INTERPUNKTY MAPA GMINY DOPIEWO

INTERPUNKTY MAPA GMINY DOPIEWO

GMINA DOPIEWO Gmina Dopiewo jest położona bezpośrednio przy zachodniej granicy miasta Poznania. Początki gminy datują się od połowy XIV wieku, a jej historię naznaczały ważne historyczne wydarzenia takie jak zrywy niepodległościowe w okresie zaborów oraz I i II wojna światowa. Powierzchnia gminy wynosi 108 km2 i dzieli się na 11 sołectw: Dopiewo, Dopiewiec, Dąbrowa, Dąbrówka, Skórzewo, Zakrzewo, Konarzewo, Palędzie, Gołuski, Trzcielin, Więckowice. Liczba mieszkańców gminy wg stanu na dzień 31.12.2005 to 12 772 tyś. i ciągle rośnie, co jest efektem przede wszystkim ruchów migracyjnych, związanych z bardzo silnie rozwijającym się budownictwem mieszkaniowym, szczególnie w miejscowościach takich jak Skórzewo, Dąbrowa, Dąbrówka. Przez gminę przebiega droga wojewódzka nr 307, łącząca Poznań z Nowym Tomyślem. Tą drogą można będzie dojechać do zjazdu z autostrady A-2 (węzeł "Buk") - 9 km z Dopiewa. Drugi najbliższy zjazd z A-2 to węzeł "Głuchowo" - 6 km. Dojazd do centrum Poznania samochodem zajmuje z Dopiewa 20 minut, do portu Lotniczego Poznań Ławica zaledwie 10 minut. Gminę przecina magistrala kolejowa Berlin-Warszawa-Moskwa. Pełen zasięg telefonii konwencjonalnej i komórkowej. Około 75% obszaru stanowią użytki rolne, dużo mniej lasy (15,9%), zbiorniki wodne (1,8%) i nieużytki (0,6%). Nowych gospodarstw powstaje niewiele, nie ma też gospodarstw upadających. Produkcja roślinna w gospodarstwach indywidualnych nastawiona jest na zboża. Hodowla w gospodarstwach indywidualnych generalnie nastawiona jest na trzodę chlewną. Największe fermy znajdują się w Więckowicach, Gołuskach, Konarzewie i Dopiewie. Chów bydła prowadzony jest tylko w kilku najsilniejszych ekonomicznie gospodarstwach. Z chowu bydła, owiec a także w dużym stopniu również z drobiu, rolnicy wycofali się w ostatnim czasie z powodu braku opłacalności. W ciągu ostatnich lat zlikwidowane zostały również ogrodnictwa szklarniowe z powodu zbyt wysokich cen opału. Pozostało jedno - w Gołuskach. Brak też dużych, prowadzonych na skalę

przemysłową, upraw warzyw gruntowych. Uprawy te, prowadzone w gminie na 114 ha, przeznaczone są głównie na paszę lub własne potrzeby rolników. Położenie gminy, ukształtowanie terenu, sąsiedztwo dużej aglomeracji miasta Poznań, jej najbliższe otoczenie (jeziora, lasy), autostrada A-2, magistrala kolejowa Poznań-Berlin oraz inne korzystne uwarunkowania sprzyjają nowej jakości życia i czynią z gminy miejsce rekreacji i odpoczynku dla mieszkańców pobliskiego Poznania, a także sprzyjają rozwojowi budownictwa mieszkaniowego. W ostatnich latach krajobraz gminy z typowo rolniczego ulega przeobrażeniu na podmiejski. obszary położone bliżej Poznania stały się terenami ekspansji pozarolniczej działalności gospodarczej oraz dynamicznego rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Obecnie 82,6% stanowi zabudowa jednorodzinna, a 17,4% wielorodzinna. Wśród inwestorów można wymienić Spółdzielnię Mieszkaniową "Ławica Zachód", firmę Nickel oraz Linea Sp. z o.o. Istnieje możliwość szybkiego dostępu do podstawowych mediów takich jak prąd, woda, gaz, energia elektryczna. Wodociąg dociera do 97% gospodarstw domowych, a gaz do 92%. Trwają prace związane z budową kanalizacji sanitarnych w poszczególnych miejscowościach. Co roku powstają także nowe drogi dojazdowe i modernizowane są istniejące nawierzchnie. Uzbrajane są tereny przeznaczone pod budownictwo. Posiadamy znaczącą ilość aktualnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (około 100), co w bezpośrednim przełożeniu skraca procedurę pozwolenia na budowę oraz ułatwia proces podejmowania decyzji przy zakupie gruntu. Krajobraz gminy Dopiewo urozmaicają rozległe tereny leśne oraz kilka jezior. W krajobrazie najwyraźniej zarysowuje się rynna Jeziora Niepruszewskiego o powierzchni 242 ha, położonego na granicy z gminą Buk. Liczne walory przyrodniczo-turystyczne: jeziora, spore połacie lasów oraz rezerwat przyrody stanowiący część Wielkopolskiego Parku Narodowego niewątpliwie wpływają na atrakcyjność regionu. Szczególnie atrakcyjny dla miłośników przyrody jest rezerwat - Trzcielińskie Bagno, który obejmuje obszar bagna i lasu o powierzchni 29,68 ha, na terenach wsi Trzcielin. Jest to rezerwat ornitologiczny, w którym ochronie podlegają miejsca lęgowe ptactwa wodnego i błotnego. W rejestr pomników przyrody wpisane zostało źródełko leżące przy skraju granicy gminy w tzw. rynnie tomickiej gminy Stęszew. Najbardziej znamienitym obiektem historycznym w gminie choćby z uwagi na swoich właścicieli i dzieje jest pałac w Konarzewie. Następnym uznanym za zabytek jest dwór w Dąbrówce. Istnieją jeszcze dwa dwory wpisane do rejestru zabytków: pałac w Więcowicach oraz dwór w Trzcielinie. Mamy dobrze rozwiniętą sieć szkół i placówek kultury. Na terenie gminy funkcjonuje osiem jednostek oświatowych: dwa gimnazja, sześć szkół podstawowych oraz jedna szkoła niepubliczna w Dąbrówce. Działają też dwa przedszkola z siedzibą w Dopiewie oraz przedszkole w Zakrzewie. W 2006 roku gmina przeznaczyła 10 milionów złotych na inwestycje. Największą, bo wartą 20 milionów złotych inwestycją jest budowa nowego gimnazjum w Skórzewie. Ten nowoczesny obiekt będzie powstawał etapami przez trzy lata. Od 2001 roku funkcję animatora kultury pełni Gminna Biblioteka Publiczna (placówka biblioteczna w Dopiewie oraz filie biblioteczne położone w miejscowościach: Skórzewo i Konarzewo), która oprócz tradycyjnej działalności organizuje dla dzieci z terenu gminy zajęcia dodatkowe: koło plastyczne, wokalne, filozoficzne oraz szereg różnych imprez i konkursów skierowanych do mieszkańców gminy. Ważnym wydarzeniem kulturalnym było utworzenie chóru z terenu Gminy. Chór mieszany o nazwie BelCanto funkcjonuje dość krótko, ale za to niezwykle aktywnie (również zagranicą). Corocznie na terenie gminy organizowane są różne imprezy kulturalne min. konkurs dla mieszkańców Piękna wieś ukwiecone zagrody, kiermasz ogrodniczy, dożynki, festyn gminny. Publikujemy gazetę samorządową Echo Dopiewa. W gminie działają prężnie Koła Wędkarskie oraz znajdują się 3 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej (w Dopiewie, Zakrzewie i Palędziu). Na terenie gminy działają aktywnie kluby sportowe - T.S. 1998 Dopiewo (IV liga), GOSiR Dopiewo, T.S. Orkan Konarzewo, UKS Skórzewo Od 1999r. w Dopiewie funkcjonuje nowoczesny Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji, który dysponuje: siłownią, salą do aerobiku, halą sportową z trybuną dla widzów oraz salą konferencyjną. Na terenie gminy działa ponad 1400 podmiotów gospodarczych - od małych zakładów po duże przedsiębiorstwa. Najwięcej dużych firm zlokalizowanych jest po wschodniej stronie gminy, w sąsiedztwie Poznania, przy trasie bukowskiej (Koralle, spółka należąca do koncernu Gustavsberg (Niemcy) - produkcja kabin natryskowych, wanien i ceramiki sanitarnej, Nordenia-Polska-Poznań Sp. z o.o. - holding Nordenia - produkcja opakowań z folii Marmite (Szwecja) - produkcja ceramiki łazienkowej Markslojd (Szwecja) - materiały oświetleniowe.

Posiadamy atrakcyjną ofertę terenów inwestycyjnych w poszczególnych miejscowościach gminy. Gmina Dopiewo współpracuje również z gminami partnerskimi zagranicą (od 1996r. z niemiecką gminą Dallgow-Döberitz, od 2000 z gminą Szaterniki na Litwie oraz od 2001r. z niemiecką gminą Schalkau). Współpraca odbywa się na różnych płaszczyznach są to doroczne spotkania władz gmin, wymiana uczniów, sportowców, wyjazdy na pokazy strażaków ect. Ochrona środowiska odgrywa bardzo ważną rolę w gminie; Wodociąg dociera do 97% gospodarstw domowych, a gaz do 92%. W przygotowaniu jest budowa nowego ujęcia wody i nowej stacji uzdatniania wody dla całej gminy w Joance. W Skórzewie pracuje biologiczna oczyszczalnia ścieków. Druga oczyszczalnia pracuje w Dopiewie. Dbałość o przyrodę i czystość środowiska naturalnego stanowią priorytet w zadaniach inwestycyjnych gminy. Dlatego też znaczącą część budżetu Gminy stanowią wydatki na inwestycje związane z budową sieci kanalizacyjnej całej Gminy i rozbudową istniejących dwóch oczyszczalni ścieków. Sukcesywnie kolejne posesje zostają podłączone do sieci, choć nadal jest wiele takich terenów, które nie mogą jeszcze korzystać z tego udogodnienia. Dla poprawienia jakości wody rozpoczęto budowę nowego ujęcia wody wraz ze stacją uzdatniania. Od 2003 roku w gminie działa nowoczesne wysypisko odpadów komunalnych o powierzchni 1,2 ha, które posiada wyposażenie gwarantujące pełną ochronę środowiska i jest miejscem składowania odpadów dla całej gminy Dopiewo oraz gminy Komorniki, która była współinwestorem. Po oddaniu do użytku tego obiektu gmina Dopiewo wprowadziła w życie program segregacji odpadów, z wykorzystaniem surowców wtórnych. Co roku powstają także nowe drogi dojazdowe i modernizowane są istniejące nawierzchnie. Dla podkreślenia wkładu Gminy Dopiewo w dbałość o czystość środowiska naturalnego, od 1996 roku Gmina Dopiewo otrzymywała liczne wyróżnienia i nagrody w konkursach i plebiscytach. Do najważniejszych zaliczyć należy: Nagrodę Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej za Najlepszą realizację zadań Konkursu na zagospodarowanie odpadów na terenach wiejskich, Finał konkursu Gmina jakich Mało`96 w dziedzinie usługi komunalne oraz ochrona środowiska, Wyróżnienie w Konkursie Przyjaźni Środowisku prowadzonym pod Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego. W samym 2005 roku zostaliśmy uhonorowani certyfikatem Wielkopolska Jakość za działania proekologiczne oraz doskonalenie standardów obsługi petenta (styczeń) oraz otrzymaliśmy nagrodę w konkursie na najlepiej prezentowaną problematykę Unii Europejskiej i współpracy międzynarodowej na stronach internetowych wielkopolskich samorządów (marzec). W ostatnim kwartale 2004 roku została zrealizowana inwestycja związana z oświetleniem obiektów sakralnych, która obejmowała Kościoły położone w miejscowościach Dopiewo, Skórzewo, Konarzewo oraz Zakrzewo. Efekt jest imponujący, co potwierdza II miejsce w ogólnopolskim konkursie na najlepiej oświetloną gminę 2005r. w kategorii oświetlenie charakterystycznych obiektów w gminie (wrzesień 2005r.) W tym roku otrzymaliśmy certyfikat Akcji Społecznej Przejrzysta Polska (luty) oraz konkursu Gmina Fair Play.

DOPIEWO Dopiewo swoje początki datuje na XIII wiek. Pierwsze wzmianki mówią o istnieniu osad Ławki i Prądki, które w wiekach późniejszych przekształciły się w wieś Dopiewo. Stolica gminy szczyci się rozbudowaną infrastrukturą, swoją formą przypominającą małe miasto. Znajduje się tu poczta, bank, apteki, sklepy spożywcze i przemysłowe, ośrodek zdrowia, rewir dzielnicowych oraz nowoczesna hala sportowa GOSiR. Największe ulice to Młyńska, Szkolna i Plac Wyzwolenia. We wsi znajduje się Kościół pw. N.P. Marii, który swoją ostateczną formę przyjął pod koniec lat 80-tych. Przez wiele wieków w Dopiewie nie było parafii, choć pierwotny kościół pod wezwaniem św. Mikołaja, zbudowano ok. poł. XIV wieku. W roku 1798 parafię przyłączono jednak do Konarzewa, a kościół rozebrano. Parafię erygowano w 1938 roku, tworząc świątynię w adoptowanym budynku. Obecnie proboszczem parafii jest ks. Wojciech Paczkowski. Przed nim funkcję tę pełnili ks. Alfons Majcherek (budowniczy Kościoła i kaplicy na cmentarzu. Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednej z ulic w Dopiewie) oraz ks. Władysław Łapawa, który rozbudował przykościelny parking. We wsi działa Spółdzielnia Kółek Rolniczych oraz funkcjonuje wiele podmiotów gospodarczych, do największych można zaliczyć: Nordenia Polska zajmująca się produkcją opakowań oraz Przedsiębiorstwo Inżynieryjno Drogowe Prindróg. W Dopiewie prężnie działa Ochotnicza Straż Pożarna. Wieś szczyci się także swoimi piłkarzami (drużyna TS 1998 Dopiewo gra w IV lidze) oraz dobrze utrzymanym boiskiem sportowym. Działa Klub Seniora Promyk, Koło Wędkarskie PZW Nr 6 oraz Chór mieszany Bel Canto. Do sołectwa Dopiewo należą również osady: Podłoziny i Żarnowiec. Dopiewo już od 1964 roku posiada wodociąg i jest jedną z pierwszych zwodociągowanych wsi w Polsce. Przedsięwzięcie to udało się zrealizować dzięki wielkiemu zaangażowaniu mieszkańców. We wsi funkcjonuje wysypisko śmieci oraz oczyszczalnia ścieków budowana na początku lat 90-tych. Sołtysem (i radnym) wsi Dopiewo jest Tadeusz Bartkowiak. Wg. stanu na dzień 31.12.2005 rok w Dopiewie mieszka 2635 mieszkańców (w całej gminie 12 772).

HISTORIA Pierwsze zapiski o wsi Dopiewo pochodzą z 1366 roku. Pierwotnie osada nazywała się Prątki, a od 1380 roku nosi nazwę Dupiewo. Do roku 1407 panuje Roy Dupiewski, herbu Portuga, natomiast od 1407 kasztelan poznanski Mościcz ze Stęszewa. W roku 1445 dziedziczką Dopiewa zostaje Katarzyna Zginalska, a od roku 1496 wieś przechodzi pod panowanie rodu Górków. I tak w 1510 roku wsią włada Łukasz Górka, późniejszy biskup kujawski i włocławski. Od roku 1764 właścicielem zostaje August Działyński - wojewoda kaliski ożeniony z Hanną Radomicką, która po jego śmierci poślubiła Władysława Gurowskiego marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od roku 1881 wsią rozporządza hrabia Dzieduszycki, a później książę Czartoryski. W Dopiewie na przestrzeni wieków budowano kościoły - w latach 1366, 1758 i 1962. Przy kościele parafialnym istniał nawet szpital, o którym informuje wzmianka z 1695 roku. Początek szkolnictwa na tych terenach datuje się od 1584 roku. Pierwszym rektorem szkoły parafialnej był Joannes, a od roku 1590 Mathias-Rector Scholae. Szkoła przestała istnieć wraz z upadkiem kościoła. Jej funkcję przejęła wybudowana w 1838 roku szkoła komunalna, którą z czasem - w 1903 roku zastąpiła szkoła dwuklasowa. W 1914 roku postawiono czwarty budynek szkolny, który później przybrał postać bardziej współczesnej szkoły z klasami lekcyjnymi, salą gimnastyczną i stołówką. Przez dwadzieścia lat, od 1919 do 1939 roku działała na tym terenie organizacja pod nazwą Zjednoczenie Kolejowców Polskich. Zarzewiem polskości było założone w roku 1909 Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", które liczyło 50 członków. Hasłem przewodnim towarzystwa było: "Dla Ciebie Polsko". Pomimo szeroko zakrojonej działalności zaborcy pruskiego, towarzystwo działało prężnie budując w 1912 roku własną salę gimnastyczną. W dniu 6 sierpnia 1939 roku świętowano 30-lecie istnienia towarzystwa. Po II wojnie światowej nie reaktywowano jego działalności. Tradycje polskości podtrzymywano także w Towarzystwie Śpiewaczym im. Stanisława Moniuszki, które założono w 1926 roku. Odnosząc liczne sukcesy przetrwało do 1962 roku. Wydarzenia Powstania Wielkopolskiego nie pozostały obojętnymi dla mieszkańców Dopiewa. Kolejnym sprawdzianem polskości był wybór Powiatowej Rady Ludowej. Z okręgu Dopiewa weszli do niej: Piotr Strzykała z Więckowic, Andrzej Kopa z Trzcielina, ks Bartłomiej Kozierowski ze Skórzewa, Bartłomiej Szajkowski z Konarzewa, Jan Szymański z Dopiewa oraz Aleksander Jordan z Chomęcic. W czasie działań zakwaterowano na terenie wsi i majątku Dopiewo oddział powstańców, który połączono z pułkiem Strzelców Wielkopolskich. Walczyli w nim mieszkańcy gminy, tocząc zacięte boje z Niemcami pod Rynarzewem, przy oswobadzaniu Lwowa w bitwie pod Białą (27.06.1919) a także pod Husiatyną Na Wołyniu oraz w pamiętnej bitwie pod Warszawą.

SKÓRZEWO Skórzewo ma typowo podmiejski charakter i jak potocznie się mówi służy jako sypialnia Poznania. Znajdują się rozległe tereny domów jednorodzinnych cztery osiedla domów szeregowych oraz zarejestrowanych jest tyle podmiotów gospodarczych co w niejednej wielkopolskiej gminie! Taka urbanizacja Skórzewa to efekt przemysłowej ekspansji Poznania z którym wieś graniczy. Warto zaznaczyć, że te przemiany zachodziły w ostatniej dekadzie ubiegłego wieku. Wcześniej Skórzewo nie było aż tak uprzemysłowione. Teraz jest tu taki ruch, ze nawet miejscowemu sołtysowi trudno ogarnąć i nadążyć nad zmianami. W centralnej części wsi znajduje się kościół. Jest to imponujący obiekt sakralny, najwyższy w okolicy, gdyż jego wieża ma wysokość 45 metrów. Parafia pw. Św. Wincentego i św. Marcina skupia wiernych ze Skórzewa, Dąbrowy, części Batorowa, Wysokogotowa i jednej z poznańskich ulic. We wnętrzu kościoła znajduje się sporo zabytków. Główny ołtarz pochodzi z 1775r., na ścianach wiszą portrety trumienne z połowy XVII wieku i późniejsze. Najstarszy jest portret Andrzeja Grota, zmarłego w 1648r. Chluba Skórzewa jest Zespół Szkół im. Fryderyk Chopina w którym mieści się Szkoła Podstawowa i Gimnazjum a także hala sportowa. Stara część Skórzewa koncentruje się wokół ulicy Batorowskiej, Poznańskiej, Kolejowej, Polnej i Stawnej. Kiedyś była to wieś rolnicza. Istniały tu gospodarstwa indywidualne i rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Przed wojną w Skórzewie był majątek ziemski. Pozostał po nim pałacyk z XIX wieku. Obecnie w Skórzewie pozostało niewielu rolników. Pozostali gospodarze podzielili działki i stopniowo sprzedają swoje grunty. Chętnych na budowanie się w tym rejonie nie brakuje. Skórzewo posiada dobra infrastrukturę wodę, prąd, gaz, telefon, kanalizacja (jest tu również oczyszczalnia ścieków). Kłopot jest z nowymi ulicami, gdyż nie sposób, przy takim tempie rozwoju nadążyć z kładzeniem nawierzchni i budową oświetlenia. Sołtysem (i radnym) Skórzewa jest Walenty Moskalik. Pozostali radni to Joanna BocianSobkowska i Stanisław Józefczyk. Skórzewo liczy 3145 mieszkańców a całą gmina 12 772 (stan na dzień 31.12.2005r)

HISTORIA Skórzewo jest bardzo starą miejscowością. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1224 roku. Wiadomo, ze w 1265 r. była własnością proboszcza katedralnego. Tutejsza parafia wyodrębniona została z parafii Św. Marcina w Poznaniu w 1306 roku. Uposażyli ją Drogosławowie. Pierwszy kościół fundowany tu był w 1300 roku. Następny, na jego miejscu, powstał w II połowie XV wieku i był wzniesiony przez właścicieli wsi Drogosławów Skórzewskich. W ciągu kolejnych dwóch wieków obiekt ten podupadł, odnowił go w 1785 roku ówczesny dziedzic Florian Wyssogota Zakrzewski. Obecna Świątynia została wzniesiona przez księdza Stanisława Dołęgi Kozierowskiego w latach 1927-29. Do jej wzniesienia przyczynili się Teresa i Roman z Zamojskich Czartoryscy z Konarzewa i K. Tempelhoff z Dąbrówki.

WIĘCKOWICE Więckowice wieś o której śmiało można powiedzieć, że z dnia na dzień staje się coraz atrakcyjniejsza.. Częściowo zamieszkała przez mieszkańców poznania, rozrasta się i piękniej w imponującym tempie. Największym zabytkiem Więckowic jest XVIII - wieczny pałac, położony w 9-cio hektarowym parku. Do zabytków należy także kaplica NMP Przedziwnej fundacji Zofii z Czapskich Breziny, przybudowana do południowej elewacji dworu. Jedną z największych atrakcji miejscowości jest bliskość jeziora niepruszewskiego, nad którym w miejscowości Zborowo jest kąpielisko. Z powodu bliskiego sąsiedztwa z jeziorem miejscowość jest wyjątkowo atrakcyjna pod względem budowlanym a działki rosa tu w cenę. Sołectwo posiada 4 osady. Jedną z nich jest Drwęsa położona malowniczo wśród sosen, w której powstaje osiedle domów jednorodzinnych. Z kolei w Fiałkowie znajduje się stary pałacyk i kilka budynków mieszkalnych. Pokrzywnica to siedziba leśnictwa, a w Zborowie stoją dwa popegereowskie bloki. Wieś posiada Szkołę Podstawową z sala gimnastyczną oraz świetlicę socjoterapeutyczną. Atrakcją Więckowic jest kolekcja starych motorów i samochodów, latami gromadzonymi prze jednego z jej mieszkańców Krzysztofa Koprasa. Sołtysem wsi jest Maria Sałata; Więckowice liczą 603 mieszkańców (stan na dzień 31.12.2005r.)

ZAKRZEWO Zakrzewo, tak jak inne miejscowości gminy są położone w sąsiedztwie Poznania, zmienia się w błyskawicznym tempie. To już nie ta sama wieś, co chociażby przed 10-ciu laty: zatraciła charakter rolniczy, choć pozostało kilka gospodarstw. Stała się małym centrum przemysłowym. Od lat Zakrzewo znane jest z branży drobiarskiej. Mieścił się kiedyż Centralny Ośrodek Badawczo Rozwojowy Drobiarstwa, a ostatnio ośrodek prowadzi firma Grupa IŻ hodowla drobiu ZADROB Sp. z o.o. rdzenna część wsi sytuuje się w rejonie lic Długiej i Niezłomnych. Jak grzyby po deszczu powstają nowe domy budowane przez mieszkańców Poznania. Ta część żyje swoim życiem. Ludzi nie znają się i nie integrują z wsią. W Zakrzewie działa prężnie Ochotnicza Straż Pożarna oraz Spółdzielnia Kółek rolniczych. Nad wsią góruje wieża kościoła pw. NMP Królowej Polski. Sołtysem Zakrzewa jest Marian Czekalski; Zakrzewo liczy 875 mieszkańców (stan na 31.12.2005r.) HISTORIA Przed II wojną światową Zakrzewo było podzielone, w połowie zamieszkiwane prze Niemców(28 rodzin) i Polaków 926 rodzin). Jak wspominają starsi mieszkańcy, ludzi żyli i pracowali z zgodzie. Wszystko popsuło się w czasie wojny. Z chwilą wkroczenia do Polski wojsk hitlerowskich, Niemcy gremialnie wstępowali do organizacji SS i SA. Okupant wykorzystał lasy palędzkie do realizacji planów eksterminacji ludności polskiej. Pierwsza egzekucja miała tutaj miejsce 31 października, a kolejna 8 listopada 1939 roku. Następnie odbywały się systematycznie, co dwa, trzy tygodnie, czasem nawet trzy razy w tygodniu. Ostatnia egzekucja miała miejsce 6 stycznia 1941 roku. Las zakrzewski kryje groby ok. 6000 Polaków. Byli to najczęściej więźniowie Fortu VII w Poznaniu. Zwłoki rozstrzelanych zakopywane były w grobach o szerokości 2 m i długości dochodzącej do 30 m. Pierwsza zbiorową mogiłę, w pobliżu Zakrzewa, zmuszeni byli wykopać robotnicy pracujący w lesie. Następne groby w głębi lasu wykopali sami Niemcy. Również miejscowi Niemcy zasypywali i maskowali miejsca egzekucji. Niemieckie władze okupacyjne już we wrześniu 1939 roku zakazały pod karą śmierci wchodzenia do lasu. Dziś miejsce kaźni upamiętnia pomnik oraz siedem zbiorowych mogił.

DĄBROWA Dąbrowa sąsiaduje z Wysogotowem i Batorowem w gminie Tarnowo Podgórne. Jest oddalona tylko 3 km od Poznania, stąd bardzo dynamiczny rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz komercyjnego - głównie przy tzw. trasie bukowskiej. Największe przedsiębiorstwa to Rawit, Italica, Wiktor Danielewicz. Przy tak rozwiniętym rynku pracy nieznane jest zjawisko bezrobocia. Na terenie sołectwa są jeszcze wolne tereny pod budownictwo przemysłowe, stad na pewno ilość zakładów, warsztatów, hurtowni będzie rosła. Wieś zmienia się w takim tempie, że jej rdzenni mieszkańcy nie nadążają z zapamiętaniem nazw firm, które powstają, nie znają też osób, które w ostatnich latach zamieszkały w Dąbrowie. Największe ulice to ul. Wiejska i Szkolna. Rozwój budownictwa pociąga za sobą nowe problemy i wyzwania są utwardzane nawierzchnie oraz budowane oświetlenie na nowych osiedlach. W Dąbrowie z dawnych czasów przetrwało kółko rolnicze oraz Koło Gospodyń Wiejskich. Rolnictwo w Dąbrowie zaczęło zanikać z początkiem lat 90-tych minionego wieku. Od lat nikt nie inwestuje w tę branżę. Rolnicy przekształcili grunty, podzielili na działki i systematycznie je wyprzedają. Jest to dość opłacalne, gdyż ziemia w tym rejonie osiąga dobra cenę. Poza tym wieś ma dobrą infrastrukturę - wodociąg, gaz, telefon, sukcesywnie zakładana jest kanalizacja. Przez Dąbrowie przebiega droga wojewódzka łącząca trasę wojewódzką z powiatową. Sołtysem (i radnym) Dąbrowy jest Edmund Frąckowiak. Wg. stanu na dzień 31.12.2005 rok w Dopiewie mieszka 842 mieszkańców (w całej gminie 12 772) HISTORIA Pierwsze zapiski dotyczące Dąbrowy pojawiły się w 1365 roku. W oparciu o średniowieczne księgi sądowe można stwierdzić, że pod koniec XIV wieku istniała majętność, która obejmowała Dąbrowę, Dąbrówkę oraz Palędzie. Pierwsze zapisy z orzecznictwa sądowego dotyczące Dąbrowy i Dąbrówki pochodzą z lat 1389-1400. Występują w nich bracia Świętosław, Jakub, Mikołaj i Andrzej Dąbrowscy, którzy dzielą między siebie części Dąbrowy i występują

przeciwko braciom Włodkowi i Gniewomirowi z Palędzia. Nazwisko Słapów Dąbrowskich, jako właścicieli Dąbrowy, występuje jeszcze pod koniec XVI wieku. Warto podkreślić, że w rodzie tym byli tacy, którzy posiadali wysokie godności

DĄBRÓWKA Dąbrówka sąsiaduje z jednej strony z Palędziem, z drugiej strony niemal styka się z Dąbrową. W 1950 roku zawiązała się w Dąbrowie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Zakładało ją ośmiu rolników, którzy wnieśli w sumie 30 ha. ziemi. Od początku spółdzielcy objęli obiekty dawnego majątku. Spółdzielnia przez lata rozrastała się największa ziemską inwestycję poczyniła, gdy zakupiła w 1988 roku 180 ha z Państwowego Funduszu. Obecnie posiada 328 ha. Domeną Spółdzielni Rolniczej Dąbrówka jest produkcja roślinna i warzywnictwo. Posiada własną przetwórnię, w której wytwarza szeroką gamę produktów przede wszystkim w słoikach. Poza Spółdzielnia w Dąbrówce nie ma rolnictwa, za to coraz więcej pojawia się firm, hurtowni i zakładów rzemieślniczych. Dawni właściciele tutejszego majątku pozostawili po sobie także pałac (przez wiele lat mieściła się w nim szkoła podstawowa: do 2003r.), oficynę i park o powierzchni 15 ha. Początki parku sięgają połowy XVIII wieku; przy jego zakładaniu wykorzystano warunki przyrodnicze wody i stary las. W sąsiedztwie parku znajdują się ponad 100-letnie aleje lipowe oraz trzy ok. 600letnie dęby, które zadziwiają swoja grubością i rozłożystością. W ostatnich latach we wsi zachodzą ogromne zmiany. Na jej obrzeżach powstają duże osiedla domów jednorodzinnych wolnostojących i w zabudowie szeregowej. Rdzenna część wsi skupiona jest wokół starego majątku a obecnie spółdzielni Dąbrówka. Wieś posiada dobra infrastrukturę gaz, wodociąg, kanalizacja. Sołtysem Dąbrówki jest Teresa Kalinowska. Wg. stanu na dzień 31.12.2005r. w Dąbrówce mieszka 762 mieszkańców, a w całej gminie 12 772. HISTORIA Pierwsze wzmianki pochodzą z 1398 roku, a jej początki są identyczne jak leżącej po sąsiedzku Dąbrowy. Obie miejscowości wzięły nazwy od lasów dębowych, które niegdyś porastały te

tereny. Dąbrówka od 1850 roku była polskim majątkiem, jej ostatnim właścicielem był Chłapowski. Później majątek ten przejęła rodzina Tempelhoff. Pod koniec XIX wieku majątek liczył 4214 mórg, a we wsi było 21 domów. W 1950 roku zawiązała się tu Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Zakładało ją ośmiu rolników, którzy wnieśli w sumie 30 ha. ziemi. Od początku spółdzielcy objęli obiekty dawnego majątku. Spółdzielnia przez lata rozrastała się największa ziemską inwestycję poczyniła, gdy zakupiła w 1988 roku 180 ha z Państwowego Funduszu. Obecnie posiada 328 ha.

PALĘDZIE Palędzie jak większość miejscowości położonych wokół Poznania przeżywa okres rozwoju i powiększa się z roku na rok. Na terenach w stronę Gołusek i Dąbrówki znajduje się sporo malowniczych terenów pod budownictwo mieszkaniowe. W przyszłości, w miarę rozwoju budownictwa Palędzie połączy się z Osiedlem Dąbrówką. W dalekich planach przewiduje się, że miejscowości te będą liczyły ok. 4 tys. mieszkańców. Wielką postacią rodem z Palędzia jest ksiądz Żelazek - misjonarz, kandydat do pokojowej nagrody Nobla, za swoją wieloletnią prace na rzecz dzieci afrykańskich. Przed wojną jego rodzice mieli w Palędziu dom i młyn. Nieopodal miejsca, w którym stoi rodzinny dom ks. Żelazka jest duży wolny plac, który mieszkańcy wsi zarezerwowali pod przyszły kościół. Nikt nie ma wątpliwości, że w tak szybko rozwijającej się miejscowości świątynia jest potrzebna. Póki co, zastępuje ją świetlica wiejska w której odprawiane są świąteczne nabożeństwa i msze. Na co dzień obiekt ten służy mieszkańcom Palędzia; odbywają się w nim różne imprezy, zebrania. Tuż obok stoi remiza, a na podwórzu przed nimi znajduje się wybetonowany plac z zadaszoną sceną. Największe (najdłuższe) ulice to Nowa, Pocztowa i Leśna. Tak jak i w innych miejscowościach gminy tak i w Palędziu rolników pozostało niewielu. Odpływ z rolnictwa miał miejsce w ostatnim dziesięcioleciu, kiedy nastał boom budowlany, a ziemia w Palędziu nabrała dużej wartości. Palędzie zatraca swój wiejski wdzięk. Nowe osiedla domów jednorodzinnych, siedziby firm wszystko to nadaje wsi nowego, podmiejskiego charakteru. Tylko w starej części wsi można odczuć wiejskie klimaty. Tam ludzie żyją innym życiem. Znają się od lat, mają wspólne przedsięwzięcia, podobne problemy, rozrywki. Palędzie posiada dobrą infrastrukturę: gaz, wodociąg, telefon, stopniowo na coraz większej powierzchni jest prowadzona kanalizacja. Sołtysem (i radnym) wsi jest Andrzej Baranowski. Stan mieszkańców na dzień 31.12.2005r. to 755 osób, a całej gminy 12 772. HISTORIA Palędzie pojawiło się w dokumentach w 1387 roku jako część majątku szlacheckiej rodziny Dąbrowskich. W XIX wieku była to chłopska wieś. Podczas wojny polscy gospodarze zostali wysiedleni, a ich gospodarstwa przyszli Niemcy. Po wyzwoleniu prawowici właściciele odzyskali swój majątek.

DOPIEWIEC Dopiewiec to wieś położona pomiędzy Dopiewem a Konarzewem. Tak jak i w innych gminnych miejscowościach wydzielono tu obszar pod budowę domów jednorodzinnych i budownictwa wielorodzinnego. Po wojnie, w zabudowaniach należących do dawnego majątku rozlokował się PGR. Do dzisiaj nie został jednak żaden ślad ani po folwarku, ani po niewielkim dworku, który rozebrany został ok. 20 lat temu. Pod koniec lat osiemdziesiątych wieś wzbogaciła się o kościół stawiany ze składek wiernych i budowany ich rękami. Kaplica pw. Bł. Karoliny Kurskiej należy do parafii w Konarzewie. We wsi znajduje się także szkoła, która mieści się w przedwojennym budynku; Dopiewiec posiada własne boisko sportowe Największe ulice we wsi to Szkolna, Wodna, Kolejowa, Środkowa. Wieś jest zwodociągowana, wyposażona w telefon, gaz i częściowo kanalizację. Sołtysem jest Pani Danuta Michalak a radną Danuta Czarnecka.. Dopiewiec liczy 847 mieszkańców wg. stanu na 31.12.2005r. cała gmina 12 772. HISTORIA Pierwsze wzmianki pochodzące z łacińskich dokumentów, kronik i ksiąg sądowych lokują miejscowość w XIV wieku. Po raz pierwszy nazwa pojawiła się w 1380 roku jako Dupefcza. W 1391 roku o miejscowości pisze się już Dupevecz, ale jeszcze w 1563 roku osada nie posiada swojego dzisiejszego brzmienia, mówi się o nie Dupiewiecz. Z ksiąg sadowych można ustalić, że na przełomie XIV i XV wieku dziedzicem Dupiewca był niejaki Predota, który procesował się z Jaśkiem Dupiewskim z Dupiewa. W okresie międzywojennym XX wieku Witold Czartoryski ówczesny właściciel dóbr konarzewskich podzielił majątek pomiędzy dwóch synów. Dopiewiec, jako jeden z wielu folwarków, przypadł w udziale Romanowi Czartoryskiemu, właścicielowi pałacu w Konarzewie.

TRZCIELIN Dziś Trzcielin znany jest przede wszystkim jako rezerwat ptactwa Bagno Trzcielińskie. Utworzony w 1959 roku rezerwat, w którym chronionych jest 66 gatunków ptaków, z których najbardziej cenne jest pliszka siwa, rozciąga się na blisko 30 ha. ziemi. We wsi jako pierwszej w gminie powstała Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska; był tez POM i po wojnie na terenie Dopiewa przedszkole. W 1888 roku w Trzcielinie założona została szkoła, która zlikwidowano na początku lat 90-tych. W latach 60-tych po byłej jednostce wojsk rakietowych, utworzony został Dom pomocy Społecznej w Lisówkach, który funkcjonuje do dziś, zapewniając pensjonariuszom spokojną starość, spędzaną w komfortowych warunkach. We wsi istnieje świetlica socjoterapeutyczna. Do Trzcielna należą także osady Joanka, Lisówki i Podgaj. Trzcielin należy do typowo rolniczych miejscowości. Poza przemysłową tuczarnią trzody chlewnej nie ma innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą Wieś należy do parafii Konarzewo. Sołtysem Trzcielina jest Alojzy Sammler. Wieś liczy 293 mieszkańców (wg. stanu na dzień 31.12.2005r.) HISTORIA Trzcielin to fenomen historyczny. W niewielkie, bo liczącej zaledwie 288 mieszkańców miejscowości, znajdują się aż trzy dworki, a w przeszłości istniały tu trzy folwarki. Taka sytuacja ma swoje zakotwiczenie w bardzo bogatej historii wsi. Powstanie miejscowości datuje się na 1388 rok. Pod koniec XIV wieku w Trzcielinie istniał już dwór i wieś, należący do rodu Trzcielińskich. Pod koniec tego wieku osada rozpadła się na dwie części. W ten sposób powstał Trzcielin Większy nazywany Szlacheckim i Trzcielin Mniejszy zwany Duchownym, z racji nabycia go przez kapitułę poznańską. Dokumenty historyczne długo milczą o losach wsi. Odzywają się dopiero w 1580 roku. Dowiadujemy się z nich, że Trzcielin Mniejszy nadal jest własnością kościoła. Z kolei część Szlachecka należy do Sylwestra Dębowskiego i Łukasza Gułtowskiego. W 1793 roku z źródłach pojawia się wzmianka, że Trzcielin Szlachecki dziedziczą biskupi. Mniej więcej w tym samym

czasie do Trzcielina Szlacheckiego, dochodzi dwór z miejscowości Józefowo oraz Podgaj. Osady te tworzą okręg dworski który posiada gorzelnię parową, młyn, maślarnię, owczarnie oraz specjalizuje się w chowie i tuczu bydła. Około 1890 roku Trzcielin dzieli się na trzy części: Trzcielin Szlachecki, (który jest własnością dr Stefana Dąbrowskiego, najprawdopodobniej z Jeziorek) Trzcielin Duchowny, (który nie pozostaje już jednak w rękach duchownych ale stanowi własność rodziny Kopów) oraz Trzcielin wydzielony z części Duchownej, należący do rodziny Kowalaków. Sytuacja taka utrzymuje się do 1939 roku. Zaraz na początku II wojny światowej do wsi wkraczają Niemcy. Na każdym z majątków zasiedlony zostaje niemiecki rolnik zarządzający gospodarstwem. Ciekawostką historyczną jest fakt, że podczas wojny nie zginął nikt z mieszkańców Trzcielina, ale większość była zmuszana do ciężkiej, fizycznej pracy. Reforma rolnictwa w 1947 roku odebrała właścicielom ziemskim dawne posiadłości i ziemia ze wszystkich trzech majątków Trzcielina przeszła na własność Skarbu Państwa. PGR w Trzcielinie utworzono stosunkowo późno. W 1950 roku zawiązany został Rolniczy Zespół Spółdzielczy 22 Lipca, który w 1962 roku przekształcił się w PGR. W historii Trzcielina najbardziej wartą uwagi postacią jest pułkownik Andrzej Kopa, który urodził się tu 16 października 1879 roku. W wieku 23 lat powołany został do odbycia jednorocznej służby wojskowej. Po śmierci ojca powrócił na wieś, gdzie objął majątek. Do I wojny światowej dał się poznać jako dobry rolnik i wielki społecznik. Min. prezes Kółka rolniczego w Konarzewie jednego z najstarszych Kółek w Wielkopolsce. W 1914 roku zmobilizowany, walczył na froncie wschodnim, w Danii i we Francji. Odznaczony Krzyżem Żelaznym I i II klasy. W listopadzie 1918 roku został Komendantem Straży Ludowej. Kiedy w grudniu 1918 roku wybuchło Powstanie wielkopolskie Andrzej Kopa organizował zbiórkę ochotników w Dopiewie. Oddziały pod jego dowództwem brały udział min. w zdobywaniu lotniska w ławicy. W marcu 1919 roku awansowany do stopnia porucznika, a później kapitana, rok później do stopnia podpułkownika i odznaczony srebrnym krzyżem Virtuti Militari. Podczas II wojny światowej wysiedlony z Generalnej Gubernii; zmarł 11.VI.1956 roku. Pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Konarzewie. Faktem godnym odnotowania w historii Trzcielina jest również wizyta marszałka Józefa Piłsudzkiego, który odwiedził wieś w rocznicę Powstania Wielkopolskiego.

GOŁUSKI Gołuski to miejscowość położona niedaleko Palędzia, na granicy gminy. Jest to jedyna nieliczna miejscowość w gminie o typowo rolniczym charakterze. We wsi znajduje się ogrodnictwo Państwa Szymanowskich. Stworzyli je na terenie, które były bagiennymi łąkami. Teraz robi imponujące wrażenie, szczególnie wiosna, kiedy na kilku hektarach kwitną pola tulipanów. Widok to niesamowity i rzadko spotykany. W Gołuskach również zachodzą znaczące przemiany, może nie w takiej skali jak w Skórzewie czy Dąbrówce, ale w ostatnich latach powstało wiele nowych domów. W niedalekiej przyszłości powstaną kolejne, gdyż są jeszcze wolne tereny pod budownictwo mieszkaniowe. Wieś rozbudowuje się w kierunku Palędzia. Najstarsza, rdzenna część miejscowości ma zwartą zabudowę, ciągnąca się wzdłuż ul. Szkolnej. Wieś posiada dobrą infrastrukturę, jest tu wodociąg, gaz, wykonywana jest stopniowo kanalizacja. Sołtysem Gołusek jest Regina Kostrzewska. Gołuski liczą 206 mieszkańców wg. stanu na 31.12.2005r. HISTORIA Wieś ma dość długą historię, pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1406 roku, a nazywano ją wówczas Goluszice i należał do dóbr kościelnych. Średniowieczne Gołuski opisuje cały szereg dokumentów kościelnych. Najwięcej jest zapisków z procesów o granice wsi. W późniejszych wiekach nei działo się tu nic, o czym mówiłaby historia. Wiadomo, że w 1512 roku szlachcic Wojciech Konarzewski wynajął folwark wraz z łąkami w Gołuskach od kanonika poznańskiego Wojciecha Pakosławskiego. W okresie II wojny światowej kilku mieszkańców Gołusek zostało zamęczonych przez hitlerowców. Ku ich pamięci na dawnym budynku szkolnym który obecnie służy za świetlicę, 15 lat temu zamontowano pamiątkowa tablicę.

KONARZEWO Wieś wyjątkowa przynajmniej z kilku względów. Położona na skraju Wielkopolskiego Parku Narodowego, duża o bogatej historii. W poprzedniej kadencji samorządowej miała najmłodszego sołtysa w Polsce. Pani Pulina Trybuś w dniu wyborów na urząd miała zaledwie 18 lat. Sołtysem (i radną) Konarzewa jest to dnia dzisiejszego (obecnie nazywa się Trybuś Ludwiczak). Nazwa wsi pochodzi najprawdopodobniej od wyrazu koniarz. Koniarze albo koniuchy byli osadnikami, którzy dostarczali konie do stadniny książęcej. Przez Konarzewo przebiegał trakt królewski Poznań Buk i właśnie tu znajdowała się stacja zaprzęgów konnych. Do największych zabytków Konarzewa oprócz kompleksu pałacowo - parkowego należy murowany, tynkowany kościół z cegły. Pierwszy Kościół w Konarzewie stał już prawdopodobnie w XII wieku, a Kościół parafialny pw. Św. Marcina i Piotra w Okowach wzniesiony został w 1370 roku. Obecny Kościół postawiony został przed pierwszą połową XVI wieku. Około 1694 roku do istniejącej już bryły kościoła dobudowano prezbiterium, a w początkach XVIII wieku wieżę, dodając tym samym budowli cech barokowych, które miały upodobnić ją do architektury wzniesionego w XVII wieku pałacu. Świątynia posiada cechy późnego gotyku i baroku. Korpus budowli składa się z czteroprzęsłowej nazwy gotyckiej i dwuprzęsłowego, barokowego prezbiterium. Nawa kościoła nakryta jest sklepieniem gwiaździstym. Wewnątrz kościoła znajduje się wiele cennych zabytków, min. ołtarze, krucyfiks z ołtarza głównego o wysokości 62 cm., ambona barokowa z I poł. XVIII wieku, chrzcilenica rokokowa z ok. 1788 roku i wiele innych. Do zabytków Konarzewa należy również późnobarokowa figura przydrożna z piaskowca, przedstawiająca postać św. Jana Niepomucena. Miejscowa historia mówi, że do Konarzewa na konną wycieczkę w 1806r. wybrał się sam Napoleon. We wsi przebywał wówczas ks. Laskowski, twórca strajku dzieci wrzesińskich, który zmarł na zawał w momencie wkroczenia niemieckich wojsk. Dzisiejsza wieś posiada charakter rolniczo przemysłowy. Największe ulice to Szkolna, Dopiewska, Poznańska, Kościelna. Wieś jest w całości zgazyfikowana, posiada wodociagi i telefon, sukcesywnie wykonywana jest kanalizacja. Konarzewo słynie w Wielkopolsce jako ośrodek oazowy. Zjeżdża się tu młodzież z całej polski na dni skupienia i rekolekcji. Twórca ruchu oazowego jest ks. Stanisław Harflip, przyjaciel z okresów studiów Jana Pała II. Współczesny rozwój wsi wiąże się głównie z powstaniem PGR. To właśnie wówczas nastąpił gwałtowny przyrost ludności i powstało osiedle bloków. We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa oraz zadbane boisko sportowe. Do sołectwa należy również osada Glinki. Dziś Konarzewo liczy 1387 mieszkańców (stan na 31.01.2005r.). HISTORIA Powstanie nazwy miejscowości datowane jest na XIV wiek. Dziedziczką wsi była według najnowszych zapisów Pani Hanka, która toczyła spór z Mikołajem, synem Frącka. Konarzewo dzieliło się w tamtych czasach na dwie części: Konarzewo zwane Maior Konarzewo oraz Konarzewko Minus Konarzewko. Pierwsze należało do rodu Pojarów, drugie do rodu Drogosławów z Dąbrowy i Palędzia. Jako pierwszy właściciel Konarzewa, już w 1380 roku wymieniany był Stanisław Słap Plędzki albo Dąbrowski. Obie wsie od sąsiedniej miejscowości Chomęcice odgradzał umieszczony w środku jeziora rosnowaskiego pal. Połowa jeziora należała do Konarzewa, a druga połowa do Konarzewka. Pod koniec XVI wieku obie miejscowości zespoliły się w jedną wieś - Konarzewo. Swój złoty wiek wieś przeżyła w XVIII stuleciu, kiedy to znajdował się w rękach rodziny Radomickich. Maciej Radomicki, generał wielkopolski i wojewoda poznański wyprawiał się stad na Szwedów. To właśnie za czasów Radomickich w Koanrzewie wybudowano barokową rezydencję pałacowo parkową. Pałac budował w latach 1689-1699 Andrzej Radomicki, który przysłużył się także przy budowie kościoła. Okazały kompleks realizowali znani twórcy. Projektantem pałacu był murator Jan Krewania z Poznania, a realizatorem ogrodu Jan Adam Stier z Rydzyny. Obiekt uznano za jeden z najwystawniejszych w Wielkopolsce. Budowniczy pałacu Andrzej Radomicki zmarł w 1727 roku i pochowany został w sarkofagu, który do dziś znajduje się w krypcie kościelnej. W 1808 roku dobra konarzewskie objął syn Anny z Radomickich, po mężu Działyńskiej Ksawery Działyński. Zmarł 13.03.1819 roku. Na znak żałoby we wszystkich kościołach na

terenie dóbr konarzewskich, kórnickich a także poznańskich biły dzwony, a ich głos rozlegał się aż do 17 marca, czyli do momentu złożenia zwłok do murowanego sarkofagu. Synem Ksawerego był Tytus hrabia Działyński, który przeniósł wizerunki dziedziców i patronów kościoła do swoich dóbr w Kórniku. 25 sierpnia 1825 roku w konarzewskim pałacu odbyło się doniosłe wydarzenie ślub Klaudyny Działyńskiej z hrabią Bernardem Potockiem. Nie zważając, że naprzeciwko bramy pałacu znajduje się kościół, Klaudyna zażyczyła sobie, aby ceremonia odbyła się w pałacowym salonie, w którym na ten dzień specjalnie urządzono kaplicę. Jedenaście lat później, 08.06.1936 roku Klaudyna zmarła będąc w siódmym miesiącu ciąży. W okresie międzywojennym XX wieku Witold Czartoryski podzielił majątek pomiędzy dwóch synów. Adam Czartoryski otrzymał Głuszynę oraz należące do niej folwarki i lasy. Drugi syn Roman otrzymał Konarzewo z pałacem oraz folwarki: Dopiewo, Dopiewiec, Głuchowo, Palędzie, Kiszewo i Podłoziny. W latach dwudziestych XX wieku właścicielem posiadłości w Konarzewie był książę Czartoryski i jego żona Teresa z Zamoyskich. Tu urodziło się i spędziło dzieciństwo ich ośmioro dzieci. Podczas II wojny światowej Roman Konarzewski więziony był w Oflagu. Dzieci z matką wysiedleni zostali z pałacu jesienią 1940 roku. W 1997 roku Czartoryscy oraz powiązani z nimi Potoccy i Radziwiłłowie przyjechali do Konarzewa oglądać, co pozostało z ich włości.

KOŚCIÓŁ W KONARZEWIE Pierwszy Kościół w Konarzewie stał już prawdopodobnie w XII wieku, ale kościół parafialny pw. Św. Marcina i Piotra w Okowach wzniesiony został w 1370 roku. Obecny Kościół wybudowany został przed pierwszą połową XVI wieku. Około 1694 roku do istniejącej już bryły kościoła dobudowano prezbiterium, a w początkach XVIII wieku wieżę, dodając tym samym budowli cech barokowych, które miały ją upodobnić do architektury wzniesionego w XVII wieku pałacu. Obecnie proboszczem parafii w Konarzewie jest ks. Józef Wilk. Kościół w Konarzewie 62 070 gm.dopiewo tel 814 80 41

KOŚCIÓŁ W ZAKRZEWIE Świątynia została zbudowana w 1875 roku przez miejscowych Niemców wyznania ewangelickiego. Służyła mieszkańcom kilku miejscowości. Po wojnie objęli ją katolicy. Jest to piękny, stylowy kościół, którego wieża kościelna góruje nad wsią, tworząc atrakcyjną panoramę Zakrzewa. Przed kościołem zwraca uwagę pobudowana w ostatnim okresie kamienna grota z figurką Matki Boskiej. Proboszczem jest obecnie ks. Grzegorz Piotrowski Kościół pw. N.M.P Królowej Korony ul. Długa 131, ZAKRZEWO 62 070 Dopiewo tel. 814 32 23 ksgp@interia.pl zakrzewo@archpoznan.org.pl

KOŚCIÓŁ W DOPIEWIE Kościół przyjął swoją ostateczną formę pod koniec lat 80-tych. Przez wiele wieków w Dopiewie nie było parafii, choć pierwotny kościół pod wezwaniem św. Mikołaja, zbudowano ok. połowy XIV wieku. W roku 1798 parafię przyłączono jednak do Konarzewa, a kościół rozebrano. Parafię erygowano w 1938 roku, tworząc świątynię w adoptowanym budynku. Obecnie proboszczem parafii jest ks. Wojciech Paczkowski. Przed nim funkcję tę pełnili ks. Alfons Majcherek (budowniczy Kościoła i kaplicy na cmentarzu. (od jego nazwiska pochodzi nazwa jednej z ulic w Dopiewie) oraz ks. Władysław Łapawa, który rozbudował przykościelny parking. Kościół pw. Św. Marcina i św. Wincentego ul. Poznańska 18 62 070 Dopiewo tel. 8 148 029

KOŚCIÓŁ W SKÓRZEWIE Pierwszy Kościół w Skórzewie powstał w 1300 roku. Następny na jego miejscu, powstał w II połowie XV wieku i był wzniesiony przez właścicieli wsi Drogosławów Skórzewskich. W ciągu kolejnych dwóch wieków obiekt ten podupadł, odnowił go w 1785 ówczesny dziedzic Florian Wyssogota Zakrzewski. Obecna świątynia została wzniesiona za księdza Stanisława Dołęgi Kozierowskiego w latach 1927-29. Do jej wzniesienia przyczynili się Roman i Teresa z Zamojskich Czartoryscy z Konarzewa i K. Tempelhoff z Dąbrówki. Jest to imponujący obiekt sakralny, najwyższy w całej okolicy, gdyż jego wieża ma wysokość 45 metrów. Parafia skupia wiernych ze Skórzewa, Dąbrowy, części Batorowa i Wysokogotowa i jednej z poznańskich ulic. We wnętrzu kościoła znajduje się sporo zabytków. Główny ołtarz pochodzi z 1775 roku. Na ścianach wiszą portrety trumienne z połowy XVII wieku i późniejsze. Najstarszy jest portret Andrzeja Grota, zmarłego w 1648 roku. Proboszczem jest obecnie ks. Franciszek Drost. Kościół pw. Św. Marcina ul. Poznańska 66 SKÓRZEWO 60 185 Poznań tel. 814 35 32