ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT Artur Goławski budzet TO I OWO PODWALINY POD ZAWODOWSTWO W nowym roku rząd chce przeznaczyć na cele obronne 25 miliardów złotych. To wynik zgodny z formułą parametryczną 1,95 procent przewidywanego PKB za rok obecny. Resort obrony będzie miał do rozdysponowania prawie 24,57 miliarda złotych. Wzrosną zwłaszcza płace oraz finanse na inwestycje w infrastrukturę. Normalka, skoro tworzymy podwaliny pod armię zawodową. RAFAŁ DERDA nr 43/2008 Polska Zbrojna 7
TEMAT NUMERU Ma to być pierwszy budżet MON z wyraźnie określoną kwotą na zwiększenie uzawodowienia sił zbrojnych. Wyniesie ona 1,418 miliarda złotych i pokryje pensje oraz uposażenia z należnościami dla nowego i już służącego personelu (w tym podwyżki wynagrodzeń z tytułu podwyższenia mnożnika kwoty bazowej uposażeń z 2,48 do 2,60); przystosowanie infrastruktury i zakwaterowanie żołnierzy, ochronę obiektów i utrzymanie czystości w jednostkach oraz przygotowanie dokumentacji szkoleniowej i promocję profesjonalizacji. W konstrukcji budżetu widać wzrost wydatków na umundurowanie (uniformy dla zawodowców są asortymentowo bogatsze niż dla poborowych) oraz znaczący spadek zakupu produktów spożywczych (ubywa żołnierzy służby zasadniczej uprawnionych do bezpłatnego żywienia). Aby do września Planiści przyjęli, że w rozrachunku średniorocznym będziemy mieć 85 868 żołnierzy zawodowych, 11 tysięcy nadterminowych i 3481 kandydatów na zawodowców. Służyć też będzie średniorocznie 20 tysięcy szeregowych z poboru oraz 1520 rezerwistów. Ostatnie przymusowe wcielenie nastąpi w grudniu tego roku, żołnierze ci odejdą do rezerwy we wrześniu roku przyszłego. Ponadto resort da zatrudnienie maksymalnie 54 271 pracownikom. Wydatki osobowe sięgną 7,295 miliarda złotych wzrosną o 926 milionów złotych w porównaniu z rokiem obecnym. Stanowić one będą 29,7 procent budżetu resortu. Jako że przybędzie emerytów i rencistów wojskowych, a świadczenia dla nich również są waloryzowane (wskaźnikiem 105,7 procent), wzrosną wydatki emerytalno-rentowe z pochodnymi o 7,8 procent, do 5,45 miliarda złotych. Największy wzrost dotyczyć ma wypłat 12-miesięcznych uposażeń należnych po zwolnieniu ze służby zawodowej pochłoną one ćwierć miliarda złotych. Decydujące o technicznym obliczu armii inwestycje majątkowe (z uwzględnieniem programu F-16) też zwyżkują. Jednak już nie tak spektakularnie jak w poprzednich latach wzrosną o 221 milionów złotych, do 5,2 miliarda złotych. Symptomatyczne jest to, że radykalnie zmaleją wydatki samolotowe. W tym roku będziemy mieć komplet Jastrzębi, więc po 1 stycznia nie MARCIN SZUBERT Przy mającym obowiązywać od stycznia mnożniku 2,60 przeciętne uposażenie żołnierza zawodowego wyniesie 3656 złotych, a po wliczeniu trzynastki 3961. trzeba będzie już odprowadzać za nie podatku VAT; resort finansów obniża też wydatki na obsługę finansową programu, z 340 milionów złotych do 280 milionów. Poza tym MON przejmuje do swego budżetu (do limitu wydatków obronnych według formuły 1,95 procent PKB) aż 233 miliony złotych na wdrażanie myśliwców F-16. Zasadniczo tendencja budżetowa jest więc następująca: rosną znacząco wydatki osobowe, maleją (choć rosną nominalnie) majątkowe i pozostałe; w budżetowym torcie na stałym poziomie utrzymują się 8 Polska Zbrojna nr 43/2008
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT budzet TO I OWO W dziedzinie modernizacji technicznej nie powinniśmy spodziewać się hitów na miarę przetargów z początku dekady. Polska wykonuje zobowiązania sojusznicze uzgodnione z Kwaterą Główną NATO emerytury i renty. Na wszystkie zadania militarne, łącznie z programem samolotowym obsługiwanym przez MF, rząd chce wydać 25,291 miliardów złotych. W bieżącym roku plan zakłada wydanie 23,727 miliardów złotych ponad półtora miliarda mniej. W porównaniu z budżetem obronnym 2005 roku poprawę widać jeszcze bardziej jest on o ponad 7 miliardów złotych większy. To między innymi wynik wysokiego tempa rozwoju gospodarczego kraju po wejściu do Unii Europejskiej. JAN JORGENSEN Radykalnie zmaleją wydatki samolotowe. Lecz MON przejmie do swego budżetu (do limitu wydatków obronnych według formuły 1,95 procent PKB) aż 233 miliony złotych na wdrażanie myśliwców F-16. Przy wypłacie Przy mającym obowiązywać od stycznia mnożniku 2,60 przeciętne uposażenie żołnierza zawodowego wyniesie 3656 złotych, a po wliczeniu trzynastki 3961. Pracownicy z korpusu służby cywilnej mamy ich w resorcie około 3,5 tysiąca zarabiać mają średnio około 2977 złotych, a pozostali 2493. Rencista i emeryt wojskowy powinien inkasować w przyszłym roku średnio po 2559 złotych (wszystkie kwoty brutto). W grudniu 2009 roku wojskowe biura emerytalne powinny wypłacać świadczenia dla 162 981 klientów, to jest o prawie 2 procent więcej niż teraz. Oszacowano, że mundur zdejmie prawdopodobnie około czterech tysięcy żołnierzy zawodowych. Jeśli tak się stanie, będzie to kolejny rok drenażu koszar (mundur zdejmie więcej osób, niż dyktowałyby to względy demograficzne). Tak duża liczba odchodzących z wojska spowoduje, że wydatki emerytalno-rentowe MON wzrosną o 7,8 procent w stosunku do planów tegorocznych (przy waloryzacji świadczeń wskaźnikiem 105,7 procent). Rekonwersja pochłonie tylko 4 miliony złotych. Nowością będzie to, że obejmie także żołnierzy niezawodowych (zwalnianych ze służby z powodu wypadku lub choroby związanej ze służbą) oraz małżonków i dzieci żołnierzy zawodowych, którzy polegli podczas wykonywania obowiązków służbowych. W kolejnym roku pomoc rekonwersyjna pochłonie więcej środków ma docierać do wszystkich zwalnianych zawodowców, także tych, którzy sami wypowiedzieli stosunek służby (dziś pozbawionych tego świadczenia). Na wspomnianą na początku kwotę 1,418 miliardów złotych przyszłorocznych wydatków profesjonalizacyjnych złoży się między innymi 687 milionów złotych świadczeń i należności dla żołnierzy dotychczasowych i nowych, 358 milionów złotych na przygotowanie infrastruktury kwaterunkowej i szkoleniowej (zakupy sprzętu kwatermistrzowskiego, montaż urządzeń alarmowych i kontroli dostępu, świadczenia mieszkaniowe i inwestycje z WAM), 237 milionów złotych na ochronę obiektów wojskowych (na warty cywilne i SUFO, na dyżury i służby pełnione przez żołnierzy) i utrzymanie w nich czystości. Ruch w kwaterze Skoro przybędzie zawodowców, uderzenia inwestycyjnego powinna doświadczyć Wojskowa Agencja Mieszkaniowa. W tym roku na cele kwaterunkowe mogła wydać 300 milionów złotych, w nowym roku będzie mieć już 407 milionów. Lecz o ile w mijającym roku miała do rozdysponowania 100 milionów złotych dotacji na budownictwo mieszkaniowe, o tyle po 1 stycznia zainkasuje kwotę o 80 milionów złotych większą. Ma to pozwolić dokończyć trwające już inwestycje (872 kwatery w 18 garnizonach), pozyskać 192 kwatery w stanie surowym (wykańczane w 2010 roku) oraz kupić około 150 mieszkań w garnizonach, w których agencja nie ma gruntów pod budownictwo. Z pozostałej kwoty (226 milionów złotych WAM ma w ostatnich czterech miesiącach 2009 roku wypłacić aż 72 miliony złotych około 30 tysiącom żołnierzy zawodowych w formie nowego świadczenia mieszkaniowego, równoważnego innym formom zaspokajania żołnierskiego prawa do kwatery. Uprawnieni zainkasują średnio po 600 złotych miesięcznie. Ma to być jedna z dodatkowych zachęt do podejmowania służby. Równocześnie agencja rezerwuje prawie 39 milionów złotych na opłacenie kosztów utrzymania miejsc internatowych dla 7 tysięcy żołnierzy uprawnionych do bezpłatnego zakwaterowania tymczasowego oraz usług komunalnych za ponad 9 tysięcy internatowiczów. Według prognoz budżetowych odprawy mieszkaniowe będą popularniejsze niż ekwiwalenty za rezygnację z kwatery. WAM szykuje się do wypłaty zwalnianym żołnierzom 531 odpraw za 46,5 miliona złotych (średnio po ponad 87 tysięcy złotych) i chętnym 394 ekwiwalentów za 33,5 miliona złotych (średnio po 85 tysięcy złotych). nr 43/2008 Polska Zbrojna 9
TEMAT NUMERU KRZYSZTOF PLAŻUK, ARTUR PINKOWSKI GŁÓWNY WYSIŁEK KONTRYBUCYJNY TRADYCYJNIE SPOCZYWAĆ MA NA WOJSKACH LĄDOWYCH. Misje pochłoną 765 milionów złotych i stanowić będą 3,1 procent budżetu MON. To kwota wyższa niż w tym roku o 85 milionów złotych (12 procent), co spowodowane będzie podwyżką stawek należności zagranicznej, wzrostem liczebności PKW Afganistan oraz większym zaangażowaniem w kontyngentach afgańskim i czadyjskim (wydatki bieżące). Ciekawostką jest pomysł dofinansowania sztandarowych wojskowych domów wypoczynkowych 8 milionami złotych, co pozwoli na utrzymanie ich oferty w programie wymiany wczasów w ramach programu współpracy służb socjalnych w NATO. Siedemdziesiąt osiem milionów złotych przeznaczono na inwestycje budowlane w szpitalach resortowych, priorytetowo traktowane będą placówki zajmujące się leczeniem żołnierzy poszkodowanych w misjach. Trzydzieści pięć milionów złotych zawarowano w projekcie budżetu na dotację dla stołecznego Muzeum WP na finansowanie budowy nowej siedziby. Nowoczesne oblicze W infrastrukturze powinno być widoczne znaczne ożywienie z powodu profesjonalizacji i rozbudowy zaplecza dla nowych rodzajów uzbrojenia (F-16, C-130, Rosomaki). Pancerniaków w Świętoszowie ucieszy nowa hala remontowa pojazdów gąsienicowych i stacja diagnostyczna. W Wędrzynie modernizowana będzie strzelnica KTO. Dla bazy w Krzesinach przewiduje się ponad 70 milionów złotych na magazyn wielofunkcyjny, kompleks sportowo-kondycyjny i warsztaty. Ponad 20 milionów złotych wpompowane zostanie w bazę w Łasku kompleks sportowy, skład paliw, warsztaty i garaże. Baza w Powidzu otrzyma 146 milionów złotych na nowe nawierzchnie lotniskowe, nowy hangar, strażnicę dla strażaków, budynki sztabowe i port cargo. Gromowcy w stolicy dostaną halę sportową. Żołnierze oceniają perspektywy jednostek po stanie stołówek i koszar. Dla ciekawskich mamy więc informacje, że skończy się remont koszarowców w Morągu, Chełmie, Wrocławiu, Lęborku i Sieradzu, natomiast ze stołówek cieszyć się będą w Czarnem, Morągu, Biedrusku, Lęborku i Elblągu. Polskie wydatki na Program Inwestycji NATO w Dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP) sięgną 223 milionów złotych, Bruksela zaś da nam kolejne 212 milionów złotych na wykonanie zamierzeń NSIP w naszym kraju. Główne inwestycje obejmą infrastrukturę dla sił reagowania NATO. Bezpośrednio na ich realizację wydane zostanie 376 milionów złotych. W dziedzinie modernizacji technicznej nie powinniśmy spodziewać się hitów na miarę przetargów z początku dekady. Z czym do nieprzyjaciela? Polska wykonuje zobowiązania uzgodnione z Kwaterą Główną NATO. Pakiet celów sił zbrojnych na lata 2009 2018 obejmuje 56 zadań, w większości już rozpoczętych, takich jak pozyskiwanie nowoczesnej broni lekkiej, granatników 40 milimetrów i moździerzy 60 milimetrów, ekwipunku optoelektronicznego, hełmów kompozytowych i kamizelek, odzieży ochronnej FOO-1, masek prze- 10 Polska Zbrojna nr 43/2008
cywilna kontrola budzet Skoro przybędzie zawodowców, uderzenia inwestycyjnego powinna doświadczyć Wojskowa Agencja Mieszkaniowa. W tym roku na cele kwaterunkowe mogła wydać 300 milionów złotych, w nowym roku będzie mieć już 407 milionów ciwgazowych MP-5, transporterów Rosomak w wersjach bojowej i medycznej, zestawów ppk Spike, systemów rakietowych RBS-15 Mk3 na okręty i dla dywizjonu nadbrzeżnego, bezzałogowców rozpoznawczych, sprzętu teleinformatycznego, łączności i dowodzenia czy budowa korwety Gawron. Nowinką ma być rozpoczęcie procedury zakupu samolotu do tankowania w powietrzu (MRTT) ale będzie to nowość odgrzewana, gdyż pierwotnie przetarg miał być ogłoszony w 2008 roku, podobnie jak w przypadku opancerzonych samochodów patrolowych. W planach wciąż są zakupy wiropłatów Mi-24, Mi-17 i SW-4. Lotnicy być może otrzymają hangary typu lekkiego dla statków powietrznych oraz stanowisko do intensywnej opieki i ewakuacji medycznej dla Bryzy. Znaczne środki pójdą na zakupy urządzeń i sprzętu treningowego (symulatory do szkolenia i imitatory celów). Do programów modernizacyjnych, mających zasadnicze znaczenie dla utrzymania gotowości bojowej wojska, zaliczono unowocześnienie śmigłowców Mi-24, myśliwców MiG-29, stacji radiolokacyjnych NUR-21, wyrzutni BM-21 (do wersji WR-40) i okrętu ORP Czernicki. Wdrażane do arsenału mają być śmigłowiec wsparcia bojowego W-3 Sokół (wersja Głuszec), most towarzyszący na podwoziu kołowym (Daglezja), pojazd saperski Topola-S, strzelecka amunicja antyrykoszetowa i maska MP-6. Remontowane będą inne typy śmigłowców, haubice Dana i przeciwlotnicze Osy, silniki lotnicze i okręty. Tu też nie ma zaskoczenia większość tych prac już zakontraktowano, w przyszłym roku będą finalizowane i finansowane. Dla Wojsk Lądowych zarezerwowano ponad 400 milionów złotych na amunicję i materiały wybuchowe dla kontyngentów, zin- nr 43/2008 Polska Zbrojna 11
TEMAT NUMERU tensyfikowanego szkolenia w kraju oraz na odtwarzanie normatywnych zapasów. Kupowana będzie zamówiona już zwłaszcza amunicja strzelecka, nowoczesne rakiety 122 milimetry Feniks-Z i granaty moździerzowe 98 milimetrów, amunicja ćwiczebna do Leopardów oraz lotnicze środki bojowe, amunicja 30 milimetrów do Rosomaków i 40 milimetrów do granatników. Spada, ale rośnie Za wiodące projekty rozwojowo-wdrożeniowe uznane zostały radiolokacyjna stacja rozpoznania artyleryjskiego Liwiec, samobieżny przeciwlotniczy zestaw rakietowy Poprad, moduł ogniowy haubic 155 mm Krab oraz modernizacja BWP-1 do wersji Puma, wieloprowadnicowe wyrzutnie rakietowe Homar, systemy Tytan i niszczyciel min Kormoran II. Krytycy mogą wskazywać, że udział wydatków modernizacyjnych (z programem samolotowym) w budżecie MON spadnie z 25,8 procent w roku 2007 do 20,9 procent w 2009. Są to procenty względne, bo realnie kwoty na zakupy rosną dalej; ponadto sytuacja z zeszłego roku była sztucznie zaburzona opłatami podatku VAT (851 milionów złotych) za F-16, które się kończą; w nowym roku MON planuje uiścić do 85 milionów złotych tego podatku za dosyłane jeszcze do Polski części zamienne i uzbrojenie do Jastrzębi. Na dodatek w 2009 roku wydatki majątkowe MON umniejszy przesunięcie 304 milionów złotych na projekty badawcze i celowe z dziedziny obronności do kasy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W przyszłym roku Wojsko Polskie będzie reprezentowane w ośmiu operacjach zagranicznych. Mapa obecności się nie zmieni. Kontyngenty będziemy mieć od Afganistanu po Czad i Morze Śródziemne. Tymczasową nowością będzie zadanie dla PKW Afganistan utrzymanie od kwietnia do października specjalistycznej obsady w międzynarodowym porcie lotniczym w Kabulu. Dodatkowo resort musi pamiętać o przygotowaniu zadeklarowanych sił i środków do Sił Odpowiedzi NATO i grup bojowych UE. Główny wysiłek kontrybucyjny tradycyjnie spoczywać ma na Wojskach Lądowych. Misje pochłoną 765 milionów złotych i stanowić będą 3,1 procent budżetu MON. To kwota wyższa niż w tym roku o 85 milionów złotych (12 procent), co spowodowane będzie podwyżką stawek należności zagranicznej, wzrostem liczebności PKW Afganistan oraz większym zaangażowaniem w kontyngentach afgańskim i czadyjskim (wydatki bieżące). Wzrosną ponadto misyjne wydatki objęte centralnymi planami rzeczowymi (zakupy potrzebnego kontyngentom sprzętu i uzbrojenia) o 22 procent. Resort obrony planuje stworzenie sześciu nowych ataszatów obrony przy ambasadach RP. Dziś mamy 43 ataszaty, a trzy kolejne chcemy sformować do końca 2008 roku. W sumie więc powinniśmy mieć 52 ataszaty akredytowane w 70 państwach. Kosztować nas będą one 39 milionów złotych (z tego 24 miliony na uposażenia i pochodne dla 90 żołnierzy) i stanowić mają 0,2 procent budżetu MON. Poniekąd dzięki nim możemy liczyć w przyszłym roku na większe wykorzystanie polskich poligonów przez obce wojska, co przynieść ma resortowi 13,5 miliona złotych (na fundusz modernizacji) w porównaniu z 2 milionami złotych w roku bieżącym. Stany Zjednoczone przeznaczyły dla nas 29,2 miliona dolarów w programach FMF (zakupy sprzętu) i IMET (szkolenia). Szacunek dla podatników Wysiłek obronny naszego państwa i podatników wzbudza szacunek. My, żołnierze, jesteśmy beneficjentami rozwoju gospodarczego Polski. Jednak nadal w przeliczeniu na jednego obywatela i jednego żołnierza wydajemy na wojsko mniej niż wynosi średnia dla europejskich państw NATO, odpowiednio o połowę i jedną trzecią. Wydaje się dość prawdopodobne, że w armii ochotników dysproporcje te szybko zmaleją. artur.golawski@redakcjawojskowa.pl 12 Polska Zbrojna nr 43/2008