Miejski Urząd Pracy w Lublinie ul. Niecała 14, 2-8 Lublin www.mup.lublin.pl Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych Miasto Lublin - 216 rok Lublin, kwiecień 217
Spis treści Wstęp 3 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy...4 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych.15 3. Analiza umiejętności i uprawnień.22 4. Analiza rynku edukacyjnego.27 4.1. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych. 3 4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.32 5. Analiza lokalnego rynku pracy na bazie badania kwestionariuszowego.. 34 6. Prognoza lokalnego rynku pracy......44 Podsumowanie....52 Informacja sygnalna.... 59 Załączniki.... 61 Załącznik 1 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły w 216 roku.. 61 Załącznik 2 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły w 216 roku. 68 Załącznik 3 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według elementarnej grupy zawodów w 216 roku.. 75 Załącznik 4 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według elementarnej grupy zawodów w 216 roku (cd.)... 8 2
Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno- zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Celem opracowania raportu jest pokazanie przemian zachodzących na rynku zatrudnienia, wskazanie na potrzebę dalszych przemian i działań w zakresie edukacji, aktywnej polityki rynku pracy, wdrażania i monitorowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Analiza umożliwia podjęcie działań w celu: - koordynacji kierunków kształcenia i szkolenia osób bezrobotnych i poszukujących pracy z aktualnymi potrzebami rynku pracy; - określeniu kierunków i natężenia zmian zachodzących na rynku pracy, w szczególności wśród zawodów i kwalifikacji mieszkańców regionu; - doskonalenia poziomu i kierunków kształcenia zawodowego dla potrzeb rynku pracy w regionie; - usprawnieniu pracy doradców zawodowych, pośredników pracy poprzez wskazanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych występujących na lokalnym rynku pracy; - ułatwieniu planowania i realizacji programów mających na celu aktywizację osób bezrobotnych, w tym współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy, tablice wynikowe przygotowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, dane Głównego Urzędu Statystycznego, dane pozyskane z systemu Syriusz, dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN, wyniki badań ofert pracy w Internecie oraz wyniki badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw przeprowadzonego w październiku 216 roku. 3
1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy W statystykach Miejskiego Urzędu Pracy w Lublinie wg stanu na dzień 31 grudnia 216 roku liczba osób bezrobotnych wynosiła 12.733 osób oraz 49 osoby poszukujące pracy, co ogółem daje liczbę 13142. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych była niższa niż w analogicznym okresie roku 215 o 125 osób. Miasto Lublin 215r 13938 bezrobotnych 216r - 12733 bezrobotnych Rysunek 1: Liczba bezrobotnych w mieście Lublin wg. stanu na 31.12.215 i 31.12.216 W końcu grudnia 216 r. stopa bezrobocia dla miasta Lublin kształtowała się na poziomie 7,2%, dla województwa lubelskiego 1,4%, zaś dla kraju 8,3 %. W porównaniu do sytuacji sprzed roku wysokość tego wskaźnika zmalała o,9 punktu procentowego dla miasta Lublin, o 1,3 punkt dla województwa lubelskiego, natomiast dla kraju zmalała o 1,5 punktu procentowego. Miasto Lublin 215r 8,1 % 216r - 7,2 % woj. lubelskie 215r 11,7 % 216r - 1,4 % Polska 215r 9,8 % 216r - 8,3 % Rysunek 2: Stopa bezrobocia grudzień 215-216 4
Wykres nr 1. Stopa bezrobocia i poziom bezrobocia w poszczególnych miesiącach 216 r. 15 145 14544 14672 14335 8,5 % 8,2 % 14 13969 7,9% 13634 135 13259 7,6 % 13 125 1354 1316 12661 1254 12971 12733 7,3% 7,1% 12 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Liczba bezrobotnych Stopa bezrobocia 6,9% Wykres nr 2. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych wg stanu na koniec grudnia 215 r. i 216r. 4 35 3 25 343 317 3143 2883 2443 2172 3349 3142 2 15 1573 1519 1 5 wyższe policealne i śr. zawodowe LO 31.12.215 31.12.216 zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej Wykres nr 3. Struktura wiekowa osób bezrobotnych wg stanu na koniec 215 r. i 216 r. 45 4 35 3 25 2 15 1 5 1193 317 415 2883 3357 1519 2565 2172 1747 3142 926 12 18 24 25 34 35 44 45 54 55 59 6 i więcej 31.12.215 31.12.216 5
Wykres nr 4. Zarejestrowani bezrobotni według stażu pracy wg stanu na koniec 215 r. i 216 r. 35 3 25 2 15 3241 378 2689 253 1926 171 269 1884 1492 132 261 1859 1 5 46397 do 1 roku 1 5 5 1 1 2 2 3 3 lat i więcej 31.12.215 31.12.216 bez stażu Na przestrzeni 216 roku zostało zarejestrowanych 15.52 osoby bezrobotne, z czego 1542 osoby rejestrowało się elektronicznie w ramach tzw. prerejestracji, a 159 osób za pomocą pełnej elektronicznej rejestracji. 216r NAPŁYW 15.52 osób w tym: ELEKTRONICZNA REJESTRACJA: 1542 osób- prerejestracja 159 osób- pełna elektroniczna rejestracja Rysunek 3: Napływ bezrobotnych w roku 216 W 216 r. z ogółu 16.77 wyrejestrowanych z ewidencji bezrobotnych 8.523 osoby podjęły pracę, a 2913 osób zostało wyrejestrowanych z tytułu nie potwierdzenia gotowości do pracy. Osoby bezrobotne zarejestrowane w Miejskim Urzędzie Pracy w Lublinie w końcu grudnia 216 roku posiadały następujące profile pomocy: Profil pomocy I 11 osób Profil pomocy II 8833 osoby Profil pomocy III 3361 osób Rysunek 4: Profile pomocy ustalone osobom bezrobotnym wg stanu na dzień 31.12.216r. 6
Profilowanie pomocy jest to ustalenie dla bezrobotnego profilu pomocy oznaczającego właściwy ze względu na jego potrzeby zakres form pomocy określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, którymi może objąć go urząd pracy w ramach realizacji indywidualnego planu działania, m.in. pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń, finansowania i dotowania różnego rodzaju działań realizowanych na rzecz bezrobotnych. W 216 r. do Miejskiego Urzędu Pracy w Lublinie zgłoszonych zostało łącznie 8.25 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Wśród nich znalazły się 494 wolne miejsca pracy adresowane do osób niepełnosprawnych. Miejsca pracy i aktywizacji zawodowej 215r 7746 216r 825 Rysunek 5: Miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w latach 215-216 Tabela nr 1. Oferty pracy w 216 roku według wielkich grup zawodów Kod grupy zawodów Wielkie grupy zawodów Napływ ofert pracy w okresie CBOP (PUP+OHP+EURES) Internet SIŁY ZBROJNE Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) 1 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY 51 33 19,61 I KIEROWNICY 2 SPECJALIŚCI 1717 192 42,57 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 1679 76 31,86 4 PRACOWNICY BIUROWI 2352 262 45,2 5 6 7 8 9 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 2791 498 31,74 236 7,2 1588 173 2,47 879 158 15,59 2952 61 13,35 7
Najwięcej ofert pracy ogółem w roku 216 dotyczyło zatrudnienia na stanowiskach pracy w grupie zawodów: - Magazynierzy i pokrewni 92; - Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 81; - Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 764; - Pracownicy obsługi biurowej 741; - Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 642; - Przedstawiciele handlowi 523; - Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 49; - Programiści aplikacji 455; - Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej 455; - Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej 454; - Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 45; - Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani 398; - Ręczni pakowacze i znakowacze 364. Analiza internetowych ofert pracy wykazała natomiast chęć zatrudnienia: - Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 477; - Programiści aplikacji 374; - Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 265; - Przedstawiciele handlowi 257; - Doradcy finansowi i inwestycyjni 189; - Nauczyciele kształcenia zawodowego 148; - Magazynierzy i pokrewni 11; - Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci)13; - Dekarze 89. Z analizy bezrobotnych w roku 216 według wielkich grup zawodów wynika, iż najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się w MUP w Lublinie w wielkiej grupie zawodów specjaliści. 8
W roku 216 według analiz elementarnych grup zawodów w Miejskim Urzędzie Pracy w Lublinie najwięcej bezrobotnych absolwentów było w grupie: - Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 26; - Specjaliści do spraw administracji i rozwoju 2; - Psycholodzy i pokrewni 18; - Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 17; - Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani 15; - Architekci 11; - Biolodzy i pokrewni 11; - Inżynierowie budownictwa 9; - Ekonomiści 9; - Archeolodzy, socjolodzy i specjaliści dziedzin pokrewnych 9; - Filolodzy i tłumacze 8; - Inżynierowie gdzie indziej niesklasyfikowani 8; Tabela nr 2. Bezrobotni w 216roku według wielkich grup zawodów Kod grupy zawodów Wielkie grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotni absolwenci Bezrobotni długotrwale napływ w okresie odpływ w okresie stan na koniec okresu stan na koniec okresu udział w % do ogółem bezrobotnych stan na koniec okresu SIŁY ZBROJNE 13 12 7, 4 1 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ 124 129 149 1,67 95 PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 2 SPECJALIŚCI 577 5461 2667 238 8,92 1247 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI 2151 2321 176 45 2,56 143 PERSONEL 4 PRACOWNICY BIUROWI 68 75 61 5,82 393 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 9 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 1982 2131 27 16,8 1289 63 62 67, 42 1977 2184 2149 2,93 1423 439 479 495 1,2 321 15 1253 1271 2,16 897 Analizując stan bezrobotnych (posiadających wyuczony zawód) w mieście Lublin w 216 roku ze względu na elementarne grupy zawodów można zauważyć, że w 2 kategoriach elementarnych grup zawodów na koniec 215 roku zarejestrowanych było ponad 4591 osób, z czego najwięcej w kategorii 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci). 9
Tabela nr 3. Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) jest największa w 216 roku Kod Elementarne grupy zawodów 1 Liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 981 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 31 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 277 3115 Technicy mechanicy 25 2422 Specjaliści do spraw administracji i rozwoju 241 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 24 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 195 2359 Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej 188 niesklasyfikowani 7222 Ślusarze i pokrewni 186 411 Pracownicy obsługi biurowej 182 512 Kucharze 174 9329 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej 169 niesklasyfikowani 2619 Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 163 3112 Technicy budownictwa 157 2421 Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 154 2633 Filozofowie, historycy i politolodzy 151 4321 Magazynierzy i pokrewni 144 5141 Fryzjerzy 144 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 143 2132 Specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i pokrewni 142 Tabela nr 4. Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (napływ) jest największa w 216 roku Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 771 2422 Specjaliści do spraw administracji i rozwoju 49 2619 Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 321 2359 Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej 319 niesklasyfikowani 2421 Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 312 3115 Technicy mechanicy 28 2633 Filozofowie, historycy i politolodzy 27 512 Kucharze 262 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 237 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 233 2631 Ekonomiści 219 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 219 233 Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem 213
nauczycieli kształcenia zawodowego) 2632 Archeolodzy, socjolodzy i specjaliści dziedzin pokrewnych 25 2132 Specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i pokrewni 22 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 2 4321 Magazynierzy i pokrewni 181 5141 Fryzjerzy 177 3112 Technicy budownictwa 158 2643 Filolodzy i tłumacze 152 Biorąc pod uwagę wskaźnik długotrwałego bezrobocia, który mówi o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Tabela nr 5. Grupy zawodów, dla których wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest najwyższy w 216 roku Kod Elementarne grupy zawodów 11 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 11 Oficerowie sił zbrojnych 1, 1223 Kierownicy do spraw badań i rozwoju 1, 1321 Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej 1, 133 Kierownicy do spraw technologii informatycznych i 1, telekomunikacyjnych 1345 Kierownicy w instytucjach edukacyjnych 1, 1411 Kierownicy w hotelarstwie 1, 1431 Kierownicy do spraw sportu, rekreacji i rozrywki 1, 2164 Urbaniści i inżynierowie ruchu drogowego 1, 2212 Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem specjalisty) 1, 2434 Specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny technologii 1, teleinformatycznych 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych 1, 2521 Projektanci i administratorzy baz danych 1, 2654 Producenci filmowi, reżyserzy i pokrewni 1, 2655 Aktorzy 1, 2656 Prezenterzy radiowi, telewizyjni i pokrewni 1, 3122 Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym 1, 3123 Mistrzowie produkcji w budownictwie 1, 3151 Pracownicy służb technicznych żeglugi 1, 324 Technicy weterynarii 1, 3253 Optycy okularowi 1, 3411 Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny 1, 4213 Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych 1, 4313 Pracownicy obsługi płacowej 1, 5151 Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów 1, 5163 Pracownicy zakładów pogrzebowych 1,
5169 Pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani 1, 5212 Uliczni sprzedawcy żywności 1, 5241 Modelki i modele 1, 6112 Sadownicy 1, 6123 Pszczelarze i hodowcy jedwabników 1, 6223 Rybacy morscy 1, 633 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby 1, 634 Rybacy i zbieracze pracujący na własne potrzeby 1, 7313 Jubilerzy, złotnicy i pokrewni 1, 7314 Ceramicy i pokrewni 1, 7413 Monterzy linii elektrycznych 1, 7515 Klasyfikatorzy żywności i pokrewni 1, 7521 Robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 1, 7535 Wyprawiacze skór, garbarze i pokrewni 1, 7549 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy gdzie indziej 1, niesklasyfikowani 8143 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 1, 8154 Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych 1, 8159 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, 1, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani 8311 Maszyniści kolejowi i metra 1, 8341 Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych 1, 9211 Robotnicy wykonujący proste prace polowe 1, 9311 Robotnicy wykonujący prace proste w kopalniach i kamieniołomach 1, 952 Uliczni sprzedawcy produktów (z wyłączeniem żywności o krótkim 1, terminie przydatności do spożycia) 9611 Ładowacze nieczystości 1, 9623 Odczytujący liczniki i wybierający monety z automatów 1, W 216 roku wskaźnik płynności bezrobotnych był największy dla 18 grup zawodów. Wskaźnik ten wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Dla tych grup odnotowano wartość większą od 2, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. W 216 roku największą wartość spośród przedstawionych poniżej grup zawodów odnotowano dla 4312 Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń. Tabela nr 7. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy w 216 roku Kod Elementarne grupy zawodów 12 Wskaźnik płynności bezrobotnych 4312 Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń 4, 2111 Fizycy i astronomowie 3, 7313 Jubilerzy, złotnicy i pokrewni 3,
7319 Rzemieślnicy gdzie indziej niesklasyfikowani 3, 1431 Kierownicy do spraw sportu, rekreacji i rozrywki 2, 2261 Lekarze dentyści bez specjalizacji, w trakcie specjalizacji lub ze 2, specjalizacją I stopnia 2262 Lekarze dentyści specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem 2, specjalisty) 2521 Projektanci i administratorzy baz danych 2, 3131 Operatorzy urządzeń energetycznych 2, 3154 Kontrolerzy ruchu lotniczego i personel pokrewny 2, 3357 Funkcjonariusze służb specjalnych 2, 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 2, 5163 Pracownicy zakładów pogrzebowych 2, 5169 Pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani 2, 621 Robotnicy leśni i pokrewni 2, 7549 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy gdzie indziej 2, niesklasyfikowani 8122 Operatorzy urządzeń do obróbki powierzchniowej metali i nakładania 2, powłok 8341 Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych 2, Tabela nr 8. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najmniejszy w 216 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1223 Kierownicy do spraw badań i rozwoju, 1311 Kierownicy produkcji w rolnictwie i leśnictwie, 2511 Analitycy systemów komputerowych, 3133 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów w przemyśle chemicznym, 3143 Technicy leśnictwa, 3333 Pośrednicy pracy i zatrudnienia, 3342 Sekretarze prawni, 3344 Sekretarze medyczni i pokrewni, 3351 Funkcjonariusze celni i ochrony granic, 4131 Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu, 4313 Pracownicy obsługi płacowej, 5164 Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się, zwierzętami 634 Rybacy i zbieracze pracujący na własne potrzeby, 7116 Robotnicy budowy dróg, 7232 Mechanicy statków powietrznych i pokrewni, 7234 Mechanicy rowerów i pokrewni, 7544 Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów, 9612 Sortowacze odpadów, 13
Tabela nr 9. Oferty pracy i wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy 216 roku Kod Nazwa wielkiej grupy Wskaźnik struktury (%) grupy zawodów zawodó Oferty pracy CBOP Oferty w internecie w (PUP+OHP+EURES) 1 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY liczba % liczba % Wskaźnik niedopasowan ia struktury ofert pracy 51 14,41% 33 85,59%,5 2 SPECJALIŚCI 1717 47,44% 192 52,56%,26 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 1679 68,84% 76 31,16%,64 4 PRACOWNICY BIUROWI 2352 89,98% 262 1,2% 2,59 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 2791 84,86% 498 15,14% 1,62 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 236 1,%,% 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 1588 9,18% 173 9,82% 2,65 8 9 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 879 84,76% 158 15,24% 1,61 2952 97,98% 61 2,2% 13,99 Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy opiera się na porównaniu i wyliczeniu relacji dwóch wskaźników struktury. Analizując powyższą tabelę za pomocą wskaźnika niedopasowania struktury ofert pracy, powinniśmy wziąć pod uwagę mierniki. Celem kalkulacji miernika jest wskazanie, jakie oferty pracy nie są zgłaszane do urzędów pracy. Wartość > 1 stanowi grupę zawodów, w której oferty pracy są nadprezentowane w PUP (pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP, niż w Internecie). Wartość < 1 stanowi grupę zawodów, w której oferty pracy są niedoprezentowane przez PUP (oznacza to, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych dla tych zawodów). Analiza tabeli pozwala wyciągnąć wnioski, że pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP, OHP w wielkiej grupie zawodów: Pracownicy wykonujący prace proste oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, Pracownicy usług i sprzedawcy, Pracownicy biurowi, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. 14
2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Przedstawienie zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest kluczowym elementem monitoringu zawodów. Prezentowane są w informacjach sygnalnych (w ujęciu półrocznym) oraz w rocznych raportach z monitoringu (roczny okres sprawozdawczy). Celem konstrukcji rankingów jest zidentyfikowanie elementarnych grup zawodów charakteryzujących się deficytem, równowagą bądź nadwyżką na rynku pracy. Przedstawienie rankingów zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych, pozwala dodatkowo na wskazanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowej, co za tym idzie, usprawnienie poradnictwa zawodowego. Konstrukcja rankingu opiera się na zestawieniu popytowej i podażowej strony rynku pracy. Jako podażową stronę rynku pracy przyjęto liczbę bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. Założono, że dane gromadzone przez PUP stanowią wyczerpujące źródło informacji o liczbie bezrobotnych i strukturze zawodowej bezrobotnych. Natomiast popyt na rynku pracy określono jako liczbę wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Z powodu, iż oferty pracy zgłaszane przed pracodawców do PUP stanowią jedynie część informacji o popytowej stronie rynku pracy, do rankingu włączono oferty pracy podmiotów publicznych oraz oferty pracy publikowane w internetowych serwisach rekrutacyjnych. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych konstruowany jest dla elementarnych grup zawodów w oparciu o: dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych i ofertach pracy (wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej) z systemu Syriusz, dane o liczbie ofert pracy w Internecie gromadzone przez WUP; dane o liczbie ofert pracy podmiotów publicznych (BIP) gromadzone przez WUP. Proces konstrukcji rankingu można podzielić na trzy etapy: a) przygotowanie bazy danych (agregacja danych z systemu Syriusz oraz dołączenie ofert pracy w Internecie i tych z BIP), b) kalkulacja mierników (wskaźnik dostępności ofert pracy, wskaźnik długotrwałego bezrobocia, wskaźnik płynności bezrobotnych), c) identyfikacja zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych. 15
Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekracza wartości mediany (obliczonej dla ww. odsetka dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie) czyli jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie deficytowe wyróżniają się brakiem bezrobotnych tj. wskaźnik dostępności oferty pracy wynosi zero. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale nie przekracza wartości mediany (obliczanej dla ww. odsetka dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie) czyli jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwałego bezrobocie jest wyższy niż wartość mediany (obliczona dla ww. odsetka dla wszystkich grup zawodów poddanych analizie), a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). 16
17
Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) W wyniku przeprowadzonej analizy do zawodów maksymalnie deficytowych w mieście Lublin zaliczamy m.in: 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów, 6114 Rolnicy upraw mieszanych, 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni. Zamieszczony poniżej ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 216 roku ukazuje, że największą wartość wskaźnika dostępności ofert pracy odnotowano w grupie Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku,77 oraz Literaci i inni autorzy tekstów,76. Wartość wskaźnika wynosząca mniej niż 1 oznacza, że przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów. Tabela nr 1. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 216 roku MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępny ch ofert pracy Odsetek ofert subsydiowan ych w CBOP (PUP+OHP+ EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 5, 6114 Rolnicy upraw mieszanych 3,, 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni 2,, 3352 Urzędnicy do spraw podatków 2 94,74 94,74 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy. Tabela nr 11. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 216 roku DEFICYT Kod Elementarna grupa zawodów 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste,17 14,5,1,57, 18
2529 Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani,17 1,83,2 1,,, 3356 Funkcjonariusze służby więziennej,8 1,17,7 1,,, 2514 Programiści aplikacji 4,92 62,92,8 25, 1, 16,5 14,81 621 Robotnicy leśni i pokrewni,33 3,5,1 2, 2,38 2,38 2522 Administratorzy systemów 1,42 8,58,17, 1, 12,5 12,5 komputerowych 2424 Specjaliści do spraw szkoleń,83 4,67,18 1,25 65,52 65,52 zawodowych i rozwoju kadr 3311 Dealerzy i maklerzy aktywów 1,5 7,33,2 5, 1,,, finansowych 3139 Kontrolerzy (sterowniczy) 1,17 4,67,25, 1,,, procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości,92 3,58,26, 1, 61,54 53,85 9621 Gońcy, bagażowi i pokrewni 15,83 5,33,31 53,85 1,31 25, 25, 232 Nauczyciele kształcenia 5, 13,75,36 5, 1,67,, zawodowego 4321 Magazynierzy i pokrewni 163,25 345,1,47 58,33 1,13 15,3 7,32 7 2412 Doradcy finansowi i inwestycyjni 9,67 19,67,49 5, 1,17 21,74 17,39 4414 Technicy archiwiści i pokrewni,83 1,42,59 35,29 35,29 4227 Ankieterzy 2,83 4,67,61 5, 1,,, 8181 Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych,67 1,8,62 76,92 76,92 3439 Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany 14,67 21,5,68 44,44 1,42 55,56 44,44 9214 Robotnicy wykonujący prace 2,5 3,42,73 33,33 1, 2,44, proste w ogrodnictwie i sadownictwie 2641 Literaci i inni autorzy tekstów 1,8 1,42,76 1,5 47,6 41,18 7321 Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku 2,25 2,92,77 1,5 75, 25, 19
Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostepności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) Tabela nr 12. Ranking elementarnych grup zawodów zrównoważonych w 216 roku RÓWNOWAGA Kod Elementarna grupa zawodów 3331 Spedytorzy i pokrewni 13,17 12,92 1,2 66,67 52,78 1212 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 1,5 1,42 1,6 5,, W wyniku przeprowadzonej analizy do zawodów maksymalnie nadwyżkowych w mieście Lublin zaliczamy: 6111 Rolnicy upraw polowych, 7544 Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów. Zamieszczony poniżej ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 216 roku ukazuje, że największy wskaźnik dostępności ofert pracy odnotowano w grupie: Pośrednicy handlowi (111,), Pomoce domowe i sprzątaczki (57,). Wartość wskaźnika wynosząca więcej niż 1 oznacza, że dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów. Tabela nr 13. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 216 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 6111 Rolnicy upraw polowych 12 7544 Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów 2 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. 2
Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) Tabela nr 14. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 216 roku NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów 3324 Pośrednicy handlowi 9,25,8 111, 8,,8,, 9111 Pomoce domowe i sprzątaczki 4,75,8 57, 66,67,8,, 2655 Aktorzy 4,33,8 52, 1,,83,, 3513 Operatorzy sieci i systemów 8,17,25 32,67 88,89,33 33,33 33,33 komputerowych 1323 Kierownicy do spraw 21,25,67 31,87 68,18,71 12,5, budownictwa 4419 Pracownicy obsługi biura gdzie 18,42,75 24,56 66,67,94 55,56 44,44 indziej niesklasyfikowani 8211 Monterzy maszyn i urządzeń 19,67 1, 19,67 65,,82 8,33, mechanicznych 4131 Maszynistki i operatorzy edytorów 2,67,17 16, 66,67, 1, 5, tekstu 9611 Ładowacze nieczystości 1,17,8 14, 1,,5,, 3323 Zaopatrzeniowcy 29, 2,25 12,89 74,7,96 48,15 4,74 4313 Pracownicy obsługi płacowej 1,,8 12, 1,, 1,, 3117 Technicy górnictwa, metalurgii i 8,5,83 1,2 75,,75,, pokrewni 3344 Sekretarze medyczni i pokrewni 2,42,5 4,83 66,67, 83,33 83,33 7532 Konstruktorzy i krojczowie 5,58 1,33 4,19 71,43,83 43,75 31,25 odzieży 7422 Monterzy i serwisanci instalacji i 4,25 9,67 4,16 68,42,95 75, 53,13 urządzeń teleinformatycznych 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem 23,33 5,83 4, 78,26,89 62,86 34,29 hotelowych) 5152 Pracownicy usług domowych 6,67 2, 3,33 85,71,5, 9613 Zamiatacze i pokrewni 6,92 2,17 3,19 85,71,75 1,, 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn 2,75 1,42 1,94 66,67,67,, do obróbki i produkcji wyrobów z drewna 5112 Konduktorzy i pokrewni 4,67 2,5 1,87 66,67,86,, 9412 Pomoce kuchenne 63,8 36,92 1,71 71,43,97 44,87 37,26 523 Kasjerzy i sprzedawcy biletów 1,67 62, 1,62 69,31,92 6,9, 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 6,92 4,42 1,57 66,67,75 8, 4, 21
3. Analiza umiejętności i uprawnień Kolejnym elementem monitoringu jest analiza umiejętności i uprawnień na rynku pracy zarówno od strony popytowej i podażowej. Przedstawiono w niej uprawnienia, które są najczęściej posiadane przez bezrobotnych (stanowią najwyższy odsetek bezrobotnych) oraz umiejętności i uprawnień, które są najczęściej wymagane przez pracodawców w ofertach pracy (stanowią najwyższy odsetek ofert pracy, w których są wymagane). Analiza umiejętności i uprawnień przeprowadzona została w powiązaniu z zawodami, co pozwoliło na wskazanie niedopasowań w strukturze kwalifikacyjno-zawodowej. Zestawianie popytu i podaży na umiejętności i uprawnienia w podziale na wielkie grupy zawodów umożliwia odpowiedź na pytanie, czy cechy posiadane przez bezrobotnych w danych grupach zawodów są poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy. Jeśli większość umiejętności i uprawnień, które najczęściej posiadają bezrobotni pokrywa się z tymi, które występują po popytowej stronie rynku pracy to można wysnuć wniosek o równowadze na rynku pracy w tym zakresie. Natomiast, gdy w wyniku przeprowadzonej analizy umiejętności i uprawnienia poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy są zupełnie inne, niż te posiadane przez bezrobotnych w danej grupie zawodów można wysnuć wniosek o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodowej na badanym rynku pracy. Poniższa tabela przedstawia wybrane umiejętności posiadane przez pracodawców i umiejętności wymagane w ofertach pracy: Tabela nr 15. Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 216 roku Kod grupy zawod ów Wielka grupa zawodów STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY 1 PRZEDSTAWI CIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY Umiejętności posiadane przez bezrobotnych Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Odsetek bezrobotnych (%)* 22 Umiejętności wymagane w ofertach pracy 1,53 Komunikacja ustna/ komunikatywność 9,21 Zarządzanie ludźmi/ przywództwo 6,58 Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Odsetek ofert pracy (%)** 42,9 27,62 24,42
Komunikacja ustna/ komunikatywność Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 2 SPECJALIŚCI Współpraca w zespole 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 4 PRACOWNICY BIUROWI Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Obsługa komputera i wykorzystanie internetu Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Planowanie i organizacja pracy własnej Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Komunikacja ustna/ komunikatywność Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 5,92 Wywieranie wpływu 4,61 Wykonywanie obliczeń 18,34 Komunikacja ustna/ komunikatywność 15,45 Wywieranie wpływu 14,1 Planowanie i organizacja pracy własnej 13,94 Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 11,71 Współpraca w zespole 12,1 Komunikacja ustna/ komunikatywność 11,6 Wywieranie wpływu 8,25 Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,4 Planowanie i organizacja pracy własnej 6,22 Znajomość języków obcych 9,83 Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,64 Wywieranie wpływu 6,24 Czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 23,1 21,12 15,91 11,15 9,62 7,86 7,2 12,81 6,8 6,27 5,69 4,61 22,52 9,92 7,25 23
5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Planowanie i organizacja pracy własnej Komunikacja ustna/ komunikatywność Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Komunikacja ustna/ komunikatywność Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Komunikacja ustna/ komunikatywność Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Współpraca w zespole Planowanie i organizacja pracy własnej 5,93 Znajomość języków obcych 5,77 Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 1,39 Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 1,34 Wykonywanie obliczeń 6,8 Komunikacja ustna/ komunikatywność 5,34 Znajomość języków obcych 5,5 Planowanie i organizacja pracy własnej 16, 14,67 8, 8, 5,33 11, Komunikacja ustna/ komunikatywność 9,96 Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 5,79 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczn a 6,87 4,58 16,47 11,24 9,53 5,2 4,48 8,67 8,67 7,66 24
8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 9 PRACOWNICY WYKONUJĄC Y PRACE PROSTE SIŁY ZBROJNE Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Planowanie i organizacja pracy własnej Komunikacja ustna/ komunikatywność Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 4,3 Czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 3,62 Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 1,24 Czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 9,25 Komunikacja ustna/ komunikatywność 5,91 Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 5,71 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczn a 5,51 Planowanie i organizacja pracy własnej 9,3 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczn a 8,7 Planowanie i organizacja pracy własnej 5,37 Współpraca w zespole 3,71 Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 3,33 28,57 28,57 6,94 2,93 9,49 8,23 7,59 6, 4,88 3,6 1,69 1,48,11 25
Planowanie i 14,29 organizacja pracy własnej Obsługa, montaż i 14,29 naprawa urządzeń technicznych Komunikacja 14,29 ustna/ komunikatywność * Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów. ** Odsetek ofert pracy liczony jest jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagań do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Intemet). Analizując odsetek bezrobotnych bez zawodu wśród bezrobotnych ogółem można zauważyć, iż wynosił 12,15%. Poziom wykształcenia bezrobotnych bez zawodu wśród bezrobotnych ogółem posiadających wykształcenie gimnazjalne i niższe wynosił 28,48%, zasadnicze zawodowe 3,32%, średnie ogólnokształcące 28,24%, policealne i średnie zawodowe 4,79% oraz wykształcenie wyższe,46% Analiza odsetka bezrobotnych bez zawodu wg typu ukończonej szkoły wskazuje, iż osoby kończące liceum profilowane stanowiły 62,5%, liceum ogólnokształcące 29,6%, liceum uzupełniające 15,66%, technikum uzupełniające 9,82%, technikum 9,43%, szkoła policealna 7,65%, zasadnicza szkoła zawodowa 8,37%, szkoła wyższa,53%. 26
4. Analiza rynku edukacyjnego W ramach analizy rynku edukacyjnego dokonuje się analizy uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz analizy absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Analiza rynku edukacyjnego służy, w głównej mierze, do określenia kierunków szkoleń dla bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów ostatniego roku studiów pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy deficyt bądź nadwyżka występująca na rynku w najbliższym czasie zwiększy się, czy też ulegnie redukcji. W przypadku zawodów nadwyżkowych, relatywnie duża liczba uczniów ostatnich klas, mogących podjąć zatrudnienie, przy niezmienionych warunkach po popytowej stronie rynku pracy, może przyczynić się do wzrostu bezrobocia w omawianym zawodzie. Wyklucza to również zasadność przeprowadzania szkoleń w obrębie uprawnień niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Analiza ta umożliwia także określenie, czy deficyt występujący w danym zawodzie zostanie uzupełniony przez przyszłych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz czy uzasadnione jest przeprowadzanie szkoleń dla bezrobotnych w zakresie uprawnień warunkujących zatrudnienie w danym zawodzie. Źródło informacji do opisywanej analizy stanowią dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej MEN o liczbie uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych zawodów i specjalności. Drugą część wnioskowania na temat rynku edukacyjnego stanowi analiza sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz szkół wyższych na rynku pracy. Celem analizy jest wskazanie w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. A zatem pozwala ona na konstruowanie wiążących wniosków dla systemu kształcenia ponadgimnazjalnego oraz wyższego. Analiza została wykonana w oparciu o następujące dane: 1. liczbę bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły (nazwa i typ szkoły ponadgimnazjalnej lub nazwa uczelni wyższej) oraz bezrobotnych i absolwentów wg zawodu i specjalności (w przypadku absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych) lub kierunku kształcenia (w przypadku absolwentów szkół wyższych) z systemu Syriusz, 27
2. liczba uczniów ostatnich klas, w tym którzy zdali egzamin maturalny z Systemu Informacji Oświatowej MEN, 3. liczbę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu i specjalności oraz ukończonej szkoły (nazwa i typ szkoły) z Systemu Informacji Oświatowej MEN, 4. liczbę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe, według zawodu i specjalności oraz ukończonej szkoły (nazwa i typ szkoły) z Systemu Informacji Oświatowej MEN, 5. liczbę absolwentów szkół wyższych według kierunków nauki oraz nazwy uczelni wyższej, 6. liczbę studentów pierwszego i ostatniego roku studiów. W niniejszej analizie za bezrobotnego absolwenta uważa się osobę, która w okresie do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu, pozostaje w rejestrze powiatowego urzędu pracy. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych opiera się na: 1. zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy z łączną liczbą absolwentów, z uwzględnieniem posiadanego zawodu/specjalności (w agregacji do elementarnej grupy zawodów), ostatnio ukończonej szkoły (nazwa i typ szkoły) wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów, 2. zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy z łączną liczbą bezrobotnych, z uwzględnieniem posiadanego zawodu/specjalności (w agregacji do elementarnej grupy zawodów) wskaźnik frakcji absolwentów wśród bezrobotnych, 3. oszacowanie faktycznej frakcji absolwentów wchodzących na rynek pracy (dotyczy tylko absolwentów szkół ponadgimnazjalnych). Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów: 28
Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartości od % (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji) do 1 % (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. Można również sprawdzić, czy w miarę upływu czasu sytuacja absolwentów ulega poprawie. Efektem może być wykaz szkół z informacją na temat liczby absolwentów i odsetka bezrobotnych absolwentów po 6 i 11 miesiącach od ukończenia szkoły. Analiza ta ma na celu sprawdzenie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Załączniki 1-4 prezentują szczegółowo dane dotyczące absolwentów. Zebrane dane można wykorzystać przy konstruowaniu planów związanych z procesami aktywizacji zawodowej nieaktywnych zasobów siły roboczej. 29
4.1 Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 216 roku wskazuje, iż najliczniej reprezentowane są zawody elementarne z grupy: - 5152 Pracownicy usług domowych 71. Natomiast wśród zawodów zrównoważonych najliczniej reprezentowane są zawody elementarne z grupy: - 3331 Spedytorzy i pokrewni 44 Powyższe dane zawiera tabela nr 16. Tabela nr 16. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 216 roku Zawody deficytowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Kod Nazwa 232 Nauczyciele kształcenia zawodowego 2412 Doradcy finansowi i inwestycyjni 2424 Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 2514 Programiści aplikacji 2522 Administratorzy systemów komputerowych 2529 Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 2641 Literaci i inni autorzy tekstów 3139 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 3311 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 3352 Urzędnicy do spraw podatków 3356 Funkcjonariusze służby więziennej 3439 Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany 4227 Ankieterzy 4321 Magazynierzy i pokrewni 4414 Technicy archiwiści i pokrewni 6114 Rolnicy upraw mieszanych 621 Robotnicy leśni i pokrewni 3
7321 Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni 8181 Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 9214 Robotnicy wykonujący prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie 9621 Gońcy, bagażowi i pokrewni 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste Zawody nadwyżkowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Kod Nazwa 1323 Kierownicy do spraw budownictwa 2655 Aktorzy 3117 Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni 3323 Zaopatrzenio wcy 3324 Pośrednicy handlowi 3344 Sekretarze medyczni i pokrewni 3513 Operatorzy sieci i systemów komputerowych 4131 Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 4313 Pracownicy obsługi płacowej 4419 Pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 5112 Konduktorzy i pokrewni 515 Pracownicy usług domowych 71 2 523 Kasjerzy i sprzedawcy biletów 6111 Rolnicy upraw polowych 7422 Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 7544 Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 8211 Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 9111 Pomoce domowe i sprzątaczki 9412 Pomoce kuchenne 9611 Ładowacze nieczystości 9613 Zamiatacze i pokrewni 31
Zawody zrównoważone Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Kod Nazwa 1212 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 3331 Spedytorzy i pokrewni 44 4.2 Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Dane konieczne do sporządzenia tabel dotyczących absolwentów szkół ponadgimnazjalnych są obliczane na podstawie danych z oprogramowania Syriusz, przesłanych za pośrednictwem Aplikacji Centralnej oraz Systemu Informacji Oświatowej MEN (SIO MEN). Tabela nr 17 zawiera dane dotyczące absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy. Natomiast w tabeli nr 17 zawarte są dane dotyczące absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym. Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów. Tabela nr 17. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 216 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozda wczego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozda wczego zasadnicza szkoła 311 17 26 19 8,36% 6,11% zawodowa szkoła 12,% przysposabiająca do pracy technikum 1127 95 41 15 3,64% 1,33% liceum 3698 69 25 1,87%,68% ogólnokształcące liceum profilowane 32
liceum 1 uzupełniające szkoła policealna 1771 1 49 41 34 2,32% 1,92% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Tabela nr 18. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 216 roku (cd.) Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku sprawozdawcz ego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego zasadnicza szkoła zawodowa 326 151 16 4,91% szkoła przysposabiająca do pracy 17 technikum 1127 849 26 2,31% liceum ogólnokształcące 3516 57 1,62% liceum profilowane liceum uzupełniające szkoła policealna 1719 1 21 34 1,98% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 33
5. Analiza lokalnego rynku pracy na bazie badania kwestionariuszowego Do szczegółowych celów badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw zalicza się uzyskanie informacji o: a) dotychczasowych (ujęcie diagnostyczne) oraz planowanych (ujęcie prognostyczne) kierunkach zmian zatrudnienia oraz ich skali w przedsiębiorstwach, b) bieżącej strukturze zatrudnienia przedsiębiorstw, w podziale na wielkie grupy zawodów (zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności na potrzeby rynku pracy), c) planowanej strukturze zatrudnienia, z uwzględnieniem wielkich grup zawodów oraz umiejętności najbardziej pożądanych przez pracodawcę w danym zawodzie/specjalności, d) problemach zgłaszanych przez przedsiębiorstwa w procesie rekrutacji pracowników w ujęciu zawodów oraz umiejętności najczęściej brakujących kandydatom do pracy, e) roli powiatowych urzędów pracy w kwestii poszukiwania nowych pracowników przez lokalne firmy. Dodatkowo wyniki badania stanowią podstawę do budowy prognoz, o rocznym horyzoncie czasowym, co umożliwia określenie potencjału siły roboczej w ujęciu lokalnym, zarówno według wielkich grup zawodów, jak i zawodów/specjalności. Ankietyzacja przedsiębiorstw stanowi również źródło informacji odnośnie sposobów rekrutacji, udziału w tym procesie powiatowych urzędów pracy oraz umożliwia wskazanie trudności, jakie napotykają pracodawcy w procesie pozyskiwania nowych kandydatów do pracy. Badanie kwestionariuszowe pozwala w kompleksowy sposób na opisanie zależności i zmian jakie zachodzą w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy. W Miejskim Urzędzie Pracy w Lublinie badaniem objętych zostało łącznie 95 podmiotów gospodarki narodowej. Analiza struktury badanych podmiotów została dokonana m.in. ze względu na liczbę zatrudnianych pracowników. Uwzględniając to kryterium, należy zauważyć, że zdecydowaną większość stanowiły podmioty zatrudniające do 9 osób. Na kolejnych pozycjach uplasowały się podmioty zatrudniające od 1 do 49 osób i od 5 do 249 osób. Najmniej liczne były z kolei podmioty, które zatrudniają 25 pracowników i więcej. 34
Tabela nr 19. Liczba przebadanych przedsiębiorstw Klasa wielkości przedsiębiorstwa Liczba przebadanych przedsiębiorstw do 9 osób 63 1-49 24 5-249 6 25 i więcej 2 Podsumowanie 95 Wykres nr 5. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Kolejnym kryterium klasyfikacji badanych podmiotów był główny sektor prowadzenia działalności. Prawie połowę (42,68%) stanowiły podmioty prowadzące działalność związaną z pozostałymi usługami (sekcje: M, N, O, P, Q, R, S, T, U). Istotny odsetek badanych (3,56%) reprezentowały także podmioty, których działalność związana jest z handlem; naprawą pojazdów samochodowych; transportem i gospodarką magazynową; zakwaterowaniem i gastronomią; informacją i komunikacją (sekcje: G, H, I, J). Podmioty działające w sektorze przemysłu i budownictwa oraz działalności finansowej i ubezpieczeniowej, obsługi rynku nieruchomości, stanowiły odpowiednio: 12,59% i 12,83% ogółu badanych jednostek. 35
Wykres nr 6. Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności Respondentów poproszono także o wskazanie kierunku zmian w wielkości zatrudnienia, jaki nastąpił w ich firmie w 216 roku. Zdecydowana większość badanych (67,52%) wskazała, że zatrudnienie w ich firmie nie uległo zmianie. Wzrost zatrudnienia zadeklarowało 23,8% ankietowanych, a jego spadek 9,4%. Wykres nr 7. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 216 roku 36
Opisując bardziej szczegółowo kierunku zmian w wielkości zatrudnienia, jaki nastąpił w firmach respondentów w 216 roku można zauważyć, iż wśród badanych 13,47% respondentów zadeklarowało wzrost zatrudnienia o 1-1%, i 2,4% respondentów zadeklarowało wzrost zatrudnienia o 11-2%, oraz 1,35% respondentów zadeklarowało wzrost zatrudnienia o 21-3% natomiast wzrost zatrudnienia powyżej 3% zadeklarowało 5,59%. Natomiast 4,61% badanych wskazało spadek zatrudnienia o 1-1%, a spadek zatrudnienia powyżej 3% zadeklarowało 4,79%. Wykres nr 8. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 216 roku Wskaźniki zatrudnienia netto budowane są w oparciu o warianty odpowiedzi znajdujące się w pytaniach odnoszących się do bieżącej sytuacji przedsiębiorstw na rynku pracy. Wskaźnik zatrudnienia netto, z punktu widzenia badania przedsiębiorstw, jest obliczany jako różnica frakcji odpowiedzi pozytywnych i negatywnych (po uwzględnieniu wag): 37
Wskaźnik zatrudnienia netto przyjmuje wartości od -1 do 1. Wartości ujemne oznaczają pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Ujemna wartość wskaźnika, jednak różna od -1, świadczy o tym, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek przedsiębiorstw potwierdzających rozszerzenie zasobów kadrowych. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Dodatnia wartość indeksu (różna od 1) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Podsumowując ujemna wartość wskaźnika, jednak rożna od -1 świadczy o tym, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących, przewyższa odsetek przedsiębiorstw potwierdzających rozszerzenie zasobów kadrowych. Im wyższa wartość wskaźnika tym odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Wartość miernika oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równa odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie. Wartość wskaźnika zatrudnienia netto obliczona na podstawie udzielonych odpowiedzi w badaniu kwestionariuszowym wyniosła ogółem WZ = 13,68. 38
Na rysunku zamieszczonym poniżej tabeli 2 zaprezentowano wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 216 roku. W przypadku wystąpienia ujemnej wartości wskaźnika oznaczałoby, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek przedsiębiorstw, które zadeklarowały jej zwiększenie. Dodatnie wartości wskaźnika oznaczają natomiast poprawę sytuacji, a im wyższa jego wartość, tym wyższy odsetek przedsiębiorstw zadeklarował zwiększenie zatrudnienia w danej grupie zawodu. Analiza uzyskanych wskaźników zatrudnienia netto w 216 roku wskazuje, że najkorzystniejsze zmiany w obrębie zatrudnienia w 216 roku dotyczą następujących grup zawodów: Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń; Pracownicy biurowi; Pracownicy przy pracach prostych; Pracownicy usług i sprzedawcy; Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy; Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy; Siły zbrojne; Specjaliści; Technicy i inny średni personel. Tabela nr 2. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 216 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 3,4 Pracownicy biurowi 3,77 Pracownicy przy pracach prostych 6,8 Pracownicy usług i sprzedawcy,47 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy,87 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1,39 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, Siły zbrojne, Specjaliści 8,61 Technicy i inny średni personel 5,31 39
Wykres nr 9. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 216 roku Wykres nr 1. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników 4
Poniższa analiza pozwala na uzyskanie informacji o cechach kandydatów, które w opinii pracodawców odgrywają kluczową rolę w procesie rekrutacji. Ponadto, na bazie badania istnieje możliwość wskazania, w których zawodach przedsiębiorcy z danego powiatu napotykają problemy z pozyskaniem kandydatów do pracy i jakich umiejętności brakuje u potencjalnych pracowników w danym zawodzie. Zakres tematyczny pozyskanych w badaniu danych umożliwił porównanie oczekiwań pracodawców, pod kątem zawodów i niezbędnych w nich umiejętności i uprawnień, z cechami osób zarejestrowanych jako bezrobotne w urzędach pracy. Analizę oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w badanym roku prezentuje poniższa tabela. Tabela nr 21. Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w badanym roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Dobrze vs. źle Elektryk* 1,%,% 1,% Lekarz,%,%,% Monter nawierzchni kolejowej* 1,%,% 1,% Murarz-tynkarz*,%,%,% Nauczyciel instruktor 1,%,% 1,% Operator robotów i manipulatorów 1,%,% 1,% przemysłowych Pedagog szkolny 1,%,% 1,% Pielęgniarka,%,%,% Posadzkarz,%,%,% Pozostali monterzy elektronicy i serwisanci 1,%,% 1,% urządzeń elektronicznych Pozostali nauczyciele szkół podstawowych 1,%,% 1,% Pozostali operatorzy urządzeń,%,%,% energetycznych Pozostali pracownicy wykonujący prace 1,%,% 1,% proste gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownik kancelaryjny 82,39%,% 82,39% Specjalista administracji publicznej 1,%,% 1,% Specjalista do spraw marketingu i handlu,%,%,% Sprzedawca*,%,%,% Technik handlowiec*,%,%,% 41
Technik informatyk* 1,%,% 1,% Technik prac biurowych* 33,17%,% 33,17% Złotnik-jubiler*,%,%,% Badane przedsiębiorstwa w 216 roku najczęściej zatrudniały pracowników w następujących zawodach: Elektryk; Lekarz; Monter nawierzchni kolejowej; Murarztynkarz; Nauczyciel instruktor; Operator robotów i manipulatorów przemysłowych; Pedagog szkolny; Pielęgniarka; Posadzkarz; Pozostali monterzy elektronicy i serwisanci urządzeń elektronicznych; Pozostali nauczyciele szkół podstawowych; Pozostali operatorzy urządzeń energetycznych; Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani; Pracownik kancelaryjny; Specjalista administracji publicznej; Specjalista do spraw marketingu i handlu; Sprzedawca; Technik handlowiec; Technik informatyk; Technik prac biurowych; Złotnik-jubiler. Ankietowani, którzy wskazali, że ich firma poszukuje nowych pracowników za pośrednictwem Powiatowych Urzędów Pracy określili także, jaki odsetek wszystkich ofert pracy przekazywany jest w ich firmie do urzędów. Na podstawie odpowiedzi udzielonych przez respondentów obliczono wskaźnik struktury poszczególnych odpowiedzi, co pozwala przenieść uzyskane wyniki na całą badaną populację. Na podstawie danych zaprezentowanych poniżej można wnioskować, że 29,93% pracodawców przekazuje do Miejskiego Urzędu Pracy od 26% do 5% wszystkich ofert pracy, 2,21% przekazuje od 11% do 25% wszystkich ofert pracy, a 19,24% - od 76% do 1%. Tabela nr 22. Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych do Powiatowych Urzędów Pracy Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP Wskaźnik struktury 1-1% 14,2 11-25% 2,21 26-5% 29,93 51-75% 16,6 76-1% 19,24 42
Wykres nr 11 Respondenci wskazali także zawody, w których najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowych Urzędów Pracy. Analiza uzyskanych odpowiedzi wskazuje, że badani pracodawcy najczęściej zgłaszali oferty w zawodach wymienionych poniżej tabeli. Tabela nr 23. Zawody, w których pracodawcy najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowych Urzędów Pracy Zawód Wskaźnik struktury Pracownik kancelaryjny 11,91% Technik prac biurowych* 8,75% Piekarz* 7,64% Pozostali monterzy izolacji 6,88% Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej 6,88% niesklasyfikowani Specjalista administracji publicznej 6,88% Sprzedawca* 5,3% Sprzątaczka biurowa 5,3% Kierowca samochodu dostawczego 4,49% Nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych 4,49% Magazynier 3,16% Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 3,16% Pozostali pracownicy obsługi biurowej 3,16% Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy gdzie indziej 3,16% niesklasyfikowani Sekretarka 3,16% Złotnik-jubiler* 3,16% Asystent nauczyciela w szkole 1,87% 43
Księgowy 1,87% Pomocniczy robotnik budowlany 1,87% Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 1,87% Pozostali operatorzy urządzeń energetycznych 1,87% Spawacz 1,87% Technik handlowiec* 1,87% 6. Prognoza lokalnego rynku pracy W wyniku przeprowadzonego badania kwestionariuszowego zdecydowana większość badanych (83,37%) zadeklarowała że wielkość zatrudnienia w reprezentowanej przez nich firmie nie ulegnie zmianie. Deklaracji dotyczących zwiększenia zatrudnienia udzieliło 15,3% ankietowanych, a 1,6% wskazało, że zatrudnienie w ich firmie zmniejszy się. Wykres nr 12. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 217 roku Opisując bardziej szczegółowo prognozowane kierunki zmian w wielkości zatrudnienia, jakie nastąpią w firmach respondentów w 217 roku można zauważyć, iż badani wskazujący wzrost zatrudnienia o 1-1% zadeklarowało 7,55%, o 11-2% zadeklarowało 5,9%, oraz prognozowany wzrost zatrudnienia powyżej 3% zadeklarowało 2,4%. Natomiast badani wskazujący spadek zatrudnienia powyżej 3% zadeklarowało 1,6%. 44
Wykres nr 13. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 217 roku Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto (WZP) jest syntetycznym wskaźnikiem wyliczanym na podstawie uzyskanych z badania kwestionariuszowego pytania odnośnie przewidywanych zmian struktury kadrowej firmy wyznaczany jako różnica udziału przedsiębiorstw deklarujących wzrost zatrudnienia w danej grupie zawodów na najbliższy rok, a odsetkiem przedsiębiorstw przewidujących spadek zatrudnienia w tym czasie. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto ogółem dla miasta Lublin wynosi WZ = 13,43% Na poniższym wykresie zaprezentowano wskaźnik prognozy zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów. Ujemna wartość wskaźnika, jaką odnotowano w przypadku grupy Pracownicy przy pracach prostych oznacza, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek przedsiębiorstw, które zadeklarowały jej zwiększenie. Dodatnie wartości wskaźnika oznaczają natomiast prognozowaną poprawę sytuacji. Dodatnia wartość wskaźnika, jaką odnotowano w przypadku grup: Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń: Pracownicy biurowi; Pracownicy usług i sprzedawcy; Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy; Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy; Siły zbrojne; Specjaliści; Technicy i inny średni personel 45
oznacza, że żadna z firm nie planuje redukcji zatrudnienia w tych zawodach, natomiast w tych przypadkach można się spodziewać wzrostu zatrudnienia. Tabela nr 24. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 217 roku Wielkie grupy zawodów Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń,% Pracownicy biurowi 6,37% Pracownicy przy pracach prostych -1,6% Pracownicy usług i sprzedawcy 6,37% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i,% kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1,43% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy,% Siły zbrojne,% Specjaliści 8,35% Technicy i inny średni personel 3,1% Respondenci, którzy wskazali, że wielkość zatrudnienia w ich firmie zwiększy się, poproszono o wskazanie zawodów, których ten wzrost będzie dotyczył. Największą liczbę 46