MIASTO I GMINA RADKÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY RADKÓW

MIASTO I GMINA RADKÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY RADKÓW KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO USTALENIA STUDIUM Radków, marzec 1998 rok Wrocław, 2010 rok

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY RADKÓW KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - USTALENIA "STUDIUM" SPIS TREŚCI CZĘŚCI OPISOWEJ: 1. Wielkość powierzchni i granice gminy, 2. Struktura użytkowania obszaru, 3. Prognoza demograficzna, 3.1. Liczba mieszkańców, 3.2. Ludność sezonowa, 3.3. Aktywizacja zawodowa, 4. Wartość zasobów środowiska przyrodniczego gminy, 5. Obszary i elementy środowiska przyrodniczego gminy objęte ochroną na podstawie przepisów szczególnych, 6. Obszary i elementy środowiska przyrodniczego gminy proponowane do ochrony, 7. Zasady kształtowania środowiska przyrodniczego gminy ze wskazaniem niezbędnych działań eliminujących zagrożenia 7.1. Ustalenie granicy rolno-leśnej 7.2. Rekultywacja terenów zdegradowanych 7.3. Ochrona przeciwpowodziowa 7.4. Melioracja i retencja wód powierzchniowych 7.5. Ekologiczne źródła energii 7.6. Wskazania dla gospodarki rolnej 7.7. Gospodarka leśna 7.8. Rozwój infrastruktury technicznej jako czynnik gwarantujący poprawę stanu czystości środowiska przyrodniczego 7.9. Ochrona czystości powietrza atmosferycznego 7.10. Wskazania dla projektowanej zabudowy. 8. Ochrona środowiska kulturowego 8.1. Zabytki architektury i budownictwa 8.2. Stanowiska archeologiczne 8.3. Strefy ścisłej ochrony konserwatorskiej dla istniejącej zabudowy 8.4. Strefy ochrony krajobrazu kulturowego. 9. Komunikacja kolejowa 10. Kierunki rozwoju komunikacji drogowej 10.1. Wykaz dróg krajowych

10.2. Parametry techniczne dróg krajowych 10.3. Perspektywiczne kierunki przebudowy układu dróg krajowych 10.4. Wykaz dróg wojewódzkich 10.5. Parametry techniczne dróg wojewódzkich 10.6. Perspektywiczne kierunki przebudowy układu dróg wojewódzkich 10.7. Ścieżki rowerowe. 11. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej 11.1. Zaopatrzenie w wodę 11.2. Gospodarka ściekowa 11.3. Gospodarka odpadami komunalnymi 11.4. Elektroenergetyka 11.5. Zaopatrzenie w gaz przewodowy 11.6. Gospodarka cieplna 11.7. Telekomunikacja 12. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej 13. Wiodące funkcje rozwojowe obszaru 13.1. Funkcja rolnicza 13.2. Funkcja leśna 13.3. Funkcja rekreacyjna 13.4. Funkcja przemysłowa 13.5. Funkcja usługowa 13.6. Wielofunkcyjne tereny osadnicze. 14. Projektowana struktura przestrzenna 15. Tereny wymagające przekształceń i rehabilitacji 16. Tereny zorganizowanej działalności inwestycyjnej 17. Obszary wskazane do opracowań miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 18. Wskazany zakres opracowań specjalistycznych 19. Wojewódzki rejestr zadań rządowych 20. Zadania inwestycyjne postulowane do wpisania w wojewódzki rejestr zadań rządowych 21. Szczegółowy bilans terenów wskazanych do zabudowy w Radkowie i poszczególnych wsiach gminy.

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY RADKÓW KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO USTALENIA "STUDIUM" 1. Wielkość powierzchni i granice gminy. Gminę samorządową Radków tworzą: miasto Radków oraz 12 wsi, o łącznej powierzchni 13.975ha, w tym: 12.468ha - wsie gminy 1.507ha - miasto Radków. Jest to gmina leżąca w pasie pogranicza polsko-cze skiego. Granica państwowa wyznacza zarazem północno zachodnią granicę gminy. Poza tym gmina graniczy z następującymi jednostkami samorządu terytorialnego: -Gminą Nowa Ruda, -Miastem Nowa Ruda, -Gminą Kłodzko, -Miastem i gminą Szczytna, -Miastem Kudowa Zdrój. 2. Struktura użytkowania obszaru. Forma Stan istniejący Prognoza 2010 rok Stan z 2010 roku użytkowania terenu ha % ha % ha % Użytki rolne 7.936 56,8 6.862,1 49,1 7.389 52,8 Lasy 4.821 34,5 5.525,7 39,5 4.968 35,5 tereny 1.218 8,7 1.587,2 11,4 1.637 11,7 zainwestowane Ogółem miasto i gmina 13.975ha 100% 13.975ha 100 % 13.995ha 100 % 3. Prognoza demograficzna. 3.1. Liczba mieszkańców: stan istniejący prognoza 2010 Stan z 2010 miasto Radków 2.667 2.800-3.000 2.481 wsie gminy 7.506 7.700-8.000 6.806 ogółem miasto i gmina 10.173 10.500-11.000 9.287 Powolny wzrost liczby mieszkańców do 2010 roku nastąpi przy zachowaniu obecnie dodatniego wskaźnika przyrostu naturalnego oraz osiągnięcia dodatniej wartości salda migracji. W prognozie optymistycznej wielkość zaludnienia może wzrosnąć do 11.000 osób. Wówczas gęstość zaludnienia wynosić będzie 79 M/1 km² (obecnie 73 M/1 km²). Powiększać się będzie przede wszystkim liczba mieszkańców miasta i dużych wsi obszaru. We wsiach małych i średnich winien ulec zahamowaniu regres zaludnienia.

3.2. Ludność sezonowa. Przewiduje się, ze wydatnie wzrośnie, w stosunku do stanu obecnego, natężenie ruchu turystycznego w obrębie Parku Narodowego Gór Stołowych, oraz w Radkowie, Wambierzycach i Tłumaczowie. Penetracją turystyczną objęte zostanie również pozostałe wsie obszaru, aktualnie niezagospodarowane dla potrzeb turystyki (np. rejon Wzgórz Ścinawskich). Oprócz turystów pieszych i zmotoryzowanych tzw. "passantów" obszar gminy, szczególnie w okresie letnim, odwiedzany będzie podczas weekendów i okresów wa kacyjno-urlopowych przez młodzież i wczasowiczów, korzystających z miejscowej bazy noclegowej. Walory przyrodnicze obszaru i możliwości terenowe uzasadniają wydatny wzrost, a nawet podwojenie w stosunku do stanu istniejącego (1000 miejsc), wielkości bazy turystyczno-wypoczynkowej gminy. 3.3..Aktywizacja zawodowa. Wydatny rozwój funkcji turystycznej oraz związanej z nią infrastruktury usługowej (handel, gastronomia, inne usługi) jest szansa dla mieszkańców gminy, zapewniającą im możliwość zatrudnienia, a tym samym poprawę warunków życia. Preferuje się również rozwój nieuciążliwego przemysłu i usług produkcyjnych, które ożywią gospodarczo gminę. Aktualnie bezrobotni stanowią 21,2 % ogółu ludności w wieku produkcyjnym gminy, w tym w Radkowie aż 25,0 %. Zmniejszenie tych wskaźników jest zadaniem najważniejszym. Poprawa w tym zakresie będzie wyznacznikiem prawidłowo stymulowanego rozwoju gospodarczego obszaru. 4. Wartość zasobów środowiska przyrodniczego gminy. Wartość zasobów i walorów środowiska przyrodniczego gminy omówiono szczegółowo w części opisowej "Studium" p.t. "Uwarunkowania rozwojowe", w rozdziale II "Waloryzacja przyrodniczo-kulturowa obszaru" pkt. 1. Są to: walory krajobrazowe całego obszaru, w tym przede wszystkim Gór Stołowych, duża lesistość obszaru, znaczne zasoby wartościowych gruntów rolnych, zasoby surowców mineralnych, w tym 10 złóż (melafiru, piaskowca, gliny i kruszywa naturalnego) o udokumentowanych zasobach, duże zasoby wód powierzchniowych i wgłębnych. W studium określono dla gminy perspektywiczne kierunki zagospodarowania przestrzennego i funkcje rozwojowe obszaru w oparciu o szczegółową analizę uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych oraz waloryzację przyrodniczą obszaru. Jako priorytet uznano potrzebę ochrony walorów środowiska przyrodniczego i racjonalnego korzystania z jego zasobów. Przyjęta w "studium" zasada zrównoważonego rozwoju gminy stwarza warunki do: zachowania i ochrony walorów naturalnych i warunków klimatycznych, przywrócenia równowagi przyrodniczej obszaru i poprawy stanu środowiska, zapewnienia prawidłowych warunków życia dla mieszkańców. Projektowany w "studium" układ funkcjonalno-przestrzenny podporządkowany jest wymogom ochrony zarówno środowiska przyrodniczego jak i kulturowego obszaru, zachowując właściwe proporcje w strukturze wykorzystania terenów. W określonych w "studium" zasadach ochrony i kształtowania środowiska zwrócono przede wszystkim uwagę na następujące zagadnienia: ochronę ciągów wilgotnych łąk z wysoką zielenią łęgową w dnach dolin rzecznych, ochronę zakrzewień i zadrzewień śródpolnych oraz zieleni przydrożnej, wydatne zwiększenie lesistości obszaru poprzez sukcesywne zalesianie małowartościowych użytków rolnych, sąsiadujących z istniejącymi kompleksami leśnymi, preferencje dla rozwoju rolnictwa ekologicznego w obrębie wartościowych areałów rolnych, ochronę istniejących kompleksów leśnych i prowadzenie w ich obrębie gospodarki proekologicznej, pełne zachowanie walorów istniejącego krajobrazu, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony unikalnych panoram widokowych, poprawa stanu czystości poszczególnych elementów środowiska poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury technicznej,

ochrona terenów osadniczych przed uciążliwością akustyczną i nadmiernym hałasem, rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych i nieużytków, wyłączenie spod zabudowy terenów zalewowych w dolinie rzeki Ścinawki i Pośnej, przeznaczenie pod projektowaną zabudowę terenów o korzystnych dla budownictwa warunkach fizjograficznych, odbudowa zniszczeń po powodziowych, dostosowanie projektowanego układu przestrzennego do historycznie ukształtowanej sieci osadniczej. 5. Obszary i elementy środowiska przyrodniczego gminy, objęte ochroną na podstawie przepisów szczególnych. Park Narodowy Gór Stołowych wraz z otuliną, utworzony Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 września 1993 roku (Dz. U. nr 88 poz. 407, z późniejszymi zmianami). Na obszarze PNGS i jego otuliny obowiązują zasady gospodarowania i ochrony środowiska przyrodniczego określone w opracowywanym Planie Ochrony PNGS. Plan ten po jego zatwierdzeniu stanie się obowiązującym aktem prawnym dla obszaru Parku, w zakresie ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego. - Rezerwat przyrody Szczeliniec Wielki" rezerwat skalno-krajobrazowy; częściowy w obrębie Szczelińca Wielkiego i ścisły w obrębie Szczelińca Małego. Rezerwat utworzony 4 czerwca 1968 roku na mocy Zarządzenia nr 80 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, celem ochrony i zachowania unikalnego zespołu skalnego w obrębie piętra górnego Gór Stołowych. Zasady ochrony rezerwatu zostaną uściślone w Planie Ochrony PNGS. - Rezerwat przyrody Wielkie Torfowisko Batorowskie" rezerwat częściowy: florystyczno-leśny i ścisły: torfowiskowy, utworzony 16 stycznia 1958 roku na mocy Zarządzenia nr 70 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, celem ochrony i zachowania torfowiska wyso kiego z bogatą i charakterystyczną roślinnością. Zasady ochrony rezerwatu zostaną uściślone w Planie Ochrony PNGS. - Strefa C" ochrony uzdrowisk: Kudowa Zdrój i Duszniki Zdrój. Zasady ochrony obszaru określają statuty tych uzdrowisk. - Pomniki przyrody ożywionej w postaci pojedynczych drzew i grupy drzew. Wykaz wymagających ochrony pomników przyrody ożywionej zawarty jest w części opisowej "studium" p.t. "Uwarunkowania rozwojowe" (rozdział pt. "Waloryzacja przyrodniczo-kulturowa obszaru" pkt. 2). - Chroniona zlewnia rzeki Nysy Kłodzkiej należąca do zlewiska Bałtyku, której elementem składowym są zlewnie jej lewobrzeżnych dopływów tj.: -zlewnia rzeki Ścinawki, -zlewnia rzeki Bystrzycy Dusznickiej. - Chroniona zlewnia rzeki Laby należąca do zlewiska Morza Północnego, obejmuje swym zasięgiem zlewnie prawobrzeżnych dopływów Łaby tj. Piekło i Rejsensky Potok we wsi Pasterka i Żidavka w Ostrej Górze, na obszarze PNGS. - Podziemny zbiornik wody pitnej Niecka Wewnątrzsudecka Kudowa Zdrój - Bystrzyca Kłodzka", udokumentowany w zasobach krajowych pod nr 341 - Lasy ochronne całość kompleksu leśnego gminy, zgodnie z Rozporządzeniem MOŚZNiL z dnia 25 sierpnia 1992 roku. Polany śródleśne w tych kompleksach należy traktować jako użytki ekologiczne. - Chronione grunty rolne obejmujące wszystkie użytki rolne II, III i IV klasy bonitacyjnej. - Strefy ochrony pośrednie ujęć wodnych - w Radkowie i Wambierzycach oraz ochrony bezpośredniej w Karłowie, Pasterce, Raszkowie i Ratnie Górnym, - strefa ochrony pośredniej ujęć wodnych dla miasta Kudowy Zdroju, obejmująca część obszaru wsi Karłów, wsi Studzienna w gminie Szczytna.

- Udokumentowane złoża surowców mineralnych melafiru, piaskowca budowlanego, piaskowca czerwonego, piaskowca ciosowego, gliny i kruszywa naturalnego. Charakterystykę i zasoby poszczególnych 10 złóż podano w części "studium" p.t. "Uwarunkowania rozwojowe" (Rozdział pt. "Waloryzacja przyrodniczo-kulturowa obszaru" pkt 1.4.). 6. Obszary i elementy środowiska przyrodniczego gminy. proponowane do ochrony. Zespół skalno-krajobrazowy Pasterka" obejmujący swym zasięgiem przygraniczny obszar Gór Stołowych w zlewni dopływów Łaby: Piekło i Rejsensky Potok, w granicach wsi Pasterka. Obszar wskazany do ochrony rezerwatowej. Powierzchnia obszaru ca 108ha. Zasady ochrony tego zespołu zostaną określone w Planie Ochrony PNGS. Zespół pierwotnego lasu liściastego Nad Pośną", w granicach miasta Radków, w rejonie dawnych wodospadów Pośnej. Obszar wskazany do ochrony rezerwatowej. Powierzchnia obszaru ca 108ha. Zasady ochrony tego zespołu zostaną określone w Planie Ochrony PNGS. Unikalne zespoły skalno-krajobrazowe w obrębie Parku Narodowego Gór Stołowych tj. : Grzyby Skalne, Białe Ściany z kulminacją Narożnika itp. Zasady ochrony tych zespołów zostaną określone w Planie Ochrony PNGS. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe zabytkowych parków podworskich: zachowane przy zespołach pałacowych w następujących wsiach: o Tłumaczów, o Ścinawka Górna, przy zespole pałacowym "Sarny", o Ścinawka Średnia, przy dworze "górnym", "dolnym" i zespole,;księżno", o Ścinawka Dolna, o Ratno Dolne, o Gajów, oraz zespoły przyrodniczo-krajobrazowe z kalwarią na Wzgórzu Kwarantanny w Wambierzycach, Śródpolne ciągi zieleni wysokiej, reprezentowane przez zadrzewienia i zakrzewienia; występujące w formie pasów, zespołów i kęp. Pełnią one znaczącą rolę w krajobrazie ekologicznym gminy, gdyż stanowi bogaty biotop wielu gatunków fauny i flory, które nie obserwowane są na obszarach leśnych. Ciągi wysokiej zieleni łęgowej, porastające wilgotne łąki w dolinach rzek i potoków na całym obszarze gminy. Stanowią one charakterystyczny rys krajobrazu naturalnego w obrębie terenów osadniczych. W ciągach zieleni łęgowej przeważa starodrzew liściasty. Śródpolne pasy zieleni wysokiej oraz ciągi zieleni łęgowej, wyznaczające przebiegi dolin rzecznych, pełnią w środowisku przyrodniczym gminy bardzo ważną funkcję ciągów ekologicznych. Ciągi te łączą w spójny system kompleksy leśne obszaru. Ich znaczenie wzrośnie wraz z sukce sywnym obniżaniem się granicy rolno-leśnej, w wyniku przewidzianych dolesień. Szpalery wysokiej zieleni przydrożnej. Pojedyncze drzewa wskazane do ochrony _jako pomniki przyrody ożywionej: o wierzba przy ul. Spadzistej w Radkowie, o buk pospolity i buk czerwony w parku podworskim w Gajewie, o okazy starodrzewu liściastego w terenie zabudowanym wsi Karłów, o lipa drobnolistna przy budynku nr 49 w Ratnie Dolnym, o lipa drobnolistna przy budynku nr 50 w Ścinawce Gómej, o lipa drobnolistna przy budynku nr 23 i dąb przy budynku nr 27 we wsi Ścinawka Dolna. Grupy drzew wskazane do ochrony jako pomniki przyrody ożywionej: o aleja lipowa i zespół dębów w parku podworskim w Gajewie, o zespół świerków w terenie zabudowanym wsi Tłumaczów, o szpaler kasztanowców nad Cedroniem w ciągu ul. Noworudzkiej w Wambierzycach, o parki ze starodrzewem w Radkowie, o zespół starodrzewu na działce poszkolnej w Karłowie.

7. Zasady kształtowania środowiska przyrodniczego gminy ze wskazaniem niezbędnych działań eliminujących zagrożenia. 7.1 Ustalenie granicy rolno -leśnej. Gmina posiada łącznie około 1000ha użytków rolnych V i VI klasy bonitacyjnej; słabo lub wcale nie zagospodarowanych rolniczo. Są to przeważnie łąki i pastwiska, położone przy kompleksach leśnych, uzyskane dla potrzeb rolnictwa w wyniku trzebieży lasów w ubiegłych wiekach. Zajmują głównie nachylone powierzchnie stoków w obrębie Wzgórz Ścinawskich, Gór Suchych i Wzgórz Włodzickich. Pozostałością dawnych kompleksów leśnych na tych obszarach są małe enklawy leśne wśród rolniczego areału. Wnioskuje się o wydatne zwiększenie do 39,6 % lesistości obszaru (obecnie 34,5 %), poprzez zalesienie w pierwszym etapie 700ha użytków rolnych o niskiej wartości bonitacyjnej. Szczegółowy, wnioskowany program zalesień przedstawiono w poniższej tabeli oraz materiałach graficznych "studium". Z programu wnioskowanych zalesień wyłączono wsie Karłów i Pasterka, położone w obrębie Gór Stołowych. Zasady gospodarki leśnej na tym obszarze określi Plan Ochrony PNGS. Program dolesień należy traktować jako wytyczne do specjalistycznego opracowania dotyczącego ustalenia granicy rolno-leśnej dla całego obszaru gminy. Jego realizacja przywróci krajobraz naturalny przedgórza Gór Stołowych, poprzez: obniżenie granicy rolno-leśnej, wydatne powiększenie zasięgu istniejących zespołów leśnych, połączenie istniejących enklaw leśnych w jednolite kompleksy tworzące "korytarze ekologiczne" pomiędzy Górami Stołowymi a Górami Kamiennymi. Wspomagającą funkcję dla tych korytarzy spełniają pasy zieleni łęgowej w dolinach rzecznych. W programie dolesień należy zwrócić uwagę na powiększenie udziału gatunków liściastych, w całości drzewostanu. W obrębie gruntów o niskiej wartości bonitacyjnej należy wyłączyć spod zalesienia cenne ekosystemy łąkowe; szczególnie ze stanowiskami roślin chronionych. Określono w "studium" orientacyjny przebieg granicy rolno-leśnej, traktując ją jako rozgraniczenie pomiędzy obszarem rolniczej przestrzeni produkcyjnej "R" a zasięgiem rozwoju funkcji leśnej poza obszarem Parku Narodowego Gór Stołowych ("L ") oraz funkcji ekologiczno -ochronnej w obrębie obszaru leśnego Gór Stołowych ("P"). BILANS TERENÓW ROLNYCH WSKAZANYCY W STUDIUM DO ZALESIENIA Lp. Jednostka osadnicza Nr dziełek ewidencyjnych przewidzianych do zalesienia Charakterystyka i położenie terenów wskazanych do gminy 1 wieś Gajów Część działki nr 30/5030/3 Polany śródpolne w obrębie dz. Nr 177/222 2 wieś Suszyna Nr 104, 105, 115/2, 117/2, 117/4, 117/5, 119, 115/1, 117/3, cz.dz.nr. 99/1,5, 148/9, 191/2, 189/4, 189/2, 211/4, 203/1, 197/1, 221, 222, 223/1 3 wieś Raszków Część działek o nr. 94/5, 94/4, 79/115, 75/2, 43/4, 145/9,145/8, 212/1, 1/3, 4 wieś Ścinawka Dolna 14/17, 14/14, 71/2, A.M.1 cz.dz.o nr.:524, 418/2, 422 A.M. 2 571, cz.dz.o nr 172/2, 174/2, 176/4, 176/1,176/2, 177/3, 177,1, 177/2,182, 186, 187, 188 zalesienia - powierzchnia kompleksu leśnego we wschodniej części wsi, z zalesieniem polan śródpolnych - zalesienie użytków rolnych dawnego PGR w pasie przygranicznym -obniżenie granicy rolnoleśnej w obrębie Wzgórz Ścinawskich -obniżenie granicy rolnoleśnej w obrębie Wzgórz Ścinawskich -obniżenie granicy rolnoleśnej w obrębie Wzgórz Ścinawskich, z zalesieniem polan śródpolnych - zalesienie użytków rolnych V klasy bonitacyjnej na przedpolu Wzgórz Ścinawskich Orientacyjna powierzchnia terenu [ha] 75,0ha 35,0ha 30,0ha 55,5ha

5 wieś Tłumaczów A.M.1 cz.dz.o nr.:369/3, 350/19, 316, 310/7, 262/2, 261/2, 300, 96, 53/1, 52/7, 52/5, 41/3, 41/4, 34/4, 34/5, 54, 96, 20/3, 20/1, 23, 24, 27/3, 19, 332/23, 332/20, 332/28, 332/21, 332/19, 332/18, 332/14, 332/14, 332/11, 332/4, 232/1, 130/3, 130/2 A.M.2 cz.dz.o nr.:667/7,572/2, 551/1, 570/10,554/8,422/1,428/1,45 5/2,445/3,510/2,441,442,443/ 3,491,490,436/1,431/1,428/1, 437/2,436/2,440,489,488,434,435, A.M.3 528/1,570/21 -obniżenie granicy rolnoleśnej w obrębie Gór Suchych ( zalesienie pastwisk przy lasach państwowych oraz pastwisk dawnego PGR) -zalesienie wysoczyzny Wzgórz Ścinawskich pomiędzy Tłumaczowem a Gajewem (dawne użytki rolne PGR) 6 wieś Pasterka -obszar wsi w całości w granicach Parku Narodowego Gór Stołowych 7 wieś Karłów -obszar wsi stanowi enklawę w Parku Narodowym Gór Stołowych 8 wieś Ścinawka Średnia 9 wieś Ścinawka Górna 10 wieś Ratno Dolne 11 wieś Ratno Górne 12 wieś Wambierzyce A.M.1 :cz.dz. 1004/206 A.M.2:346, 347, 348/2, 349, 350, 351/1, 352, A.M.3: 599, 600, 596/1, 435, 559/1 A.M.1 :cz.dz. nr.421/225,166/4, 303/1, 273/2, 260/5, 273/1, 246/1, 157, 153/2, 153/1, 167/1, 148/1, 134/5, 351/4, 349, 345, 344/2, 343/3, 341/8 A.M.2: cz.dz.nr. 411, 404/51, 429/209, 433, 413/4 A.M.1 :cz.dz. nr.604, 264/2, 700/1, 142/2, 161, 135/4, 573, 229 A.M.1 :cz.dz. nr. 70/2, 134/1, 368/1, 145/3, 21/2, 21/21, 21/10, 21/19 A.M.1 :cz.dz. 35/12, A.M.2: cz.dz. nr 364/6, 338, 339, 340, 341, 342/4, 347/4, 347/3 13 miasto Radków A.M.1 :cz.dz. nr130/2, 130/1, 135/4, 135/5, 151, 179, 180, 72, 71/4, 57/1, 57/2, 56, 55, 51, 53, 47, 45, 37, 38, 31, 2/9, 9/1, 30, 9/2 A.M.2 :cz.dz. nr 656, 657, 658/2, 622, 667, 660, 659/1, 658, 631/6, 576, 528, 531/1, 530, 536, 537, 543 -poszerzenie istniejących kompleksów leśnych w obrębie Wzgórz Ścinawskich i Wzgórz Włodzickich - zalesienie terenów śródpolnych - zalesienie polan śródleśnych I obniżenie granicy rolno - leśnej w obrębie Wzgórz Ścinawskich i Wzgórz Włodzickich - poszerzenie istniejącego kompleksu leśnego, w kierunku południowym - zalesienie pasa terenu wzdłuż cieku powierzchniowego - poszerzenie pasa leśnego wzdłuż drogi krajowej na 388, - obniżenie kompleksów leśnych w obrębie Obniżenia Radkowskiego. - zwiększenie zasięgu wyizolowanych kompleksów leśnych w obrębie wysoczyzny obniżenia Radkowa, - odtwarzanie wyciętych kompleksów leśnych w północnej części miasta. Ogółem miasto i gmina Radków 308,00ha 16,50ha 80,50ha 20,00ha 2,0ha 7,50ha 70,00ha 700,00ha

Obszar rolniczej przestrzeni produkcyjnej "R" obejmuje swym zasięgiem przede wszystkim wartościowe areały rolne II, III i IV klasy bonitacyjnej, usytuowane na zewnątrz strefy rozwoju funkcji osadniczej poszczególnych wsi ("D"). Na obszarze gminy, poza zasięgiem Parku Narodowego Gór Stołowych, funkcję leśną przypisuje się: istniejącym kompleksom leśnym, terenom obecnie rolnym o niskiej wartości bonitacyjnej, położonych przeważnie w bezpośrednim są siedztwie kompleksów leśnych, wytypowanych do zalesienia, terenom obecnie rolnym, a nie przydatnym dla rozwoju rolnictwa, z uwagi na urozmaiconą konfigurację (głębokie doliny rzeczne, strome stoki i zbocza, podcięcia terenowe) - obszar docelowych dolesień. Docelowe pełne zalesienie wyżej wyszczególnionych terenów rolnych przywróci krajobrazowi gminy cechy naturalne oraz stworzy spójny system ekologicznych powiązań górskich kompleksów leśnych w tej części Sudetów Środkowych. W granicach Parku Narodowego Gór Stołowych istniejącym kompleksom leśnym przypisuje się funkcję ekologiczno ochronną. Stan lesistości tego obszaru pozostawia się bez zmian. 7.2. Rekultywacja terenów zdegradowanych. Rekultywacji w kierunku leśnym wymagają: nieczynne składowisko odpadów komunalnych w Radkowie, tereny poeksploatacyjne surowców mineralnych, przede wszystkim w Karłowie, Tłumaczowie, Ścinawce Średniej i Ścinawce Dolnej (wyrobiska i hałdy poeksploatacyjne). Istnieje pilna potrzeba podjęcia decyzji administracyjnych i gospodarczych w sprawie konfliktu pomiędzy prowadzoną eksploatacją złoża piaskowca ciosowego "Radków" w Karłowie a ochroną unikalnych wartości krajobrazowych Gór Stołowych. Uzyskana przez Zakłady Kamienia Budowlanego w Radkowie koncesja na eksploatację złoża została wydana do 2004 roku. Obowiązywać będą w tym przedmiocie ustalenia określone w Planie Ochrony PNGS. 7.3. Ochrona przeciwpowodziowa. Zagrożone powodzią są obszary szerokich, płaskich den dolinnych w zlewni rzeki Ścinawki. Dotyczy to przede wszystkim: doliny rzeki Ścinawki, wypełnionej ciągiem zabudowy łańcuchowej wsi: Tłumaczów, Ścinawka Górna, Ścinawka Średnia i Ścinawka Dolna, doliny rzeki Pośnej, prawobrzeżnego dopływu Ścinawki, z zespołem zabudowy południowej i wschodniej części miasta Radków oraz ciągiem zabudowy łańcuchowej wsi Ratno Górne i Ratno Dolne. Wiosenne i letnie wezbrania tych rzek powodują wylewy powierzchniowe z częstotliwością kilku lat. Fala powodziowa w lipcu 1997 roku sięgnęła w dolinie Ścinawki po drogi krajowe nr 385, 387 i 386; wypełniając wodami powodziowymi cale dno doliny na wysokość rzędu 2,0-3,0 m. Wszystkie partery budynków znalazły się pod wodą. Ochrona przeciwpowodziowa na tym obszarze winna być skoordynowana na całej długości rzeki, przy współudziale gmin leżących w jej zlewni tj.: gminy Kamienna Góra, województwa jeleniogórskiego, granicznych powiatów Republiki Czeskiej, szeregu gmin województwa wałbrzyskiego, w tym przede wszystkim gmin: Kłodzko, Nowa Ruda, Radków, Mieroszów, miasta Kłodzka i Nowej Rudy. Istniejącą w dolinach zabudowę winien chronić system wałów ochronnych. Na terenach zalewowych nie należy lokalizować nowej zabudowy. W oparciu o specjalistyczną ekspertyzę, wspólnie winien być zaprojektowany i zrealizowany program uregulowania gospodarki wodnej w całej zlewni Ścinawki, uwzględniający przede wszystkim system projektowanych zbiorników retencyjnych w górnym odcinku rzeki i jej dopływach. W "studium" wnioskuje się o realizację dwóch zbiorników retencyjnych m. in. o funkcji rekreacyjnej: na rzece Ścinawce, na pograniczu wsi Ścinawka Górna i Tłumaczów, na rzece Pośnej w Radkowie, poniżej istniejącego zbiornika wodnego "Zalew Radkowski". Stycznie do południowo-wschodniej granicy gminy w wyrobiskach poeksploatacyjnych żwiru zrealizowany będzie zbiornik w Gorzuchowie, w sąsiedztwie wsi Ścinawki Dolnej. Opracowany program uściśli zakres niezbędnych inwestycji hydrotechnicznych w całej zlewni. Do działań doraźnych zaliczyć należy:

naprawę szkód powodziowych z lipca 1997 roku, konserwację i modernizację istniejących zabezpieczeń przeciwpowodziowych, rozbudowę systemu wałów ochronnych wzdłuż Ścinawki, "odbudowę" koryta rzeki Ścinawki, Raszkowskiego Potoku i potoku Piekło, regulacja koryta rzeki Pośnej. 7.4. Melioracja i retencja wód powierzchniowych. Na obszarze gminy zmeliorowanych jest łącznie 2.050ha użytków rolnych (22,8 % całości areału rolnego), zaś zdrenowanych 980ha (12,3 %). Ta regulacja stosunków wodnych obejmuje użytki położone głównie w obrębie den i zboczy dolinnych rzeki Ścinawki i jej dopływów (głównie rzeki Pośnej). Nie zmeliorowane i nie zdrenowane są tereny rolne wsi: Karłów, Pasterka i Wambierzyce. W ubiegłych latach najwięcej zdrenowanych zostało areałów rolnych dawnych państwowych gospodarstw rolnych i rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Część wykonanego drenażu, w dolinie Pośnej we wsi Ratno Górne, nie spełnia swojej roli, gdyż poziom wody w korycie rzeki jest tu wyższy od przyjętego poziomu drenarskiego. By umożliwić spływ wód podskórnych do rzeki niezbędna jest regulacja rzeki Pośnej. Największym zbiornikiem retencyjnym gminy jest Zalew Radkowski, wybudowany w latach 80-tych na Cervenohorskim Potoku, lewobrzeżnym dopływie Pośnej. Funkcję małej retencji pełnią również stawy rybne i inne, o niewielkiej powierzchni, zbiorniki wodne, usytuowane m.in. w Ratnie Dolnym, Wambierzycach, Radkowie, Ścinawce Górnej i Dolnej. Gęsta sieć hydrograficzna gminy i korzystna konfiguracja terenu sprzyja realizacji nowych zbiorników wodnych. Uaktualnia się "starą" koncepcję budowy zbiorników np. we wsi Ścinawka Górna, na styku z wsią Tłumaczów. Przy wschodniej granicy gminy, w rejonie wsi Ścinawką Dolną - Gorzuchów na terenach poeksploatacyjnych żwirowni, powstanie duży zbiornik wodny. Zbiornik ten winien być zagospodarowany dla celów rekreacyjnych. Należy ponadto rozszerzyć siec zbiorników wodnych tzw. "małej retencji". Przewiduje się również budowę zbiornika na rzece Pośnej w Radkowie poniżej istniejącego Zalewu Radkowskiego. 7.5. Ekologiczne źródła energii. W działaniach długofalowych należy zwrócić uwagę na możliwość wykorzystania ekologicznie czystych źródeł energii jaką jest energia wodna, wiatrowa czy słoneczna. Gęsta sieć potoków górskich i rzek obszaru sprzyja budowie małych elektrowni wodnych. Winna być również rozwiązana możliwość rekonstrukcji dawnych, obecnie nieczynnych, elektrowni wodnych. Niekonwencjonalnym, czystym źródłem energii jest siła wiatru. Propagowanie i wspieranie budowy wiatraków jest ze wszech miar słuszne. Sprzyja temu konfiguracja terenu, w obrębie nie zalesionych wysoczyzn Radkowa, Wambierzyc, Tłumaczowa, Gajowa, Suszyny i innych wsi. 7.6. Wskazania dla gospodarki rolnej. Duże zasoby wartościowych areałów rolnych są silną podstawą dla rozwoju na obszarze gminy rolnictwa ekologicznego. Wśród rozległych kompleksów rolnych należy zachować i chronić istniejące pasy i zespoły zadrzewień śródpolnych, uzupełniając je nowymi nasadzeniami. W obrębie wysoczyzn terenowych pełnią one korzystną rolę ekranów wiatrochronnych, wpływając ponadto korzystnie na strukturę gleby, jej stan wilgotności oraz zasobność faunistyczną obszaru. Należy również dążyć do nasadzeń pasów zieleni izolacyjnej, w formie nasadzeń ekranowych, wzdłuż dróg krajowych dużym nasileniu ruchu samochodowego. Chronione będą w ten sposób przed zanieczyszczeniami użytki rolne oraz istniejąca zabudowa. Mniej wartościowe użytki rolne, położone na wysoczyznach, przy istniejącej granicy rolno-leśnej, proponuje się zalesić, za wyjątkiem cennych ekosystemów łąkowych, szczególnie ze stanowiskami roślin chronionych. 7.7. Gospodarka leśna. Wszystkie kompleksy leśne gminy to lasy ochronne, grupy I, położone w zasiągu obszarów chronionych, ustanowionych na podstawie przepisów szczególnych (Park Narodowy Gór Stołowych i jego otulina. Wnioskowany program dolesień, omówiony szczegółowo w rozdziale 7.1, dotyczy przede wszystkim obszaru Wzgórz Ścinawskich i Wzgórz Włodzickich, gdzie przewiduje się obniżenie granicy rolnoleśnej; przeznaczają do zalesienia małowartościowe użytki rolne (łącznie 700ha). Realizacja tego

programu zwiększy stopień lesistości gminy do wskaźnika 39,6 %; obecnie wskaźnik ten kształtuje się na pozornie 34,5 %. Gospodarkę leśną całości obszaru należy ukierunkować na leśnictwo ekologiczne, poprzez: ochronę istniejących zasobów, przebudowę składu gatunkowego lasów, dążąc do większego udziału w drzewostanie gatunków liściastych, su kcesywne powiększenia areału leśnego gminy, zgodnie z propozycją nowej granicy rolno-leśnej określoną w rozdziale 7.1.. Realizacja proponowanego programu zalesień wraz z istniejącą zielenią łęgową dolin rzecznych stworzy naturalny leśny ciąg ekologiczny, który połączy Góry Stołowe, poprzez Wzgórza Ścinawskie, Włodzickie z Górami Kamiennymi a także Górami Sowimi i Bardzkimi, 7.8. Rozwój infrastruktury technicznej jako czynnik gwarantujący poprawę stanu czystości środowiska przyrodniczego. Rozwój infrastruktury technicznej wpłynie bezpośrednio na poprawę stanu czystości poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego, a przede wszystkim wód powierzchniowych i wgłębnych, gleby i powietrza atmosferycznego. Dzięki temu poprawią się wydatnie warunki życia mieszkańców. Najważniejszymi działaniami perspektywicznymi w tym zakresie są: rozbudowa i modernizacja gminnej sieci wodociągowej, zakończenie budowy grupowej, mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Ścinawce Dolnej wraz z systemem przesyłowych kolektorów sanitarnych, pełna regulacja gospodarki ściekowej we wsiach gminy, nie przewidzianych do podłączenia do grupowej oczyszczalni ścieków (Pasterka, Karłów, Gajów, Suszyna, Raszków, Tłumaczów), skanalizowanie miasta Radkowa, realizacja programu gazyfikacji obszaru, zgodnie z opracowaną koncepcją projektową "Gazoprojektu", całościowa modernizacja gospodarki cieplnej, przez sukcesywne przechodzenie na paliwa ekologiczne tj. energię elektryczną, olej opalowy i gaz, rozbudowa sieci elektroenergetycznej oraz stopniowa wymiana linii napowietrznych na zasilanie kablowe na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych, wykorzystanie energii wodnej sieci hydrograficznej obszaru. 7.9. Ochrona czystości powietrza atmosferycznego. Do pierwszoplanowych zadań w tej kwestii zaliczyć należy: zmniejszenie do minimum emisji do atmosfery zanieczyszczeń przemysłowych i komunalnych, oparcie gospodarki cieplnej na paliwach ekologicznych, wprowadzenie pasów zieleni ekranującej w strefach uciążliwości dróg krajowych, niedopuszczenie do uruchomienia bądź budowy obiektów produkcyjnych, będących źródłem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i nadmiernego hałasu, ograniczenie uciążliwości akustycznej, wynikającej z charakteru działalności I obiektów usługowych bądź produkcyjnych, do granic działki. 7.10. Wskazania dla projektowanej zabudowy, Architektura projektowanej zabudowy winna harmonizować z krajobrazem naturalnym obszaru i uwypuklić jego walory. Postuluje się kontynuację sudeckiego stylu budownictwa regionalnego. 7.11 Ochrona złóż kopalin, zgodnie z obowiązującymi przepisami. 8. Ochrona środowiska kulturowego. Zasoby środowiska kulturowego gminy są znaczne i o dużej wartości. Wyróżnić tu należy zarówno licznie reprezentowane zabytki architektury i budownictwa oraz stanowiska archeologiczne jak również: średniowieczny układ urbanistyczny Radkowa, unikalne centrum sakralno pielgrzymkowe Wambierzyc; będące repliką układu przestrzennego Jerozolimy (wraz z zespołami kalwaryjnymi),

okazałe zespoły pałacowo-parkowe na terenach wiejskich, zespoły sakralno-kościelne, wraz z cmentarzami, centra usługowe wsi, zabytkowy układ wiejskiej sieci osadniczej całości obszaru. Wyżej wyszczególnione wartości środowiska kulturowego gminy wymagają bezwzględnie zachowania i szczególnej ochrony. Widzi się potrzebę opracowania dla całości obszaru specjalistycznego "studium środowiska kulturowego". 8.1. Zabytki architektury i budownictwa. Ochroną prawną objęte są wszystkie obiekty architektury i budownictwa wpisane do rejestru i wykazu zabytków Państwowej Służby Ochrony Zabytków. Prace remontowe, zmiana właściciela lub funkcji zabytkowych obiektów, znajdujących się w rejestrze zabytków, wymagają pisemnej zgody Państwowej Służby Ochrony Zabytków. Remont lub przebudowa zabytkowych obiektów z wykazu zabytków może być dokonana po zaopiniowaniu zakresu prac przez Państwową Służbą Ochrony Zabytków. 8.2. Stanowiska archeologiczne Ochroną prawną objęte są wszystkie udokumentowane stanowiska archeologiczne na obszarze gminy, wg wskazania lokalizacji w materiale graficznym "studium". Wszystkie prace ziemne, przewidziane do wykonania w rejonie lokalizacji stanowisk archeologicznych, wymagają uprzedniego uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków. 8.3. Strefy ściślej ochron konserwatorskiej dla istniejącej zabudowy. Strefą ściślej ochrony konserwatorskiej objęte są następujące zespoły zabudowy: śródmieście Radkowa, centrum sakralno-pielgrzymkowe wsi Wambierzyce, wraz z zespołami kalwaryjnymi usytuowanymi wokół zabudowy, centrum usługowe wsi: Ścinawka Dolna i Tłumaczów, zespoły sakralno-kościelne we wsiach: Ścinawka Średnia, Tłumaczów, Ścinawka Dolna, Raszków i Pasterka, wszystkie cmentarze, zespoły pałacowo-parkowe w : Karlowie, Gajowie, Ratnie Dolnym, Ścinawce Dolnej, Tłumaczowie, Ścinawce Średniej (dwór "dolny", "górny", Kapitanowo i Księżno), Ścinawce Górnej ("Samy"). Na terenach objętych strefą ściślej ochrony konserwatorskiej, wymagają uzgodnienia Państwowej Służby Ochrony Zabytków następujące działania: budowa obiektów budowlanych, przebudowa, remont oraz zmiana funkcji obiektów istniejących, zmiana właściciela, geodezyjne podziały terenu oraz podziały nieruchomości, prace ziemne. 8.4. Strefy ochrony krajobrazu kulturowego. Strefami ochrony krajobrazu kulturowego objęte są tereny osadnicze wszystkich wsi gminy i miasta Radkowa. W ich zasiągu ochronie podlegają: walory krajobrazowe terenu oraz panoramy widokowe, przestrzenny układ zabytkowej "łańcuchowej" zabudowy. Projektowaną zabudowę należy harmonijnie wkomponować w istniejący układ osadniczy i naturalny krajobrazu. Architektura obiektów budowlanych winna być kontynuacją regionalnego stylu budownictwa sudeckiego. 9. Komunikacja kolejowa. Ważną dla gminy sprawą jest: utrzymanie dla ruchu pasażerskiego i towarowego linii kolejowej PKP, relacji Kłodzko Główne - Wałbrzych, zachowanie funkcji towarowo-osobowej stacji kolejowej Ścinawka Średnia. Postuluje się, aby przyszłościowymi działaniami usprawniającymi komunikację kolejową na obszarze gminy było: odtworzenie powiązania kolejowego relacji Ścinawka Średnia - Radków z możliwością

przedłużenia linii do Zalewu Radkowskiego, wykorzystując w tym celu istniejący tor bocznicowy do Zakładów Kamienia Budowlanego, odtworzenie powiązania kolejowego relacji Ścinawka Średnia - Tłumaczów z możliwością przedłużenia linii do Broumov w Republice Czeskiej i otwarciem kolejowego przejścia granicznego. Reaktywowanie ruchu pasażerskiego na tych trasach kolejowych, nawet początkowo w formie turystycznej kolejki "retro", sprzyjałoby rozwojowi funkcji rekreacyjnej gminy oraz służyłoby ludności miejscowej. Realizacja powyższego postulatu jest możliwa po uzyskaniu koncesji na przewozy Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej. 10. Kierunki rozwoju komunikacji drogowej. 10.1. Wykaz dróg krajowych Przez obszar gminy przebiegają 4 drogi krajowe IV klasy technicznej. Są to: o droga nr 385 -granica Państwa - Tłumaczów - Wolibórz - Ząbkowice Śląskie - Ziębice - Grodków - Jaczowice, z drogowym przejściem granicznym Tłumaczów - Otovice, o droga nr 386 - Ścinawka Średnia - Gorzuchów - do drogi krajowej III klasy technicznej nr 381, o droga nr 387 - Tłumaczów - Ścinawka Średnia - Radków - Karłów - Kudowa Zdrój - do drogi krajowej Ill klasy technicznej nr 8, o droga nr 388 - Ratno Dolne - Wambierzyce - Polanica Zdrój - Bystrzyca Kłodzka - do drogi krajowej III klasy technicznej nr 381. 10.2. Parametry techniczne dróg krajowych: Dla wyżej określonych dróg krajowych obowiązują następujące parametry techniczne: W obszarze niezabudowanym: minimalna szerokość pasa drogowego - 18,0m, szerokość jezdni - docelowo - 7,0m. (droga jedno jezdniowa), minimalna dopuszczalna odległość obiektów budowlanych od zewnętrznej krawędzi jezdni - 25,0m., szerokość pasa drogi w liniach zabudowy minimum - 57,0m., wymagana przepisami odległość obiektów z pomieszczeniami na pobyt ludzi wynosi odpowiednio: - dla budynków jednokondygnacyjnych - 30,0m, -dla budynków wielokondygnacyjnych - 40,0m, -dla szpitali, sanatoriów i innych obiektów wymagających szczególnej ochrony - 130,0m,licząc od zewnętrznej krawędzi jezdni. strefa uciążliwości drogi, od zewnętrznej krawędzi jezdni wynosi odpowiednio: - 50,0m. -przy średniorocznym ruchu 1000 pojazdów / dobę, - 80,0m. -przy średniorocznym ruchu 2000 pojazdów / dobę, -160,0m. -przy średniorocznym ruchu 5000 pojazdów / dobę, - 200,0m.- przy średniorocznym ruchu 10.000 pojazdów / dobę. Lokalizowanie budynków w zasięgu strefy uciążliwości drogi wymaga wykonania elementów osłonowo-ekranujących na koszt inwestora. infrastruktura techniczna (liniowa i punktowa) winna być lokalizowana poza obrębem pasa drogowego; w odległości minimum 1,0m. od jego granicy dla urządzeń podziemnych, a minimum 5,0m dla urządzeń nadziemnych. W obszarze zabudowanym: Drogi krajowe na terenie miasta Radkowa i ciągów zabudowy wsi gminy klasyfikuje się jako ulice główne - G l/2". o następujących parametrach technicznych: ulica jedno jezdniowa, o dwóch pasach ruchu, z obustronnymi pieszymi chodnikami, szerokość jezdni w układzie docelowym - 7,0m., szerokość ulicy w liniach rozgraniczających - 35,0m. 10.3. Perspektywiczne kierunki przebudowy układu dróg krajowych. W świetle podanych w pkt. 10.2., wielkości normatywnych przebudowy i modernizacji wymaga cały układ dróg krajowych gminy. Zadaniem perspektywicznym jest dostosowanie tego układu do obowiązujących parametrów technicznych oraz dokonanie korekty przebiegu dróg na wielu odcinkach. Korekty przebiegu dróg krajowych dotyczyć winny odcinków o nienormatywnych lukach

oraz przebiegających kolizyjnie w stosunku do istniejącej zabudowy. Wymienić tu należy przede wszystkim potrzebą realizacji w ciągu drogi krajowej m 387: przebudowy skrzyżowania drogi z drogą krajową nr. 388 we wsi Ratno Dolne, zmniejszenie ruchu samochodowego na obszarze wsi Ratno Górne i dolne, przez realizację "skrótu komunikacyjnego" w randze drogi wojewódzkiej, łączącego Radków z Wambierzycami (z wykorzystaniem odcinka istniejącej drogi gminnej przez przysiółek Nowy Świat), udrożnienie przebiegu trasy drogi przez miasto Radków. W ciągu drogi krajowej nr 385 niezbędna jest korekta przebiegu drogi we wsi Tłumaczów. Dla całości układu dróg krajowych gminy pilnym zadaniem jest wydzielenie bezpiecznych odizolowanych od jezdni, ciągów pieszych i ścieżek rowerowych oraz poszerzenie jezdni tych dróg. Na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych należy ograniczyć ruch transportu ciężkiego. 10.4. Wykaz dróg wojewódzkich: Są to drogi V klasy technicznej, zapewniające dojazd do poszczególnych wsi gminy: o droga nr 45357 - relacji droga krajowa nr 387 - Ścinawka Średnia - Ścinawka Dolna, o droga nr 45358 - relacji droga krajowa nr 386 - Ścinawka Dolna Raszków, o droga nr 45359 przez wieś Ścinawka Średnia do drogi krajowej nr 386, o droga nr 45360 - relacji droga krajowa nr 388 - Raszków - Ścinawka Dolna, o droga nr 45362 - przez wieś Wambierzyce, o droga nr 45164 - relacji Karłów - granica Państwa, z turystycznym przejściem granicznym Ostra Góra Machov, o droga nr 45365 relacji droga krajowa nr 387 - Pasterka, o droga m 45366 - relacji Radków - Gajów - Tłumaczów, o droga nr 45367 - relacji Ścinawka Górna - Ścinawka Średnia - droga krajowa nr 387, o droga nr 45368 - relacji Nowa Ruda - Bieganów - Ścinawka Górna, o droga m 45187 - relacji Szczytna (Batorów) - Karłów, o droga nr 45189 - relacji Chocieszów - Studzienna - Wambierzyce, o droga m 45301 - relacji Wolibórz - Dzikowiec - Słupiec droga krajowa nr 386. o droga nr 45355 - relacji Bożków - droga krajowa nr 386. o droga m 45380 - relacji Wambierzyce - Raszków (do drogi nr 45358). 10.5. Parametry techniczne dróg wojewódzkich. W obszarze niezabudowanym: minimalna szerokość pasa drogowego - 16,0m., droga jedno jezdniowa o szerokości - 6,0m., minimalna, dopuszczalna odległość obiektów budowlanych od zewnętrznej krawędzi jezdni - 20,0m., szerokość pasa drogi w liniach zabudowy minimum - 46,0m., wymagana przepisami odległość obiektów z pomieszczeniami na pobyt ludzi wynosi odpowiednio: - dla budynków jednokondygnacyjnych - 30,0m., - dla budynków wielorodzinnych - 40,0m., - dla szpitali, sanatoriów i innych obiektów wymagającej szczególnej ochrony 130,0m, licząc od zewnętrznej krawędzi jezdni, strefa uciążliwości drogi, licząc od zewnętrznej krawędzi jezdni, jest analogiczna jak dla dróg krajowych (pkt 10-2.), infrastruktura techniczna (liniowa i punktowa) winna być lokalizowana poza obrębem pasa drogowego; w odległości minimum 1,0m od jego granicy dla urządzeń podziemnych, a minimum 5,0m dla urządzeń nadziemnych. W obszarze zabudowanym: Na obszarach zabudowanych drogi wojewódzkie V klasy technicznej klasyfikuje się jako ulice zbiorcze Z1/2" o następujących parametrach technicznych: ulica jedno-jezdniowa, o dwóch pasach ruchu, z obustronnymi chodnikami pieszymi, szerokość jezdni - 6,0m., szerokość ulicy w liniach rozgraniczających - 30,0m. 10.6. Perspektywiczne kierunki przebudowy układu dróg wojewódzkich. Należy dążyć do dostosowania standardu dróg wojewódzkich do obowiązujących normatywów; poprzez m.in.:

poszerzenie jezdni i dbałość o stan jej nawierzchni, budowa bezpiecznych chodników pieszych i ścieżek rowerowych, korekta nienormatywnych łuków poziomych jezdni. Do rangi drogi wojewódzkiej V klasy technicznej należy podnieść: istniejącą drogę gminną relacji Radków - przysiółek Nowy Świat - Wambierzyce, będącą istotnym skrótem komunikacyjnym dla drogi krajowej nr 387, na odcinku Radków - Ratno Dolne. Tę projektowaną drogę wojewódzką włączyć w Wambierzycach do drogi krajowej nr 388 wraz z przedłużeniem do Raszkowa (odcinek drogi nr 45380), ciąg ul. Górskiej w Radkowie (przysiółek Skibin), prowadzący do granicy Państwa i projektowanego drogowego przejścia granicznego Radków - Bożanov, zrealizować nieprzejezdny obecnie odcinek drogi gminnej relacji Suszyna - granica gminy Raszków, oraz dalej w kierunku Niwy w gminie Szczytna i Kamieniec w gminie Kłodzko. 10.7. Usługi komunikacyjne. Ogólnokrajowy trend rozwoju motoryzacji oraz zwiększająca się ranga turystyczna obszaru, powodować będą stały wzrost natężenia ruchu samochodowego w ciągach dróg krajowych i wojewódzkich gminy. W tej sytuacji zapewnić należy prawidłową obsługę dla mieszkańców gminy i zmotoryzowanych turystów w zakresie usług motoryzacyjnych. Wiąże się to z koniecznością budowy w ciągach dróg: parkingów samochodowych (szczególnie w Radkowie, Wambierzycach, Tłumaczowie, Karłowie), stacji paliw w Radkowie oraz ciągach dróg krajowych, stacji obsługi samochodów, i innych usług komunikacyjnych. Celem zapewnienia warunków dla integracji na obszarze pogranicza polsko-cze skiego, postuluje się o utworzenie nowego granicznego przejścia drogowego Radków - Bożanov. Przejście graniczne w Tłumaczowie winno być także przystosowane do ruchu towarowego o dopuszczalnej ładowności do 3,5 t. 10.8. Ścieżki rowerowe. Projektowany system ścieżek rowerowych winien połączyć ze sobą atrakcyjne turystycznie obszary gminy, jak również z terenami sąsiednich gmin i przygranicznego powiatu czeskiego. Większość projektowanych ścieżek należy wytyczać wzdłuż dróg kołowych; izolując je od ruchu samochodowego. Dla turystycznego ruchu rowerowego winny być także wykorzystane: gęsta sieć dróg leśnych w Górach Stołowych oraz sieć dróg gminnych w obrębie Obniżenia Radkowa. Projektowane ścieżki rowerowe winny tworzyć spójny system z opracowaną koncepcją dróg rowerowych na obszarze turystycznych gmin Kłodzkich tj.: "Konsorcjum Turystyczna Szóstka". 11. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej. Standard uzbrojenia terenu wyróżnia gminę w skali województwa wałbrzyskiego dolnośląskiego. 11.1. Zaopatrzenie w wodę. Duże zasoby wody pitnej i pełne zwodociągowanie obszaru to główne atuty gminnej gospodarki komunalnej. System wodociągowy gminy zaopatruje również w wodę pitną Nową Rudę. Zasoby górnokredowych wód wgłębnych Gór Stołowych (podziemny zbiornik nr 341, udokumentowany w zasobach krajowych) zabezpieczają perspektywiczne potrzeby obszaru do 2010 roku. Sukcesywnie należy dążyć do modernizacji i rozbudowy gminnej sieci wodociągowej poprzez: budowę stacji uzdatniania wody przy istniejących ujęciach, stałą konserwację i wymianę zużytych odcinków wodociągowych, przyłączenie do sieci gminnej wszystkich przysiółków i wyizolowanych kompleksów zespołów zabudowy gminy, rozbudowę istniejącej sieci dla potrzeb projektowanej zabudowy, wykorzystanie zasobów wody pitnej ujęcia wody w Ratnie Górnym, rozpoznanie hydrogeologiczne zasobów wody w Tłumaczowie (Rudawa, Mary Tłumaczów). 11.2. Gospodarka ściekowa.

Realizowana grupowa, mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w Ścinawce Dolnej wraz z systemem przesyłowych kolektorów sanitarnych, zapewni gminie Radków i sąsiedniej Nowej Rudzie, pełne uregulowanie gospodarki ściekowej do okresu perspektywicznego. Z programu tego, z uwagi na konfigurację terenu, wyłączone są górskie wsie: Karłów, Gajów, Pasterka, Suszyna, Raszków i Tłumaczów, dla których planowane są odrębne, indywidualne rozwiązania. Pozostałe wsie gminy oraz miasto Radków włączone zostaną w realizowany obecnie, grupowy system odprowadzania i oczyszczania ścieków. W tej sytuacji zachodzi pilna potrzeba budowy w tych jednostkach osadniczych sieci kanalizacyjnej i włączenie do systemu gminnego. 11.3. Gospodarka odpadami komunalnymi. Działające od 1996 roku gminne składowisko odpadów komunalnych we wsi Ścinawka Dolna, zabezpiecza w pełni perspektywiczne potrzeby gminy w tym zakresie. W układzie kierunkowym istnieje możliwość poszerzenia składowiska o są siadujące od północnego-zachodu nie użytkowane rolniczo, tereny po wydobyciu udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego. Istniejące składowisko posiada prawidłowo wykonane zabezpieczenia chroniące, środowisko przyrodnicze i tereny osadnicze gminy przed zanieczyszczeniem. W sposób prawidłowy działa również gminna służba komunalna, zapewniając mieszkańcom składowanie odpadów w kontenerowych pojemnikach, które są regularnie opróżniane. W wielu przypadkach wprowadzana jest segregacja odpadów bezpośrednio w kontenerach. Wymaga rekultywacji teren dawnego, obecnie nieczynnego, składowiska odpadów komunalnych w Radkowie. Mały potencjał przemysłowy gminy nie stwarza potrzeb lokalizacji na terenie gminy składowiska odpadów przemysłowych. 11.4. Elektroenergetyka. W Ścinawce Średniej, przy Odlewni Żeliwa, funkcjonuje główna rozdzielnia elektroenergetyczna - Rejon Wałbrzyskich Napięć "R-Skałeczno". Stąd rozchodzą się napowietrzne linie WN -110kV, w kierunku Kłodzka i Nowej Rudy. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Oddział Sieci przesyłowych w Poznaniu nie przewiduje budowy do 2010 roku nowych linii WN na obszarze gminy. Odrębna Rozdzielnia Elektroenergetyczna usytuowana jest w Radkowie, w sąsiedztwie nieczynnej stacji kolejowej PKP. Całość zabudowy gminy zaopatrzona jest w energię elektryczną, przy udziale napowietrznych linii SN, stacji transformatorowych i linii NN. Dla terenów projektowanej zabudowy niezbędna będzie rozbudowa istniejącego systemu zasilania o nowe stacje transformatorowe 20 kv/nn i dowiązania liniowe 20kV i nn. 11.5. Zaopatrzenie w gaz przewodowy. Przez obszar gminy biegnie gazociąg wysokociśnieniowy DN 200 CN 16 MP A relacji Wałbrzych - Polanica Zdrój, z odgałęzieniem DN 100 do Radkowa. Z tego systemu w gaz przewodowy zasilany jest Radków, gdzie działają trzy stacje pomiarowo-redukcyjne, oraz odlewnia żeliwa i część zabudowy we wsi Ścinawka Średnia. W pozostałych wsiach gminy sprawnie funkcjonuje dystrybucja gazu bezprzewodowego. Do roku 2010 winien być w pełni zrealizowany program gazyfikacji obszaru, zawarty w opracowanej przez "Gazoprojekt" Wrocław "Koncepcji programowej rozbudowy i modernizacji sieci gazowej gminy i miasta Radków". Powyższy program zakłada budowę odgałęźnych gazociągów i nowych stacji redukcyjnopomiarowych: w Radkowie; dla potrzeb miasta, w Wambierzycach; dla Wambierzyc, Ratna Dolnego i Górnego, w Raszkowie; dla Raszkowa i Suszyny, w Ścinawce Średniej; dla Ścinawki Średniej, Dolnej i Górnej oraz Tłumaczowa. Dla górskich wsi Karłowa i Pasterki oraz wsi Gajów utrzymuje się istniejące zasady dystrybucji i gazu bezprzewodowego.

11.6. Gospodarka cieplna. Należy konsekwentnie dążyć do stworzenia warunków i wymogów, by ciepło dla celów grzewczych i bytowych było uzyskiwane przez mieszkańców przy udziale paliw ekologicznych tj.: energii elektrycznej, gazu tub oleju opalowego. Nie wyklucza się możliwości zastosowania innych niekonwencjonalnych źródeł energii cieplnej. 11.7. Telekomunikacja. W 1997 roku zrealizowano kabel światłowodowy relacji Nowa Ruda - Tłumaczów - Radków - Ścinawka Średnia, co umożliwiło rozbudowę telekomunikacyjnej sieci miejscowej w mieście i wsiach położonych na trasie tej linii. W 1999 roku planowana jest budowa kablowej linii światłowodowej relacji Ścinawka Średnia - Ścinawka Dolna - Suszyna - Raszków - Wambierzyce - Wolany (w gminie Szczytna). Dzięki tej inwestycji wszystkie, większe wsie gminy będę miały zapewniony dostęp do powszechnej telefonizacji. Niezbędną inwestycją jest budowa w Radkowie centrali telefonicznej. 12. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Cennym zasobem środowiska przyrodniczego gminy są rozlegle areały użytków rolnych, zajmujące łącznie 7936ha 7389ha (56,8% 52,8% ogółu powierzchni gminy), w tym 6928ha użytków II, Ill i IV klasy bonitacyjnej. Te wartościowe areały stanowią 87 % ogółu użytków obszaru. Tworzą one rozlegle kompleksy gruntów w: Obniżeniu Radkowa, dolinach: Ścinawki i Pośnej oraz w obrąbie płaskich powierzchni podstokowych Wzgórz Ścinawskich i Włodzickich. Były one od lat i winny być w perspektywie pilną podstawą rozwoju produkcji rolnej i hodowlanej obszaru. Położenie i zasiąg obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej określono w materiałach graficznych. Obszary te winny być wyłączone z projektowanej zabudowy, a zaplecze mieszkalno-gospodarcze dla ich obsługi należy lokalizować na terenach osadniczych. Mało wartościowe użytki rolne V i VI klasy bonitacyjnej, położone w sąsiedztwie kompleksów leśnych, przeznacza się do zalesienia (łącznie 700ha). 13. Wiodące funkcje rozwojowe obszaru. 13.1. Funkcja rolnicza. Podstawą zachowania i dalszego rozwoju funkcji rolniczej gminy są obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej określone w rozdz.i2. Obsługa tych areałów winna odbywać się głównie przez mieszkańców, są siadujących z nimi wsi. W obrąbie wiejskich terenów osadniczych, dla potrzeb tej funkcji, należy wykorzystać istniejące zaplecze mieszkalno-produkcyjne oraz koncentrować tu nową zabudowę, służącą m.in. potrzebom rolnictwa. Z uwagi na uwarunkowania wynikające z ochrony środowiska przyrodniczego, produkcja rolnicza gminy winna być ukierunkowana na rolnictwo ekologiczne. 13.2. Funkcja leśna. Podstawą gospodarki leśnej gminy są górskie lasy ochronne grupy I, porastające obszar Gór Stołowych (w granicach Parku Narodowego Gór Stołowych), Gór Suchych oraz szczytowe partie Wzgórz Ścinawskich i Włodzickich. Te uwarunkowania ochronne stwarzają preferencje dla leśnictwa ekologicznego; nastawionego na ochronę i zachowanie w dobrym stanie istniejących zasobów leśnych oraz ich znaczne powiększenie. Do zalesienia przeznacza się łącznie 700ha użytków rolnych V i VI klasy bonitacyjnej, położonych przy obecnej granicy leśnej. Zwiększy się w ten sposób stopień lesistości gminy; z obecnego 34,5 % do 39,6 % w perspektywie. 13.3. Funkcja rekreacyjna. Podstawą intensywnego rozwoju tej funkcji w okresie perspektywicznym są: unikalne walory środowiska przyrodniczego gminy, wartościowe zasoby środowiska kulturowego, położenie gminy w bezpośrednim pasie pogranicza polsko -cze skiego, gęsta siec dróg krajowych i wojewódzkich, obecny stan zainwestowania turystycznego gminy, szeroka popularność atrakcyjności turystycznej obszaru Gór Stołowych oraz europejska sława ośrodka pielgrzymkowego w Wambierzycach, utrwalona ranga funkcji rekreacyjnej w historycznej tradycji tego obszaru.

Funkcja rekreacyjna gminy winna być intensywnie rozwijana w zakresie: turystyki pieszej i innych form czynnego wypoczynku, wypoczynku pobytowego w obiektach wczasowych, pensjonatach, zabudowie letniskowej i agroturystycznych zagrodach, obsługi zmotoryzowanego ruchu turystycznego, obsługi ruchu pielgrzymkowego do Wambierzyc, obsługi ruchu przygranicznego. W obrębie Gór Stołowych funkcja rekreacyjna winna być podporządkowana funkcji ochronnej parku narodowego. We wszystkich jednostkach osadniczych gminy są odpowiednie i korzystne warunki rozwoju funkcji rekreacyjnej, przy czym przewiduje się, że intensywny jej rozwój koncentrować się będzie nadal w następujących jednostkach: o Karłowie - ośrodek obsługi zmotoryzowanego i pieszego ruchu turystycznego w Górach Stołowych oraz ośrodek wypoczynku pobytowego, o Radkowie - gminny ośrodek usługowo -administracyjny, - ośrodek dyspozycyjno-usługowy dla ruchu turystycznego w obrąbie Gór Stołowych, - ośrodek wypoczynku pobytowego (Zalew Radkowski i nowy projektowany zbiornik wodny), - ośrodek obsługi turystyki zmotoryzowanej i ruchu przygranicznego (przejście graniczne Radków - Bożanov). o Wambierzycach - ośrodek pielgrzymkowy i wypoczynku pobytowego ("Górne" Wambierzyce), o Tłumaczowie - ośrodek obsługi przygranicznego, zmotoryzowanego ruchu turystycznego. Walory przyrodnicze predysponują do rozwoju funkcji rekreacyjnej w innych wsiach gminy; dzisiaj wsiach tylko rolniczych. Wymienić tu należy: Suszynę, Raszków, Gajów, Ścinawka Górna czy Ścinawka Dolna. Propagowane tu winny być inwestycje i przekształcenia zabudowy np. dla potrzeb agroturystyki tub innych form wypoczynku pobytowego. We wsiach: Ratno Górne i Dolne oraz Ścinawka Średnia funkcja rekreacyjna winna być rozwijana z ukierunkowaniem na obsługę zmotoryzowanego ruchu turystycznego. Atrakcyjność turystyczną obszaru zwiększą projektowane zbiorniki wodne w Ścinawce Górnej, Radkowie i Ścinawce Dolnej. Dla potrzeb funkcji rekreacyjnej winny być rehabilitowane zabytkowe zespoły pałacowo-parkowe, położone na terenach wiejskich. Pozytywnym przykładem takich działań jest ośrodek wypoczynkowoszkoleniowy PZU S.A. w Karłowie. Postuluje się ponadto: modernizację tras i zagospodarowania turystycznych szlaków pieszych, wytyczenie nowych szlaków, zagospodarowanie dla potrzeb turystyki obszaru Guzowatej i Mnicha, aktywizację turystyczną obszaru gminy w okresie zimowym (narciarstwo biegowe itp.), odtworzenie schroniska turystycznego powyżej Tłumaczowa, przy drodze do Gajewa, w uzgodnieniu z Dyrektorem Parku Narodowego Gór Stołowych rozważyć możliwość realizacji systemu powiązań kolejka linową zespołu rekreacyjnego nad Zalewem Radkowskim" z obszarem Gór Stołowych w rejonie Karłowa i Pasterki. 13.4. Funkcja przemysłowa. Istniejące zakłady przemysłowe Radkowa i Ścinawki Średniej stanowią cenne dla mieszkańców gminy miejsca pracy. Zakłady te mogą być jednak źródłem zanieczyszczenia środowiska. W okre sie perspektywicznym preferencje rozwoju ma przemysł nieuciążliwy, nie powodujący strat w środowisku przyrodniczym. Dotyczy to również eksploatacji surowców mineralnych, która odbywać się winna głównie w technologii bezstrzałowej. 13.5. Funkcja usługowa. Radków jako siedziba władz gminnych i miasto przygraniczne winno rozwijać się jako wielofunkcyjny, gminny ośrodek usługowy. Oprócz funkcji rekreacyjnej i przemysłowej należy w mieście rozszerzać program wyposażenia usługowego, zabezpieczając w ten sposób potrzeby mieszkańców gminy i turystów. Wskazana budowa np. w Radkowie obiektu szkolnictwa średniego. Lokalne ośrodki usługowe należy rozwijać w większych wsiach gminy: Ścinawce Średniej (ośrodek współpracujący z ośrodkiem gminnym), Wambierzycach, Ścinawce Dolnej i Tłumaczowie.

W Tłumaczowie, dla potrzeb wsi oraz wsi Ścinawka Górna widzi się potrzebę budowy szkoły podstawowej. Rozwój tej funkcji przewiduje się w obrębie wskazanych w "studium" wielofunkcyjnych terenów osadniczych z preferencją dla zabudowy usługowej (rozbudowa istniejących ośrodków usługowych wsi), bądź w granicach wielofunkcyjnych terenów osadniczych. 13.6. Wielofunkcyjne tereny osadnicze. Tereny istniejącego zainwestowania poszerza się w "studium" o tereny "nowe"; wskazane do zabudowy. Wytypowane do przyszłościowej zabudowy tereny, swą wielkością przekraczają terenowe potrzeby perspektywiczne poszczególnych jednostek o sadniczych. Daje to możliwość alternatywnego wyboru lokalizacji projektowanej zabudowy, w dostosowaniu do struktury własnościowej terenu i upodobań inwestora. W poszczególnych jednostkach osadniczych wyboru terenów dla projektowanej zabudowy dokonano mając na względzie: warunki fizjograficzne i przydatność geotechniczną terenu oraz strukturę własności. Starano się w tym wyborze uwzględnić w szczególności komunalne zasoby gruntów niezabudowanych. Wyłączono spod zabudowy tereny zalewowe, objęte powodzią w lipcu 1997 roku. Pasy terenu wzdłuż cieków wodnych, w większości stanowiące ekologiczne ciągi wysokiej zieleni łęgowej, należy bezwzględnie pozostawić bez zmian w obecnym sposobie zagospodarowania. Terenom projektowanej zabudowy nie przypisuje się jednorodnej funkcji. Są to tereny wielofunkcyjne; przeznaczone zarówno pod zabudowę mieszkaniową, usługową bądź przemysłową; pod warunkiem, że będą to obiekty nieuciążliwe dla środowiska i sąsiadującej zabudowy. Przyszłemu inwestorowi pozostawia się wolny wybór przyszłego sposobu zagospodarowania terenu. Umożliwi to swobodną lokalizację na terenach osadniczych danej jednostki osadniczej zabudowy mieszkaniowej, usługowej, rekreacyjnej, bądź małych nieuciążliwych zakładów pracy oraz dowolność zmian funkcjonalnych w obrąbie istniejącej zabudowy. Jednakże należy dążyć do koncentracji większych obiektów usługowych w wyznaczonych w "studium" wielofunkcyjnych terenach osadniczych z preferencją dla zabudowy usługowej 14. Projektowana struktura przestrzenna. Projektowaną strukturę przestrzenną gminy tworzą rozmieszczone pasmowo następujące obszary: Park Narodowy Gór Stołowych. P" Obszar prawnie chroniony, obejmujący południowo-zachodnią część gminy, w przewadze zalesiony. Wiodącej funkcji ekologiczno-ochronnej podporządkowane są tutaj funkcje uzupełniające tj.: leśna, osadnicza i rekreacyjna. Obszary o funkcji leśnej, położone poza Parkiem Narodowym Gór Stołowych, - L tworzą trzy zwarte pasy: o w rejonie Radkowa i Wambierzyc, na przedpolu Gór Stołowych, o w obrębie Wzgórz Ścinawskich, o w północno-zachodniej części gminy w obrębie Gór Kamiennych i Wzgórz Włodzickich. Każdy wyżej wyszczególniony pas obejmuje swym zasięgiem: o wyizolowane istniejące kompleksy leśne, o tereny rolne o niskiej wartości bonitacyjnej wskazane do zalesienia (łącznie 700ha), o tereny rolne położone w bezpośrednim sąsiedztwie; nie przydatne dla intensywnej produkcji rolnej ze względu na konfigurację terenu (tereny o dużych spadkach, podmokłe tereny dolin itp.) przeznaczone docelowo do zalesienia. Uzupełniająca funkcja obszaru rekreacyjna. Zasięg obszarów o funkcji leśnej wyznacza projektowana granica rolno-leśna. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej R" Położone pomiędzy projektowaną granią rolno-leśną a strefą rozwoju funkcji osadniczej. Obejmuje ona rozległe areały użytków rolnych o II, III i IV klasie bonitacyjnej. Obszary osadnicze O" Strefa rozwoju funkcji osadniczej obejmuje zwarte, łańcuchowe ciągi utworzone przez istniejącą zabudowę oraz tereny wskazane w "studium" do zabudowy. Są to obszary wielofunkcyjne; umożliwiające realizację w ich obrębie zabudowy mieszkaniowej, usługowej i nieuciążliwych zakładów pracy. Granicę zasięgu obszarów osadniczych wyznacza konserwatorska strefa ochrony krajobrazu kulturowego. Spod projektowanej zabudowy, w obrębie obszarów osadniczych,