Ścieżka dydaktyczna przy Przedszkolu Niepublicznym Pod Akacjami w Bydgoszczy (dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym) POZNAJEMY DRZEWA LIŚCIASTE I IGLASTE Autor: mgr Dorota Chrzaniecka, mgr Lucyna Konopa, mgr Jolanta Szmidt
Nasz ogród przedszkolny jest przyrodniczą ciekawostką Nowego Fordonu. Rośnie w nim wiele gatunków starych drzew, głównie liściastych,a wśród nich Nasz Król pomnik przyrody - dąb szypułkowy Mocny Wikuś - liczący około 150 lat. Na wędrówki po naszej ścieżce warto wybrać się o różnych porach roku, aby prześledzić ciekawe zmiany zachodzące w przyrodzie. Wiosną można podziwiać świeżą zieleń i poczuć zapach kwitnących akacji, latem zobaczysz przyrodę w pełni rozwiniętą, jesienią staniesz się świadkiem przebarwienia liści, a zimą ujrzysz krajobraz spowity białą pierzyną śniegu
1. Lipa Lipa drobnolistna to powszechnie znane, wysokie (dorasta do 25 m) drzewo o szerokiej koronie, osiągające obwód nawet do kilku metrów Największa i najstarsza lipa drobnolistna rośnie w Cielętnikach, jej wiek wynosi 517 lat, obwód 992 cm, wysokość 35 m Kwiatami lipy (w postaci naparów i ziołowych herbat) wspomagamy się podczas leczenia przeziębienia, grypy czy anginy Napar lipowy ma również właściwości uspokajające Drewno cenne, miękkie, łatwe w obróbce, stosowane w rzeźbiarstwie
Zadania dla dzieci Wiosna 1.Zaobserwuj jak wyglądają młode listki. 2. Dowiedź się kiedy pojawiają się kwiaty i czy mają zapach. 3. Jak wyglądają kwiaty. Lato 1. Zaobserwuj, jakie owady odwiedzają lipę, zastanów się dlaczego? Jesień 1.Przyjrzyj się liściom, jak się zmieniają Zima 1.Jak wygląda lipa w okresie zimowym. 2.Porównaj pień lipy z innymi pniami drzew w dowolny sposób(np. dotyk, odrysowanie,zdjęcie).
2. Wierzba płacząca Rodzaj drzew i krzewów z rodziny wierzbowatych (występuje około 400 gatunków tego rodzaju) Najstarsze drzewo wierzby rośnie aktualnie w Polskiej Cerkwicy w woj. opolskim, liczy 152 lata, ma obwód 460 cm i wysokość 27m Roślina ozdobna dekoracyjna ze względu na pokrój i efektowne zabarwienie bezlistnych pędów Roślina miododajna, lecznicza Długie młode gałązki wierzby znajdują zastosowanie w wikliniarstwie
3. Dąb szypułkowy Drzewo długowieczne, żyje ponad 700 lat. W młodości rośnie dość szybko na wysokość, proces ten kończy się w wieku 120 200 lat. Przyrost pnia na grubość trwa jednak dalej. Żołędzie to ważny składnik pokarmowy wielu zwierząt leśnych i ptaków. Najbardziej znanym dębem w Polsce jest Dąb Bartek-645-670 lat. Równie pięknym dębem jest nasz Pomnik Przyrody Mocny Wikuś
Zadania dla dzieci Wiosna 1.Zaobserwuj,kiedy pojawią się młode liście. 2.Dotknij kory drzewa 3.Zmierz grubość pnia ( tasiemką, miarą lub wełenką) Lato 1.Postój pod dębem, zaobserwuj, jakie owady tam można spotkać 2.Obserwuj drzewo, kiedy pojawią się owoce (żołędzie) Jesień 3.Pozbieraj liście, porównaj ich wygląd z wierzchu i od spodu. 4.Pozbieraj żołędzie dowiedz się kto jest ich smakoszem? 5. Obserwuj co się dzieje z liśćmi jesienią? Zima 1.Przyjrzyj się koronie dębu, zastanów się jaka ona jest? 2.Gdy spadnie śnieg, jak wyglądają gałęzie drzewa?
4. Jesion Rodzaj roślin z rodziny oliwkowatych, który obejmuje ok. 60 gatunków drzew i krzewów. Najlepiej rośnie na żyznej, wilgotnej glebie wapiennej. Wysokość do 15 metrów Jesiony uprawiane są w parkach i ogrodach jako drzewa ozdobne Drewno wykorzystywane jest jako materiał w meblarstwie, stolarstwie i lutnictwie.
5.Kasztanowiec Obejmuje ok. 25 gatunków pochodzących z południowo-wschodniej Europy, Ameryki Północnej oraz Azji Wschodniej. W Polsce żyją drzewa kasztanowca przekraczające 200 lat, najstarszy kasztanowiec zwyczajny liczy sobie 233 lata, rośnie w Lubiniu gmina Krzywiń - woj. leszczyńskie. Ma on obwód 501 cm i wysokość 26 m. Owoce cenione są wśród radiestetów za swoje "właściwości magiczne". Dzieci używają nasion (kasztanów) i zapałek do wyrobu figurek.
Zadania dla dzieci: Wiosna 1.Sprawdź jak wygląda kasztanowiec wiosną 2.Prowadź obserwacje podczas pobytu na terenie ogrodu, rysuj zaobserwowane zmiany. 3.Podziel się swoimi obserwacjami z innym dziećmi Lato 1.Sprawdź, co się stało z kwiatami 2.Policz ilość młodych kasztanów na gałązce Jesień 1.Obserwuj,co się dzieje z dojrzałymi kasztanami 2.Zbierz liście, odrysuj ich kształt, przyjrzyj się im dokładnie i powiedz jak wyglądają. 3. Obserwuj, co się dzieje z liśćmi i kasztanami 4. Zbieraj kasztany, wykorzystaj je do różnego typu zabaw 5. Narysuj jesienne drzewo kasztanowca (możesz wykorzystać zebrane liście). Zima 1.Co się zmieniło w wyglądzie drzewa?
6. Klon Znanych jest około 120 gatunków klonów w umiarkowanej strefie na półkuli północnej. W Polsce występuje 5 gatunków głównych: klon polny, klon pospolity, klon jednolistny, klon srebrzysty i klon jawor. Klon rośnie około 200 lat, dobrze znosi zanieczyszczone powietrze, osiąga nawet 50 metrów wysokości Owoce klonu to skrzydlaki. Drzewa sadzone są dla pozyskania twardego, trwałego oraz elastycznego drewna. Są to jedne z najpiękniejszych drzew ze względu na koloryt liści i korowiny.
Zadania dla dzieci Wiosna 1. Zaobserwuj, co pojawia się pierwsze na drzewie wiosną. 2. Obejrzyj młody liść klonu, zastanów się jaki jest w dotyku? 3. Rozejrzyj się dookoła klonu, co wyrasta z ziemi z nosków które spadły jesienią? Lato 1. Zaobserwuj jakie zmiany zaszły od wiosny do lata Jesień 1.Zaobserwuj w jaki sposób opadają noski? 2. Co się dzieje z liśćmi jesienią? 3.Pozbieraj liście ułóż z nich bukiet, jaki kolory mają jesienne liście klonu? 4.Wykonaj pracę plastyczną wykorzystując zasuszone liście klonu. Zima 1.Jak wygląda drzewo zimą?
7. Akacja Rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny bobowatych Liczbę gatunków ocenia się na ok. 1300 Można ją spotkać w parkach, czasem w lasach, często jest sadzona w ogrodach ze względu na piękne i mocno pachnące kwiaty. Ze względu na kwiaty, akacje są bardzo lubiane przez pszczoły. Miód, który z niego produkują odznacza się własnościami leczniczymi. Jest także wyjątkowo lubiany przez dzieci.
8. Leszczyna Gatunek krzewu należącego do rodziny brzozowatych. Występuje w stanie dzikim w całej Europie i Azji Mniejszej po Kaukaz. W Polsce pospolita zarówno na niżu, jak i w górach do ok. 1300 m n.p.m; osiąga do 5 metrów wysokości Z orzechów uzyskuje się olej, który znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, farbiarskim oraz perfumeryjnym. Drewno jest miękkie i nietrwałe, używane jako węgiel rysunkowy
9.Brzoza W Polsce jest pospolita, typowa dla terenów suchych i piaszczystych Brzoza jest najbardziej światłolubnym gatunkiem spośród drzew liściastych. Żyje około 100 lat, osiąga wysokość do 25 metrów Owocostany rozsypują się uwalniając drobne, płaskie, oskrzydlone orzeszki. Brzoza jest rośliną leczniczą; pąki, liście stosowano m.in. w chorobach nerek i gośćcu, gałązki służą do wyrobu mioteł.
Zadania dla dzieci Wiosna 1. Jak wyglądają pąki liści na drzewie? 2. Zaobserwuj jaki kształt mają liście brzozy. 3. Jaki kolor ma kora brzozy 4. Przytul się do drzewa, jak się czujesz? Lato 1. Jak wygląda brzoza latem. 2. Jakie ptaki i owady odwiedzają brzozęzaobserwuj. Jesień 1. Zaobserwuj jak zachowują się nasiona. 2. Sprawdź jaki kolor mają jesienne liście. Zima 1.Porównaj gałęzie brzozy z kasztanowcem i dębem
10.Świerk Rośnie głównie w północnowschodniej części kraju, na południu Polski, w górach i na pogórzu. Osiąga wysokość 40 50 m, średnica pnia do 1,5 m Jest ważnym źródłem lekkiego drewna. Używany jest do pozyskiwania celulozy oraz w budownictwie. Wykorzystywany do konstrukcji pudeł rezonansowych i instrumentów muzycznych. Uprawiany z przeznaczeniem na drzewko bożonarodzeniowe. Roślina ozdobna w wielu odmianach sadzona w parkach i ogrodach.
11.Jarząb pospolity- Jarzębina Gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych. Występuje w Europie, południowo-zachodniej Azji, zachodniej Syberii. W Polsce pospolity na całym obszarze. Żyje kilkaset lat (200-600). Owoce są pożywieniem ptaków Drewno jest wykorzystywane w stolarstwie, nadaje się do toczenia, wytwarzane są z niego niektóre instrumenty muzyczne. Jako roślina lecznicza (stosowana w chorobach układu pokarmowego), do wyrabiania marmolad i dżemów. Sadzony także jako drzewo ozdobne w parkach i ogrodach.
Zadania dla dzieci Wiosna 1.Zaobserwuj jak wyglądają młode listki. 2. Dowiedź się kiedy pojawiają się kwiaty. 3. Jak wyglądają kwiaty. Lato 1. Zaobserwuj, co się dzieje z kwiatami, jaki maja kolor latem. Jesień 1. Zaobserwuj jak zmieniły się owoce jarzębiny. 2. Przyjrzyj się liściom, jak wyglądają? 3. Zbierz owoce i zrób z nich korale dla bliskich ci osób, pamiętaj jednak, by zostawić owoce dla ptaków. Zima 1. Jak wygląda jarzębina w okresie zimowym. 2. Porównaj pień z innymi drzewami.
12.Tuja (Żywotnik) Rodzaj roślin iglastych z rodziny cyprysowatych. Obejmuje 5 gatunków drzew i krzewów, osiąga od kilku do nawet kilkunastu metrów wysokości, szyszki mają kształt podłużny lub jajowaty Znajduje zastosowanie jako roślina ozdobna; ceniona między innymi za miły żywiczny zapach. Wykorzystywana jest na żywopłoty i osłony przeciwwiatrowe Ciekawie wygląda w ogrodach, działkach, parkach i zieleńcach.
POZNAJEMY DRZEWA Zadania dla dzieci (dostosować do grupy wiekowej) 1.Pokaż elementy wskazane na rysunku na dowolnie wybranym drzewie w ogrodzie przedszkolnym. 2. Czy wszystkie drzewa posiadają te elementy 3.Czego potrzebuje drzewo, by żyć? 4.Zastanów się czy, drzewa są potrzebne? 5. Przyjrzyj się drzewom, wskaż różnice i podobieństwa. 6. Porównaj korę wszystkich drzew znajdujących się w ogrodzie dowolnym sposobem. 7. Pozbieraj po jednym liściu z każdego drzewa, postaraj się zapamiętać z jakiego drzewa pochodzi. - wklej liście do zielnika 8.Narysuj dowolne drzewo wczesną wiosną, obserwuj je, dorysuj wszystko to, co się na nim pojawi. 9.Porównaj liście wszystkich drzew które znajdują się na terenie ogrodu przedszkolnego.
KART A PRACY Połącz te same liście.
Dlaczego drzewo jest smutne? Dorysuj liście pokoloruj obrazek.
Z jakich drzew spadły liście? Poszukaj ilustracji przedstawiające te drzewa. Pokoloruj obrazek
O jakiej porze roku drzewa tak wyglądają? Czy potrafisz wytłumaczyć dlaczego tak się dzieje z liśćmi.