jednej taksonomii jak i pomiędzy taksonomiami. Podział reguł ze względu na typ asist z modułem reguł umożliwia utworzenie kilku rodzajów reguł, w różny sposób opisujących wymagane zależności pomiędzy danymi. Reguły można podzielić na 4 typy: 1. Reguły definiujące relacje między konkretnymi faktami, miarami i wymiarami, czyli: reguły wyliczeniowe, reguły poprawności, reguły warunkowe, reguły złożone, 2. Reguły określające zależności listowe, czyli: reguły wyliczenia dla list, reguły poprawności dla list, reguły warunkowe dla list, reguły złożone dla list 3. Reguły określające wartości wymagane, 4. Reguły określające wartości zabronione. GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 4
Przeglądarka reguł w systemie asist asist prezentuje zestawy reguł w formie filtrowanej listy. Jako kryteria filtrowania dostępne są: grupa reguł daty typ reguły Rysunek 1. Przeglądarka zestawów reguł Dodatkowo dzięki modułowi reguł można wyszukiwać reguły w przypadku dostępności kodu reguły po tym kodzie, w każdym przypadku po fragmencie wyrażenia definiującego regułę. Rysunek 2. Rozszerzone zarządzanie regułami w module reguł asist W przypadku reguł własnych banków możliwa jest ich edycja jak również tworzenie nowych i usuwanie istniejących reguł. Do tworzenie nowych reguł oraz ich edycji wykorzystywany jest edytor opisany w rozdziale 3. GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 5
Tworzenie reguł własnych banku Moduł reguł własnych Migracja reguł własnych pomiędzy taksonomiami Reguły są powiązane z konkretną wersją taksonomii.. W przypadku reguł dystrybuowanych jako uaktualnienia aplikacji (reguły XBRL, NBP i asist) nie stanowi to problemu użytkownik wraz z taksonomią dostaje komplet jej reguł. Jednak w przypadku utworzonych reguł własnych własny nowa wersja taksonomii ich nie zawiera. zawiera. Żeby uwolnić użytkowników od konieczności ponownego wprowadzania reguł dla nowych owych taksonomii, asist jest wyposażony w mechanizm ich migracji. Migracja dokonuje się w momencie importu nowej taksonomii (aktualizacji programu). Ponieważ w aplikacji aktywnych ktywnych może być jednocześnie jedno kilka taksonomii użytkownik zostanie poproszony o wskazanie taksonomii onomii źródłowej. Możliwa jest również rezygnacja z importu w momencie importu taksonomii i wykonanie go w dowolnym innym momencie. Reguły, które w wyniku zmian w taksonomii stają się niepoprawne, są automatycznie wyłączane, ale nie usuwane.. Istnieje możliwość ich późniejszej ręcznej korekty i ponownego aktywowania. Aktywacja i dezaktywacja reguł dla sprawozdań Rozszerzone zarządzanie regułami pozwala pozw na wyłączenie pojedynczych reguł, reguł w tym reguł zdefiniowanych przez NBP.. Dodatkowo, oprócz wyłączania pojedynczych reguł, wyłączać można całą grupę reguł np. reguły publikowane do konsultacji. konsultacji W przeciwieństwie do dostępnego w module bazowym asist mechanizmu zmiany poziomu reagowania na błędy,, wyłączone reguły w ogóle nie będą prezentowane w interfejsie użytkownika. Możliwość ożliwość zmiany poziomu raportowania dla całych grup reguł jest zachowana. Rysunek 3. Ustawienia aktywności całego zestawu reguł GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com systemy.com 6
3. Edytor reguł Celem edytora reguł jest wygodne i elastyczne tworzenie nowych i edycja istniejących reguł własnych banku. Edytor reguł pozwala na określenie parametrów dla każdej reguły: zakresu obowiązywania: o sprawozdania miesięczne, kwartalne bądź roczne o standard rachunkowości (MSR lub PZR) typu reguły - pole obligatoryjne, reguła wyliczeniowa, reguła poprawności lub reguła logiczna poprawność zależności kodu reguły - unikalnego dla całej grupy, opcjonalnego identyfikatora poziomu raportowania - błąd lub ostrzeżenie statusu - reguła aktywna/ reguła wyłączona wyrażenia definiujące regułę Rysunek 4. Edytor reguł modułu reguł asist Dla każdej reguły prezentowane są jej parametry (jak na powyższym rysunku): tworzące regułę wyrażenie, aktywność, kod reguły (o ile jest dostępny). GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 7
Istotą utworzenia reguły jest sformułowanie definiującego ją wyrażenia. Ponieważ adresy faktów (komórek na sprawozdaniu) są często skomplikowanymi i niewiele mówiącymi użytkownikowi kodami, edytor reguł pozwala na dwukrokowe ich definiowanie: 1. Wizualny wybór faktów biorących udział w regule (wybór komórki na tabeli sprawozdania) 2. Sformułowanie wyrażenia w oparciu o wybrane fakty Wybór faktów - aliasy Reguły są przedstawiane w formie analogicznej do obecnego ich prezentowania w aplikacji, tzn. jako pojedyncza lub dwie listy faktów biorące udział w regule, opcjonalnie połączone operatorem. Aplikacja umożliwia wybór faktów do list poprzez prezentację pustych formularzy sprawozdania użytkownik dokonuje selekcji faktu przez wybór odpowiedniej komórki. Formularze są wyświetlane w formie analogicznej jak przy edycji danych. Rysunek 5. Wizualny wybór faktów na tabeli sprawozdania Każdemu wybranemu faktowi zostanie automatycznie przyporządkowywany dodatkowy, krótki jednoliterowy identyfikator (alias). GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 8
Definicja wyrażenia z aliasami Dla każdej listy dostępne jest opcjonalne okno pozwalające na zbudowanie wyrażenia z dostępnych faktów. Definiowanie reguły polega na zapisaniu jej prawej strony za pomocą wyrażenia arytmetycznego przy użyciu aliasów, np.: A + B + C + D Użytkownik ma możliwość zdefiniowania wyrażenia bazując na wybranych faktach, wykorzystując kody faktów (aliasy), operatory +, -, *, / oraz nawiasy ( i ). Przykłady wyrażeń: A * 0,2 + B * 0,3 itd. Aplikacja po zakończeniu edycji wyrażenia wykonuje jego sprawdzenie pod względem syntaktycznym i pozwoli na zapisanie jedynie poprawnych formuł. Rysunek 6. Wyrażenie reguły - przykład Dla reguł poprawności dodatkowo możliwe jest wybranie z rozwijanej listy operatora porównania: =, <, <=, >, >= lub!=. Bezpośrednia definicja wyrażenia Poza edycją dwukrokową użytkownik ma również możliwość bezpośredniej definicji całego wyrażenia w języku reguł. Przełączenie między trybami jest możliwe w dowolnym momencie, pod warunkiem, że aktualnie budowane wyrażenie jest poprawne syntaktycznie. Aplikacja automatycznie tłumaczy jedną formę reguły na drugą. Moduł reguł to rozwiązanie dla banków, którym zależy na wysokiej jakości danych w przesyłanych do NBP sprawozdaniach. asist z modułem reguł pozwala rzetelnie wywiązywać się z obowiązków sprawozdawczych oraz lepiej monitorować sytuację banku, szczególnie, kiedy dane sprawozdawcze są źródłem informacji dla raportów analitycznych. GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 9
W sprawach handlowych oraz technicznych prosimy o bezpośredni kontakt: Piotr Malczak mob. +48 515 128 933 email: Piotr.Malczak@gpm-systemy.com GB/2012-01-23 GPM SYSTEMY www.gpm-systemy.com 10