Składniki powietrza Powietrze jest jednorodną mieszaniną gazów. Mieszanina ta nie posiada barwy, smaku ani zapachu. Doświadczenie nr 1 Temat: Badanie składników powietrza. Schemat doświadczenia: Obserwacje: Po pewnym czasie płomień świeczki zgasł, natomiast woda wypełniła cylinder do około 1/5 objętości. Wnioski: Skład objętościowy powietrza przedstawiono na diagramie. składniki powietrza azot tlen argon inne gazy Powietrze jako pierwsi skroplili Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski. Skroplone powietrze jest stosowane jako źródło tlenu, azotu i gazów szlachetnych. Azot właściwości: gaz, bezbarwny, bezwonny, bezwonny, trudno rozpuszczalny w wodzie, niepalny,
nie podtrzymuje spalania, mało reaktywny chemicznie, niewiele mniejsza gęstość od powietrza, ma zastosowanie do produkcji nawozów sztucznych, ciekły azot wykorzystuje się do chłodzenia urządzeń, Tlen właściwości gaz, bezbarwny, bezwonny, bez smaku, słabo rozpuszcza się w wodzie, ma większą gęstość od powietrza, podtrzymuje spalanie, niezbędny do oddychania, fotosynteza naturalny sposób wytwarzani tlenu, najbardziej rozpowszechniony pierwiastek w skorupie ziemskiej 49,4%, powoduje korozję metali, otrzymywanie: rozkład manganianu(vii) potasu 2KMnO4 K2MnO4 + O2 + MnO2 Rozkład chloranu(v) potasu 2KClO3 2KCl + 3O2 Przemysł: destylacja skroplonego powietrza ulega reakcją spalania procesowi gwałtownego łączenia się różnych pierwiastków z tlenem, połączonego z wydzieleniem ciepła, bierze udział w reakcji utleniania: proces powolnego łączenia się pierwiastków z tlenem. Na poniższym schemacie przestawiono obieg tlenu w przyrodzie. Wodór właściwości: gaz, palny, czemu towarzyszy charakterystyczny trzask, bezbarwny, bezwonny, słabo rozpuszcza się w wodzie, najbardziej rozpowszechniony we Wszechświecie, mniejsza gęstość od powietrza,
z tlenem tworzy mieszaniną wybuchową Otrzymywanie: reakcje metali z kwasami: 2HCl + Mg MgCl2 + H2 Skala przemysłowa: Przepuszczanie pary wodnej przez rozgrzany koks, Reakcja elektrolizy wody Zastosowanie: produkcja amoniaku, kwasu solnego, palniki wodorotlenowe, Gazy szlachetne właściwości: Wykazują najmniejszą aktywność chemiczną, We wszystkich stanach skupienia występują w postaci atomowej, Bezbarwne, Bezwonne, Trudno je skroplić, Zastosowanie: oświetlenia Helowiec Barwa Hel Żółta Neon Czerwono pomarańczowa Argon Czerwona Krypton Zielona ksenon fioletowa Tlenek węgla(iv) właściwości Korozja Gaz, Bezbarwny, Bezwonny Dobrze rozpuszczalny w wodzie, Gęstość większa od powietrza, Nie pali się, nie podtrzymuje spalania, Powoduje zmętnienie wody wapiennej Zastosowanie: produkcja napojów gazowanych, produkcja gaśnic, produkcja sody Korozja jest to proces niszczenia metali i ich stopów pod wpływem: tlenu z powietrza, kwaśnych opadów, wody z opadów atmosferycznych, Procesami przyśpieszającymi proces korozji są:
obecność roztworów soli, wilgoć zmiany temperatury, zakwaszenie środowiska Powietrze i inne gazy Pasywacja proces polegający na pokrywaniu się powierzchni metalu jego tlenkiem. Sposoby ochrony przed korozją: powlekanie powierzchni metali powłokami ochronnymi: farby, lakiery, cynk, chrom osłabienie wpływu warunków środowiska, uzyskiwanie stopów Zanieczyszczenie powietrza przyczyny: elektrownie węglowe, kotłownie, przymysł, komunikacja samochodowa skutki: efekt cieplarniany, smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa
Zadania typu egzaminacyjnego Informacja do zadań 1-3 Powietrze i inne gazy Poniżej przedstawiono schemat doświadczenia za pomocą, którego można zidentyfikować gaz wydychany wraz z powietrzem z płuc. Źródło: http://chemia.opracowania.pl/gimnazjum/dwutlenek_w%c4%99gla/ Zadanie 1 Wybierz właściwe określenia tak, aby opisane obserwacje oraz wnioski przez Zosie były zgodne z prawdą. W wyniku dodawania powietrza z płuc zaobserwowano stopniowe mętnienie/rozpuszczenie wody wapiennej. Reakcja ta pozwala wykryć dwutlenek siarki/dwutlenek węgla w wydychanym powietrzu. Przebieg zaobserwowanej reakcji można opisać równaniem: Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O/ SO2 + Ca(OH)2 CaSO3 + H2O Zadanie 2 Użyty w reakcji wodorotlenek wapnia zwany jest popularnie wapnem gaszonym, natomiast wapno palone to: a. CaO b. MgO c. CO2 d. SO2 Zadanie 3 Wapno gaszone można otrzymać w reakcji gaszenia wapna palonego, przebieg tego równania przedstawia równanie: a. CaO + H2O Ca(OH)2 b. SO2 + H2O H2SO3 c. MgO + H2O Mg(OH)2 d. Ca + H2O Ca(OH)2 + H2
Zadanie 4 Dziura ozonowa jest jednym z poważnych skutków zanieczyszczenia powietrza do głównych przyczyn tego zjawiska zalicza się: a. Tlenki azotu b. Wydzielenie dwutlenku węgla w elektrowniach cieplnych c. Freony d. Tlenek siarki(iv) Zadanie 5 Który z wymienionych sposobów nie ochroni twego płotu przed korozją: a. Pokrywanie warstwą farby ochronnej, b. Pokrywanie warstwą chromu c. Ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery d. Pokrywanie powierzchni specjalnymi smarami Zadanie 6 Poniżej przedstawiono doświadczenie, które bada czynniki wpływające na szybkość procesu korozji, wybierz czynnik, który w najmniejszym stopniu wpływa na opisany proces. sok z cytryny woda destylowana powietrze roztwór soli kuchennej gwóźdź metalowy a. Sok z cytryny b. Woda destylowana c. Powietrze d. Roztwór soli kuchennej
Zadanie 7 Przyporządkuj opis właściwości gazu do jego nazwy. 1... 2... 3... Nazwa gazu 1. tlen 2. dwutlenek węgla 3. azot Opis gazu a. Bezbarwny bezwonny, nie podtrzymuje spalania, powoduje mętnienie wody wapiennej b. bezbarwny, bezwonny, podtrzymuje palenie, jest niezbędny podczas oddychania c. bezbarwny, bezwonny, jest głównym składnikiem powietrza Zadanie 8 Pokreśl czynniki, które wpływają na powstawanie kwaśnych deszczy. Hodowla trzody chlewnej, transport samochodowy, produkcja nawozów sztucznych, rozkład związków organicznych, wybuchy wulkanów, wzrost liczby odbiorników radiowo telewizyjnych, Zadanie 9 Podziel wypisane poniżej sytuacje na przyczyny i skutki kwaśnych deszczy wpisując je w odpowiednie miejsce w tabeli. Rozkład substancji organicznych, zmniejszenie wydajności produkcji rolnej, zniszczenie zielonego barwnika w roślinach, przemysł energetyczny, wybuchy wulkanów, zakwaszenie gleby Przyczyny Skutki
Zadanie 10 Poniżej przedstawiono schemat doświadczenia w którym badano właściwości powietrza, wskaż właściwe uzasadnienie napełnienie się menzurki do 1/5 objętości. Źródło: http://www.ceo.org.pl/pl/au/news/z-czego-sklada-sie-powietrze a. Tlen, który stanowi około 1/5 objętości powietrza jest gazem podtrzymującym spalanie b. Azot jest gazem, który podtrzymuje spalanie c. Dwutlenek węgla powstaje w procesie palenia świeczki d. Tlenek węgla(ii) zwany jest potocznie zwany dwutlenkiem węgla Zadanie 11 Wodór i dwutlenek węgla są gazami, które należy zbierać w określony sposób. Dopasuj sposoby zbierania do odpowiednich gazów. 1. 2. Pierwszy schemat jest odpowiedni do zbierania dwutlenku węgla/wodoru. Ponieważ jest on gazem cięższym/lżejszym od powietrza. Natomiast drugi schemat jest odpowiedni dla zbierania wodoru/dwutlenku węgla, ponieważ jest cięższy/lżejszy od powietrza. Zadanie 12 Do zneutralizowania kwasowego odczynu gleby można zastosować: a. Tlenek wodoru b. Tlenek wapnia c. Tlenek glinu d. Tlenek węgla(ii)
Zadanie 13 Pasywacja jest jednym ze sposobów ochrony metali przed korozją, wskaż właściwe zdefiniowanie tego sposobu: a. Pasywacja polega na pokrywaniu metali warstwą tj. metalu jak chrom b. Pasywacja polega na pokrywaniu metali warstwą ich własnych tlenków c. Pasywacja polega na pokrywaniu niemetali warstwą metali tj chrom d. Pasywacja polega na pokrywaniu niemetali warstwą ich własnych tlenków Zadanie 14 Poniżej przedstawiono krótki opis właściwości tlenu, wskaż jeżeli zdanie jest prawdziwe, wpisując literę P oraz F gdy jest ono fałszywe. Określenie Jest gazem bezbarwnym, bezwonnym Sam się nie pali i nie podtrzymuje palenia Jest niemetalem który w połączeniu z różnymi pierwiastkami tworzy tlenki P/F