Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni

Podobne dokumenty
Warszawa, dnia 29 grudnia 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 grudnia 2012 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych

Fundacja NORMALNA PRZYSZŁOŚĆ

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2014R.

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. na 2013 rok

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 15 listopada 2001 r.

Ujmowanie dotacji w księgach rachunkowych reguluje Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 20.

Uchwała Nr 48/195/2016 Zarządu Powiatu Namysłowskiego z dnia 27 kwietnia 2016 r.

Dotacja Statutowa dla jednostek uniwersytetów KRUP

FUNDACJA ZWIERZĘCA POLANA Warszawa Ul Gwiaździsta 15A lok 257

Plan rzeczowo-finansowy na 2017 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

Dotacja Statutowa dla jednostek uniwersytetów KRUP

Jak należy dokonywać takich odpisów, jeśli otrzymano dotację na zakup tych środków?

Zestawienie porównawcze konkursów na aplikacje

Warszawski Uniwersytet Medyczny Plan rzeczowo-finansowy na 2016 r.

INFORMACJA O ZASADACH PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU RAPORTU

Finansowanie działalności uczelni publicznych

FUNDACJA SZKOLA DIALOGU Siepraw 1205, Siepraw

Dotacja Statutowa 2015 dla jednostek uniwersytetów

ZARZĄDZENIE Nr 2/2013 z dnia 2 stycznia 2013 roku. Dyrektora Miejskiego Przedszkola Nr 22 w Siedlcach

Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych. Wydanie 2. Irena Olchowicz, Agnieszka Tłaczała

Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz

W sprawozdaniu finansowym wykazuje się zdarzenia gospodarcze zgodnie z ich treścią ekonomiczną.

INFORMACJA DODATKOWA do sprawozdania finansowego za 2012 r. Gminnej Biblioteki Publicznej w Cegłowie

Plan rzeczowo-finansowy na 2014 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

Plan rzeczowo-finansowy na 2014 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

Wykaz skrótów... Wykaz autorów... Część 1. Gospodarka finansowa samorządowych zakładów budżetowych oraz ogólne zasady rachunkowości...

RACHUNEK WYNIKÓW. Pozycja. Wyszczególnienie , , , ,

INFORMACJA DODATKOWA ZA 2015 ROK

Plan rzeczowo-finansowy na 2015 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

Warszawski Uniwersytet Medyczny. Plan rzeczowo-finansowy na 2014 r.

Instytut Globalnej Odpowiedzialności. Warszawa SPRAWOZDANIE FINANSOWE NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011

Plan rzeczowo-finansowy na 2015 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

FUNDACJA WARTA GOLDENA Warszawa ul Tamka 49/11

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie. Plan rzeczowo-finansowy na 2013 r.

ZARZĄDZENIE NR 92/12 BURMISTRZA RAJGRODU

Sprawozdanie finansowe dla jednostek mikro

Potencjał naukowy. Potencjał naukowy uprawnienia habilitacyjne uprawnienia doktorskie WSKAŹNIK MIEJSCE. nasycenie kadry osobami. ocena paramertryczna

INFORMACJA DODATKOWA

Załącznik do sprawozdania finansowego za rok 2015

Sprawozdanie finansowe Fundacji mbanku za okres od roku do dnia roku. Fundacja. mbank.pl

INFORMACJA DODATKOWA

PROGRAM MOBILNOŚCI KRAJOWEJ STUDENTÓW I DOKTORANTÓW

UCHWAŁA NR XXXIX/230/2010 RADY GMINY BOLIMÓW z dnia 29 kwietnia 2010 r.

księgowość projektów unijnych

Plan rzeczowo-finansowy na 2015 r.

RACHUNKOWOŚĆ FUNDACJI, STOWARZYSZEŃ I ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Fundacja AMICUS Universitatis Nicolai Copernici Ul. Gagarina Toruń

DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA (załącznik do bilansu oraz rachunku zysków i strat) GMINNEGO ZESPOŁU OŚRODKÓW ZDROWIA W POCZESNEJ. za 2015 r.

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych organizacja pożytku publicznego

Zarządzenie Nr 34/2016 Starosty Oławskiego z dnia r. zmieniające zarządzenie w sprawie zasad rachunkowości w Starostwie Powiatowym w Oławie.

BILANS jednostki budżetowej i samorzadowego zakładu budżetowego sporządzony na dzień:

Projekt planu rzeczowo-finansowego na 2017 r.

Anna Zysnarska RachunkowoϾ sektora bud etowego z elementami analizy finansowej

1 Uniwersytet Warszawski ,91 54,61 97,51 92,10 64,60 2 Uniwersytet Jagielloński 98, , ,92 55,01

Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13

Sprawozdanie finansowe Fundacji mbanku za okres od roku do dnia roku. Fundacja. mbank.pl

Sprawozdanie finansowe Fundacji mbanku za okres od roku do dnia roku. Fundacja. mbank.pl

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO za 2010 rok

Młodzieżowy Klub Koszykówki PYRA

W jaki sposób zaksięgować takie nakłady, ponoszone w ramach projektu finansowanego ze środków UE?

Informacje uzupełniające w sprawozdaniu finansowym jednostki sektora samorządu terytorialnego

ZARZĄDZENIE NR 21/2012 WÓJTA GMINY POKRZYWNICA z dnia 25 maja 2012 roku. w sprawie aktualizacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

SPRAWOZDANIE FINASOWE. Stowarzyszenie APETYT NA ŻYCIE. z siedzibą w Zabierzowie. ul. Szkolna Zabierzów

Temat 1: Wykorzystanie sprawozdań finansowych spółek akcyjnych do oceny ich sytuacji finansowej i wyniku finansowego

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Krajna Złotowska

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

ŁĄCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA za okres r.

FUNDACJA ROZWOJU SZKOŁY FILMOWEJ W ŁODZI ŁÓDŹ, UL.TARGOWA 61/63. Sprawozdanie finansowe za okres od do

Odrębna, prawidłowo zorganizowana księgowość jest gwarancją rzetelnego i terminowego rozliczenia wydatków kwalifikowanych.

Załącznik Nr 2. Plan Kont dla Środków Budżetowych. I. Wykaz kont. 1. Konta bilansowe

STOWARZYSZENIE ŻYĆ LEPIEJ" TORUŃ UL. TUWIMA 9

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Fundacja VERBA z siedzibą w Warszawie ul. Chodkiewicza 7/4

Wiktor Gabrusewicz Marzena Remlein. Sprawozdanie. finansowe. przedsiębiorstwa. jednostkowe i skonsolidowane. Wydanie II zmienione

Spis treści. O Autorce... Wykaz skrótów...

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI. BLOCKCHAIN LAB SPÓŁKA AKCYJNA za rok 2018

Zarządzenie Nr 116/2015 Wójta Gminy Sieroszewice z dnia 22 grudnia 2015r. zmieniające zarządzenie w sprawie prowadzenia zasad (polityki) rachunkowości

2. Zmiana metod księgowości i wyceny dokonane w roku obrotowym, wywierające istotny wpływ na sprawozdanie finansowe: III

Sprawozdanie finansowe

BILANS sporządzony na dzień r.

Rachunkowość budżetu, jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

OKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W TYCHACH. Sprawozdanie finansowe za okres od do

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

Zarządzenie Nr 34/16 Wójta Gminy Pszczółki z dnia 22 czerwca 2016r

FUNDACJA BAŁTYCKA. Sprawozdanie finansowe za okres od do

Fundacja NORMALNA PRZYSZŁOŚĆ

MSIG 131/2017 (5268) poz

Sprawozdanie finansowe Fundacji mbanku za okres od roku do dnia roku. Fundacja. mbank.pl

OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W LUBANIU

DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA

INFORMACJA DODATKOWA

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za rok 2009 Miejskiego Ośrodka Kultury w Kędzierzynie-Koźlu.

Zarządzenie nr 120/9//2017 Wójta Gminy Krzemieniewo z dnia 29 września 2017

Plan rzeczowo-finansowy na 2016 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO. STOWARZYSZENIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEŻY ALF Ul Tyniecka KRAKÓW

Transkrypt:

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 4/2017 (88), cz. 1 DOI: 10.18276/frfu.2017.88/1-24 s. 253 262 Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni Waldemar Gos * Streszczenie: Cel Celem opracowania jest ocena zasad prezentacji informacji o wynikach finansowych uczelni zestawianych w planie rzeczowo-finansowym oraz rachunku zysków i strat. Metodologia badania W artykule posłużono się następującymi metodami badawczymi: analiza literatury i aktów prawnych, metoda obserwacji, analizy dokumentów i pojedynczych przypadków. Wynik Obowiązujące wzory sprawozdań o wyniku finansowym nie pozwalają na jednoznaczną ocenę wyniku uczelni osiąganego z poszczególnych działalności. Oryginalność/wartość W opracowaniu podaje się propozycje modyfikacji sprawozdawczości dotyczącej wyniku finansowego. Słowa kluczowe: wynik finansowy, sprawozdawczość, szkoła wyższa Wprowadzenie Sprawozdawczość finansowa powinna nie tylko określać, ile wynosi dany zasób (składnik aktywów lub zobowiązań), lecz powinna wyjaśniać, dlaczego jest określony jego poziom. W związku z tym należy posługiwać się rachunkiem strumieni, którego zadaniem jest klasyfikacja zdarzeń gospodarczych w celu ustalenia poziomu określonych mierników dokonań jednostki. Niewątpliwie jednym z podstawowych mierników dokonań jest wynik finansowy. Analizując rachunek zysków i strat oraz plan rzeczowo-finansowy polskich uczelni można zauważyć, że oba te sprawozdania nie oddają wiernie istoty elementów kształtujących wynik finansowy. W związku z tym celem artykułu jest: 1) ocena zasad prezentacji informacji o wynikach finansowych uczelni zestawianych w planie rzeczowo-finansowym oraz rachunku zysków i strat, 2) wskazanie głównych kierunków modyfikacji sprawozdawczości finansowej uczelni w zakresie informacji o wynikach finansowych. Problemem badawczym jest analiza i ocena planów rzeczowo finansowych uniwersytetów klasycznych w Polsce i wskazanie kierunków zmian w zakresie prezentacji procesów kształtujących wynik finansowy. Przedstawione rozważania można odnieść do wszystkich jednostek stosujących przepisy ustawy o rachunkowości. * prof. dr hab. Waldemar Gos, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Instytut Rachunkowości, e-mail: waldemar.gos@usz.edu.pl.

254 Waldemar Gos W artykule posłużono się następującymi metodami badawczymi: analizą literatury i aktów prawnych, metodą obserwacji i analizy dokumentów. 1. Ocena poziomu wyniku finansowego uczelni na podstawie danych z wykonania planu rzeczowo-finansowego uczelni Podstawowym instrumentem zarządzania finansami w jednostkach sektora finansów publicznych jest plan rzeczow- finansowy. Można go określić jako zestawienie przychodów i kosztów dla danego roku budżetowego, który jest rokiem kalendarzowym. Ogólne zasady sporządzania planu rzeczowo-finansowego zawiera rozporządzenie Rady Ministrów z 18 grudnia 2012 roku. Zgodnie z tym rozporządzeniem Uczelnia publiczna sporządza roczny plan rzeczowo-finansowy, obejmujący między innymi: przychody i koszty podstawowej działalności operacyjnej, pozostałe przychody i koszty operacyjne, przychody i koszty finansowe, wynik finansowy. Definicje i zakres rodzajów działalności uczelni zawarto w tabeli 1. Tabela 1 Definicje i zakres rodzajów działalności uczelni Pojęcie Podstawowa działalność operacyjna Działalność dydaktyczna Działalność badawcza Pozostała działalność dydaktyczna Działalność gospodarczo wyodrębniona Definicja działalność obejmująca działalność dydaktyczną, badawczą oraz działalność wyodrębnioną gospodarczo kształcenie studentów oraz rozwój kadr naukowych, a także prace naukowe i twórcze niezbędne do prowadzenia procesu dydaktycznego działalność związana z pracami koncepcyjnymi i tworzeniem nowej wiedzy, wyrobów, usług, procesów, metod i systemów studia podyplomowe, kursy dokształcające działalność prowadzona przez wydzieloną organizacyjnie jednostkę uczelni publicznej Źródło: opracowanie własne na podstawie Ustawa (2005); Rozporządzenie (2012). Informacje o wyniku finansowym prezentowane w planie rzeczowo-finansowym uczelni są zbieżne z rachunkiem zysków i strat. Różnice dotyczą ujmowania w nim dodatkowej klasyfikacji przychodów i kosztów z podstawowej działalności operacyjnej na przychody i kosztów działalności dydaktycznej i badawczej. Warto podkreślić, że plan rzeczowo- -finansowy uczelni sporządza się w wariancie porównawczym. Podmiotem badań jest dziewiętnaście tzw. uniwersytetów klasycznych. Wyniki finansowe tych uczelni ustalone na podstawie danych planu rzeczowo-finansowego, zaprezentowano

Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni 255 w tabeli 2. Dla porównania w tabeli 3 przedstawiono wyniki z podstawowej działalności operacyjnej w przekroju grup uczelni. Analizując dane zawarte w tabeli 2, można stwierdzić, że tylko cztery uniwersytety odnotowały za 2015 rok dodatni wynik z działalności dydaktycznej i z podstawowej działalności operacyjnej. Podobnie z tabeli 3 wynika, że większość uczelni uzyskała ujemny wynik z podstawowej działalności operacyjnej, natomiast z badania wyniku z działalności operacyjnej, który obejmuje działalność dydaktyczną, badawczą i pozostałą wynika, że tylko jeden uniwersytet odnotował stratę. Różnica między wynikiem z podstawowej działalności operacyjnej a wynikiem z działalności operacyjnej dotyczy pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych. W związku z tym warto obliczyć wynik pozostałej działalności operacyjnej, porównując pozostałe przychody i koszty operacyjne, co ukazano w tabeli 4. Tabela 2 Wyniki uczelni z działalności operacyjnej za 2015 rok (w tys. zł) Uczelnia Wynik na działalności dydaktycznej Wynik na podstawowej działalności operacyjnej Wynik na działalności operacyjnej Uniwersytet w Białymstoku 14 319,0 14 170,0 9 160,1 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 4 353,5 4 281,8 612,7 Uniwersytet Gdański 13 031,7 12 603,8 7 300,2 Uniwersytet Śląski 15 127,7 14 034,9 2 852,4 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach 19 126,2 18 966,9 8 036,7 Uniwersytet Jagielloński 41 432,8 38 578,2 16 402,1 Katolicki Uniwersytet Lubelski 1 322,2 941,5 6 033,4 Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie 18 813,3 61,3 930,4 Uniwersytet Łódzki 3 439,8 4 393,1 9 298,8 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 42 123,6 41 594,8 30 147,2 Uniwersytet Opolski 545,8 1 095,3 3 263,9 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 23 532,4 23 482,0 10 731,5 Uniwersytet Rzeszowski 42 695,6 41 339,7 2 644,8 Uniwersytet Szczeciński 11 477,8 9 887,0 551,8 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 11 195,2 11 208,0 34 923,6 Uniwersytet Warszawski 68 590,7 48 517,7 21 842,8 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 89,7 176,2 5 015,7 Uniwersytet Wrocławski 2 731,2 3 951,9 21 767,5 Uniwersytet Zielonogórski 9 396,6 9 222,6 2 259,5 Razem 229 957,8 203 117,9 192 549,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Analiza ekonomiczna

256 Waldemar Gos Tabela 3 Wynik z podstawowej działalności operacyjnej według grup uczelni za 2015 rok (w tys. zł) Wyszczególnienie Wynik na podstawowej działalności operacyjnej Uniwersytety 225 230,2 Wyższe szkoły techniczne 193 463,4 Wyższe szkoły rolnicze 72 106,2 Wyższe szkoły ekonomiczne 13 520,4 Wyższe szkoły pedagogiczne 932,0 Uniwersytety medyczne 60 569,4 Akademie wychowania fizycznego 4 437,3 Wyższe szkoły artystyczne 1 981,2 Pozostałe szkoły wyższe 19 120,8 Źródło: Szkoły wyższe Biorąc pod uwagę łączny wynik uczelni z podstawowej działalności operacyjnej (strata 203 117 900 zł) i wynik z działalności operacyjnej (zysk 192 549 700 zł) oraz wynik z pozostałej działalności operacyjnej (zysk 395 384 500 zł), można stwierdzić, że pozostałe przychody i koszty operacyjne są elementem istotnie oddziałującym na wynik finansowy. Może to również prowadzić do wniosku, że straty z podstawowej działalności operacyjnej uniwersytety pokrywają zyskami z pozostałej działalności operacyjnej. Tabela 4 Wyniki uczelni z działalności pozostałej i finansowej za 2015 rok (w tys. zł) Uczelnia Wynik na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych Wynik z operacji finansowych Wynik netto 1 2 3 4 Uniwersytet w Białymstoku 23 302,0 305,3 8 854,8 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 3 668,9 15,3 606,8 w Bydgoszczy Uniwersytet Gdański 19 904,0 1 550,3 5 718,4 Uniwersytet Śląski 16 887,3 1 097,5 3 907,7 Uniwersytet Jana Kochanowskiego 27 003,6 869,0 7 144,5 w Kielcach Uniwersytet Jagielloński 22 176,1 6 496,2 22 754,7 Katolicki Uniwersytet Lubelski 6 969,0 218,5 6 193,1 Uniwersytet Marii Skłodowskiej- 982,4 622,2 308,2 -Curie w Lublinie Uniwersytet Łódzki 5 904,1 1 122,6 10 419,6

Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni 257 1 2 3 4 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 71 742,0 17,0 30 085,3 w Olsztynie Uniwersytet Opolski 2 158,6 238,0 3 501,1 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 34 211,6 743,7 11 394,8 w Poznaniu Uniwersytet Rzeszowski 43 985,2 1 029,3 1 615,5 Uniwersytet Szczeciński 10 438,3 153,5 705,3 Uniwersytet Mikołaja Kopernika 45 918,4 448,2 34 473,7 w Toruniu Uniwersytet Warszawski 70 352,0 2 947,3 24 789,1 Uniwersytet Kardynała Stefana 4 827,5 525,8 4 486,6 Wyszyńskiego Uniwersytet Wrocławski 17 813,7 1 145,7 22 911,2 Uniwersytet Zielonogórski 11 482,1 1 288,0 986,0 Razem 395 384,5 7 526,2 199 642,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie Analiza ekonomiczna (2016). 2. Modyfikacja sprawozdawczości o wyniku finansowym uczelni Przedstawione wyniki potwierdzają pogląd, że segment pozaoperacyjny planu rzeczowo- -finansowego oraz rachunku zysków i strat w uczelniach tylko z pozoru ma marginalne znaczenie. Pozostałe przychody i koszty operacyjne stanowią najobszerniejszy zbiór operacji z punktu widzenia ich różnorodności (Gmytrasiewicz, Karmańska, 2006, s. 616 617). W związku z tym, stwierdzone różnice wyników skłaniają do analizy pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych uniwersytetów. Analizując dane dotyczące pozostałych przychodów operacyjnych, zauważa się dwie istotne pozycje, a mianowicie odpis równowartości odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z dotacji celowych, otrzymanych nieodpłatnie, i zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych. Poziom tych przychodów zaprezentowano w tabeli 5. Szczególną uwagę należy zwrócić na równowartość rocznych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z dotacji celowych, a także otrzymanych nieodpłatnie z innych źródeł. Pozycja ta wynika z art. 41 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o rachunkowości 1. Skutkiem takiego rozwiązania jest, z jednej strony, 1 Wymieniony przepis prawa jest sformułowany następująco: rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do przyjętych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

258 Waldemar Gos wykazywanie amortyzacji w podstawowej działalności operacyjnej, natomiast otrzymanych nieodpłatnie środków pieniężnych służących do sfinansowania nabycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych w pozostałych przychodach operacyjnych rozliczenia proporcjonalnie do okresu amortyzacji. Można więc zauważyć, że w planie rzeczowo-finansowym nie jest zachowana zasada współmierności przychodów i kosztów dla poszczególnych działalności. Tabela 5 Pozycje kształtujące pozostałe przychody operacyjne za 2015 rok w tys. zł Uczelnia Pozostałe przychody operacyjne równowartość odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z dotacji celowych, otrzymanych nieodpłatnie Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych Uniwersytet w Białymstoku 13 829,1 9 146,5 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 2 849,6 1,0 Uniwersytet Gdański 17 220,5 5 864,4 Uniwersytet Śląski 16 625,5 212,2 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach 18 298,7 9 010,9 Uniwersytet Jagielloński 1,3 2 683,2 Katolicki Uniwersytet Lubelski 5 235,5 11,2 Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie 0,0 41,1 Uniwersytet Łódzki 10 960,1 252,1 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 36 038,7 33 225,1 Uniwersytet Opolski 3 006,2 7,9 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 46 944,1 3 675,9 Uniwersytet Rzeszowski 42 838,2 2 545,3 Uniwersytet Szczeciński 9 740,1 19,7 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 18 060,6 24 582,9 Uniwersytet Warszawski 77 958,1 5,3 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 5 218,1 0,0 Uniwersytet Wrocławski 4 257,7 9 847,4 Uniwersytet Zielonogórski 6 457,9 1 096,0 Razem 335 540,0 102 227,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie Analiza ekonomiczna (2016).

Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni 259 Bez względu na przyjęty cel sprawozdania finansowego można stwierdzić, że jednym z celów prowadzenia rachunkowości jest ustalenie i prezentacja wyniku finansowego za rok obrotowy lub inny okres sprawozdawczy oraz ustalenie prawdziwego i wiernego stanu aktywów i zobowiązań. Informacje pochodzące z rachunkowości opracowuje się według określonych zasad. W wypadku informacji o wyniku finansowym jest to zasada memoriałowa i zasada współmierności przychodów i kosztów. W związku z tym postuluje się, aby równowartość odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z dotacji celowych lub otrzymanych nieodpłatnie kształtowała wynik z podstawowej działalności operacyjnej, co przedstawiono w tabeli 6. Tabela 6 Skorygowany wynik finansowy uczelni z podstawowej działalności operacyjnej za 2015 rok (w tys. zł) Uczelnia Wynik z podstawowej działalności operacyjnej Równowartość odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z dotacji celowych, otrzymanych nieodpłatnie Wynik z podstawowej działalności operacyjnej po korekcie (2 + 3) 1 2 3 4 Uniwersytet w Białymstoku 14 170,0 13 829,1 341,7 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 4 281,8 2 849,6 1 432,2 w Bydgoszczy Uniwersytet Gdański 12 603,8 17 220,5 4 616,7 Uniwersytet Śląski 14 034,9 16 625,5 2 590,6 Uniwersytet Jana Kochanowskiego 18 966,9 18 298,7 668,2 w Kielcach Uniwersytet Jagielloński 38 578,2 1,3 38 576,9 Katolicki Uniwersytet Lubelski 941,5 5 235,5 4 294,0 Uniwersytet Marii Skłodowskiej- 61,3 0,0 61,3 Curie w Lublinie Uniwersytet Łódzki 4 393,1 10 960,1 15 353,2 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 41 594,8 36 038,7 5 556,1 w Olsztynie Uniwersytet Opolski 1 095,3 3 006,2 4 101,5 Uniwersytet im. Adama 23 482,0 46 944,1 23 462,1 Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet Rzeszowski 41 339,7 42 838,2 1 498,5 Uniwersytet Szczeciński 9 887,0 9 740,1 146,9 Uniwersytet Mikołaja Kopernika 11 208,0 18 060,6 6 852,6 w Toruniu Uniwersytet Warszawski 48 517,7 77 958,1 29 440,4

260 Waldemar Gos 1 2 3 4 Uniwersytet Kardynała Stefana 176,2 5 218,1 5 394,3 Wyszyńskiego Uniwersytet Wrocławski 3 951,9 4 257,7 8 209,6 Uniwersytet Zielonogórski 9 222,6 6 457,9 2 764,7 Razem 203 117,9 335 540,0 132 422,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie Analiza ekonomiczna (2016). Z tabeli 6 wynika, że dokonana korekta istotnie zmieniła wynik finansowy uczelni z podstawowej działalności operacyjnej. Łączny wynik jest zyskiem (132 422 100 zł), a nie stratą (203 117 900 zł). Danych do takiej korekty nie dostarcza rachunek zysków i strat. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości pozostałe przychody operacyjne dzieli się na: zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych, dotacje 2, aktualizacje wartości aktywów niefinansowych, inne przychody operacyjne. Jak można zauważyć, w ramach pozostałych przychodów operacyjnych wykazuje się dotacje. Nie są to jednak wyłącznie dotacje wynikające z przypadającej na dany rok raty odpisu dotacji, subwencji, w tym również ze środków pomocowych, otrzymanych na sfinansowanie budowy środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych. Warto postulować, aby uczelnie stosowały art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości, który dopuszcza wykazywanie informacji z większą szczegółowością niż określona w załącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. Wiąże się to z kolejną uwagą, a mianowicie pozycjami wykazywanymi w sprawozdaniach jako inne, na przykład inne pozostałe koszty operacyjne 3. Pozostałe uwagi odnoście do konstrukcji planu rzeczowo-finansowego oraz rachunku zysków i strat uczelni dotyczą: jednolitego umiejscowienia pozycji Zmiana stanu produktów, gdyż aktualnie w rachunku zysków i strat pozycja ta figuruje w przychodach, natomiast w planie rzeczowo-finansowym uczelni w kosztach, co jest słusznym rozwiązaniem, umiejscowienia w kosztach pozycji koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki ; pozycja ta w obu dokumentach jest ujmowana w przychodach. 2 W poz. Dotacje (Fedak, 2016, s. 266) wykazuje się między innymi kwotę: a) dotacji, dopłat, subwencji rzeczywiście otrzymanych przez jednostkę z budżetu centralnego, od organów samorządu terytorialnego lub innych jednostek bądź ze środków pomocowych UE, jako dopłaty na pokrycie kosztów bieżącej działalności, w tym remontów; b) dotacji z PFRON otrzymanych jako pomoc publiczną na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych lub z Krajowego Funduszu Szkoleniowego na dofinansowanie szkolenia pracowników; c) refundacji składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie skierowania do pracy bezrobotnego. 3 Przykładowo w jednej uczelni pozycja ta wynosiła w 2015 roku ponad 40 mln zł.

Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni 261 Warto również zastanowić się nad podziałem pozycji kształtujących wynik na zrealizowane i niezrealizowane i klasyfikacją składników kształtujących wynik finansowy na pozycje powtarzające się i sporadyczne, co pozwoli ocenić siłę dochodową uczelni 4. Uwagi końcowe Potrzebę modyfikacji rachunku zysków i strat, nie tylko dla uczelni, uzasadnia teza P.F. Druckera, który stwierdza, że zysk nigdy nie dość tego powtarzać jest złudzeniem rachunkowym (Drucker, 1995, s. 34). W związku z tym łączenie transakcji dotyczących różnych rodzajów działalności, a także łączenie transakcji zrealizowanych i niezrealizowanych, wynikających przykładowo z przyjętych oszacowań, może powodować jeszcze większe złudzenie użytkowników sprawozdań. Powinni oni być pewni co do wyniku osiąganego na poszczególnych rodzajach działalności (dydaktycznej, badawczej, podstawowej), a także, jaka część wyniku jest zrealizowana, a jaka wynika ze zmian wartości aktywów lub zobowiązań. Uzasadnia to podjęcie badań nad rekonstrukcją rachunku zysków i strat oraz planu rzeczowo-finansowego uczelni. Przedstawione propozycje warto zastosować do wszystkich jednostek stosujących przepisy ustawy o rachunkowości, nie tylko uczelni. Literatura Analiza ekonomiczna uniwersytetów publicznych za lata 2005 2015 (2016). Gdańsk: Uniwersytecka Komisja Finansowa. Materiał wewnętrzny. Drucker, P.F. (1995). Zarządzanie w czasach burzliwych. Warszawa: Nowoczesność. Fedak, Z. (2016). Rachunek zysków i strat. W: Zamknięcie roku 2016. Warszawa: Rachunkowość spółka z o.o. Gierusz, J. (2009). Przebudowa sprawozdawczości finansowej propozycja IASB i FASB. Rachunkowość, 7. Gmytrasiewicz, M., Karmańska, A. (2006). Rachunkowość finansowa. Warszawa: Difin. Mućko, P. (2008). Koncepcja zmian w sprawozdawczości finansowej spółek publicznych. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych. Dz.U. 2012, poz. 1533. Szkoły wyższe i ich finanse w 2015r. Pobrano z: www.dane.publiczne.gov.pl (16.02.2017). Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 2016, poz. 1074 ze zm. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym. Dz.U. 2016, poz. 1842 ze zm. 4 Propozycje podziału pozycji kształtujących wynik finansowy przedstawia między innymi: Mućko (2008), s. 252 254; Gierusz (2009).

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 262 Waldemar Gos The Presentation of Processes Influencing the Financial Result of a University Abstract: Purpose The purpose of the study is to assess the rules of the presentation of information about financial results provided by the material and financial plan as well as in the income statement. Design/methodology/approach A few research methods were used in the article, i.e.: analysis of literature and legal regulations, observational method, document analysis and case study. Findings The current stencil of financial statements about financial does not allow an unambiguous assessment of the result of a university in its individual activities. Originality/value The study proposes a modification of reporting of the financial result. Keywords: financial result, reporting, university Cytowanie Gos, W. (2017). Prezentacja procesów kształtujących wynik finansowy uczelni. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4 (88/1), 253 262. DOI: 10.18276/frfu.2017.88/1-24.