PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY ŁĘCZYCA

Załącznik do uchwały NR XIII/60/2007 Rady Gminy w Łęczycy z dnia 25 września 2007r. w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Łęczyca PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY ŁĘCZYCA wrzesień 2007

Spis treści WSTĘP... 3 1. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO... 6 2. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO GOSPODARCZA... 6 2.1. PołoŜenie, powierzchnia, ludność... 6 2.2. Środowisko przyrodnicze... 10 2.3. Turystyka... 17 2.4. Zagospodarowanie przestrzenne... 19 2.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego... 19 2.4.2. Infrastruktura techniczna... 22 2.4.3. Infrastruktura rekreacyjno - sportowa... 28 2.4.4. Własność nieruchomości... 29 2.4.5. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego... 31 2.4.6. Identyfikacja problemów... 33 2.5. Gospodarka... 33 2.5.1. Struktura i trendy... 33 2.5.2. Identyfikacja problemów... 36 2.6. Sfera społeczna... 36 2.6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna gminy... 36 2.6.2. Warunki i jakość Ŝycia mieszkańców... 40 2.6.3. Grupy społeczne w gminie wymagające wsparcia... 42 2.6.4. Identyfikacja problemów... 43 3. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA TERENIE GMINY... 44 3.1. Lista zadań poprawiających sytuację społeczno-gospodarczą gminy... 44 3.1.1. Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej... 44 3.1.2. Zmiany w sposobie uŝytkowania terenu... 44 3.1.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury... 44 3.1.4. Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej... 44 3.1.5. Poprawa stanu środowiska naturalnego... 45 3.1.6. Poprawa stanu środowiska kulturowego... 45 3.1.7. Poprawa warunków i jakości Ŝycia mieszkańców... 45 3. 2. Lista zadań do realizacji w gminie Łęczyca.... 47 4. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY, POWIATU, WOJEWÓDZTWA... 49 4.1 Powiązanie Planu Rozwoju Lokalnego z innymi dokumentami... 49 4.2 Zgodność planowanych do realizacji zadań z osiami priorytetowymi Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013... 49 5. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO... 50 5.1 PLAN FINANSOWY NA LATA 2007-2012... 52 5.2 SYSTEM WDRAśANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO... 53 6 SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ... 54 6.1 System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego... 54 6.2. Sposoby oceny Planu Rozwoju Lokalnego... 54 6.3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi.... 54 6.4 Public relations Planu Rozwoju Lokalnego... 55 SPIS TABEL... 56 SPIS WYKRESÓW... 57 2

WSTĘP Plany rozwoju lokalnego jednostek samorządu terytorialnego stanowią istotny element realizacji polityki rozwoju regionalnego, która jest integralną częścią zarówno polityki rozwoju kraju jak i polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Nadrzędnym celem polityki strukturalnej UE jest zwiększenie spójności gospodarczej i społecznej w państwach członkowskich poprzez niwelowanie róŝnic w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. Kluczowymi zagadnieniami w realizacji tego celu są: trwały rozwój działalności gospodarczej rozwój zatrudnienia i zasobów ludzkich ochrona i poprawa stanu środowiska zmniejszanie róŝnic w rozwoju pomiędzy regionami równość pomiędzy męŝczyznami i kobietami Instrumentami realizacji polityki strukturalnej Unii Europejskiej były cztery fundusze strukturalne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej, Jednolity Instrument Finansowy Wspierania Rybołówstwa; oraz Fundusz Spójności. W okresie programowania 2007 2013 obowiązują dwa fundusze strukturalne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, oraz Fundusz Spójności. Kierunki wsparcia ze środków finansowych dostępnych z budŝetu Unii Europejskiej w latach 2007 2013 w ramach funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności wyznaczają Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007 2013. Dokument ten przedstawia analizę sytuacji społeczno gospodarczej kraju i jego regionów, formułuje najwaŝniejsze wyzwania dla kraju w perspektywie kolejnych lat oraz określa cele zmierzające do osiągnięcia spójności społeczno gospodarczej z krajami i regionami Wspólnoty, prezentuje alokacje środków finansowych na poszczególne programy oraz skrócony system realizacji. Cele NSRO będą realizowane za pomocą programów i projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj. : 3

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko EFRR i FS Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka EFRR Program Operacyjny Kapitał Ludzki EFS 16 Regionalnych Programów Operacyjnych EFRR Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej EFRR Program Operacyjny Pomoc Techniczna EFRR Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej EFRR WyŜej wymienione programy operacyjne będą zarządzane na poziomie kraju, a w przypadku Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzane na poziomie 16 regionów instytucjami zarządzającymi będą zarządy województw. Regionalne Programy Operacyjne mają na celu realizację idei decentralizacji programowania rozwoju regionów w nowym okresie 2007 2013, czyli przekazanie regionom kompetencji w zakresie przygotowania i wdraŝania regionalnych programów operacyjnych. Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013 (RPO WŁ) jest dokumentem o charakterze operacyjnym, określającym główne kierunki rozwoju województwa, zmierzające m.in. do poprawy konkurencyjności gospodarczej województwa, promowania zrównowaŝonego rozwoju regionalnego oraz zapewnienia większej spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej regionu. Osie priorytetowe RPO WŁ na lata 2007 2013 są spójne z najwaŝniejszymi dokumentami programowymi Unii Europejskiej. Przede wszystkim jednak obszary wsparcia sformułowane w ramach RPO WŁ wynikają ze Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013 oraz są odpowiedzią na zidentyfikowane w ramach analizy SWOT główne problemy województwa. Realizowane w ramach RPO WŁ zadania przyczynią się do osiągnięcia celu strategicznego, jakim jest integracja regionu z europejską i globalną przestrzenią społeczno gospodarczą jako środkowoeuropejskiego centrum rozwoju, sprzyjającego zamieszkaniu i gospodarce oraz dąŝenie do budowy wewnętrznej spójności przy zachowaniu róŝnorodności jego miejsc. Wymagane wobec samorządów terytorialnych aplikujących o środki na współfinansowanie projektów z funduszy unijnych plany rozwoju lokalnego stanowią element realizacji polityki regionalnej i promują udział i współpracę partnerów lokalnych, zarówno władz publicznych, jak i organizacji społecznych, pozarządowych i gospodarczych przy rozwiązywaniu problemów rozwojowych. Celem Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Łęczyca jest dąŝenie do osiągnięcia rozwoju społeczno gospodarczego przy moŝliwie najlepszym wykorzystaniu dostępnych 4

zasobów finansowych, organizacyjnych oraz ludzkich w gminie, a takŝe skoncentrowanie środków na strategicznych działaniach. Na bazie analizy czynników wpływających na kształtowanie rozwoju lokalnego zostały w ramach Planu wyłonione zadania, które mają na celu poprawę warunków sprzyjających rozwojowi gminy i realizację najistotniejszych dla gminy celów. Przy realizacji zadań zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego będzie konieczne uwzględnienie wielu czynników, m. in. zasobów finansowych gminy, moŝliwości dofinansowania przedsięwzięć z funduszy unijnych oraz ze źródeł innych niŝ fundusze europejskie. Przy opracowywaniu Planu uwzględniono następujące dokumenty: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łęczyca Uchwałę w sprawie miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łęczyca Gminny Program Ochrony Środowiska dla Gminy Łęczyca Gminny Program Gospodarki Odpadami dla Gminy Łęczyca Program Inwestycji Wieloletnich dla Gminy Łęczyca 5

1. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Łęczyca będzie realizowany na terenie Gminy Łęczyca w latach 2007 2013. 2. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO GOSPODARCZA 2.1. PołoŜenie, powierzchnia, ludność PołoŜenie Gmina Łęczyca jest jednostką samorządu terytorialnego leŝącą w północno zachodniej części województwa łódzkiego, na terenie powiatu łęczyckiego. W granicach administracyjnych powiatu łęczyckiego zajmuje jego południowo środkową część i graniczy z następującymi jednostkami samorządowymi: od zachodu gmina Świnice Warckie oraz gmina Grabów, od północy gmina Daszyna, od wschodu gmina Witonia i gmina Góra Świętej Małgorzaty oraz miasto gmina Łęczyca, od południa gmina Wartkowice (powiat poddębicki) oraz gmina Parzęczew i gmina Ozorków (powiat zgierski). 6

Według klasyfikacji fizyczno geograficznej granice gminy znajdują się w obrębie dwóch makroregionów oraz trzech mezoregionów: południowo zachodni skraj obszaru naleŝy do Niziny Południowopolskiej z mezoregionem Kotliną Kolską, pozostała część gminy leŝy w obrębie Niziny Środkowomazowieckiej z mezoregionami Równiną Łowicko Błońską obejmującą pradolinę i obszar południowy gminy oraz Równiną Kutnowską na północy. Gmina Łęczyca połoŝona jest w klimacie Polski Środkowej, charakteryzującym się niedoborem opadów. Średnia roczna temperatury powietrza wynosi 7,9 C, a roczna amplituda temperatur wynosi 22,5 C. Przewa Ŝają wiatry zachodnie i południowo zachodnie. Roczna suma opadów waha się w granicach 500 540 mm; są to wartości naleŝące do najniŝszych w Polsce. Niskie wartości opadów są przyczyną zagroŝeń naturalnych ekosystemów oraz szeregu upraw mniej odpornych na brak wody. Rezultatem niedoboru opadów, widocznych w ostatnich latach, szczególnie w okresach letnich, jest stepowienie. Powierzchnia Powierzchnia Gminy Łęczyca wynosi 151 km 2 i pod tym względem gmina zajmuje drugie miejsce w powiecie. W tabeli nr 1 przedstawiono sieć osadniczą gminy na tle województwa, powiatu oraz innych gmin powiatu łęczyckiego. Tabela 1. Sieć osadnicza gminy Łęczyca na tle województwa, powiatu i gmin powiatu łęczyckiego Powierzchnia Miejscowości L.p. Jednostka Udział % w Sołectwa organizacyjna km 2 powierzchni ogółem województwa 1 Województwo łódzkie 18 219 100,00 3 491 5 062 2 Powiat łęczycki 773 4,24 187 273 3 Miasto Łęczyca 9 0,05-1 4 Daszyna 81 0,44 20 33 5 Góra Świętej Małgorzaty 90 0,49 20 28 6 Grabów 156 0,86 41 66 7 Łęczyca 151 0,83 36 45 8 Piątek 133 0,73 33 40 9 Świnice Warckie 93 0,51 22 33 10 Witonia 60 0,33 15 27 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych GUS (2006r.) 7

Gmina liczy 36 sołectw, które zostały wyszczególnione w tabeli nr 2. Tabela 2. Wykaz sołectw w gminie Łęczyca wraz z miejscowościami wchodzącymi w ich obszar l.p. Nazwa sołectwa Miejscowości wchodzące w skład sołectwa 1 Błonie Błonie 2 Borek Borek 3 Borów Borów i Prusinowice 4 Borki Borki 5 Bronno Bronno, Liszki 6 Chrząstówek Chrząstówek 7 Dąbie Dąbie 8 Dobrogosty Dobrogosty 9 Dzierzbiętów Dzierzbiętów Mały Mały 10 Dzierzbiętów Dzierzbiętów DuŜy DuŜy 11 Garbalin Garbalin 12 Gawrony Gawrony, Gawronki 13 Janków Janków, Mniszki,Karkosy 14 Kozuby Kozuby 15 Krzepocin Krzepocin Pierwszy Pierwszy 16 Krzepocin Drugi Krzepocin Drugi 17 Leszcze Leszcze 18 Leźnica Mała Leźnica Mała 19 Lubień Lubień 20 Łęka Łęka 21 Kolonia Łęka Kolonia Łęka 22 Mikołajew Mikołajew 23 Piekacie Piekacie 24 Prądzew Prądzew 25 Pruszki Pruszki, Szarowizna 26 Siedlec Siedlec, Pilichy 27 Siedlec Kolonia Siedlec Kolonia 28 Siemszyce Siemszyce 29 Topola Katowa Topola Katowa 30 Topola Topola Królewska Królewska 31 Topola Topola Szlachecka Szlachecka 32 Wąkczew Wąkczew 33 Wichrów Wichrów 34 Wilczkowice Wilczkowice Dolne, Wilczkowice Górne, Wilczkowice Średnie, Wilczkowcice nad Szosą 35 Zawada Zawada, Zawada Górna 36 Zduny Zduny Źródło: opracowanie własne 8

Ludność Według danych GUS Gmina Łęczyca liczy 8 523 mieszkańców (stan na 31 XII 2006), co plasuje ją na drugim miejscu po mieście Łęczycy. W roku 2004 gminę zamieszkiwało 8 621 osób, w 2005 8 562 osoby. Średnia gęstość zaludnienia gminy wynosi 57 os./km 2, co stawia ją na drugim miejscu wśród gmin powiatu łęczyckiego. Średnia gęstość zaludnienia w województwie łódzkim wynosi 143 os./km 2, natomiast w powiecie łęczyckim 69 os./km 2. Według stanu na 31 grudnia 2006 roku, grupą dominującą wśród mieszkańców gminy są kobiety - 4.317 w stosunku do 4.206 męŝczyzn, co daje wskaźnik 103 kobiet na 100 męŝczyzn. Tabela nr 3. Ludność w gminie Łęczyca Rok 2002 2003 2004 2005 2006 Liczba mieszkańców 8 691 8 699 8 621 8 562 8 523 Tabela nr 4. Saldo migracji Lata 2002 2003 2004 2005 2006 Przyrost naturalny -17-12 -20-45 -34 Na 1000 mieszkańców -1,9-1,4-2,3-5,2-3,9 Jak pokazuje powyŝsza tabela przyrost naturalny w gminie Łęczyca jest ujemny. Strukturę samej ludności gminy wg wieku przedstawiono w tabeli poniŝej. Tabela nr 5. Struktura ludności (stan na 31.12.2006r. wg danych GUS) Wiek Ludność Liczba osób Udział % 0-4 396 4,7 5-9 439 5,1 10-14 564 6,6 15-19 675 7,9 20-29 1 225 14,4 30-39 1 155 13,5 40-49 1 200 14,1 50-59 1 053 12,4 60-69 778 9,1 < 70 1 038 12,2 Ogółem 8 523 100 Wykres 1 Struktura ludności wg wieku 21% 19% 60% ludność w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym pozostali 9

2.2. Środowisko przyrodnicze Gmina Łęczyca połoŝona jest na terenie równinnym na wysokości 120 m n.p.m. Jej środkiem przebiega obniŝenie Pradoliny Warszawsko Berlińskiej. Tereny Pradoliny charakteryzują się obfitością unikatowej awifauny oraz roślinności bagniskowej. Część tego obszaru (3 312,6 ha) jest objęta unijnym programem NATURA 2000 mającym na celu skuteczną ochronę najcenniejszych ekosystemów Europy. Centralna część Gminy jest przecięta obszarem krajobrazu chronionego, gdzie większość gruntów stanowią łąki. W okolicach wsi Błonie znajduje się rezerwat słonorośli o powierzchni 20,7 ha, utworzony w 1977 roku. Znaczne obszary gminy zajmują łąki, natomiast zalesienie gminy jest niewielkie. Lasy na terenie gminy to jedynie 746 ha, co stanowi 4,95% powierzchni gminy. 446 ha to lasy ochronne. Część lasów (163 ha) stanowi własność prywatną. W ostatnich latach obserwuje się tendencję do zalesiania gruntów o niskich klasach bonitacji, najczęściej na wniosek zainteresowanych rolników, którzy otrzymują sadzonki drzew nieodpłatnie. Gmina leŝy w obrębie dwóch makroregionów. W południowo zachodniej części jest to Nizina Południowowielkopolska z mezoregionem Kotliną Kolską oraz Nizina Środkowomazowiecka z mezoregionami: Równiną Łowicko Błońską (pradolina oraz część południowa gminy) i Równiną Kutnowską w części północnej. Średnie wysokości na terenie Gminy przekraczają 30 m. Maksymalne wysokości dochodzą do 98 m n.p.m. w części zachodniej, natomiast na północy do 131 m n.p.m. Dla Gminy Łęczyca charakterystyczne są dwie formy morfologiczne: Wysoczyzna morenowa równinna: Jest to obszar wyniesiony średnio na wysokość 110m n.p.m. w części południowej oraz 115 120m n.p.m. na północy. Formę tego terenu stanowi płaska, słabo zróŝnicowana powierzchnia. Średnia wartość nachylenia wysoczyzny wynosi ca 3%, w dolinach rzecznych i na odcinku przełomowym wartości te sięgają 10% i więcej. Typowe dla tej części gminy jest rozczłonowanie terenu dolinami rzek na rozległe płaty o przebiegu południkowym, a takŝe dolinami ich bocznych dopływów. Pradolina Warszawsko Berlińska oraz dolina Bzury: Typowe dla tego obszaru są szerokie obniŝenia o równinnych i mało urozmaiconych morfologicznie terasach, ze średnimi wysokościami 100m n.p.m. WyróŜniającą się formą jest rozległa pradolina o przebiegu równoleŝnikowym dzieląca 10

część centralną gminy (wysoczyznę) na dwie części: północną i południową. Podmokłe terasy zalewowe na tym terenie urozmaicone są licznymi zalanymi wodą dołami potorfowymi, torfowiskami oraz rowami melioracyjnymi będącymi antropogeniczną formą tego terenu, z głównym kanałem Łęka Dobrogosty przebiegającym w osi doliny. Dolina Bzury niewielkim fragmentem przebiega w południowo wschodniej części gminy. Jej szeroka terasa zalewowa (0,8-1 km) miejscami tworzy obszary podmokłe, pokryte torfowiskami. Rozcina ją tutaj stare i nowe (wzdłuŝ granicy miasta) koryto rzeki. Ze względu na duŝe uwilgotnienie terenu występują tu liczne rowy melioracyjne. Przez gminę przebiega równieŝ dolina, uznawana za odnogę Pradoliny Warszawsko Berlińskiej, łącząca terasy nadzalewowe doliny Bzury i Neru na zachodzie. ObniŜenie to wykorzystuje częściowo rzeka Czartówka. Budowa utworów geologicznych na terenie Gminy Łęczyca, szczególnie w warstwach przypowierzchniowych, w ścisły sposób wiąŝe się z jej rzeźbą. Równinę wysoczyznową buduje w większości glina morenowa i utwory gliniasto piaszczyste, miejscami Ŝwirowo piaszczyste i piaszczyste, a w obrębie odosobnionych wzniesień piaski i Ŝwiry z głazami narzutowymi moreny czołowej. Glina buduje częściowo równieŝ stoki wysoczyzny. Lokalnie w obrębie wysoczyzny na glinie zalegają płaty piasków i Ŝwirów. Terasy nadzalewowe w obrębie Pradoliny Warszawsko Berlińskiej oraz dolin bocznych budują piaski rzeczne i osady stokowe. Z kolei dna dolin rzecznych wypełniają częściowo piaski rzeczne, muły organiczno piaszczyste i utwory torfowe (szczególnie w Pradolinie). Gleby na terenie gminy naleŝą do dość Ŝyznych. Określony typ gleby jest wynikiem współdziałania czynników rzeźbotwórczych i działalności wód oraz budowy geologicznej. W wyniku powyŝszych procesów na terenie Gminy Łęczyca uformowały się gleby o wysokim wskaźniku bonitacji 1,06. Typy gleb charakterystyczne dla obszaru gminy przedstawia tabela 6. 11

Typ gleby brunatne, czarne ziemie właściwe, gleby bielicowe. brunatne wyługowane i kwaśne, bielicowe, pseudobielicowe, czarne ziemie bielice, pseudobielice, czarne ziemie zdegradowane, brunatne wyługowane i bielice, pseudobielice, brunatne kwaśne i wyługowane, czarne ziemie zdegradowane, mady, murszowo - mineralne, czarne ziemie torfy, gleby mułowo - torfowe z torfowiskami niskimi Tabela 6. Typy gleb charakterystyczne dla obszaru Gminy. Klasa bonitacyjna /kompleks przydatności klasa I i II / pszenny bardzo bobry i dobry klasa III/ pszenny dobry klasa IV / Ŝytni dobry do najsłabszego oraz zboŝowo - pastewny klasa V i VI / Ŝytni najsłabszy zboŝowo - pastewny klasa od II do VI / uŝytki zielone głównie słabe, lokalnie średnie i PodłoŜe gliniaste, gliniasto - piaszczyste piaszczysto -gliniaste, piaszczysto -Ŝwirowe, gliniaste piaszczysto -gliniaste, piaszczysto -Ŝwirowe. piaski słabo gliniaste, piaski luźne, utwory piaszczysto - Ŝwirowe utwory denne dolin rzecznych Lokalizacja na północ od pradoliny, lokalnie na południu obszar wysoczyznowy na północ od pradoliny oraz na południu w części centralnej i obszar wysoczyznowy na północy i południu północny - zachód, południowy zachód, południowy - wschód. Doliny Bzury, Neru, Zianu i dopływów oraz obniŝenia terenu - - Pradolina Warszawsko - Berlińska źródło: opracowanie własne na podstawie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łęczyca Gleby stanowią cenny element przyrodniczy gminy. Dominują wśród nich gleby dobre, waŝne dla rolnictwa (największy udział ma klasa III) i wymagające ochrony przed zmianą uŝytkowania, głównie brunatne i czarne ziemie właściwe. Lokalnie występują gleby bielicowe, naleŝące do najwyŝszych kompleksów przydatności rolniczej (pszenny bardzo dobry i dobry). Zajmują one ponad połowę powierzchni wysoczyzny na północ od pradoliny oraz na południu w części centralnej i wschodniej. Słabsze gleby występują w północno zachodniej i południowo zachodniej, jak równieŝ w południowo wschodniej części gminy. W dolinach rzecznych i obniŝeniach terenu występują gleby madowe, murszowo mineralne i murszowe, lokalnie czarne ziemie. W Pradolinie spotkać moŝna gleby organiczne. Udział poszczególnych klas bonitacyjnych gleb na terenie gminy przedstawia wykres 2. 12

Wykres 2. Klasy bonitacyjne gleb w gminie Łęczyca - procentowy udział powierzchni klasa I klasa II klasa III klasa IV a klasa IV b klasa V klasa VI klasa VII Ŝ 18,9 7,25 0,18 8,79 7,78 40,58 16,08 Według danych z roku 2006 powierzchnia uŝytków rolnych stanowiła 86,16% powierzchni Gminy Łęczyca, z czego grunty orne to 10 056 ha, co stanowi 66,69% powierzchni Gminy. Tabela 7. Struktura uŝytkowania gruntów w gminie Łęczyca w gospodarstwach Struktura uŝytkowania ogółem gruntów indywidualnych (ha) w % (ha) w % UŜytki rolne 12 993 86,2 12 634 83,8 Grunty orne 10 057 66,7 9 786 64,9 Sady 13 0,1 12 0,1 Łąki 2 886 19,1 2 800 18,5 Pastwiska 26 0,2 25 0,2 Pozostałe grunty 11 0,1 10 0,1 Lasy i grunty leśne 746 4,9 122 0,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonej ewidencji gruntów Zasoby wód podziemnych Gminy Łęczyca stanowią przede wszystkim uŝytkowe poziomy wodonośne zajmujące utwory czwartorzędu i jury. W części wschodniej i północno wschodniej, występuje fragment jurajskiego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP 226 Krośniewice Kutno. Jest to zbiornik o charakterze szczelinowo krasowym. Fragmenty tego zbiornika, na południowym wschodzie gminy obejmującym dno pradoliny, zaliczono do kategorii 13

obszaru wysokiej ochrony (OWO), szczególnie wraŝliwe na zanieczyszczenia. Ze względu na swój charakter wymaga on szczególnej ochrony. Zasoby wód podziemnych zasilają ujęcia wodociągów gminnych w Piekaciu i Bronnie. Ponadto z piętra czwartorzędowego korzysta ujęcie w Krzepocinie, w południowo zachodniej części gminy, zaopatrujące w wodę miasto Łęczyca oraz zakłady na jego terenie. Zasoby tego ujęcia wynoszą 330 m 3 /h. Ujęcie wody w Gawronach zasilane jest z kolei wodami z poziomu jurajskiego. Istniejące tu jak równieŝ w Leźnicy Małej i Topoli Szlacheckiej punkty poboru wody dostarczają wodę do celów gospodarczych w okresie niedoboru w studniach kopanych. Własne studnie pobierające wody z piętra jurajskiego posiadają: - Spółdzielnia Mleczarska w Topoli Królewskiej - Zakład Metalowo Elektryczny Aparel" w Topoli Królewskiej - Zakład Masarski w Topoli Szlacheckiej, - Zakład Karny w Garbalinie - Zakład Instytutu Upraw, NawoŜenia i Gleboznawstwa w Błoniu Topoli - Prądzew Folwark Są to studnie o zasobach od 12 do 35 m 3 /h czerpiące wodę z głębokości 70 80 m. Wody powierzchniowe w Gminie Łęczyca stanowią rzeki: Bzura, Ner i Zian, będące głównymi ciekami przebiegającymi przez obszar gminy. Naturalne zasoby wód na terenie gminy Łęczyca mieszczą się między 3 5 m /s/km średniego odpływu powierzchniowego, co czyni ten obszar jednym z uboŝszych w województwie. Roczny odpływ rzeki Bzury, według wodowskazu w Łęczycy, wynosi 56,3 hm 3 (WIOŚ 2002), co jest najmniejszą wartością wśród głównych rzek województwa. Powodem tego stanu rzeczy są mała ilość opadów atmosferycznych, brak zbiorników retencyjnych, mała lesistość terenu oraz obniŝanie się wód gruntowych. Czynniki te powodują równieŝ okresowe niedobory wód dla potrzeb rolnictwa. Dodatkowo do obniŝenia zwierciadła wód w korycie Bzury oraz do odwodnienia terenu przyczyniły się przeprowadzone na tych terenach w latach 80-tych prace melioracyjne. Głównymi ciekami występujących na terenie gminy są rzeka Bzura oraz rzeka Ner. Koryto Bzury jest częściowo uregulowane i odsunięte na wschód (obecnie biegnie wzdłuŝ wschodniej granicy administracyjnej miasta Łęczycy) i tylko niewielkim fragmentem przebiega przez obszar gminy Łęczyca. Pomimo to rzeka odwadnia wschodnią cześć terenu, głównie przez swój dopływ Czartówkę. Rzeka ta, uregulowana poniŝej Łęczycy na wschodzie, wykorzystuje dno pradoliny i odwadnia wschodnią część Gminy oraz całą południowo zachodnią część miasta Łęczyca. 14

Podobnie jak rzeka Bzura, rzeka Ner tylko niewielkim odcinkiem przepływa przez gminę, stanowiąc jednocześnie jej granicę administracyjną i odwadniając zachodnią część terenu. Głównym ciekiem na obszarze gminy jest rzeka Zian będąca prawym dopływem Neru, z uchodzącym do niej ciekiem Gnidą. Na terenie gminy nie ma naturalnych zbiorników wód stojących (występujące niegdyś zagłębienia w pradolinie wypełniły torfy), występują natomiast liczne sztuczne stawy słuŝące do nawadniania pól. Bzura była głównym odbiornikiem ścieków pochodzących ze zrzutów oczyszczalni komunalnych regionu łódzkiego (zwłaszcza z miasta Zgierza) cechującym się duŝą zawartością substancji utlenialnych oraz obciąŝeniem zawiesinami. Obecnie jakość Bzury poprawia się, co związane jest z funkcjonowaniem Oczyszczalni Zgierskiej Spółki Wodnej. Nadal jednak na jakość wód Bzury wpływ mają zanieczyszczenia dopływające do niej z wodami rzek z górnej części dorzecza. Do rzeki, oprócz ścieków pochodzących z regionu łódzkiego, prowadzonych przez rzekę, wprowadzane są dodatkowo ścieki z cukrowni w Leśmierzu. Ner jest największym, prawostronnym dopływem Warty. Całkowita długość Neru wynosi 134 km, a powierzchnia dorzecza 1 866 km 2. Swój początek bierze w pobliŝu Wiśniowej Góry, a do Warty uchodzi w 44 km jej biegu. Podobnie jak Bzura w niewielkim tylko stopniu leŝy w granicach Gminy Łęczyca. Stanowiąc jednocześnie granicę administracyjną Gminy odwadnia fragment jej zachodniej części. Ner prowadzi wody pozaklasowe głównie ze względu na przekroczone normy substancji biogennych (azotany, fosoforany), stęŝeń wskaźników tlenochłonnych (BZT5, ChZT-Cr), zawiesiny i zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Największy wpływ na jakość wód prowadzonych przez Ner mają zrzuty ścieków z oczyszczalni w Łodzi, Pabianicach oraz ścieki z Lutomierska i Puczniewa. Naturalną sieć hydrograficzną stanowią ponadto: nie objęta monitoringiem rzeka Zian, główny ciek naturalny na terenie gminy wraz ze swoim dopływem rzeką Gnidą, oraz lewobrzeŝny dopływ Bzury Czartówka. Brak jest dokładnych danych dotyczących długości oraz powierzchni zlewni obu cieków. Ponadto północną część wysoczyzny morenowo równinnej oraz Pradoliny Warszawsko Berlińskiej odwadnia szereg bezimiennych cieków poprzez spływ niezorganizowany bądź sztuczny, ku pradolinie oraz zachodowi i wschodowi (kanał Łęka Dobrogosty). Koryta rzek Bzury, Neru oraz Zianu są połączone rowami melioracyjnymi i tworzą integralną i główną część systemu melioracyjnego gminy. Brak jest rozpoznania czystości wód kanału Łęka Dobrogosty. Ponadto duŝa część rowów melioracyjnych stanowi odbiorniki podczyszczonych ścieków 15

sanitarnych, technologicznych lub deszczowych zrzucanych przez obiekty produkcyjne, usługowe oraz Stacje Uzdatniania Wody. Zasoby geologiczne. Na terenie Gminy Łęczyca znajdują się zidentyfikowane złoŝa surowców naturalnych. W chwili obecnej eksploatowane są dwa złoŝa surowców: Wichrów" - kruszywo naturalne piasek ze Ŝwirem Wąkczew - kruszywo naturalne piasek ze Ŝwirem Uzyskane surowce po rozsortowaniu na frakcje i uszlachetnieniu wykorzystywane są w budownictwie, stanowiąc bazę surowcową dla miejscowości w promieniu około 50 km. Eksploatacja powyŝszych złóŝ nie ma istotnego wpływu na środowisko naturalne jednakŝe po zakończeniu eksploatacji wyrobiska wymagają prac rekultywacyjnych. Szczególną kontrolą powinna być objęta działalność górnicza w strefach sąsiadujących z obszarami ochrony przyrody. W Gminie Łęczyca, w dolinach rzecznych, występują udokumentowane złoŝa torfów wykorzystywane na potrzeby lokalnych społeczności. W rejonie Łęczyca Sierpów znajduje się równieŝ nieeksploatowane złoŝe rudy Ŝelaza. śywe zasoby przyrody. W Gminie Łęczyca pierwotne zbiorowiska leśne, lasy olszowe, łęgi, grądy oraz bory sosnowe i mieszane sosnowo dębowe uległy wyparciu w wyniku działalności człowieka. Siedliska wykorzystano na potrzeby rolnictwa i osadnictwa, wypas, pobór drzew, nasadzenia. PowyŜsze procesy doprowadziły do znacznego uszczuplenia zasobów leśnych, które na dzień dzisiejszy stanowią około 4,95 % powierzchni Gminy. Istotne pod względem powierzchni kompleksy leśne znajdują się w północno zachodniej i południowo zachodniej części omawianego obszaru. Jest to własność Skarbu Państwa zarządzana przez nadleśnictwo kutnowskie z siedzibą w Chrośnie oraz Poddębicach. Warunki przyrodnicze, jak równieŝ sposób uŝytkowania gruntów w gminie przesądził o charakterze krajobrazu. Oprócz niewielkich kompleksów leśnych dominują tu pola uprawne z zadrzewieniami śródpolnymi oraz pasami drzew przydroŝnych. Cenną grupę ze względu na pełnioną funkcję, stanowią starodrzewy parków dworskich. Spełniają rolę niszy ekologicznej dla wielu przedstawicieli fauny, pełnią ponadto waŝną funkcję przyrodniczą i ekologiczną. Są to zbiorowiska róŝnorodne gatunkowo i wiekowo pełniące rolę węzłów w systemie przyrodniczym Gminy. Wśród pozostałych form zieleni moŝemy tu znaleźć: szpalery przydroŝne pełniące funkcję korytarzy ekologicznych, zieleń urządzoną wokół szkół, kościołów, cmentarzy, itd., 16

sady, ogrody oraz roślinność przydomową, zieleń łęgową w dolinach oraz zieleń śródpolną. Dominują tu gatunki rodzime m.in. jesiony, klony, lipy, robinie, kasztanowce, topole, olchy, brzozy i wierzby. Terenem bardzo wartościowym przyrodniczo jest równieŝ obszar Pradoliny Warszawsko Berlińskiej. Licznie występujące tu torfowiska porasta urozmaicona roślinność szuwarów i łąk, miejscami płaty lasów, a takŝe rzadkie gatunki roślinności torfowej i wodnej. Zieleń tworzy w Pradolinie charakterystyczne ciągi wzdłuŝ cieków oraz rozległe łąki z kępami zieleni krzewiastej. Wśród rozmaitych gatunków flory spotkać moŝna gatunki chronione, m.in. konwalia majowa (Convallaria maialis), kalina koralowa (Viburnum opulus), bagnica torfowiskowa (Saxifraga hirculus), przygiełka brunatna (Rhynchospora fusca), gwiazdnica grubolistna (Stellaria crassifolia). ZróŜnicowanie obszaru gminy wpływa dodatnio na róŝnorodność nie tylko świata roślinnego, ale równieŝ fauny znajdującej się na jej terenie. Obszary leśne, podmokłe, łąki, pastwiska, doliny rzeczne, bagna i torfowiska, całe to bogactwo siedlisk powoduje, Ŝe chętnie bytuje tu wiele gatunków ptaków, gadów i płazów, ssaków oraz bardzo bogaty świat owadów. Wśród zwierzyny łownej spotkać moŝna daniele, sarny, dzika, liczną populację zająca, dzikie kaczki, kuropatwy (dane uzyskane od przedstawicieli Koła Łowieckiego). Do najbardziej cennych z punktu widzenia ochrony środowiska naleŝą występujące tu gatunki ptaków: perkoz dwuczuby, perkozek, szlamik, rycyk, bocian czarny, Ŝuraw, gęś zboŝowa, batalion, sokół wędrowny, czapla siwa. Oprócz nich występuje tu wiele gatunków gadów i płazów, których ulubionym miejscem bytowania są podmokłe tereny. Ze względu na niski stopień zadrzewienia gminy, cała zieleń ze względu na pełnione funkcje przyrodnicze powinna być zachowana i utrzymana, chroniona i pielęgnowana. Działania władz powinny stale dąŝyć do nasycenia terenów wolnych zielenią w celu tworzenia ciągłości systemów przyrodniczych i wiązania ich z korytarzami ekologicznymi, jakimi są ciągi dolinne. 2.3. Turystyka Gmina posiada walory turystyczne związane z historią i z krajobrazem przyrodniczym. Turystom proponuje się zwiedzanie zachowanej w swoim pierwotnym stanie Pradoliny Warszawsko Berlińskiej w następujących miejscach: na trasie z Topoli Szlacheckiej do miejscowości Kozuby i Dobrogosty, 17

na odcinku Bronno Kolonia Łęka (z Leźnicy Małej na północ), gdzie trasa przecina prostopadle Pradolinę i rzekę Gnidę (Zian) z jazu na Gnidzie widać Pradolinę w całej swojej krasie, porosłą podmokłymi łąkami, na których mają liczne siedliska bociany i ptactwo wodne; we wsi Łęka, przed przejazdem przez Gnidę, zachowało się kilka chat wiejskich krytych słomą, o cechach zabytkowych, z drogi Łęczyca Dąbie, na odcinku od Błonia do Łęki, po stronie południowej widać szeroką, piękną Pradolinę. Godna obejrzenia jest panorama starej Łęczycy z zabudowaniami klasztoru i kościoła oo. Bernardynów, byłego klasztoru oo. Dominikanów (gdzie do niedawna funkcjonował Zakład Karny) i Zamku Królewskiego wraz z częścią dawnych murów obronnych miasta. Panorama miasta jest widoczna przy wjeździe do Łęczycy od strony Piątku (trasa nr 703); przy wyjeździe z miasta, po prawej (południowej) stronie, znajduje się park miejski załoŝony w pierwszej połowie XIX w., a po minięciu go widoczna jest monumentalna sylwetka romańskiej kolegiaty w Tumie i obwałowania grodziska. Gmina Łęczyca leŝy w centrum Ziemi Łęczyckiej i dawnego województwa łęczyckiego, w którym z dawien dawna liczne dobra posiadała szlachta i Kościół. Stąd wiele wsi ma średniowieczne korzenie. Świadczą o tym dokumenty historyczne i liczne, dobrze zachowane stare kościoły, a takŝe pozostałości dworów szlacheckich, na ogół w bardzo złym stanie. Są to: Błonie, Leźnica Mała, Prądzew, Siedlec, Topola Królewska i Wichrów. Błonie do II rozbioru wieś była własnością starosty łęczyckiego, potem wsią rządową, a od 1838 roku stanowiła własność tajnego radcy Oczkina. Parafia Błonie została załoŝona prawdopodobnie w XIV w. przez arcybiskupa gnieźnieńskiego, ufundował on modrzewiowy kościół p.w. Wszystkich Świętych, który spłonął w 1913r. W jego miejscu w latach 1913 1916 wybudowano nowy, murowany w stylu neobarokowym według projektu arch. Józefa Piusa Dziekońskiego. Od 80 lat działa w Błoniu Topoli Rolniczy Zakład Doświadczalny. Zabudowania gospodarcze i mieszkalne Zakładu tworzą zwarty zespół folwarczny. Zachował się tu budynek folwarczny z połowy XIX w., który kiedyś był własnością Wilhelma Orsettiego Leźnica Mała moŝna tu zobaczyć kościół z roku 1784, wybudowany przez ówczesnego dziedzica wsi Leźnica Mała ks. Andrzeja Miniszewskiego. Budynek orientowany, jednonawowy, drewniany, o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Ołtarz główny manierystyczny z drugiej połowy XVII wieku, wewnątrz wczesnobarokowe rzeźby naturalnej wielkości pochodzące z podłęczyckiego Tumu. Kościół jest połoŝony w centrum wsi, otoczony starodrzewiem, w tym wiąz szypułkowy, zarejestrowany pomnik przyrody. Siedlec obecny kościół zbudowany w latach 1922-1930. Murowany, trójnawowy, nieorientowany, w układzie bazylikowym, w stylu eklektycznym, barokowo - 18

renesansowym. Ołtarz główny późnobarokowy. Naprzeciw kościoła po przeciwnej stronie drogi do Łęczycy dwór wraz z zabudowaniami folwarcznymi. Sam dwór zbudowany został w roku 1880 w stylu eklektycznym przez właściciela majątku Łukasza Boettichera, otoczony jest parkiem w stylu angielskim. Najstarszym obiektem w zespole folwarcznym jest murowany spichlerz połoŝony obok dworu. Topola Królewska historia wsi sięga wieku XII. Wieś stanowiła wtedy uposaŝenie kolegiaty łęczyckiej. Potem przez długi czas była przedmiotem sporów pomiędzy władzą świecką i kościelną. DuŜe znaczenie miało strategiczne połoŝenie wsi, na głównym szlaku komunikacyjnym, oddzielonej od Łęczycy pasem nieprzejezdnych bagien, na których urządzono strzeŝone groble. We wsi z biegiem lat i wraz z kolejnymi zmianami władzy ukształtowały się dwie formy własności: królewska i kościelna. Stąd właśnie wywodzą się dzisiejsze nazwy wsi: Topola Królewska i Topola Szlachecka, które ostatecznie wydzieliły się po uwłaszczeniu chłopów. Warto zobaczyć zabytkowy kościół i dwór w Topoli Królewskiej. Kościół zbudowany w roku 1711 z drewna o konstrukcji zrębowej, oszalowany, jednonawowy, orientowany, posiada ołtarz główny barokowy z roku 1700 i dwa ołtarze boczne rokokowe. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się drewniany, z dwuspadowym dachem krytym gontem, kościółek św. Rocha, wzniesiony w roku 1845 przez rodzinę Chrzanowskich z Zawady. 2.4. Zagospodarowanie przestrzenne 2.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego Na terenie Gminy Łęczyca nie występują obiekty powodujące znaczące oddziaływanie na środowisko, natomiast wśród obiektów mogących pogorszyć stan środowiska naleŝy wymienić podmioty wskazane poniŝej. Aby nie powodować zagroŝeń i uciąŝliwości w środowisku wymienione obiekty powinny spełniać wszelkie wymogi zarówno techniczne jak i formalnoprawne. Obiekty te powinny posiadać aktualne Oceny Oddziaływania na Środowisko, a w przypadku rozbudowy lub modernizacji uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. 19

Zestawienie obiektów mogących pogorszyć stan środowiska na terenie Gminy Łęczyca. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Topoli Królewskiej Zakład zajmujący się przetwórstwem mleka jest źródłem emisji zanieczyszczeń gazowo pyłowych z kotłowni węglowej, emisji hałasu, zrzutów ścieków technologicznych oraz źródłem powstawania róŝnych rodzajów odpadów w tym niebezpiecznych. Całość wytwarzanych odpadów jest zagospodarowywana. Zakład posiada własną oczyszczalnię mechaniczno biologiczną ścieków technologicznych, sanitarnych i deszczowych. Zakład Metalowo Elektryczny Aparel" w Topoli Królewskiej Zakład jest źródłem emisji technologicznych do powietrza, zrzutów technologicznych, sanitarnych i opadowych oraz odpadów niebezpiecznych. Przedsiębiorstwo znajduje się w III klasie uciąŝliwości ze względu na emisję niektórych zanieczyszczeń (NO 2, styren). Ścieki sanitarne oczyszczane są w biologicznej oczyszczalni typu BIOBLOK 50, technologiczne w oczyszczalni chemicznej, a deszczowe są podczyszczane w studzienkach betonowych z przegłębieniem dna. Zakład odprowadza znaczne ilości nieczyszczonych wód deszczowych. Całość wytwarzanych odpadów podobnych do komunalnych jest wywoŝona na wysypisko w Borku. Odpady niebezpieczne są tymczasowo składowane na terenie zakładu i przekazywane wyspecjalizowanym firmom. Instytut Upraw, NawoŜenia i Gleboznawstwa w Błoniu Topoli Zakład jest źródłem emisji zanieczyszczeń gazowo pyłowych z kotłowni węglowej, zrzutów ścieków socjalno bytowych oraz źródłem odpadów. Wytwarzane ścieki są podczyszczane w 3 komorowym osadniku i zrzucane do rowu melioracyjnego. Wytwarzane odpady są w całości zagospodarowywane. Zakład Masarski w Leźnicy Małej Zakład jest źródłem emisji zanieczyszczeń gazowo pyłowych z kotłowni węglowej, emisji hałasu oraz źródłem powstawania odpadów, w tym niebezpiecznych. Zakład Masarski w Topoli Szlacheckiej Zakład jest źródłem emisji zanieczyszczeń gazowo pyłowych z kotłowni węglowej, emisji hałasu oraz źródłem powstawania odpadów (powyŝej 1 000 ton rocznie), w tym niebezpiecznych. Odpady są zagospodarowywane zgodnie z wymogami ustawowymi. 20

Stacje paliw płynnych Są potencjalnym zagroŝeniem dla wód powierzchniowych i podziemnych, a takŝe gruntów w wyniku utraty szczelności podziemnych zbiorników paliwowych, jak równieŝ odcieków powierzchniowych bez urządzeń podczyszczających. Wysypisko odpadów w Borku Stanowi wysypisko dla miasta Łęczyca i w mniejszym stopniu dla okolicznych gmin. Jest źródłem emisji odorów, zaśmiecania okolicy, zrzutu wód drenaŝowych, gromadzenia się ptactwa, mogącego stanowić potencjalne źródło chorób i bakterii. Zakład Karny w Garbalinie Zakład jest źródłem emisji zanieczyszczeń gazowo pyłowych z kotłowni węglowej. Zakład posiada własną oczyszczalnię ścieków typu BIOBLOK 100, w której następuje redukcja ponad 90% zanieczyszczeń. Oczyszczanie ścieków System gospodarki ściekowej na terenie gminy nie jest rozwiązany. Z powodu rozproszonej zabudowy nieuzasadniona jest budowa zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej. Jako najkorzystniejsza wydaje się budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Obecnie istnieje 115 sztuk takich oczyszczalni u odbiorców indywidualnych. Ponadto lokalne oczyszczalnie ścieków posiadają: a) Gimnazjum i Szkoła Podstawowa w Topoli Królewskiej b) Szkoła Podstawowa w Siedlcu Na chwilę obecną ścieki sanitarne z gospodarstw na terenie gminy gromadzone są w indywidualnych zbiornikach bezodpływowych. Ich stan techniczny pozostawia wiele do Ŝyczenia. Gmina planuje w najbliŝszych latach, przy udziale środków własnych, mieszkańców oraz środków pomocowych budowę kolejnych przydomowych oczyszczalni ścieków. Gospodarka odpadami Odpady komunalne wytwarzane w gospodarstwach domowych odbierane są w gminie przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Łęczycy i umieszczane na wysypisku odpadów w Borku (teren gminy Łęczyca, własność wysypiska miasto Łęczyca). 21

Na terenie Gminy Łęczyca zostały takŝe zorganizowane punkty selektywnej zbiórki odpadów w 32 miejscach. W punktach tych zbierane są odpady typu szkło i PET. Problemem są w gminie dzikie wysypiska, które zanieczyszczają lasy, zagłębienia poeksploatacyjne oraz zbocza dolin. Mimo, iŝ niewielkie, niekontrolowane stanowią źródło zagroŝeń. Wśród tych odpadów znajdują się równieŝ odpady niebezpieczne. Niezabezpieczone w Ŝaden sposób są źródłem zanieczyszczeń dla gleby i wód podziemnych oraz powierzchniowych poprzez odcieki substancji chemicznych oraz przenikanie drobnoustrojów chorobotwórczych. Wpływają negatywnie na faunę i florę oraz stan sanitarny powietrza będąc źródłem gazów i pyłów. Obszary i obiekty chronione Na terenie gminy występują obszary i obiekty chronione oraz takie, które powinny być tą ochroną objęte. NaleŜą do nich: obszar chronionego krajobrazu, rezerwat, gleby wysokich klas, lasy ochronne, zlewnia chroniona oraz cenne przyrodniczo i krajobrazowo ekosystemy. Za godne ochrony i uwagi naleŝy uznać równieŝ zabytki architektury i parki podworskie, stanowiące enklawy w krajobrazie rolniczym, z wieloma gatunkami rzadkich i starych drzew. Na terenie gminy występuje kilka takich parków: Park dworski w Błoniu Topoli Park dworski w Siedlcu Park dworski w Prądzewie Pozostałe parki to parki wiejskie, nie będące pod ochroną konserwatorską. NaleŜą do nich: Park dworski w Borkach Park dworski w Gawronach Parki dworskie w Kozubach i Garbalinie, 2.4.2. Infrastruktura techniczna Komunikacja Gmina Łęczyca ma dogodne warunki komunikacyjne z miastem Łęczyca, a stąd z całym krajem. Tworzą je sieć dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych o łącznej długości 221,072 km (w tym 112,450 km dróg utwardzonych niebitumicznych), po których kursują autobusy PKS dojeŝdŝające niemal do wszystkich wsi lub w ich pobliŝe. PKS zapewnia bezpośrednią komunikację Łęczycy z Łodzią, Warszawą, Krakowem, Katowicami, Koszalinem i wieloma innymi miastami. 22

Przez obszar Gminy przebiegają waŝne ciągi komunikacyjne: 1. Drogi krajowe: Nr 1 relacji Gdańsk - Łódź - Częstochowa - Cieszyn - Granica Państwa o znaczeniu międzynarodowym, klasy GP - główna ruchu przyspieszonego; Nr 60 relacji Kutno - Witonia - Łęczyca, o znaczeniu regionalnym, klasy G główna. 2. Drogi wojewódzkie: Nr 703 relacji Poddębice - Gostków - Łęczyca - Piątek - Łowicz, o znaczeniu regionalnym, klasy Z zbiorcza. 3. Drogi powiatowe: Nr 31585 Mazew Siedlec Nr 31590 Topola Królewska Nędzerzew Witonia Nr 31592 Gołocice Kozuby Nr 31593 Topola Królewska Kłodawa Nr 31594 Siedlec Pilichy Grabów Nr 31595 Topola Królewska Błonie Siemszyce Chorki Grabów Dąbie Nr 31596 Błonie Łęka Gać Leszno Kupinin Nr 31597 Wilczkowice Borek PodłęŜe Świnice Warckie RoŜniatów Nr 31598 Topola Katowa Janków Leźnica Mała Nr 31599 Łęczyca Topola Katowa granice powiatu zgierskiego Nr 31600 Łęczyca Lubień Parzęczew Aleksandrów Łódzki Nr 31601 Łęczyca Mierczyn Leśmierz Modlna Gieczno Kwilno Władysławów Nr 312338 Topola Katowa Janków Leźnica Mała Nr 312345 Leszcze Obrywka Leszcze n/szosą 4. Drogi gminne: Wykaz dróg zaliczanych do kategorii dróg gminnych pokazuje tabela nr 9. Najintensywniejszy ruch drogowy w obrębie Gminy odbywa się na drogach krajowych i wojewódzkich. Są to szlaki o duŝym natęŝeniu ruchu krajowego i tranzytu stwarzającym uciąŝliwości dla uczestników ruchu i terenów doń przylegających. Gwałtowny wzrost motoryzacji na przestrzeni ostatnich lat przyczynił się do znacznego wzmoŝenia intensywności ruchu, szczególnie w miesiącach letnich na drodze krajowej Nr 1. Powiązania zewnętrzne gminy z województwem i krajem są dobre, ale realizowane drogami o dość niskich parametrach. 23

Tabela 8. Wykaz dróg zaliczanych do kategorii dróg gminnych l.p. Nr drogi Nazwa drogi Długość drogi w km Długość nawierzchni asfaltowej w km 312301 Siedlec Kolonia przez wieś Koryta 1,31 0,84 (gr. gminy) 312302 Bazylia Koryta (gr. gminy) 2,17 0,88 312303 Miroszewice (gr. gminy) Siedlec 4,16 1,57 312304 Kolonia Siedlec Koryta (gr. gminy) 312305 Garbalin przez wieś 2,06 1,74 312306 Dąbie Kolonia - Chrząstówek 3,27 3,27 312307 Karłów Kamionka Topola Królewska 3,5 1,35 312308 312310 Topola Szlachecka Gawronki Gawrony (dawna Wilczkowizna) 2,78 1,87 312309 Upale (gr. gminy) Gawrony 5,34 3,9 Dobrogosty 312311 Gawrony Kozuby 2,95 0 312312 Oraczew (gr. gminy) Prądzew 1,62 0,02 312313 Topola Szlachecka - Kozuby 0,68 0,68 312314 Siemszyce Pruszki Siedlec 4,66 4,66 312315 Borucice (gr. gminy) Piekacie 2,75 0 Mikołajew 312316 Pilichy Siedlec 3,12 0,45 312317 Borucice - Pilichy 0,42 0 312318 Błonie Mikołajew Garbalin 4,63 4,63 312319 Mikołąjew Błonie Parcele 2,68 2,68 312320 Błonie Parcele przez wieś 2,03 2,03 312321 Golbice (gr. gminy) Zawada Dolna 1,85 0 312322 Siemszyce Zawada Dolna 1,58 0 312323 Łęka Łęka Kolonia 3,25 3,25 312324 Kolonia Łęka Zawada 2,01 0 312325 Bronno Liszki Borek 4,12 0,01 312326 Prusinowice Borów 2,5 1,43 312327 Borek Borów 2,13 0,01 312328 Łęka Bronno 2,14 2,14 312329 Bronno - Leźnica Mała 1,98 1,98 312330 Leźnica Mała Kobylak 1,05 0,17 312331 Wichrów Wakczew 2,71 0 312332 Wichrów Wilczkowice Dolne 5,75 5,0 Leszcze Średnie 312333 Wilczkowice Dolne Wilczkowice 1,16 0 n/ Szosą 312334 Wilczkowice Dolne droga wojewódzka 1,73 1,41 Nr 703 312335 Leźnica Mała Janków Dolnv 3,71 0 312336 Zduny Zduny pod lasem 3,33 3,33 312337 Leźnica Mała Zduny 1,47 0 312339 Wąkczew przez wieś 1,53 0 312340 Janków Parcele Wilczkowice 5,2 4,5 312341 Mniszki Janków Górny 2,05 0,04 312342 Wichrów Krzepocin Drugi 1,44 0 312343 Wilczkowice Topola Katowa 3,66 1,68 24

Skromnica (gr. gminy) 312344 Wilczkowice Obrywka 2,59 2,59 312346 Topola Katowa Borki Parcele - Borki 2,6 2,6 312347 Topola Katowa Borki 0,78 0 312348 Wincentów przez wieś 0,89 0 312349 Topola Katowa Lubinek 0,87 0 312350 Lubinek Lubień 2,01 0 312351 Lubień Sierpów (gr. gminy) 0,91 0,91 312352 Dzierzbiętów Mały przez wieś 1,38 1,38 312353 Dzierzbiętów DuŜy przez wieś 1,61 1,45 031613 Leźnica Mała Borów Bronno 5,09 3,88 Źródło: opracowanie własne na podstawie systemu ewidencji dróg Intensyfikacja ruchu drogowego wymusza ciągłą modernizację tych dróg. Przewiduje się równieŝ nowe rozwiązania komunikacyjne. Przez Gminę Łęczyca przebiega ponadto linia kolejowa PKP relacji Łódź Kutno, ze stacją kolejową w Łęczycy i Gawronach. Gospodarka wodna Zaopatrzenie w wodę Źródłem wody pitnej dla Gminy Łęczyca są ujęcia wód podziemnych, o których mowa była w poprzedniej części Planu Rozwoju Lokalnego. Wody te poddawane są uzdatnianiu, a następnie tłoczy się je do sieci. Teren gminy jest zaopatrywany w wodę pochodzącą z ujęć w Bronnie i Piekaciu, natomiast ujęcie wody w Krzepocinie zaopatruje miasto Łęczyca. Z uwagi na połoŝenie geograficzne oraz podział Pradoliną Warszawsko Berlińską sieć wodociągowa składa się z 2 niezaleŝnych układów, obsługujących odpowiednio północną i południową część gminy. Północna część gminy zaopatrywana jest z ujęcia wody w Piekaciu, na które składają się 2 studnie głębinowe o wydajnościach: Q=105 m 3 /h i Q=77 m 3 /h. Południową natomiast zaopatrują ujęcia w Bronnie (2 studnie o łącznej wydajności 170 m 3 /h). Stacja Uzdatniania Wody w miejscowości Bronno Średniodobowa wydajność stacji wynosi 558,2 m 3 /dobę. Długość obsługiwanej sieci wodociągowej rozdzielczej wynosi ok. 90,0 km. Stacja Uzdatniania Wody w miejscowości Piekacie Średniodobowa wydajność stacji wynosi 1 283,6 m 3 /dobę Długość obsługiwanej sieci wodociągowej rozdzielczej wynosi ok. 70,0 km. 25

Ze względu na wiejski charakter gminy pamiętać naleŝy o istnieniu indywidualnych studni kopanych, z których mieszkańcy mogą nadal korzystać. Wody ujmowane z własnych ujęć ze studni kopanych wykazują jednak znaczne zanieczyszczenia bakteryjne i fizykochemiczne, co jest spowodowane nieuporządkowaną gospodarką ściekową. Obecnie zuŝycie wody kształtuje się w granicach 7,1 m 3 na 1 mieszkańca na miesiąc (85,2 m 3 na osobę na rok). Wody podziemne stanowią równieŝ bazę zaopatrzeniową dla przemysłu. Istniejące na terenie Gminy zakłady produkcyjne i usługowe zuŝyły w roku 2006 prawie 20 tys.m 3 wody. Własnym ujęciem wód podziemnych legitymuje się ZME APAREL. Cały obszar gminy Łęczyca podłączony jest do sieci wodociągowej. Długość sieci rozdzielczej wraz z przyłączami wynosi 181,1 km. Parametry wody uzdatnionej dostarczanej do sieci wodociągowej spełniają wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz.U. z 2007r. Nr 61, poz. 417). Woda uzdatniana badana jest systematycznie przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Łęczycy. Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków Jak juŝ zostało wspomniane w Gminie Łęczyca brak jest zbiorowego systemu odprowadzania ścieków sanitarnych. Są one odprowadzane w systemach indywidualnych. Na terenie całej Gminy zainstalowano dotychczas 115 oczyszczalni przydomowych, obsługujących ok. 380 osób, bazujących na półnaturalnej technologii utylizacji ścieków, posiadających atest techniczny Instytutu Ochrony Środowiska. Oczyszczanie odbywa się na zasadzie sedymentacji i fermentacji beztlenowej w szczelnym zbiorniku, a następnie na oczyszczaniu biologicznym na drenaŝu rozsączającym, w odpowiednim podłoŝu filtracyjnym. Niestety w większości gospodarstw ścieki odprowadzane są do często nieszczelnych zbiorników bezodpływowych oraz do ustępów suchych. Część ścieków usuwana jest okresowo przez tabor asenizacyjny do istniejącej oczyszczalni w mieście Łęczyca. Szkoła podstawowa i gimnazjum w Topoli Królewskiej oraz szkoła podstawowa w Siedlcu są wyposaŝone w biologiczne oczyszczalnie ścieków. Pozostałe szkoły: w Błoniu, Wilczkowicach i Leźnicy Małej, są wyposaŝone w szamba bezodpływowe. Jako część infrastruktury naleŝy równieŝ traktować system rowów melioracyjnych. Są one odbiornikiem podczyszczonych ścieków sanitarnych, technologicznych lub deszczowych (których odwodnienie odbywa się przez spływ powierzchniowy do istniejących rowów i dalej do rzek i cieków) zrzucanych przez obiekty produkcyjne, 26

usługowe czy Stacje Uzdatniania Wody. Ponadto przyjmują nadmiar nutrientów pochodzących z nawoŝenia pól, a przedostających się do kanałów w wyniku spływu podpowierzchniowego. Zaopatrzenie w gaz Na terenie Gminy Łęczyca brak jest rozdzielczej sieci gazowej. Przez wschodnią część gminy przebiega rurociąg tranzytowy wysokiego ciśnienia. W rejonie miejscowości Kwiatkówek zlokalizowana jest stacja redukcyjna średniego ciśnienia, przystosowana do zasilania zarówno miasta jak i Gminy Łęczyca. Gospodarka energetyczna PrzewaŜnie urządzenia elektroenergetyczne mają charakter liniowy (jeŝeli chodzi o linie elektroenergetyczne), a niektóre z nich słuŝą zaopatrywaniu w energię elektryczną obiektów zlokalizowanych na terenach kilku gmin. W dniu 30 marca 2007r. Rada Gminy w Łęczycy przyjęła uchwałą ZałoŜenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. ZałoŜenia te zawierają ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, określają przedsięwzięcia racjonalizujące uŝytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliwa gazowego, określają takŝe moŝliwości wykorzystania istniejących nadwyŝek i lokalnych zasobów paliw i energii. Tabela 10. Stan urządzeń energetycznych na terenie gminy Łęczyca Urządzenie elektroenergetyczne Jednostka miary Ilość Linie 15 kv(sn) km 158,8 Stacje 15 kv(sn/nn) szt. 118 Linie 0,4 kv (nn) km 147,5 Telekomunikacja Na terenie Gminy Łęczyca działa w chwili obecnej 2 operatorów: Telekomunikacja Polska S.A. Multimedia Polska S.A. Na obszarze Gminy znajduje się infrastruktura telekomunikacyjna w postaci kabli telefonicznych oraz kanalizacji telefonicznej. 27