ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA CHEMII KL II. Treści nauczania (temat lekcji)

Transkrypt

1 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA CHEMII KL II Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe Wprowadzane pojęcia ZWIĄZKI NIEORGANICZNE KWASY I WODOROTLENKI 1 Elektrolity i nieelektrolity 2 Kwas chlorowodorowy i kwas siarkowodorowy przykłady kwasów beztlenowych 1 definiuje pojęcia elektrolity, nieelektrolity, wskaźniki wymienia wskaźniki: fenoloftaleina, oranż metylowy, wskaźnik uniwersalny (uniwersalny papierek wskaźnikowy) bada wpływ różnych substancji na zmianę barwy wskaźników opisuje zastosowanie wskaźników rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników 2 definiuje pojęcie kwasy zapisuje wzory sumaryczne kwasów chlorowodorowego i siarkowodorowego opisuje budowę kwasów beztlenowych na przykładzie kwasów chlorowodorowego i siarkowodorowego wskazuje podobieństwa w budowie cząsteczek tych kwasów projektuje i/lub wykonuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwasy chlorowodorowy i siarkowodorowy wskaźniki oranż metylowy uniwersalny papierek wskaźnikowy fenoloftaleina elektrolity nieelektrolity kwasy kwas chlorowodorowy kwas siarkowodorowy kwas beztlenowy reszta kwasowa

2 zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów chlorowodorowego i siarkowodorowego opisuje właściwości i zastosowania kwasów chlorowodorowego i siarkowodorowego 3 Kwas siarkowy(vi) 1 zapisuje wzór sumaryczny kwasu siarkowego(vi) opisuje budowę kwasu siarkowego(vi) wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(vi) zalicza się do kwasów tlenowych planuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwas siarkowy(vi) zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu siarkowego(vi) podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(vi) opisuje właściwości i zastosowania stężonego roztworu kwasu siarkowego(vi) 4 Kwas siarkowy(iv), kwas azotowy(v), kwas węglowy, kwas fosforowy(v) przykłady innych kwasów tlenowych 3 zapisuje wzory sumaryczne kwasów: siarkowego(iv), azotowego(v), węglowego, fosforowego(v) opisuje budowę kwasów: siarkowego(iv), azotowego(v), węglowego, fosforowego(v) opisuje budowę kwasów tlenowych i wyjaśnia, dlaczego kwasy: siarkowy(iv), azotowy(v), węglowy i fosforowy(v) zalicza się do kwasów tlenowych planuje i/lub wykonuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać kwasy: siarkowy(iv), azotowy(v), węglowy i fosforowy(v) kwas siarkowy(vi) kwasy tlenowe tlenek kwasowy oleum kwas siarkowy(iv) kwas azotowy(v) reakcja ksantoproteinowa woda królewska białka kwas azotowy(iii) kwas węglowy kwas fosforowy(v)

3 5 Dysocjacja jonowa kwasów zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów: siarkowego(iv), azotowego(v), węglowego i fosforowego(v) opisuje właściwości i zastosowania kwasów: siarkowego(iv), węglowego, azotowego(v) i fosforowego(v) 1 wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów definiuje kwasy i zasady (zgodnie z teorią Arrheniusa) wyjaśnia, dlaczego wszystkie kwasy barwią dany wskaźnik na taki sam kolor rozróżnia kwasy za pomocą wskaźników wyjaśnia, dlaczego roztwory wodne kwasów przewodzą prąd elektryczny dzieli elektrolity ze względu na stopień dysocjacji 6 Kwaśne opady 1 wyjaśnia pojęcie kwaśne opady analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów 7 Podsumowanie wiadomości o kwasach 1 dysocjacja jonowa równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasów reakcja odwracalna reakcja nieodwracalna stopniowa dysocjacja kwasy (definicja uwzględniająca termin dysocjacji) stopień dysocjacji moc elektrolitu elektrolity mocne elektrolity słabe

4 8 Sprawdzian wiadomości z działu Kwasy 9 Wodorotlenek sodu i wodorotlenek potasu 10 Wodorotlenek wapnia 1 1 definiuje pojęcie wodorotlenki zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków sodu i potasu opisuje budowę wodorotlenków planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać wodorotlenek sodu i wodorotlenek potasu zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków sodu i potasu opisuje właściwości i zastosowania wodorotlenków sodu i potasu 1 zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku wapnia opisuje budowę wodorotlenku wapnia planuje i wykonuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać wodorotlenek wapnia zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku wapnia opisuje właściwości wodorotlenku wapnia i jego zastosowania (ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania w budownictwie) wodorotlenki grupa wodorotlenowa wodorotlenek sodu wodorotlenek potasu tlenki zasadowe woda wapienna wapno palone gaszenie wapna wapno gaszone mleko wapienne 11 Wodorotlenek 1 opisuje budowę wodorotlenków wodorotlenek glinu

5 glinu i przykłady innych wodorotlenków 12 Zasady a wodorotlenki. Dysocjacja jonowa zasad zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku glinu planuje i wykonuje doświadczenia otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych w wodzie zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków opisuje i bada właściwości amfoteryczne wodorotlenku glinu i jego zastosowania 1 rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada podaje przykłady zasad i wodorotlenków na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności wodorotlenków wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej zasad wyjaśnia, dlaczego wszystkie zasady barwią dany wskaźnik na taki sam kolor rozróżnia zasady za pomocą wskaźników wyjaśnia, dlaczego roztwory wodne zasad przewodzą prąd elektryczny 13 ph roztworów 1 rozróżnia kwasy i zasady za pomocą wskaźników wymienia rodzaje odczynu roztworu określa przyczynę wystąpienia odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego w roztworze wyjaśnia pojęcie skala ph interpretuje wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) wykonuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wodorotlenek miedzi(ii) wodorotlenek żelaza(iii) zasady zasada potasowa zasada wapniowa zasada sodowa dysocjacja jonowa zasad zasada amonowa amoniak odczyn roztworu odczyn kwasowy odczyn zasadowy odczyn obojętny skala ph wskaźniki ph pehametr

6 wartości ph produktów występujących w życiu codziennym człowieka (żywność, środki czystości) opisuje zastosowania wskaźników (fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego) 14 Podsumowanie 1 wiadomości o wodorotlenkach 15 Sprawdzian 1 wiadomości z działu Wodorotlenki 16 Wzory i nazwy soli 2 zapisuje wzory sumaryczne soli: chlorków, siarczków, siarczanów(vi), azotanów(v), węglanów, fosforanów(v), siarczanów(iv) opisuje budowę soli tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw 17 Dysocjacja jonowa soli 18 Otrzymywanie soli w reakcjach 1 wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) soli zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) wybranych soli wyjaśnia pojęcie hydroliza sole sole kwasów tlenowych sole kwasów beztlenowych sole podwójne sole potrójne wodorosole hydroksosole hydraty równanie reakcji dysocjacji soli reakcja hydrolizy 2 wyjaśnia, na czym polega reakcja zobojętniania reakcja zobojętniania

7 zobojętniania 19 Otrzymywanie soli w reakcjach metali z kwasami 20 Otrzymywanie soli w reakcjach tlenków metali z kwasami 21 Otrzymywanie soli w reakcjach wodorotlenków metali z tlenkami planuje doświadczalne przeprowadzenie reakcji zobojętniania wykonuje doświadczenie i wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania (np. HCl + NaOH) zapisuje cząsteczkowo i jonowo równania reakcji zobojętnienia podaje różnice między cząsteczkowym a jonowym zapisem równania reakcji zobojętniania tłumaczy rolę wskaźnika w reakcji zobojętniania 1 wyjaśnia, na czym polega mechanizm reakcji metali z kwasami planuje doświadczalne przeprowadzenie reakcji metalu z kwasem zapisuje cząsteczkowo równania reakcji metali z kwasami 1 wyjaśnia, na czym polega reakcja tlenków metali z kwasami planuje doświadczalne przeprowadzenie reakcji tlenku metalu z kwasem zapisuje cząsteczkowo równania reakcji tlenków metali z kwasami wyjaśnia przebieg tej reakcji chemicznej 1 wyjaśnia, na czym polega reakcja wodorotlenku metalu z tlenkiem niemetalu planuje doświadczalne przeprowadzenie reakcji wodorotlenku metalu z tlenkiem niemetalu i wyjaśnia szereg aktywności metali metale szlachetne wzajemna aktywność metali

8 niemetali 22 Reakcje strąceniowe 23 Inne sposoby otrzymywani a soli przebieg tej reakcji chemicznej zapisuje cząsteczkowo równania reakcji wodorotlenku metalu z tlenkiem niemetalu 2 wyjaśnia pojęcie reakcji strąceniowej projektuje i wykonuje doświadczenie umożliwiające otrzymanie soli w reakcjach strąceniowych zapisuje równania reakcji strąceniowych cząsteczkowo i jonowo formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków 2 wie, na czym polega reakcja metali z niemetalami zapisuje równania reakcji otrzymywania soli kwasów beztlenowych w wyniku reakcji metali z niemetalami wie, na czym polega reakcja tlenków kwasowych z tlenkami zasadowymi zapisuje równania reakcji otrzymywania soli kwasów tlenowych w wyniku reakcji tlenków kwasowych z tlenkami zasadowymi 24 Zastosowania soli 1 wymienia zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów(v), siarczanów(vi), fosforanów(v) i chlorków reakcja strąceniowa skrócony zapis jonowy równania reakcji chemicznej 25 Podsumowanie 1 wiadomości o solach 26 Sprawdzian 1

9 wiadomości z działu Sole ZWIĄZKI NIEORGANICZNE KWASY I WODOROTLENKI SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [ ] [ ] zna zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami i zasadami definiuje elektrolit, nieelektrolit wyjaśnia pojęcie wskaźnika i wymienia trzy przykłady wskaźników podaje, jak są zbudowane kwasy, wodorotlenki wymienia kwasy występujące w otoczeniu odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu wyznacza wartościowość reszty kwasowej podaje wzory sumaryczne i nazwy poznanych kwasów i wodorotlenków podaje właściwości kwasów: wymienia wspólne właściwości kwasów wymienia wspólne właściwości zasad wyjaśnia, skąd wynikają wspólne właściwości kwasów, zasad zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów i wodorotlenków nazywa aniony reszt kwasowych poznanych kwasów określa, co to jest tlenek kwasowy, tlenek zasadowy wskazuje przykłady tlenków kwasowych, zasadowych wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych, beztlenowych zna dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych wyjaśnia, dlaczego przy pracy z zasadami i kwasami należy zachować szczególną ostrożność odróżnia pojęcia wodorotlenku, zasady wymienia poznane tlenki kwasowe i zasadowe zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu, wodorotlenku na podstawie doświadczenia wykazuje żrące właściwości kwasu siarkowego(vi) uzasadnia, jak rozcieńczać kwasy wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(vi), pozostawiony w otwartym naczyniu, zwiększy swą objętość wie, jak wykryć doświadczalnie obecność białka w próbce zapisuje wzór strukturalny danego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym umie zapisać wzory sumaryczny i strukturalny wodorotlenku dowolnego metalu umie zaplanować i przeprowadzić doświadczenia, w których wyniku otrzymuje się kwasy i wodorotlenki omawia przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego (V) zna metodę otrzymywania wodorotlenków praktycznie nierozpuszczalnych w wodzie, np. wodorotlenku miedzi(ii) identyfikuje kwasy, wodorotlenki na podstawie podanych informacji proponuje sposób zmiany

10 chlorowodorowego, azotowego(v), siarkowego(vi) wymienia podstawowe zastosowanie kwasów: chlorowodorowego, azotowego(v), siarkowego(vi) i wodorotlenków: sodu i wapnia określa właściwości wodorotlenków: sodu, wapnia podaje wartościowość jonu wodorotlenkowego OH podaje definicję dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) wie, jak dysocjują kwasy, zasady wie, co to jest jon, kation, anion definiuje kwasy, wodorotlenki, zasady umie napisać równanie reakcji dysocjacji jonowej, np. wodorotlenku sodu, kwasu chlorowodorowego wymienia odczyny roztworów zna zakres ph dla poszczególnych odczynów określa barwę trzech wskaźników w roztworach o odczynach kwasowym, obojętnym, zasadowym kwasów i wodorotlenków podaje właściwości poznanych kwasów i wodorotlenków wymienia zastosowanie poznanych kwasów i wodorotlenków określa, co to jest wapno palone, wapno gaszone, woda wapienna wie, jak korzystać z tabeli rozpuszczalności (wodorotlenki) wyjaśnia pojęcia dysocjacji jonowej, jonu, kationu, anionu zapisuje i odczytuje proste równania reakcji dysocjacji jonowej definiuje odczyn kwasowy, zasadowy i obojętny roztworu zna skalę ph zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń żywności (w serze, mleku, jajku) zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów i zasad umie powiązać odczyn roztworu z obecnością odpowiednich jonów i skalą ph potrafi otrzymać roztwór obojętny w wyniku reakcji kwasu z zasadą wie, co to jest zapis cząsteczkowy i jonowy równania reakcji chemicznej rozwiązuje chemografy opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (rysunek, obserwacje, wnioski) odczynu roztworu odczytuje równania reakcji potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy

11 33 GODZINY Materiał do uzupełnienia: 14 GODZIN 27 Woda właściwości i rola w przyrodzie. Zanieczyszczenia wód 28 Woda jako rozpuszczalnik WODA I ROZTWORY WODNE 1 opisuje właściwości i znaczenie wody w przyrodzie charakteryzuje rodzaje wód w przyrodzie proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą opisuje wpływ izotopów wodoru i tlenu na właściwości wody definiuje pojęcie woda destylowana określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody określa źródła zanieczyszczeń wód naturalnych opisuje sposoby usuwania zanieczyszczeń z wód 1 bada zdolność do rozpuszczania się różnych substancji w wodzie woda destylowana źródła zanieczyszczeń wód metody oczyszczania wód rozpuszczanie emulsja

12 29 Szybkość rozpuszczania się substancji 30 Rozpuszczalność substancji w wodzie 31 Rodzaje roztworów tłumaczy, na czym polega rozpuszczanie opisuje budowę cząsteczki wody wyjaśnia, dlaczego woda dla niektórych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych definiuje pojęcie asocjacja 1 wyjaśnia pojęcie roztwór tłumaczy, na czym polega proces mieszania substancji planuje i wykonuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie 2 wyjaśnia pojęcia rozpuszczalność substancji, roztwór nasycony odczytuje rozpuszczalność substancji z wykresu jej rozpuszczalności analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze 1 wyjaśnia pojęcie roztwór nienasycony podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy i zawiesiny opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, dipol budowa polarna cząsteczki asocjacja roztwór substancja rozpuszczana rozpuszczalnik rozpuszczalność roztwór nasycony krzywa rozpuszczalności roztwór nienasycony roztwór rozcieńczony roztwór stężony roztwór właściwy koloid zawiesina

13 32 Stężenie procentowe roztworu 33 Zwiększanie i zmniejszanie stężenia roztworów 34 Mieszanie roztworów 35 Podsumowanie wiadomości o wodzie i roztworach wodnych 36 Sprawdzian wiadomości z działu Woda i roztwory wodne nasyconym i nienasyconym 2 definiuje pojęcie stężenie procentowe roztworu prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, gęstość oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) 2 prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworów dokonuje obliczeń prowadzących do otrzymania roztworów o innym stężeniu niż stężenie roztworu początkowego 2 oblicza stężenie procentowe roztworu otrzymanego po zmieszaniu roztworów o różnych stężeniach 1 1 stężenie procentowe roztworu

14 WODA I ROZTWORY WODNE SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [ ] Ocena bardzo dobra [ ] zna podział mieszanin podaje właściwości mieszanin zna proste sposoby rozdzielania mieszanin wyjaśnia, co to jest woda destylowana i czym się różni od wód występujących w przyrodzie wymienia rodzaje wód występujących w przyrodzie wie, na czym polega obieg wody w przyrodzie podaje stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody wymienia właściwości wody zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody definiuje dipol wie, że cząsteczka wody jest dipolem podaje, jakie wiązanie występuje w cząsteczce wody wie, co to jest cząsteczka polarna wyjaśnia, na czym polega asocjacja cząsteczek wody opisuje etapy oczyszczania ścieków wymienia właściwości wody zmieniające się pod wpływem zanieczyszczeń wie, jak usunąć z wody naturalnej niektóre zanieczyszczenia, np. gazy określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem zna podział substancji ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie wyjaśnia, na czym polega proces wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego w cząsteczce wody wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody określa właściwości wody wynikające z jej polarnej budowy omawia wpływ zanieczyszczeń wód na organizmy wymienia sposoby przeciwdziałania zanieczyszczaniu wód potrafi omówić proces uzdatniania wody omawia proces destylacji modelowo przedstawia proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, wymienia laboratoryjne sposoby otrzymywania wody proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony rozwiązuje zadania rachunkowe na mieszanie roztworów rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe z wykorzystaniem gęstości oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej nasyconego roztworu w tej temperaturze

15 wymienia źródła zanieczyszczeń wód wymienia zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń wód określa etapy oczyszczania ścieków zna podział substancji na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie określa, co to jest rozpuszczalnik, substancja rozpuszczana zna definicję rozpuszczalności podaje, od czego zależy rozpuszczalność wie, co to jest wykres rozpuszczalności wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie definiuje pojęcia: roztwór właściwy, koloid, zawiesina definiuje pojęcia: roztwór nasycony i nienasycony oraz stężony i rozcieńczony określa, co to jest krystalizacja podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie rozpuszczania odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze podaje przykłady roztworu właściwego, koloidu, zawiesiny wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną określa sposoby rozdzielania składników roztworu właściwego, zawiesiny przeprowadza krystalizację umie przekształcić wzór na stężenie procentowe roztworu, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu wie, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100 g 20- procentowego roztworu soli kuchennej) np. chlorowodoru podaje rozmiary cząstek substancji rozpuszczonej w roztworze właściwym, koloidzie, zawiesinie wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie posługuje się wykresem rozpuszczalności dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe rozwiązuje proste zadania z wykorzystaniem gęstości roztworu oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie, rozcieńczenie roztworu oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze, znając wartość rozpuszczalności substancji wymienia czynności prowadzące do sporządzenia

16 definiuje stężenie procentowe roztworu podaje wzór opisujący stężenie procentowe wykonuje proste obliczenia dotyczące stężenia procentowego roztworu określonej ilości roztworu o określonym stężeniu procentowym potrafi sporządzić taki roztwór 7 GODZIN SUROWCE POCHODZENIA MINERALNEGO Skład chemiczny skorupy ziemskiej Skały wapienne, ich właściwości i zastosowania 1 skład pierwiastkowy skorupy ziemskiej porównanie składów pierwiastkowych skorupy ziemskiej, Ziemi i Wszechświata surowce mineralne 1 skały wapienne: wapień kreda marmur węglan wapnia główny składnik skał wapiennych definiuje skorupę ziemską, minerały, skały i surowce mineralne wymienia nazwy najważniejszych pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej, Ziemi i we Wszechświecie dokonuje podziału surowców mineralnych podaje przykłady surowców każdego rodzaju wymienia nazwy skał wapiennych podaje nazwę i wzór głównego składnika skał wapiennych zapisuje reakcję charakterystyczną

17 Skały gipsowe, ich właściwości i zastosowania reakcja charakterystyczna wapieni zastosowania wapieni 1 skały gipsowe siarczan(vi) wapnia - główny składnik skał gipsowych hydraty sole uwodnione gips krystaliczny i gips palony zastosowania gipsu palonego Tlenek 2 tlenek krzemu(iv) jako składnik minerałów wapieni wyjaśnia, co to są: wapno palone, gaszone, zaprawa murarska (wapienna) zapisuje wzory wapna palonego i gaszonego wymienia najważniejsze właściwości wapna palonego i gaszonego zapisuje równanie reakcji otrzymywania wapna palonego i wapna gaszonego wyjaśnia, na czym polega twardnienie zaprawy murarskiej wymienia najważniejsze zastosowania wapieni wymienia nazwy skał gipsowych podaje nazwę i wzór głównego składnika skał gipsowych definiuje hydraty podaje różnice między gipsem krystalicznym a gipsem palonym opisuje sposób otrzymania gipsu palonego z gipsu krystalicznego wyjaśnia, na czym polega twardnienie gipsu palonego podaje najważniejsze zastosowania gipsu

18 krzemu(iv), jego odmiany i zastosowania 9.5. Szkło właściwości i zastosowania krzemionki budowa wewnętrzna szkła rodzaje i zastosowania szkła zapisuje wzory tlenku krzemu(iv) wymienia minerały, w których występuje tlenek krzemu(iv) wymienia właściwości i zastosowania krzemionki podaje cechy substancji bezpostaciowej zna podstawowe surowce do produkcji szkła opisuje przebieg produkcji szkła wymienia właściwości i zastosowania szkła Metale 2 wspólne i różniące właściwości metali metody otrzymywania metali korozja metali stopy metali SUROWCE POCHODZENIA MINERALNEGO wymienia postaci metali występujące w przyrodzie definiuje rudy i stopy metali podaje przykłady rud i stopów metali wyjaśnia, na czym polega korozja metali wymienia właściwości metali podaje sposób otrzymywania metali z ich rud zapisuje proste równania reakcji chemicznych

19 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [ ] definiuje skorupę ziemską wskazuje miejsca występowania porównuje skład wymienia najważniejsze w Polsce omawianych pierwiastkowy skorupy pierwiastki skorupy ziemskiej surowców ziemskiej, Ziemi, Wszechświata wie, co to są minerały, skały, podaje reakcję objaśnia i zapisuje równania surowce mineralne charakterystyczną dla wapieni reakcji przemian chemicznych dokonuje podziału surowców zapisuje równanie reakcji skał wapiennych prowadzących mineralnych charakterystycznej dla wapieni do otrzymania zaprawy wie, w jakiej postaci występują zapisuje równanie reakcji murarskiej pierwiastki chemiczne na Ziemi termicznego rozkładu wapieni, zapisuje równanie reakcji podaje przykłady związków gaszenia wapna palonego otrzymywania gipsu palonego chemicznych występujących w podaje, jak przygotować umie otrzymać wapno palone, skorupie ziemskiej zaprawę murarską wapno gaszone, gips palony wymienia skały wapienne wie, na czym polega wyjaśnia, na czym polega wie, jaki jest główny składnik twardnienie zaprawy murarskiej twardnienie zaprawy skał wapiennych zapisuje wzór gipsu murarskiej, gipsowej i podaje podaje wzory węglanu wapnia, krystalicznego ich równania reakcji tlenku wapnia, wodorotlenku umie przygotować zaprawę chemicznych wapnia gipsową wymienia rodzaje szkła i wie, co to jest wapno palone, wyjaśnia, na czym polega podaje najważniejsze ich wapno gaszone, zaprawa twardnienie zaprawy gipsowej zastosowanie murarska wie, co to jest zaprawa określa podobieństwa i różnice wie, na czym polega gaszenie hydrauliczna we właściwościach metali wapna palonego wie, co to jest cement wyjaśnia metodę otrzymywania wymienia zastosowanie wymienia właściwości metali z rud wapieni krzemionki wyjaśnia, dlaczego częściej Ocena bardzo dobra [ ] udowadnia doświadczalnie, że stary tynk zawiera węglan wapnia wyjaśnia, jakie procesy zachodzą w wielkim piecu zapisuje odpowiednie równania reakcji zachodzących w wielkim piecu opisuje dokładnie procesy destylacji ropy naftowej i suchej destylacji węgla kamiennego oraz zastosowanie powstałych produktów uzasadnia, dlaczego sucha destylacja węgla kamiennego jest ważnym procesem przemysłowym wyjaśnia przyczyny poszukiwania nowych źródeł energii ocenia zalety i wady alternatywnych źródeł energii analizuje problemy ekologiczne związane z wydobyciem i wykorzystaniem surowców

20 podaje wzór siarczanu(vi) wapnia wymienia skały gipsowe wie, co to są hydraty wie, czym się różni gips krystaliczny od gipsu palonego wymienia zastosowania gipsu wymienia odmiany krystaliczne tlenku krzemu(iv) wie, do czego służy krzemionka określa różnicę między substancją krystaliczną a substancją bezpostaciową wymienia, z czego produkuje się szkło podaje zastosowanie szkła wie, w jakiej postaci występują metale w skorupie ziemskiej definiuje rudy metali podaje przykłady rud metali definiuje stopy metali podaje przykłady stopów metali wie, jakie jest zastosowanie najważniejszych stopów metali wyjaśnia, na czym polega korozja metali wie, jak powstały złoża węgli kopalnych, ropy naftowej, gazu ziemnego wymienia rodzaje węgli podaje, jak się produkuje szkło zna podstawowe właściwości szkła wymienia rodzaje szkła wie, na czym polega otrzymywanie metali z rud zapisuje proste równania redukcji tlenków metali wymienia właściwości metali podaje nazwy metali wchodzących w skład: mosiądzu, brązu, stali wyjaśnia, na czym polega destylacja ropy naftowej i sucha destylacja węgla kamiennego zna zastosowanie niektórych produktów suchej destylacji węgla kamiennego i destylacji ropy naftowej rozumie problemy związane z wydobyciem surowców energetycznych i ich wykorzystaniem używa się stopów metali niż czystych metali podaje, czym się różnią poszczególne frakcje destylacji ropy naftowej opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach energetycznych umie przeprowadzić doświadczenia prezentowane w tym dziale

21 kopalnych wie, że ropa naftowa, gaz ziemny są mieszaniną węglowodorów wymienia właściwości ropy naftowej wie, że palącej się ropy naftowej i produktów jej przerobu nie gasi się wodą wymienia produkty destylacji ropy naftowej zna zastosowanie gazu ziemnego i najważniejszych produktów destylacji ropy naftowej wymienia produkty suchej destylacji węgla kamiennego rozumie, że spalanie węgli kopalnych i produktów przerobu ropy naftowej zagraża środowisku przyrodniczemu wie, co to są alternatywne źródła energii podaje przykłady alternatywnych źródeł energii GODZINY DO DYSPOZYCJI NAUCZYCIELA NA DODATKOWE SPRAWDZIANY, POPRAWKI, OK 6 GODZ. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania; samodzielnie odszukuje i interpretuje dane i wykresy, określa zasady klasyfikacji zbiorów, określa analogie pomiędzy grupami związków chemicznych;

22 potrafi nazywać złożone związki, wykonywać złożone obliczenia połączone z wyprowadzaniem wzorów, tłumaczyć zjawiska nowe i nietypowe; biegle posługuje się układem okresowym i wyjaśnia zależności pomiędzy położeniem pierwiastka w układzie okresowym a jego budową elektronową i właściwościami chemicznymi; potrafi zaprojektować, samodzielnie wykonać i zinterpretować eksperyment chemiczny; pokieruje grupą wykonującą wspólną pracę teoretyczną lub eksperymentalną; osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych szczebla wyższego niż szkolny Przy ocenianiu prac pisemnych uczniów o obniżonych wymaganiach stosuje się następujące zasady przeliczania punktów na ocenę: Poniżej 19% -niedostateczny 20%-34%dopuszczający 35%-54% -dostateczny 55%-70%-dobry 71%-98%-bardzo dobry 99%-100% celujący