Działania Agencji Rynku Rolnego w zakresie promocji żywności wysokiej jakości Agencja Rynku Rolnego Inwałd, 22 września 2015 r.
Informacja o instytucji 1990 r. - Powstanie Agencji Rynku Rolnego 2015r. - 25 lat Wspieramy Sektor Rolno-Spożywczy Agencja Rynku Rolnego początkowo zajmowała się: interwencyjnym skupem produktów rolnych oraz artykułów spożywczych, sprzedażą interwencyjną, gromadziła rezerwy produktów rolnych oraz ich przetworów, udzielała przedsiębiorcom poręczeń kredytowych zaciąganych na skup płodów rolnych. 2
Pierwsze lata działalności Agencji Rynku Rolnego współtworzyła i budowała podstawy nowoczesnej infrastruktury rynkowej: giełdę towarową, biura maklerskie (w tym dzisiejszy ARRTRANS), system szybkiej informacji rynkowej, zapewniała bezpieczeństwo żywnościowe państwa (poprzez zaangażowanie kapitałowe np. w ELEWARR), 3
Przygotowanie i pełnienie funkcji agencji płatniczej 2001 r.- ARR została wyznaczona do pełnienia funkcji agencji płatniczej po akcesji Polski do Unii Europejskiej 19 kwietnia 2004r.- ARR otrzymała bezwarunkową akredytację i status agencji płatniczej 1 maja 2004 r.- od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, ARR rozpoczęła realizację mechanizmów objętych WPR 4
Beneficjenci i działalność Producenci rolni (rolnicy indywidualni, grupy producenckie), przedsiębiorcy zajmujący się produkcją, przechowywaniem lub przetwórstwem artykułów rolno-spożywczych oraz zakupem i sprzedażą tych artykułów na terenie UE lub krajów trzecich, a także organizacje zrzeszające ww. podmioty. Organizacje charytatywne oraz placówki oświatowe. 5
Grupy działań ARR w latach 2004-2014 Działalność ARR obejmuje 20 grup towarowych, w ramach których wyodrębnia się ponad 50 mechanizmów WPR STABILIZACJA RYNKÓW ROLNYCH (zakupy i sprzedaż interwencyjna, dopłaty do prywatnego przechowywania) WSPIERANIE PRODUCENTÓW (płatności uzupełniające, dopłaty do materiału siewnego, wspieranie rynku produktów pszczelich, restrukturyzacja przemysłu cukrowniczego, dopłaty do produkcji i przetwórstwa) DZIAŁANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH I NADZWYCZAJNYCH (Wsparcie w sektorze owoców i warzyw (E-Coli) - 179,4 mln zł, mat. siewny (powódź) 583 tys. zł., embargo rosyjskie ) WSPIERANIE KONSUMPCJI (programy Mleko w szkole i Owoce i warzywa w szkole ) POMOC ŻYWNOŚCIOWA (corocznie w Polsce z programu korzysta 4 mln osób, którym od roku 2004 przekazano ogółem produkty warte 2,3 mld zł) 6
Grupy działań ARR w latach 2004-2014 OBSŁUGA FUNDUSZY PROMOCJI PRODUKTÓW ROLNO- SPOŻYWCZYCH (wydatki 217,9 mln zł) DZIAŁANIA MONITORUJĄCE I KONTROLUJĄCE PROCESY PRODUKCJI ORAZ PRZETWÓRSTWA (m.in. systemy kwotowania produkcji i działania w zakresie odnawialnych źródeł energii) ADMINISTROWANIE OBROTEM TOWAROWYM Z ZAGRANICĄ (ogółem 51,5 tys. pozwoleń z tego 38,3 tys. - na wywóz, 13,2 tys. na przywóz) FUNKCJA INFORMACYJNA (Organizacja spotkań informacyjnych i konferencji, wystawianie stoisk informacyjno-konsultacyjnych, audycje radiowe i telewizyjne, artykuły w prasie, wydawnictwa, strony internetowe, Telefoniczny Punkt Informacyjny ) WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ WSPIERANIE PROMOCJI ŻYWNOŚCI 7
Wsparcie sektora rolno-żywnościowego przez ARR (od akcesji do 31 XII 2014 r.) Wydatki finansowane z budżetu krajowego 34% 4,0 mld zł 7,8 mld zł Ogółem 11,8 mld zł Wydatki finansowane z budżetu UE 66% Fundusze promocji produktów rolno-spożywczych 290,4 mln zł Wartość artykułów spożywczych dostarczonych w ramach pomocy żywnościowej PEAD 2004-2013 2,4 mld zł PO PŻ 2014-2020 37 mln zł* Źródło: dane ARR * Płatności dokonano w 2015 r. 8
Kampanie promocyjno-informacyjne 2004-2014 rozp. Komisji (WE) nr 501/2008 i decyzje KE Zrealizowane: 1. Ekologia (rynek docelowy: Polska) 2. Życie miodem słodzone (Polska) 3. Stół pełen smaków (USA, Korea Płd.) 4. Oryginalność pod ochroną (Polska) 5. Mięso i jego produkty tradycja i smak (Ukraina, Japonia, Chiny) 6. Mrożonki pełne natury (Polska) 7. Marchewka (Rumunia, Bułgaria) 8. Stawiam na mleko i produkty mleczne (Polska) 9. 5 x dziennie warzywa i owoce (Polska) 10. Europejski stół tradycja, nowoczesność, jakość (Chiny, Tajlandia, Singapur, Rosja, Ukraina) 11. Kampania informacyjna na temat mięsa wieprzowego świeżego, schłodzonego lub mrożonego produkowanego zgodnie z krajowym systemem jakości Pork Quality System (PQS) (Polska) 12. Tradycja, jakość i europejski smak (USA, Korea Południowa, Wietnam) 13. 5 porcji warzyw, owoców lub soku (Polska, Rumunia) 14. Pokochaj olej rzepakowy (Polska, Łotwa) 15. Nowa jakość w drobiarstwie (Polska, Niemcy) Na realizację kampanii w latach 2004-2014 ARR udzieliła wsparcia w wysokości 182,4 mln zł (110,7 mln zł z budżetu UE i 71,7 mln zł z budżetu krajowego) 9
Promocja polskiej żywności i produktów rolnictwa ekologicznego, regionalnych i tradycyjnych oraz innych wytwarzanych w ramach uznanych systemów gwarantowanej jakości żywności Promocja poza granicami kraju (głównie: kraje UE, Kanada, Stany Zjednoczone, kraje Afryki Płn., kraje azjatyckie, Rosja): targi misje gospodarcze polskie stoiska na targach pikniki spotkania prasowe z dziennikarzami Promocja w kraju: konferencje, seminaria, wykłady, targi, jarmarki, festyny, pikniki warsztaty kulinarne i spotkania grupowe połączone z degustacją potraw (również w placówkach oświatowych) prowadzenie działań edukacyjnych publikowanie broszur i wydawnictw (np. Przewodnik kulinarny, Album Polskich Smaków, Potrawy wigilijne ) konkursy (np. Trzymaj formę, Nasze kulinarne dziedzictwo, Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne ) W okresie I 2012 - XII 2014 ogółem ok. 1,3 tys. przedsięwzięć 10
tys. EUR Budżety polskich kampanii branżowych (V 2004 XII 2014) wg grup produktów 36 000 32 000 28 000 24 000 33 598 11 kampanii 25 708 Ogółem 89,1 mln EUR na 29 kampanii 20 000 16 000 8 kampanii 14 172 12 000 8 000 4 000 0 Mięso wołowe, wieprzowe i drobiowe Owoce i warzywa (świeże, mrożone, przetworzone, soki) 3 kampanie Mleko i przetwory mleczne 5 358 4 883 2 kampanie Produkty regionalne i tradycyjne 2 kampanie Produkty ekologiczne 3 000 1 650 683 Makarony Olej rzepakowy Miód i produkty pszczele Źródło: opracowanie ARR na podstawie decyzji KE 11
Kampanie promocyjno-informacyjne (realizowane i rozliczane w 2015 r.) 1. Makarony Europy (2012-2015, Ukraina) 2. Jabłka każdego dnia (2012-2015, Ukraina, Rosja) 3. Mam kota na punkcie mleka (2012-2015, Polska) 4. QMP wołowina zawsze dobra (2012-2015, Polska) 5. Trzy znaki smaku (2013-2016, Polska) 6. Europejskie mięso tradycja, jakość i smak (2013-2016, Rosja, Chiny, Zjednoczone Emiraty Arabskie) 7. Tradycja i jakość europejskiego mięsa (2013-2016, Korea Południowa, USA, Wietnam) 8. Gwarancja jakości QAFP (2014-2017, Polska) 9. Trade milk (2014-2017, Chiny, Rosja) 10. Europejskie jabłka dwukolorowe (2014-2017, Chiny, Zjednoczone Emiraty Arabskie) 11. Niezwykłe właściwości zwykłych owoców (2015-2018, Szwecja, Finlandia, Austria, Czechy, Polska) 12. Soki i musy witaminy w wygodnej formie (2015-2018, Litwa, Rumunia, Polska, Słowacja, Czechy) 13. EkoEuropa jakość i tradycja (2015-2018, Japonia, Singapur, Stany Zjednoczone) 14. Zasmakuj w Europie (2015-2018, Turcja) 12
tys. zł Wydatki na promocję żywności (od I 2009 r. do XII 2014 r.) 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 Ogółem od 2009 r. 375 mln zł 57% fundusze promocji 41% kampanie branżowe 2% inicjatywy promocyjne 2 291 3% 48 271 63% 1 995 2% 51 419 57% 3 044 3% 55 583 56% 30 000 20 000 10 000 0 Źródło: dane ARR 24 296 22 053 37 736 17 399 8 393 25 601 36 576 40 081 2009 2010 2011 2012 2013 2014 34% 41% Działania wspierające inicjatywy promocyjne (budżet krajowy) Fundusze promocji Kampanie branżowe (budżet UE + budżet krajowy) 41% 13
Efekty działań promocyjnych W roku 2014 wartość eksportu artykułów rolno spożywczych wyniosła 21,4 mld euro, a importu 14,8 mld euro, saldo dodatnie wyniosło ponad 6,6 mld euro. Wartość eksportu art. rolno spożywczych w kolejnych latach: Rok 2014 21,4 mld EUR rok 2013 20 mld EUR, rok 2012 16 mld EUR, rok 2011 15,2 mld EUR, rok 2004 5,2 mld EUR.
Działanie Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych PROW 2014-2020 Działania ustawowe w zakresie promocji produktów rolnych i rolnospożywczych (głównie ekologicznych, regionalnych i tradycyjnych, wytwarzanych w systemach jakości żywności (z budżetu kraju) Promocja żywności 2015-2020 Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych (kampanie branżowe) z WPR Działania ARR w 6 obszarach Wspieranie rozwoju współpracy handlowej i inwestycyjnej sektora rolno- -spożywczego z zagranicą (z budżetu kraju) Branżowy program promocji branży polskich specjalności żywnościowych do 2015 r. (PO Innowacyjna Gospodarka) Obsługa funduszy promocji produktów rolno-spożywczych (środki branżowe) 15
Perspektywa 2015-2020 Promocja żywności kampanie branżowe rozp. Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1144/2014 Zwiększenie unijnego poziomu finansowania (do 70% w przypadku programów prostych realizowanych na rynku wewnętrznym UE i do 80% w przypadku programów prostych realizowanych na rynkach krajów trzecich oraz w przypadku programów, w których uczestniczy wiele państw) Zniesienie współfinansowania kampanii ze środków budżetu krajowego Prowadzenie jednoetapowego procesu wyboru programów przez KE Rozszerzenie listy produktów objętych promocją (przede wszystkim postawiono nacisk na przetworzone produkty rolno-spożywcze i uznawane przez europejskie systemy jakości) Wprowadzenie unijnego rocznego programu prac Włączenie do grupy beneficjentów organizacji producentów lub ich zrzeszeń oraz innych organów sektora rolno-spożywczego, których celem i przedmiotem działalności jest promocja i informowanie na temat produktów rolnych Stopniowy wzrost wsparcia ze środków unijnych do 200 mln EUR w 2020 r. (informacja Komisji Europejskiej) 16
Perspektywa 2015-2020 Wspieranie rozwoju współpracy handlowej i inwestycyjnej sektora rolno-spożywczego z zagranicą (zgodnie z projektem zmiany ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw) Przewidywane działania: organizowanie bilateralnych for przedsiębiorców branży rolno-spożywczej w kraju i za granicą realizacja zagranicznych misji gospodarczych dla polskich przedsiębiorców branży rolno-spożywczej powiązanych z udziałem w targach w wybranych krajach trzecich (poza UE) realizacja i obsługę spotkań biznesowych (B2B) z przedstawicielami zagranicznych przedsiębiorców organizacja narodowych stoisk informacyjnych na zagranicznych targach i wystawach obsługa spotkań z przedstawicielami polskich i zagranicznych organizacji i mediów branżowych oraz przedsiębiorcami sektora rolno-spożywczego 17
Promocja produktów rolnictwa ekologicznego, regionalnych i tradycyjnych oraz wytwarzanych w ramach uznanych systemów gwarantowanej jakości żywności udział w konferencjach, seminariach i targach tematycznych organizowanie cykli warsztatów kulinarnych połączonych z degustacją przygotowywanych potraw udział merytoryczny w konkursach promujących produkty regionalne i tradycyjne oraz żywność ekologiczną organizowanie spotkań grupowych z producentami żywności wysokiej jakości połączonych z prezentacją produktów i degustacją publikowanie i rozpowszechnianie informacji dotyczących wsparcia wymiany towarowej produktów rolno-żywnościowych z zagranicą organizowanie spotkań biznesowych i promocyjnych na rzecz polskiej żywności poza granicami kraju, zmierzających do zwiększenia eksportu produktów polskich na rynki zagraniczne prowadzenie działań edukacyjnych dotyczących zasad prawidłowego żywienia, mających na celu promowanie spożycia określonych produktów rolno-spożywczych (głównie owoców i warzyw oraz mleka i przetworów mlecznych), połączonych z przedstawieniem mechanizmów WPR administrowanych przez ARR publikowanie broszur i wydawnictw promujących polskie produkty regionalne oraz tradycyjne, polską kuchnię, czy spożycie produktów rolno-żywnościowych 18
PROW 2014-2020 Działanie Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych ARR jest podmiotem wdrażającym, a ARiMR agencją płatniczą 2 poddziałania: Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości Beneficjenci rolnicy aktywni zawodowo, wytwarzający produkty rolne lub środki spożywcze przeznaczone do spożycia przez ludzi w ramach systemu jakości Preferencje w przyznawaniu pomocy gospodarstwa do 5 ha Wsparcie finansowe w formie refundacji wypłacane w okresie 3 lat od przystąpienia do systemu jakości w wysokości maksymalnie 2 tys. EUR na gospodarstwo na rok Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych Beneficjenci podmiot ( zespół promocyjny ) utworzony przez co najmniej dwóch producentów, wytwarzających produkty rolne lub środki spożywcze przeznaczone do spożycia przez ludzi w ramach systemów jakości Wysokość wsparcia 70% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w celu przeprowadzenia działań promocyjnych 19
Unijne systemy jakości żywności Chroniona Nazwa Pochodzenia (CHNP) Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG) Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS) Rolnictwo ekologiczne 20
Krajowe systemy jakości żywności Integrowanej produkcji (w rozumieniu przepisów o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. Dz. U. 2004 r. Nr 11, poz. 94 z późn. zm.) Jakość, Tradycja opracowany przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego Quality Meat Program QMP opracowany przez Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego 21
Krajowe systemy jakości żywności System gwarantowanej jakości żywności QAFP opracowany przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego System jakości wieprzowiny PQS opracowany przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS oraz Związek Polskie Mięso 22
Dziękuję za uwagę Agencja Rynku Rolnego (Agricultural Market Agency) ul. Karolkowa 30 01-207 Warszawa (Warsaw) POLAND Tel. + 48 22 661-72-72 www. arr.gov.pl 23