Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego(v). Definiują pojęcie: stopień dysocjacji. Dzielą elektrolity ze względu na stopień dysocjacji. Opisują i badają właściwości wodorotlenków amfoterycznych. Wyjaśniają pojęcie: hydroliza. Wyjaśniają pojęcie: hydrat, wymienia przykłady hydratów. Wyjaśniają pojęcia: sól podwójna, sól potrójna, wodorosól i hydroksosól. Stopień bardzo dobry mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień dobry oraz: Zapisują wzór strukturalny dowolnego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym. Projektują doświadczenia, w których wyniku można otrzymywać kwasy. Identyfikują kwasy, na podstawie podanych informacji. Odczytują równania reakcji chemicznych. Potrafią rozwiązywać trudniejsze chemografy. Proponują sposoby ograniczenia i powstawania kwaśnych opadów. Zapisują wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu. Planują doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także trudno rozpuszczalne. Zapisują równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków. Identyfikują wodorotlenki na podstawie podanych informacji. Odczytują równania reakcji chemicznych. Rozwiązują chemografy o większym stopniu trudności. Wyjaśniają pojęcie skala ph. Wskazują substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól. Podają metody otrzymywania soli. Identyfikują sole na podstawie podanych informacji. Wyjaśniają, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania. Przewidują, czy zajdzie dana reakcja chemiczna. Proponują reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej. Określają zastosowanie reakcji strąceniowej.
Zapisują i odczytują równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej i jonowej. Projektują doświadczenia otrzymywania soli. Przewidują efekty zaprojektowanych doświadczeń. Formułują wniosek do zaprojektowanych doświadczeń. Stopień dobry mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień dostateczny oraz: Wyjaśniają, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność. Wymieniają poznane tlenki kwasowe. Zapisują równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu. Wykazują doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego(vi). Podają zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(vi). Wyjaśniają, dlaczego kwas siarkowy(vi) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość. Planują doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, mleku, jajku). Opisują reakcję ksantoproteinową. Zapisują i odczytują równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów. Określają odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze. Analizują proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania. Rozwiązują chemografy. Rozróżniają pojęcia wodorotlenek i zasada. Wymieniają przykłady wodorotlenków i zasad. Wyjaśniają, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność. Wymieniają poznane tlenki zasadowe. Zapisują równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku. Planują doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia. Planują sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych. Zapisują i odczytują równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad. Określają odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze. Rozwiązują chemografy. Wymieniają przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego, obojętnego roztworów. Interpretują wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny). Opisują zastosowania wskaźników. Planują doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości ph produktów używanych w życiu codziennym. Podają nazwy i wzory dowolnych soli. Zapisują i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli. Stosują metody otrzymywania soli. Wyjaśniają przebieg reakcji zobojętniania. Zapisują równania reakcji otrzymywania soli w postaci cząsteczkowej i jonowej Określają, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas sól + wodór.
Wymieniają przykłady soli występujących w przyrodzie. Projektują doświadczenia umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych. Formułują wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków. Podają zastosowania soli. Stopień dostateczny mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień dopuszczający oraz: Wymieniają wspólne właściwości kwasów. Wyjaśniają, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów. Zapisują wzory strukturalne poznanych kwasów. Wyjaśniają pojęcie tlenek kwasowy. Wskazują przykłady tlenków kwasowych. Wymieniają metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych. Zapisują równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów. Opisują właściwości poznanych kwasów. Opisują zastosowania poznanych kwasów. Wyjaśniają pojęcie dysocjacja jonowa. Zapisują i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów. Definiują pojęcie odczyn kwasowy. Zapisują obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń. Wymieniają wspólne właściwości zasad. Wyjaśniają, z czego wynikają wspólne właściwości zasad. Definiują pojęcie: tlenek zasadowy. Podają przykłady tlenków zasadowych. Wymieniają dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków. Zapisują równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia. Wyjaśniają pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone. Określają rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności. Odczytują proste równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad. Definiują pojęcie odczyn zasadowy. Omawiają skalę ph. Badają odczyn i ph roztworu. Zapisują obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń. Wymieniają cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli. Podają nazwy i wzory soli (typowe przykłady). Zapisują równania reakcji otrzymywania soli (reakcja zobojętniania) w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej. Odczytują równania reakcji otrzymywania soli. Wyjaśniają pojęcia: reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa. Zapisują równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w postaci cząsteczkowej. Korzystają z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli. Zapisują i odczytują wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli. Dzielą metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali). Wymieniają sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź lub magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym). Zapisują obserwacje z przeprowadzanych na lekcji doświadczeń.
Stopień dopuszczający mogą otrzymać uczniowie, którzy: Wymieniają zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami. Definiują pojęcia: elektrolit i nieelektrolit. Wyjaśniają, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady wskaźników. Opisują zastosowania wskaźników. Odróżniają kwasy od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników. Definiują pojęcie kwasy. Opisują budowę kwasów beztlenowych i tlenowych. Odróżniają kwasy tlenowe od beztlenowych. Wskazują wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu. Wyznaczają wartościowość reszty kwasowej. Zapisują wzory sumaryczne kwasów: HCl, H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4. Podają nazwy poznanych kwasów. Opisują właściwości kwasów: chlorowodorowego, azotowego(v) i siarkowego(vi). Opisują podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(v) i siarkowego(vi). Wyjaśniają, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów. Definiują pojęcia jon, kation i anion. Zapisują równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady). Wyjaśniają pojęcie kwaśne opady. Wymieniają zasady bhp dotyczące obchodzenia się z zasadami. Odróżniają zasady od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników. Definiują pojęcia wodorotlenek i zasada. Opisują budowę wodorotlenków. Podają wartościowość grupy wodorotlenowej. Zapisują wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3. Opisują właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia. Wyjaśniają, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad. Zapisują równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady). Podają nazwy jonów powstałych w wyniku. Odróżniają zasady od kwasów za pomocą wskaźników. Wymieniają rodzaje odczynu roztworów. Określają zakres ph i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów. Opisują budowę soli. Wskazują metal i resztę kwasową we wzorze soli. Zapisują wzory sumaryczne soli (chlorków, siarczków). Tworzą nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw, np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia. Wskazują wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych. Opisują, w jaki sposób dysocjują sole. Zapisują równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste przykłady). Dzielą sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie. Określają rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli. Podają sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas). Zapisują cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (najprostsze). Definiują pojęcia reakcje zobojętniania i reakcje strąceniowej.
Odróżniają zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej. Określają związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej. Wymieniają zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu.