Energetyka obywatelska Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju Spotkanie otwierające realizację projektu p.t. WŁĄCZ SIĘ! Udział społeczny w tworzeniu lokalnych strategii i planów energetycznych Rejowiec Fabryczny 06.11. 2012 Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej
Dylematy światowe, unijne i nasze Rozwój gospodarczy powoduje szybki wzrost popytu na energię, a koszty pozyskania energii decydują o konkurencyjności gospodarki Paliwa kopalne wyczerpują się, stają się coraz trudniej dostępne i ceny ich rosną Budowanie przewagi konkurencyjnej UE w oparciu o OZE i poprawę efektywności energetycznej Tradycyjna energetyka jest poważnym zagrożeniem dla środowiska w tym przyczynia się do niekorzystnych zmian klimatu Energetyka duża systemowa, jest mniej elastyczna, brak w niej konkurencji, nieefektywna, droższa uwzględniając zwłaszcza koszty zewnętrzne, wymaga znacznych środków
Wymogi formalne UE I Dyrektywa tzw. ESD z 2006 w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych Na lata 2008 2016 Krajowy Cel Wzrostu Efektywności Energetycznej 9% - ustawa o efektywności energetycznej mechanizm tzw. białych certyfikatów i II Krajowy plan działań Pakiet energetyczno-klimatyczny 20% zmniejszenie zużycia energii do 2020 w stosunku do obecnego trendu wzrostu zużycia 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych 1990 2020 20% udział w energii finalnej OZE w tym 10% biopaliwa Dyrektywa tzw. EPBD znowelizowana w 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków wprowadza obowiązek budowania prawie zero energetycznych budynków od rok 2018 wszystkie nowe budynki użyteczności publicznej od 2020 wszystkie nowe budynki
Wymogi formalne UE II Nowa dyrektywa o efektywności energetycznej Uzyskanie przez dystrybutorów energii i sprzedawców energii 1,5% jej poprawy co roku 3% obowiązek co rocznej poprawy efektywności w budynkach użyteczności publicznej powyżej 250 m 2 Wprowadzenie indywidualnych liczników energii i ciepła płacimy tylko tyle ile zużyjemy Krajowe plany działań dot. dostarczania ciepła i chłodu Nowe cieplne elektrownie powyżej 20 MW muszą być lokalizowane gdzie jest zapotrzebowanie na ciepło odpadowe ale przewidzieć sposób jego zagospodarowania Inne dyrektywy o: Ekoprojektowaniu z 2005 r. Etykietach energetycznych z 2010 r.
Wyzwanie przyszłości Trzecia Rewolucja już trwa. Tylko za wolno się toczy. Internet nowy środek komunikacji objął większość ludzkości tworząc nowe potęgi oparte na zintegrowanych możliwościach milionów uczestników. Trzeba tę logikę przenieść do energetyki. Trzeba się pożegnać z wielkimi dostawcami energii opartej na węglu, ropie, uranie, którzy działają w logice epoki masowej stworzonej przez Drugą Rewolucję. Trzecia Rewolucja to bezlik małych źródeł energii z wiatru, słońca, wody, geotermii, pomp ciepła, biomasy. Każdy kraj świata może się dzięki nim stać energetycznie samowystarczalny, jeśli te rozproszone źródła zostaną połączone i będą się uzupełniały w obrębie kontynentalnych sieci. Jeremy Rifkin, amerykański politolog, autor głośnej książki Europejskie marzenie
Czym jest energetyka obywatelska? to budowa energetyki opartej ma koncepcji Internetu; to system rozsianych źródeł energii zintegrowanych za pomocą inteligentnych sieci w lokalny hybrydowy system energetyczny; to instalowanie mikro instalacji w budynkach użyteczności publicznej, w budynkach/nieruchomościach o przeznaczeniu przemysłowym, budynkach wielo i jednorodzinnych; to energetyka rozproszona (o mocach do 40 kw e i 70 kw t ) o coraz niższych kosztach inwestycyjnych (redukcji jednostkowych kosztów produkcji urządzeń OZE) i niższych niż energetyka systemowa kosztach wytwarzania; to wykorzystywanie możliwości dwukierunkowego przesył energii umożliwiających odbiór energii z mikro instalacji. Budowanie rynku PROSUMENTA
Korzyści z energetyki rozproszonej (I) Wg Jan Popczyk. Energetyka rozproszona. Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa. 2010 rozwój lokalnego rynku energii wraz z pobudzeniem przedsiębiorczości w tym kierunku; obniżenie kosztów przesyłu energii i strat z tym związanych; uniknięcie znacznej części emisji gazów cieplarnianych w wyniku rozwoju energetyki odnawialnej; znaczącą poprawę jakości usług energetycznych, korzystnych do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości
Korzyści z energetyki rozproszonej (II) Wg Jan Popczyk. Energetyka rozproszona. Instytut na rzecz Ekorozwoju. Warszawa. 2010 zmiana z roli konsumenta na prosumenta czyli aktywnego uczestnika rynku energii; tworzenie miejsc pracy na terenach wiejskich, w małych miastach, przede wszystkim w sektorach nie związanych z produkcją żywności (szansa na zatrzymanie ludzi młodych na terenach wiejskich); poprawa czystości powietrza. Szansa na samowystarczalność gminy jak gmina Kisielice
Ideowy schemat hybrydowego lokalnego systemu energetycznego 20
Poszanowanie energii I Poprawa efektywności energetycznej obejmująca: produkcję, przesyłanie i korzystanie z energii budynki istniejące i nowo powstające urządzenia i pojazdy struktury zagospodarowania przestrzennego organizację zakładów pracy, jednostek osadniczych i gospodarstw domowych Wdrażanie nowych produktów, technologii i rozwiązań organizacyjnych w przemyśle i usługach przyczyniających się do zmniejszenia zużycia energii na jednostkę produkcji lub usługi.
Poszanowanie energii II Zmiana zachowań to budowanie wysokiej kultury użytkowania energii co prowadzi do oszczędności zasobów, energii, środowiska i pieniędzy tak więc: Kupuj urządzenia energooszczędne!!! Korzystaj ze sprzętów tak aby oszczędzać energię w domu, biurze czy przedsiębiorstwie!!! Zadbaj o właściwe oświetlenie tyle ile potrzeba ale oszczędnie z energią!!! Podróżuj z głową!!! Jeźdź samochodem tak aby oszczędzać paliwo ekojazda!!! Rozsądnie kupuj i unikaj odpadów!!!
Przyszłość to nie wielkie systemowe elektrownie i gdzie nie gdzie OZE a przyszłość to energetyka rozproszona, odnawialna, przyjazna środowisku zabezpieczona jeżeli będzie taka potrzeba przez energetykę gazową, a także szeroko rozpowszechnione poszanowanie energii. 20
Przykład Danii wart rozważenia Patrz Dania 100% OZE w roku 2050 i mniej o 30% zużywanej energii niż dzisiaj 20
Energetyka obywatelska to przyszłość prowadząca do: poprawy bezpieczeństwa energetycznego, niższych kosztów, tworzenia lokalnie miejsc pracy i przyjazność środowisku WŁĄCZ SIĘ! 20
Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej Instytut na rzecz Ekorozwoju www.chronmyklimat.pl ul. Nabielaka 15 lok. 1 00-743 Warszawa tel. (22) 8510402 fax. (22) 8510400 21