RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W 2008 ROKU

RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W 2008 ROKU Toruń, marzec 2009 r.

SPIS TREŚCI Wstęp... 1 1. Ogólna charakterystyka funkcjonowania rynku pracy w województwie kujawsko pomorskim... 2 1.1. Obsługa instytucjonalna i uwarunkowania prawne... 2 1.2. Pomoc Techniczna... 6 1.3. Charakterystyka zmian w bezrobociu w 2008 roku... 7 1.4. Wpływ gospodarki regionu na rynek pracy... 13 1.5. Fundusz Pracy... 14 1.5.1. Środki Funduszu Pracy przyznane według algorytmu... 14 1.5.2. Dodatkowe środki Funduszu Pracy przyznane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej... 15 1.5.3. Wydatki z Funduszu Pracy... 16 2. Problematyka współtworzenia i realizacji polityki rynku pracy... 17 2.1. Sejmik i Zarząd Województwa Kujawsko Pomorskiego... 17 2.2. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia... 19 2.3. Wojewódzka Rada Zatrudnienia... 20 2.4. Realizacja programów rynku pracy... 21 2.4.1. Program Operacyjny Kapitał Ludzki... 21 2.4.1.1 Projekt Monitoring Regionalnego Rynku Pracy... 28 2.4.2. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL)... 31 2.4.3. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego... 33 2.4.3.1 Podsystem Monitorowania Europejskiego Funduszu Społecznego Ewaluacja ZPORR... 36 2.4.4. Programy lokalne realizowane przez powiatowe urzędy pracy... 37 A. Praca i Środowisko 2008... 37 B. Działania wspierające przygotowanie lub realizację projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko Pomorskiego (RPO)... 39 C. Działania wspierające rozwój zatrudnienia i działalności gospodarczej w oparciu o zasoby kulturowe... 39 D. Projekty wspierające łagodzenie skutków pogorszenia się sytuacji na rynku pracy w wyniku restrukturyzacji zatrudnienia... 39 2.4.5. Programy wojewódzkie realizowane w 2008 roku z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej... 39 A. Program 45/50 Plus... 39 B. Programy skierowane do osób bezrobotnych z obszarów wiejskich i miast do 25 tys. mieszkańców... 40

C. Programy z zakresu aktywizacji zawodowej bezrobotnych... 40 2.4.6. Europejski Program Edukacyjny Leonardo da Vinci... 40 3. Inne programy realizowane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu... 42 3.1. Działalność promocyjno informacyjna... 42 3.2. Badania rynku pracy... 45 3.2.1. Badania statystyczne... 45 3.2.2. Badania socjologiczne... 46 A. SondaŜ wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego... 46 B. Funkcjonowanie firm powstałych z wykorzystaniem środków z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej... 47 C. Analiza szkoleń organizowanych przez PUP oraz działalności szkoleniowej instytucji szkoleniowych w województwie kujawsko pomorskim... 48 3.3. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej... 48 3.4 SłuŜba zastępcza... 52 3.5. Zatrudnienie obywateli polskich za granicą... 52 3.5.1. Praca w Niemczech... 52 3.5.2. Praca w Hiszpanii... 53 3.5.3. Zatrudnienie obywateli polskich w ramach Europejskich SłuŜb Zatrudnienia EURES w 2008 roku... 56 3.6. Krajowe pośrednictwo pracy... 59 3.7. Agencje zatrudnienia... 61 3.8. Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego... 62 4. Aktywizacja bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy... 67 4.1. Oferty pracy... 67 4.2. Podjęcia pracy... 70 4.3. Szkolenie bezrobotnych... 74 4.4. StaŜ... 76 4.5. Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy... 78 4.6. Prace społecznie uŝyteczne... 80 4.7. Poradnictwo zawodowe, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy... 82 5. Struktura i bilans bezrobotnych w województwie kujawsko pomorskim... 88 5.1. Bezrobotne kobiety... 88 5.2. Bezrobocie na wsi... 94 5.3. Bezrobotni zwolnieni z przyczyn zakładu pracy... 100 5.4. Bezrobotni z prawem do zasiłku... 101 5.5. Bezrobotni do 25 roku Ŝycia... 103

5.5.1. Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki... 108 5.6. Bezrobotni powyŝej 50 roku Ŝycia... 111 5.7. Długotrwale bezrobotni... 116 5.8. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych... 121 5.9. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego... 124 5.10. Bezrobotni bez wykształcenia średniego... 126 5.11. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka... 128 5.12. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia... 130 5.13. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia... 132 4.14. Bezrobotni niepełnosprawni... 134 5.15. Bezrobotni według wieku i wykształcenia... 137 5.16. Bezrobotni według staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy... 139 5.17. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy... 142 5.18. Bezrobotni według zawodów i specjalności... 143 6. PODSUMOWANIE... 144 TABELE... 146 SUMMARY IN ENGLISH... 225 SPIS TABEL 1. Stan i struktura bezrobocia... 146 2. Bezrobotni zarejestrowani w powiatach województwa kujawsko pomorskiego według płci... 147 3. Bezrobotni posiadający prawo do zasiłku... 148 4. Bezrobotni zwolnieni z przyczyn zakładu pracy i zapowiedzi zwolnień oraz zwolnienia monitorowane... 149 5. Wykaz zakładów pracy, które zgłosiły do PUP zamiar zwolnienia pracowników z przyczyn dotyczących zakładu pracy... 150 6. Bezrobotni zarejestrowani oraz stopa bezrobocia... 151 7. Bezrobotni zamieszkali na wsi... 152 8. Bezrobotni zamieszkali na wsi według płci... 153 9. Bilans bezrobotnych zamieszkałych na wsi w 2008 r. według powiatów... 154 10. Wybrane kategorie bezrobotnych... 156 11. Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy... 157 12. Bezrobotni do 25 roku Ŝycia według powiatów... 158 13. Bilans bezrobotnych do 25 roku Ŝycia w 2008 r. według powiatów... 159 14. Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w 2008 roku wg powiatów. 161

15. Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyŝszą, do 27 roku Ŝycia w 2008 roku według powiatów... 162 16. Bezrobotni powyŝej 50 roku Ŝycia według powiatów... 163 17. Bilans bezrobotnych powyŝej 50 roku Ŝycia w 2008 r. według powiatów... 164 18. Długotrwale bezrobotni według powiatów... 166 19. Bilans długotrwale bezrobotnych w 2008 r. według powiatów... 167 20. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych według powiatów... 169 21. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych w 2008 roku według powiatów... 170 22. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego według powiatów... 171 23. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego w 2008 roku według powiatów... 172 24. Bezrobotni bez wykształcenia średniego według powiatów... 173 25. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez wykształcenia średniego w 2008 roku według powiatów... 174 26. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka według powiatów... 175 27. Dynamika zmian wśród bezrobotnych kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka w 2008 roku według powiatów... 176 28. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia... 177 29. Dynamika zmian wśród bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia w 2008 roku według powiatów... 178 30. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia... 179 31. Dynamika zmian wśród bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia w 2008 roku według powiatów... 180 32. Bezrobotni niepełnosprawni według powiatów... 181 33. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy w 2008 roku według powiatów... 182 34. Bezrobotni cudzoziemcy w 2008 roku według powiatów... 183 35. Bezrobotni zarejestrowani napływ i wyrejestrowani odpływ w 2008 roku... 184 36. Bilans bezrobotnych w kolejnych miesiącach 2008 roku... 185 37. Bilans bezrobotnych w 2008 r. według powiatów... 186 38. Wybrane kategorie bezrobotnych, którzy podjęli pracę w 2008 roku... 188 39. Oferty pracy zgłoszone w 2008 roku według powiatów... 189 40. Oferty pracy najczęściej zgłaszane do pup w 2008 roku... 190 41. Szkolenia bezrobotnych według powiatów w 2008 roku... 191 42. Obszary zawodowe szkoleń bezrobotnych w 2008 roku... 192 43. StaŜe bezrobotnych według powiatów w 2008 roku... 193 44. Obszary zawodowe, w których bezrobotni odbyli program staŝu w 2008 roku... 194

45. Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy według powiatów w 2008 roku... 195 46. Obszary zawodowe, w których bezrobotni odbyli program przygotowania zawodowego w 2008 roku... 196 47. Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2008 roku... 197 48. Osoby (z wyjątkiem młodzieŝy uczącej się) korzystające z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2008 roku według powiatów... 198 49. Organizatorzy i uczestnicy szkoleń oraz zajęć aktywizacyjnych w zakresie aktywnego poszukiwania pracy w 2008 roku według powiatów... 199 50. Prace społecznie uŝyteczne według powiatów w 2008 roku... 200 51. Bezrobotni według wieku... 201 52. Bezrobotni w powiatach według wieku... 202 53. Bezrobotni według poziomu wykształcenia... 203 54. Bezrobotni w powiatach według poziomu wykształcenia... 204 55. Bezrobotni według staŝu pracy... 205 56. Bezrobotni w powiatach według staŝu pracy... 206 57. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy... 207 58. Bezrobotni w powiatach według czasu pozostawania bez pracy... 208 59. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i staŝu pracy... 209 60. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy ogółem według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i staŝu pracy... 210 61. Bezrobotne kobiety będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i staŝu pracy... 211 62. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy... 212 63. Bezrobotni w powiatach wg Polskiej Klasyfikacji Działalności... 213 64. Bezrobotni województwa kujawsko pomorskiego według wielkich grup zawodów... 215 65. Zawody najczęściej spotykane wśród bezrobotnych grupy elementarne... 216 66. Poszukujący pracy oraz cudzoziemcy z krajów UE z prawem do zasiłku w powiatach.. 217 67. Osoby, które nabyły uprawnienia do dodatku aktywizacyjnego w 2008 roku... 218 68. Środki Funduszu Pracy na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej (w tys. zł)... 219 69. Struktura wydatków Funduszu Pracy ogółem w 2008 roku wg powiatów (w tys. zł)... 220 70. Struktura wydatków Funduszu Pracy na programy na rzecz promocji zatrudnienia w 2008 roku według powiatów (w tys. zł)... 222 71. Wykaz wybranych analiz i publikacji Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu w 2008 roku... 224

WSTĘP Analiza pt. Rynek pracy w województwie kujawsko pomorskim w 2008 roku przygotowana została w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Opracowanie charakteryzuje najwaŝniejsze cechy wojewódzkiego rynku pracy oraz przedstawia dynamikę zmian dokonujących się w tej dziedzinie. Analiza zawiera takŝe informacje o realizacji programów samorządu województwa oraz inicjatywach partnerów społecznych zmierzających do poprawy sytuacji na lokalnych rynkach pracy. W zakresie informacji o strukturze i aktywizacji bezrobotnych wykorzystano dane ze sprawozdawczości sporządzanej przez powiatowe urzędy pracy w ramach realizacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2008. Wykorzystano równieŝ informacje przygotowane przez odpowiednie wydziały WUP. Opracowanie zawiera część opisową oraz zestawienie danych w ujęciu tabelarycznym. Źródłem wszystkich tabel i wykresów w części tabelarycznej są: MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy (wraz z załącznikami), MPiPS-02 Sprawozdanie o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy oraz zestawienia własne Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Tablice i wykresy zostały przygotowane metodą komputerowych zestawień i agregacji danych. Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń, dane mogą nie sumować się do 100%. ADMITTANCE Analysis Labour Market in Kujawsko Pomorskie Voivodship in the first half year 2008 was prepared by Department of Research and Analyses of Voivodship Labour Office in Toruń. A publication characterises major factors of regional labour market and shows a dynamic of changes achieving in this field. The analysis contains also information about realisation programmes of voivodship self government and initiatives of social partners tending to improvement a situation on the local labour markets. In range of information about structure and activation unemployed were used data from report made by Powiat Labour Offices using by realisation decree of Council of Ministers concern with statistic research of public statistics on year 2008. Also information prepared by suitable departments of Voivodship Labour Office (WUP) was used. The publication contains written parts and combination of data in tables. The source of all tables and graphs in tables are: MPiPS-01 Report of labour market (with appendix), MPiPS-02 Report of incomes and expenditures from Labour Fund and Voivodship s Labour Office in Toruń data combinations. Tables and diagrams were made by computer s combinations and adding of data. With regard for adaptation computer calculation data can t be added to 100 per cent. Przy publikacji danych WUP prosimy o podanie źródła When publishing the WUP data please indicate the source 1

1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM 1.1. OBSŁUGA INSTYTUCJONALNA I UWARUNKOWANIA PRAWNE Instytucjonalną obsługą rynku pracy w województwie kujawsko pomorskim w 2008 roku zajmowały się: Wojewódzki Urząd Pracy oraz 20 Powiatowych Urzędów Pracy. Wojewódzki Urząd Pracy funkcjonuje jako wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna i wykonuje zadania samorządu województwa w zakresie realizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zadania samorządów powiatowych w tym zakresie realizują Powiatowe Urzędy Pracy. Trzy z nich: w Bydgoszczy, Grudziądzu i Włocławku obejmują swym działaniem po dwa powiaty tzw. grodzki i ziemski. W Toruniu funkcjonują dwa PUP: osobno dla miasta Torunia i osobno dla powiatu toruńskiego. Według stanu w końcu 2008 r. w Powiatowych Urzędach Pracy województwa kujawsko pomorskiego było zatrudnionych 1.242 pracowników, w tym 977 kobiet (w końcu 2007 roku było to odpowiednio: 1.110 osób, w tym 866 kobiet): PUP w Bydgoszczy 159 pracowników, w tym 107 kobiet PUP w Grudziądzu 116 pracowników, w tym 87 kobiet, PUP dla Miasta Torunia 80 pracowników, w tym 66 kobiet, PUP we Włocławku 115 pracowników, w tym 88 kobiet, PUP dla Powiatu Toruńskiego 68 pracowników, w tym 61 kobiet, PUP w Aleksandrowie Kujawskim 46 pracowników, w tym 37 kobiet, PUP w Brodnicy 52 pracowników, w tym 43 kobiety, PUP w Chełmnie 36 pracowników, w tym 24 kobiety, PUP w Golubiu Dobrzyniu 30 pracowników, w tym 26 kobiet, PUP w Inowrocławiu 106 pracowników, w tym 84 kobiety, PUP w Lipnie 48 pracowników, w tym 39 kobiet, PUP w Mogilnie 39 pracowników, w tym 29 kobiet, PUP w Nakle 63 pracowników, w tym 52 kobiety, PUP w Radziejowie 34 pracowników, w tym 29 kobiet, PUP w Rypinie 42 pracowników, w tym 37 kobiet, PUP w Sępólnie Krajeńskim 41 pracowników, w tym 28 kobiet, PUP w Świeciu nad Wisłą 48 pracowników, w tym 40 kobiet, PUP w Tucholi 40 pracowników, w tym 34 kobiety, PUP w Wąbrzeźnie 31 pracowników, w tym 26 kobiet, PUP w śninie 48 pracowników, w tym 40 kobiet. Według stanu w dniu 31 grudnia 2008 r. w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Toruniu pracowało 166 osób, w tym 124 kobiety (w analogicznym okresie roku poprzedniego 161 osób, w tym 121 kobiet): w Toruniu 138 osób, w Oddziale Zamiejscowym w Bydgoszczy 18 osób, w Oddziale Zamiejscowym we Włocławku 10 osób. 2

Podobnie jak w latach poprzednich pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy uczestniczyli w róŝnorodnych formach podnoszących ich kwalifikacje. Zewnętrzne szkolenia (łącznie 1.504 dni szkoleniowe) dotyczyły m. in. takich zagadnień, jak: szkolenie uŝytkowników w zakresie systemu elektronicznego obiegu dokumentów i załatwiania spraw TALGOS, metodologia oceny projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, zasady rozliczania wydatków i ewidencja księgowa w projektach realizowanych w ramach POKL 2007-2013, rozliczanie i kontrola projektów unijnych realizowanych w ramach projektów konkursowych POKL, szkolenie dla pracowników księgowości oraz osób zajmujących się rozliczaniem projektów realizowanych w ramach poddziałania 6.1.2 i 6.1.3 POKL, naruszenia prawa zamówień publicznych przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków funduszy UE skutkujące korektami finansowymi, spotkanie poświęcone wymianie informacji na temat wdraŝania priorytetów komponentu regionalnego w województwie kujawsko pomorskim, warsztaty profesjonalnej obsługi klienta z elementami radzenia sobie ze stresem dla pracowników Publicznych SłuŜb Zatrudnienia, zamówienia publiczne, aplikacje administracyjne. W 2008 roku 2 pracowników WUP ukończyło uzupełniające studia magisterskie (socjologia oraz rachunkowość przedsiębiorstw). W 2008 roku pracownicy WUP w Toruniu uczestniczyli w wielu wyjazdach zagranicznych. Były to m. in.: wizyta studyjna: Employment Week 2008, Bruksela (10 osób), konferencja: IV Europejskie Targi Pracy, Cypr (2 osoby), seminarium: Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego TRESS, Rzym (2 osoby), wizyta studyjna: Aktywna polityka rynku pracy - dobre praktyki i doświadczenia hiszpańskie w wykorzystaniu funduszy dla rozwoju lokalnego rynku pracy, Hiszpania (13 osób,) wizyta w instytucji właściwej: Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, Irlandia (2 osoby), europejskie Targi Pracy dla sektora budowlanego, Islandia, (1 osoba), wizyta studyjna pt. "Competencies for labour marker", Ostrava/Czechy (1 osoba) wizyta studyjna: Udział dorosłych w kształceniu i szkoleniu zawodowym, Szkocja (1 osoba) wizyta studyjna - The Spanish system of vocational education and training for employment, Hiszpania (1 osoba). WUP w Toruniu był organizatorem szkoleń dla pracowników powiatowych urzędów pracy. W zakres szkoleń (łącznie 41 dni szkoleniowych) wchodziły m. in. następujące zagadnienia: monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, procedury zamówień publicznych ze szczególnym uwzględnieniem przetargu nieograniczonego, aukcji elektronicznej i umów ramowych, 3

szkolenie dla pracowników koordynujących realizację projektów realizowanych w ramach Poddziałania 6.1.2 i 6.1.3 POKL w PUP, szkolenie liderów klubów pracy, szkolenie dla pracowników odpowiedzialnych za realizację usług rynku pracy i dla Dyrektorów PUP, szkolenie połączone z praktycznymi warsztatami dla osób zajmujących się zagadnieniami koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń dla bezrobotnych, szkolenie Kurs Inspiracji. W 2008 roku czterokrotnie nowelizowana była Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku: 1. ustawą z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 70, poz. 416), 2. ustawą z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustaw w celu ujednolicenia terminologii informatycznej (Dz. U. Nr 171, poz. 1056), 3. ustawą z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 216, poz. 1367), 4. ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654). W dniu 25 kwietnia 2008 r. został o publikowany jednolity tekst ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku i od tego momentu obowiązuje nowy dziennik promulgacyjny: Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm. Wprowadzone w 2008 r. zmiany do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dotyczyły głównie przepisów z zakresu podejmowania przez cudzoziemców pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 87 ustawy). Ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654) znowelizowano równieŝ przepisy dotyczące Funduszu Pracy poprzez zmianę art. 71 ust. 1 pkt 2 lit. a oraz dodanie art. 104a o treści: Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego.. Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 17 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do zadań Wojewódzkiego Urzędu Pracy naleŝy prowadzenie rejestru agencji zatrudnienia oraz wydawanie certyfikatów wstępnych i certyfikatów o dokonaniu wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Ustawą z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustaw w celu ujednolicenia terminologii informatycznej (Dz. U. Nr 171, poz. 1056) dokonano zmiany przepisu art. 19 ust. 19 i zobowiązano marszałka województwa do przekazania w formie dokumentu elektronicznego, a nie jak było dotychczas w formie elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw pracy 4

zbiorczej informacji z województwa dotyczącą informacji z zakresu działalności agencji zatrudnienia w terminie do dnia 31 marca. W połowie 2008 r. rozpoczęto prace nad kolejną nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W uzasadnieniu do tej nowelizacji podkreślono, iŝ ma ona na celu: ułatwienie osobom bezrobotnym i poszukującym pracy powrotu lub rozpoczęcia działalności zawodowej, rozwój publicznych słuŝb zatrudnienia i doskonalenie pomocy oferowanej osobom fizycznym i pracodawcom, wprowadzenie projektów pilotaŝowych wprowadzających nowe formy pomocy, poprawę koordynacji tych działań na szczeblu ministra właściwego do spraw pracy. Projekt opracowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, po wielu społecznych konsultacjach, dnia 7 października 2008 r. został przekazany pod obrady Rady Ministrów. Na posiedzeniu w dniu 17 października 2008 r. Rada Ministrów projekt ten przyjęła, natomiast dnia 22 października 2008 r. wpłynął on do Sejmu. Prace nad nowelizacją ustawy trwały w Parlamencie do dnia 19 grudnia 2008 r. Tego dnia, Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Dnia 12 stycznia 2009 r. ustawa została podpisana przez Prezydenta RP, natomiast dnia 17 stycznia 2009 r. dokonano jej publikacji w Dzienniku Ustaw Nr 6, poz. 33. Na mocy Uchwały Nr 51/700/08 Zarządu Województwa Kujawsko Pomorskiego z dnia 10 lipca 2008 r. zmieniony został Regulamin Organizacyjny Wojewódzkiego Urzędu Pracy W związku z zakończeniem realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w nowym regulaminie zlikwidowano komórkę organizacyjną zajmująca się tym zagadnieniem tj. Wydziału SPO RZL. Realizacja w okresie 2007 2013 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, która została powierzona WUP przez Zarząd Województwa Kujawsko Pomorskiego na mocy Porozumienia z dnia 14 września 2007 r., spowodowała konieczność rozbudowy komórek organizacyjnych Wydziału PO KL o kwestie wdraŝania, monitorowania i promowania innowacyjności. W Wydziale utworzono: Stanowisko ds. WdraŜania i Monitorowania Priorytetu oraz Stanowisko ds. Projektów Innowacyjnych i Ponadnarodowych. Znaczne zwiększenie wpływających wniosków w zakresie koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego, spowodowało konieczność wyodrębnienia komórki organizacyjnej, w której przygotowywane są projekty decyzji przyznających świadczenia, wydawanych z upowaŝnienia Marszałka Województwa. Dlatego teŝ w Wydziale Pośrednictwa Pracy i Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego wyodrębniono Oddział ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego oraz Zespół EURES. 5

1.2. POMOC TECHNICZNA Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu w 2008 roku korzystał ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Priorytet 3 Pomoc Techniczna, oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) Priorytet 10 Pomoc Techniczna. W ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) w 2008 roku WUP w Toruniu dokończył realizację projektu w ramach Działania 3.1 c Wsparcie kadrowe dla SPO RZL 2007 rok termin realizacji projektu od 1 stycznia 2007 roku do 31 marca 2008 roku. Wartość projektu ogółem 733.479,00 zł, w tym dofinansowanie z EFS 550.109,25 zł. W 2008 roku finansowano koszty zatrudnienia 21 pracowników; wydatkowano kwotę 87.998,20 zł. WUP w Toruniu w ramach Rocznego Planu Działań Pomoc Techniczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) wykorzystał środki w wysokości 2.134.425,96 zł, w tym dofinansowanie z EFS 1.814.262,10 zł na realizację działań określonych w: Rocznym Planie Szkoleń, (koszty szkoleń pracowników zajmujących się wdraŝaniem PO KL, koszty studiów podyplomowych, koszty wyjazdu zagranicznego), Rocznym Planie Kosztów Instytucji (finansowanie kosztów wynagrodzeń dla 36 osób/etatów zajmujących się wdraŝaniem PO KL, koszty wynajmu pomieszczeń, zakupu mebli, koszt zakupu materiałów biurowych, koszty zakupu usług telekomunikacyjnych, koszty zakupu sprzętu komputerowego i elektronicznego), Rocznym Planie Działań Informacyjno-Promocyjnych (koszty zakupu materiałów promocyjnych, ogłoszeń w prasie, materiałów promocyjnych, koszty spotkań informacyjno promocyjnych), Rocznym Planie Kosztów WdraŜania (koszty doradztwa i szkoleń, koszt obsługi KOP). 6

1.3. CHARAKTERYSTYKA ZMIAN W BEZROBOCIU W 2008 ROKU Rok 2008 był piątym rokiem z rzędu, kiedy odnotowano spadek liczby bezrobotnych, jednakŝe skala tego zjawiska była znacznie mniejsza, niŝ w dwóch poprzednich latach. BEZROBOTNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO - POMORSKIM Stan w końcu roku Liczba bezrobotnych Rok zmiana osoby w % 1998 128 192 x x 1999 156 309 28 117 21,9 2000 181 230 24 921 15,9 2001 205 232 24 002 13,2 2002 211 593 6 361 3,1 2003 212 066 473 0,2 2004 199 566-12 500-5,9 2005 188 021-11 545-5,8 2006 160 061-27 960-14,9 2007 123 234-36 827-23,0 2008 110 256-12 978-10,5 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Jedynie w trzech miesiącach styczniu, listopadzie i grudniu wystąpił wzrost liczby bezrobotnych, w pozostałych miesiącach poziom bezrobocia zmniejszał się. BEZROBOTNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO - POMORSKIM W 2008 ROKU Stan w końcu miesiąca Miesiąc Liczba bezrobotnych Zmiana do miesiąca poprzedniego osoby w % styczeń 128 010 4 767 3,9 luty 126 571-1 439-1,1 marzec 123 306-3 265-2,6 kwiecień 117 203-6 103-4,9 maj 111 155-6 048-5,2 czerwiec 106 952-4 203-3,8 lipiec 105 230-1 722-1,6 sierpień 103 571-1 659-1,6 wrzesień 100 519-3 052-2,9 październik 99 600-919 -0,9 listopad 103 088 3 488 3,5 grudzień 110 256 7 168 7,0 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Według stanu w dniu 31 grudnia 2008 roku w województwie kujawsko pomorskim zarejestrowanych pozostawało 110.256 bezrobotnych. W porównaniu z końcem roku poprzedniego liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 12.978 osób (10,5%). W tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 15,6%. 7

LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG POWIATÓW Stan w końcu roku Bezrobotni Powiat zmiana 2007 rok 2008 rok w osobach w % Województwo razem 123 243 110 256-12 987-10,5 Bydgoszcz powiat grodzki 10 318 8 139-2 179-21,1 Bydgoszcz powiat ziemski 3 753 3 097-656 -17,5 Grudziądz powiat grodzki 7 205 6 862-343 -4,8 Grudziądz powiat ziemski 3 489 3 255-234 -6,7 Toruń powiat grodzki 5 802 5 589-213 -3,7 Toruń powiat ziemski 4 989 4 312-677 -13,6 Włocławek powiat grodzki 8 191 7 381-810 -9,9 Włocławek powiat ziemski 7 101 6 483-618 -8,7 Aleksandrów Kujawski 4 249 3 734-515 -12,1 Brodnica 4 383 3 663-720 -16,4 Chełmno 3 005 3 278 273 9,1 Golub Dobrzyń 2 971 2 611-360 -12,1 Inowrocław 14 992 12 614-2 378-15,9 Lipno 5 661 5 434-227 -4,0 Mogilno 3 665 3 442-223 -6,1 Nakło nad Notecią 6 311 5 117-1 194-18,9 Radziejów 3 414 3 496 82 2,4 Rypin 3 533 2 705-828 -23,4 Sępólno Krajeńskie 3 191 3 140-51 -1,6 Świecie 5 914 5 763-151 -2,6 Tuchola 3 188 2 674-514 -16,1 Wąbrzeźno 2 521 2 236-285 -11,3 śnin 5 397 5 231-166 -3,1 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy W 2008 roku spadek liczby bezrobotnych odnotowano w 21 powiatach: największy względny spadek wystąpił w powiecie rypińskim (23,4%), najmniejszy w powiecie sępoleńskim (1,6%). W powiecie chełmińskim liczba bezrobotnych wzrosła o 9,1%, natomiast w powiecie radziejowskim o 2,4%. Stopa bezrobocia, charakteryzująca udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo, w województwie kujawsko pomorskim wyniosła w końcu 2008 roku 13,4% i była o 1,5 pkt. proc. niŝsza, niŝ w końcu poprzedniego roku (w tym 8

samym czasie w Polsce wskaźnik stopy bezrobocia zmniejszył się o 1,7 pkt. proc i w końcu grudnia 08 wyniósł 9,5%). STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG POWIATÓW Stan w końcu roku Stopa bezrobocia 2007 rok 2008 rok Powiat zmiana w w % pkt. proc. Polska 11,2 9,5-1,7 Województwo kujawsko - pomorskie 14,9 13,4-1,5 Bydgoszcz powiat grodzki 6,2 4,9-1,3 Bydgoszcz powiat ziemski 11,0 9,1-1,9 Grudziądz powiat grodzki 20,0 19,0-1,0 Grudziądz powiat ziemski 24,1 22,8-1,3 Toruń powiat grodzki 6,3 6,0-0,3 Toruń powiat ziemski 15,9 13,9-2,0 Włocławek powiat grodzki 14,4 13,0-1,4 Włocławek powiat ziemski 22,2 20,6-1,6 Aleksandrów Kujawski 19,5 17,5-2,0 Brodnica 14,7 12,5-2,2 Chełmno 17,4 18,6 1,2 Golub Dobrzyń 18,0 16,1-1,9 Inowrocław 22,3 19,3-3,0 Lipno 22,4 21,6-0,8 Mogilno 20,2 19,1-1,1 Nakło nad Notecią 22,0 18,5-3,5 Radziejów 19,9 20,2 0,3 Rypin 19,2 15,3-3,9 Sępólno Krajeńskie 21,8 21,4-0,4 Świecie 16,1 15,6-0,5 Tuchola 18,5 15,9-2,6 Wąbrzeźno 19,4 17,5-1,9 śnin 21,9 21,2-0,7 Źródło: GUS http://www.stat.gov.pl/gus/praca_ludnosc_plk_html.htm Spadek liczby bezrobotnych odnotowano w większości kategorii bezrobotnych według cech społeczno demograficznych. Dotyczy to zwłaszcza osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy: w tych grupach największy spadek odnotowano wśród długotrwale bezrobotnych (o 25,2%) i osób bez kwalifikacji 9

zawodowych (o 14,9%). JednakŜe wzrost liczby bezrobotnych odnotowano wśród osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (o 18,4%) oraz wśród bezrobotnych niepełnosprawnych (o 13,6%). Pomimo ogólnego spadku liczby bezrobotnych, w dalszym ciągu utrwala się struktura bezrobocia pod względem cech społeczno demograficznych: większość bezrobotnych (59,8%, wobec 61,7% przed rokiem) to kobiety, na wsi zamieszkuje 45,9% bezrobotnych (tak samo jak przed rokiem), osoby młode (do 25 roku Ŝycia) to 21,6% populacji zarejestrowanych bezrobotnych (przed rokiem 19,7%), natomiast długotrwale bezrobotni 55,0% (przed rokiem 65,7%). Prawo do zasiłku posiada 20,5% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 17,0%). W 2008 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko pomorskim zarejestrowało się 171.668 nowych bezrobotnych (o 0,3% mniej niŝ w roku poprzednim). W porównaniu z rokiem 2007 o 3,6% wzrosła liczba osób rejestrujących się po raz pierwszy natomiast o 1,0% spadła liczba osób, które do rejestrów powiatowych urzędów pracy powróciły po raz kolejny. Wskaźnik napływu do bezrobocia (liczony jako stosunek liczby nowozarejestrowanych bezrobotnych do liczby bezrobotnych według stanu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł w 2008 roku 139,3% (w roku 1999 130,4%, w 2000 r. 104,9%, w 2001 r. 87,4%, w 2002 r. 80,3%, w 2003 r. 81,5%, w 2004 r. 82,1%, w 2005 r. 93,2%, w 2006 r. 85,5%, w 2007 r. 107,5%). NajwyŜszą wartość wskaźnik ten osiągnął w Toruniu (216,9%), najniŝszą zaś w powiecie inowrocławskim (89,1%). W 2008 roku z rejestrów wyłączono 188.655 bezrobotnych (o 11,6% mniej niŝ w roku poprzednim). NajwaŜniejszą przyczyną wyłączeń (77.174 osoby, czyli 41,8%) było podjęcie pracy (w roku poprzednim było to odpowiednio: 93.604 osoby i 44,8%), przede wszystkim niesubsydiowanej (79,5% wszystkich podjęć pracy; w roku poprzednim 81,6%). Wskaźnik odpływu z bezrobocia (liczony jako stosunek liczby bezrobotnych wyrejestrowanych do liczby bezrobotnych według stanu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł w 2007 roku 149,8% (w 1999 r. 108,5%, w roku 2000 89,0%, w 2001 r. 71,4%, w 2002 r. 77,2%, w 2003 r. 81,3%, w 2004 r. 89,0%, w 2005 r. 99,0%, w 2006 r. 103,1%, w 2007 r. 130,5%). NajwyŜszą wartość tego wskaźnika odnotowano w Toruniu (220,6%), najniŝszą w powiecie inowrocławskim (104,9%). Wskaźnik płynności rynku pracy (wyraŝający stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę do liczby bezrobotnych nowozarejestrowanych) wyniósł w 2007 roku 45,0% (w roku 1999 42,6%, w 2000 r. 43,6%, w 2001 r. 42,4%, w 2002 r. 48,1%, w 2003 r. 51,3%, w 2004 r. 51,9%, w 2005 r. 50,5%, w 2006 r. 57,8%, w 2007 r. 54,4%). Najlepiej pod tym względem kształtowała się sytuacja w powiecie inowrocławskim (58,6%), najgorzej we Włocławku (35,5%). Zatrudnienie niesubsydiowane podjęło w 2008 roku 61.347 bezrobotnych (o 19,7% mniej niŝ w roku poprzednim). Z zatrudnienia subsydiowanego skorzystało 15.827 bezrobotnych (o 7,9% mniej niŝ w roku poprzednim): przede wszystkim były to roboty publiczne (7.257 osób, o 5,3% mniej niŝ w roku 2007) i prace interwencyjne 10

(2.889 osób, o 30,3% mniej). Działalność gospodarczą rozpoczęło 2.709 bezrobotnych (o 7,8% więcej niŝ w roku poprzednim), a 2.706 bezrobotnych podjęło pracę w ramach refundacji kosztów zatrudnienia (o 7,1% więcej). Wśród bezrobotnych podejmujących pracę w 2007 roku niewielką przewagę mieli męŝczyźni: kobiety stanowiły w tej grupie 49,5% (w roku poprzednim 48,1%). Szkolenia w 2008 roku rozpoczęło 12.034 bezrobotnych (o 6,0% więcej niŝ w roku poprzednim), staŝe pracy 10.665 osób (o 8,7% mniej), przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 5.696 bezrobotnych (o 9,7% więcej niŝ w roku 2007), a prace społecznie uŝyteczne 5.990 osób (o 17,9% mniej). Łącznie w 2008 roku z róŝnych form aktywizacji zawodowej (subsydiowane zatrudnienie, szkolenia, staŝe pracy, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy i prace społecznie uŝyteczne) skorzystało 50.212 bezrobotnych (o 4,7% mniej niŝ w roku poprzednim). BEZROBOTNI OBJĘCI FORMAMI AKTYWNYMI W LATACH 2001-2008 60 000 50 912 52 701 50 212 50 000 43 878 40 000 36 452 35 645 osoby 30 000 20 357 20 000 10 000 8 574 0 rok 2001 rok 2002 rok 2003 rok 2004 rok 2005 rok 2006 rok 2007 rok 2008 Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy 11

BILANS BEZROBOTNYCH W W LATACH 2007-2008 2008 rok 2007 rok L.p. WYSZCZEGÓLNIENIE zmiana osoby w % 1. Bezrobotni według stanu w końcu roku poprzedniego 160 061 123 243-36 818-23,0 2. Bezrobotni zarejestrowani 172 127 171 668-459 -0,3 po raz pierwszy 27 541 28 531 990 3,6 po raz kolejny (od 1990 r.) 144 586 143 137-1 449-1,0 po pracach interwencyjnych 1 921 1 394-527 -27,4 po robotach publicznych 5 122 4 893-229 -4,5 po staŝu 11 884 10 527-1 357-11,4 po odbyciu przygotowania zawodowego w miejscu pracy 5 816 5 002-814 -14,0 po szkoleniu 10 911 11 970 1 059 9,7 po pracach społecznie uŝytecznych 6 629 5 528-1 101-16,6 3. Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych 208 945 184 655-24 290-11,6 3a. podjęcie pracy 93 604 77 174-16 430-17,6 1) niesubsydiowanej 76 424 61 347-15 077-19,7 w tym pracy sezonowej 6 931 5 776-1 155-16,7 2) subsydiowanej 17 180 15 827-1 353-7,9 - prac interwencyjnych 4 142 2 889-1 253-30,3 - robót publicznych 7 663 7 257-406 -5,3 - podjęcia działalności gospodarczej 2 512 2 709 197 7,8 - podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia 2 526 2 706 180 7,1 - inne 337 266-71 -21,1 3b. rozpoczęcie szkolenia 11 349 12 034 685 6,0 3c. rozpoczęcie staŝu 11 681 10 665-1 016-8,7 3d. rozpoczęcie przygotowania zawodowego w miejscu pracy 5 192 5 696 504 9,7 3e. rozpoczęcie pracy społecznie uŝytecznej 7 299 5 990-1 309-17,9 3f. niepotwierdzenie gotowości do pracy 58 696 52 286-6 410-10,9 3g. dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 7 138 8 799 1 661 23,3 3h. podjęcie nauki 371 355-16 -4,3 3i. ukończenie 60/65 lat 294 318 24 8,2 3j. nabycie praw emerytalnych lub rentowych 1 011 1 020 9 0,9 3k. nabycie praw do świadczenia przedemerytalnego 503 510 7 1,4 3l. inne 11 807 9 808-1 999-16,9 4. Bezrobotni według stanu w końcu okresu 123 243 110 256-12 987-10,5 - w tym zarejestrowani po raz pierwszy 23 366 18 389-4 977-21,3 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy 12