Nazwa modułu: Projektowanie wentylacji i klimatyzacji Rok akademicki: 2015/2016 Kod: GIS-2-203-WK-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Wentylacja i klimatyzacja przemysłowa Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: prof. zw. dr hab. inż. Szlązak Nikodem (szlazak@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr inż. Życzkowski Piotr (piotr.zyczkowski@agh.edu.pl) dr inż. Korzec Marek (mkorzec@agh.edu.pl) dr inż. Łuczak Rafał (rluczak@agh.edu.pl) dr hab. inż. Borowski Marek (borowski@agh.edu.pl) prof. zw. dr hab. inż. Szlązak Nikodem (szlazak@agh.edu.pl) dr hab. inż. Obracaj Dariusz (obracaj@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 projektowania systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. IS2A_W05, IS2A_W13, IS2A_W10, IS2A_W15 Wykonanie projektu, Zaangażowanie w pracę zespołu M_W002 uwarunkowań zastosowania rozwiązań systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. IS2A_W05, IS2A_W13, IS2A_W10, IS2A_W15 Wykonanie projektu, Zaangażowanie w pracę zespołu M_W003 Posiada wiedzę z zakresu wykonania projektu instalacji IS2A_W12, IS2A_W13, IS2A_W03, IS2A_W10, IS2A_W01 M_W004 Posiada wiedzę z zakresu uwarunkowań pracy instalacji wentylacyjnej i IS2A_W06, IS2A_W10, IS2A_W01, IS2A_W15, IS2A_W14, IS2A_W02 Umiejętności 1 / 7
M_U001 Posiada umiejetność zaprojektowania elementów do systemu wentylacji i klimatyzacji. IS2A_U11, IS2A_U16, IS2A_U01, IS2A_U05 Projekt, Studium przypadków M_U002 Posiada miejętność oceny wpływu rozwiazań technicznych na optymalizację pracy systemów wentylacji i klimatyzacji. IS2A_U11, IS2A_U16, IS2A_U01, IS2A_U05 Projekt, Sprawozdanie M_U003 Posiada umiejętność oceny zaprojektowanego systemu wentylacji i klimatyzacji IS2A_W13, IS2A_W03, IS2A_W10, IS2A_W01, IS2A_W02 M_U004 Posiada umiejetność oceny wływu specjalnych wymagań na parametry pracy instalacji IS2A_W05, IS2A_W06, IS2A_W03, IS2A_W10, IS2A_W01, IS2A_W02 Kompetencje społeczne M_K001 Posiada kompetencje oceny wpływu pracy urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na wewnętrzne i zewnętrzne środowisko oraz bezpieczeństwo pracy. IS2A_K02, IS2A_K07, IS2A_K01 Projekt, Studium przypadków M_K002 Posiada kompetencje kierowania zespołem projektantów instalacji IS2A_K02, IS2A_K07, IS2A_K05, IS2A_K03, IS2A_K06 Projekt M_K003 Posiada kompetencje nadzoru nad odbiorem instalacji IS2A_K02, IS2A_K01, IS2A_K03, IS2A_K04 M_K004 Posiada kompetencje nadzoru nad eksploatacją urządzeń klimatyzacyjnych IS2A_K02, IS2A_K01, IS2A_K05, IS2A_K03, IS2A_K04, IS2A_K06 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 projektowania systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. uwarunkowań zastosowania rozwiązań systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Posiada wiedzę z zakresu wykonania projektu instalacji 2 / 7
M_W004 Umiejętności M_U001 M_U002 M_U003 M_U004 Posiada wiedzę z zakresu uwarunkowań pracy instalacji wentylacyjnej i Posiada umiejetność zaprojektowania elementów do systemu wentylacji i klimatyzacji. Posiada miejętność oceny wpływu rozwiazań technicznych na optymalizację pracy systemów wentylacji i klimatyzacji. Posiada umiejętność oceny zaprojektowanego systemu wentylacji i klimatyzacji Posiada umiejetność oceny wływu specjalnych wymagań na parametry pracy instalacji Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 M_K003 M_K004 Posiada kompetencje oceny wpływu pracy urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na wewnętrzne i zewnętrzne środowisko oraz bezpieczeństwo pracy. Posiada kompetencje kierowania zespołem projektantów instalacji Posiada kompetencje nadzoru nad odbiorem instalacji Posiada kompetencje nadzoru nad eksploatacją urządzeń klimatyzacyjnych Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Proces projektowania (optymalizacja, typizacja, normalizacja i normy wentylacyjne). Charakterystyka ogólna instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Ogólne wytyczne stosowania i projektowania instalacji (zagadnienia technologiczne, parametry powietrza wentylacyjnego, sytuacja i orientacja obiektu, opracowanie schematu sieci przewodów, centralnego ogrzewania, czynnika grzejnego, zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków oraz wody chłodzącej). Błędy w projektowaniu wentylacji i klimatyzacji. Wymagania specjalne stawiane instalacjom wentylacyjnym i klimatyzacyjnym 3 / 7
(ochrona przeciwpożarowa, ochrona powietrza atmosferycznego, zasady uzgadniania projektów, ochrona akustyczna, ochrona przed korozją). Charakterystyka stanu powietrza w pomieszczeniach (parametry powietrza wewnętrznego i zewnętrznego, zyski ciepła i wilgoci, czynniki szkodliwe, rozdział powietrza w pomieszczeniu strumień nawiewny). Projektowanie i dobór systemów produkcji chłodu dla klimatyzacji. Projektowanie i dobór urządzeń do uzdatniania powietrza w instalacjach. Odzysk ciepła i energii w instalacjach (free cooling). Hałas w instalacji. Eksploatacja i konserwacja instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych (planowanie konserwacji i remontów, dokumentacja techniczno ruchowa instalacji, badanie, pomiary i regulacja instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych). Ćwiczenia projektowe Charakterystyka rozwiązania instalacji klimatycznej (opis rozwiązania, rodzaj wentylacji sposób rozprowadzenia powietrza). Parametry powietrza wewnętrznego (temperatura i wilgotność względna). Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego dla okresu letniego i zimowego. Charakterystyka pomieszczenia (kubatura, wymiary, budowa przegród). Określenie udziału strumienia powietrza zewnętrznego w całkowitej ilości powietrza kierowanego do pomieszczenia. Obliczenia zysków ciepła w okresie letnim (od ludzi, od urządzeń mechanicznych, od oświetlenia, od nasłonecznienia) Straty ciepła w okresie zimowym. Obliczanie strumienia powietrza dla pomieszczenia (ze względu na zyski ciepła, na zanieczyszczenia gazowe i inne, na zanieczyszczenia stałe (pyły), na minimalną prędkość w miejscu przebywania ludzi). Określenie liczby wymian powietrza w pomieszczeniu. Obliczanie zmian parametrów powietrza dla okresu letniego i zimowego (mieszanie powietrza obiegowego z zewnętrznym, zmiany parametrów w procesie nawilżania, ogrzewanie i chłodzenie powietrza). Obliczanie oporów przepływu na elementach instalacji (czerpnia, przepustnice, komora mieszania, komora zraszania, chłodnica i nagrzewnica, filtr powietrza, otwory wylotowe). Dobór urządzeń (elementy centrali : wentylatory, komora zwilżania, czerpnia powietrza zewnętrznego, wyrzutnia powietrza zużytego, filtr powietrza, chłodnica i nagrzewnica, otwory wylotowe, tłumiki hałasu). Dobór centrali w wariantach z recyrkulacją i bez recyrkulacji powietrza, oraz z odzyskiem i bez odzysku ciepła. Opis klimatyzacji dotyczące wyposażenia w instalacje doprowadzenia wody, instalacji elektrycznej oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego. Analiza zużycia energii i koszty eksploatacji. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena z kolokwium x 0.7 + ćwiczenia projektowe x 0.3 Wymagania wstępne i dodatkowe Zaliczenie ćwiczeń projektowych może być uzyskane w terminie podstawowym i jednym poprawkowym. Jeżeli student opuścił wiecej niż 20 % ćwiczeń projektowych może nie uzyskać zaliczenia i nie być dopuszczony do zaliczenia poprawkowego. Obecność na ćwiczeniach projektowych jest obowiazkowa. Obecność na wykładach jest zalecana i może być premiowana. 4 / 7
Zalecana literatura i pomoce naukowe Przydróżny S., Ferencowicz J.: Klimatyzacja, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, 1989r. Steimle F.: Kurs Klimatyzacji, Wyd. Arkady, 1979r. Lampe G., Pfeil A., Schmittlutz R., Tokarz M.: Projekt klimatyzacji a projekt budynku, Wyd. Arkady, 1981r. Maczek K. i inni: Uzdatnianie powietrza w inżynierii środowiska, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2004r. Ullrich H-J.: Technika klimatyzacyjna, Wyd. Masta 2001r. Borysiewicz A. i inni: Instalacje wentylacyjnej i klimatyzacyjne. Projektowanie układów. Wyd. Arkady 1975 r. Jones W.P.: Klimatyzacja, Wyd. Arkady 2001r. Recknagel i inni: Poradnik Ogrzewanie+Klimatyzacja, Wyd. EWFE, Gdańsk 94/95 lub 2009. Gutkowski K.M. Chłodnictwo i Klimatyzacja, WNT 2003 Pawłoć A.,Targański W., Bonca Z.: Odzysk ciepła w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, MASTA 1998 Zalewski W.: Pompy ciepła, PWN 1999 Zalewski W. Systemy i urządzenia chłodnicze, Politechnika Krakowska, Kraków 2007 Kostyrko K., Łobozowski A.: Klimat Pomiary Regulacja, Agenda Wydawnicza PAK Warszawa 2002 Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Justyna SWOLKIEŃ: Wpływ jakości wody na stan maszyn i urządzeń klimatyzacji grupowej, W: Wybrane zagrożenia aerologiczne w kopalniach podziemnych i ich zwalczanie pod red. Nikodema Szlązaka. Kraków : Wydawnictwa AGH, 2011. ISBN: 978-83-7464-429-7. S. 361 375. Bibliogr. s. 374 375 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ: Wykorzystanie ciepła odpadowego w rozbudowie systemu klimatyzacji wyrobisk podziemnych, W: XLIII Dni Chłodnictwa : oszczędność energii, ochrona środowiska w rozwiązaniach technicznych urządzeń i systemów chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła : konferencja naukowo-techniczna : Poznań, 30.11 01.12.2011 r. / red. Grzegorz Krzyżaniak ; Towarzystwo Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich Poznań, SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o. Poznań. Poznań : SYSTHERM, [2011]. ISBN: 978-83-925055-4-9. S. 215 227. Bibliogr. s. 226 227, Streszcz., Abstr. Szlązak N., Obracaj D.: Klimatyzacja kopalni podziemnej z wykorzystaniem lodu zawiesinowego. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, t. 7, z. 4, s. 71 86, Gliwice 2012 Szlązak N.: Metody klimatyzacji wyrobisk górniczych. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, t. 8, z. 3, s. 127 142, Gliwice 2013 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ: Możliwości poprawy efektywności pracy klimatyzacji w wyrobiskach górniczych, W: ROP 2013 : XXX seminarium : XXXIX Dni Techniki : Zwalczanie zagrożeń naturalnych w kopalniach podziemnych teoria i praktyka : XXX lat doświadczeń : Rybnik, 20 listopada 2013 r. / Naczelna Organizacja Techniczna ; Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa. Gliwice : Instytut Eksploatacji Złóż. Wydział Górnictwa i Geologii. Politechnika Śląska, [2013]. ISBN: 978-83-926255-7-5. S. 157 171. Bibliogr. s. 170 171, Streszcz. Szlązak N., Obracaj D.: Sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w instalacjach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Chłodnictwo, XLVI Dni Chłodnictwa: energooszczędne rozwiązania techniczne urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła, t. 49, nr 11-12, s. 1-5, Poznań 2014 Szlązak N., Obracaj D., Piergies K.: Sterowanie parametrami wody lodowej w instalacji klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Chłodnictwo & Klimatyzacja, nr 11, s. 58 62, Warszawa 2014 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Justyna SWOLKIEŃ: Parametry wody i ich szkodliwy wpływ na instalacje klimatyzacyjne, Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko, Główny Instytut Górnictwa, Katowice ; ISSN 1643-7608. 2010 nr 1/1, s. 264 278. Bibliogr. s. 277 278, Streszcz., Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI, Anna SZLĄZAK : Bilans energetyczny pracy układu skojarzonego centralnej klimatyzacji w KWK,,Pniówek, Górnictwo i Geoinżynieria / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków ; ISSN 1732-6702. Tyt. poprz.: Górnictwo (Kraków). 2004 R. 28 z. 1 s. 85 102. Bibliogr. s. 102, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Charakterystyka wielopłaszczowej, lutniowej chłodnicy powietrza typu CHWL-1000, W: XXXIX Dni Chłodnictwa : badania, konstrukcje, eksploatacja urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych a stosowane czynniki chłodnicze : konferencja naukowotechniczna : Poznań, 14 15 listopada 2007 /red. Grzegorz Krzyżaniak ; Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Sekcja Chłodnictwa i Klimatyzacji. Oddział Wojewódzki w Poznaniu, SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o., Poznań. Poznań : SYSTHERM, 2007. ISBN 978-83- 925055-0-1. S. 299 310. Bibliogr. s. 310, Streszcz. SZLĄZAK Nikodem, OBRACAJ Dariusz, BOROWSKI Marek: Charakterystyka źródeł emisji pyłu w kopalniach eksploatujących złoże soli kamiennej metodą,,na sucho, W: Przemysł wydobywczy 2001 : 5 / 7
[konferencja naukowo-techniczna] : Kraków, 6 7 grudnia 2001 r. / oprac. i red. Janusz Chmura ; Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica. Wydział Górniczy, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa. Koło Zakładowe Akademii Górniczo-Hutniczej. Kraków : Wydawnictwo,,SCRIPTUM, 2001. S. 277 286. Bibliogr. s. 286, Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI, Anna SZLĄZAK: Efektywność pracy skojarzonego systemu energetyczno-chłodniczego, W:XXXV [Trzydzieste piąte] Jubileuszowe Dni Chłodnictwa : kierunki badań i aktualne rozwiązania techniczne urządzeń oraz systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych : konferencja naukowo-techniczna : Rydzyna, 8 9 września 2003 / Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Sekcja Chłodnictwa i Klimatyzacji. Oddział Wojewódzki w Poznaniu ; SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o. Poznań. [S. l. : s. n., 2003]. S. 245 262. Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Free-cooling in central air-conditioning systems of underground mines Swobodne chłodzenie w systemach klimatyzacji scentralizowanej kopalń podziemnych / // Górnictwo i Geologia : kwartalnik ; ISSN 1896-3145. 2009 t. 4 z. 3 s. 123 133. Bibliogr. s. 132, Summ., Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI : Klimatyzacja jako sposób zabezpieczenia zabytkowej części kopalni soli, W: Zabezpieczanie i rewitalizacja podziemnych obiektów zabytkowych : konferencja naukowo-techniczna : Kraków Bochnia 21 22 września 2001 r. / red. Tadeusz Mikoś, Janusz Chmura ; Wydział Górniczy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Kopalnia Soli,,Bochnia [et al.]. [Kielce] : Wydawnictwo,,SCRIPTUM : współpr. Fundacja,,Nauka i Tradycje Górnicze, [2001]. S. 377 388. Bibliogr. s. 388, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Przykład wykorzystania chłodnic absorpcyjnych w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym, Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna. 2001 R. 8 nr 6 7 s. 233 236. Bibliogr. s. 236 Nikodem SZLĄZAK, Jan SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Wykorzystanie ciepła odpadowego w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym, Górnictwo : kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. 2001 R. 25 z. 2 s. 121 128. Bibliogr. s. 128, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Wykorzystanie swobodnego chłodzenia w systemach klimatyzacji kopalń podziemnych, Chłodnictwo & Klimatyzacja ; ISSN 1425-9796. 2009 [nr] 4 s. 60 64. Bibliogr. s. 64 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Zagadnienia energetyczne w klimatyzacji kopalń, W: Materiały 5 Szkoły Aerologii Górniczej = Proceedings of the 5th{} School of Mine Ventilation :Wrocław, 13 16 październik 2009 / Sekcja Aerologii Górniczej Komitetu Górnictwa PAN, KGHM CUPRUM spółka z o. o. Centrum Badawczo-Rozwojowe. Wrocław : KGHM CUPRUM sp. z o. o. CBR, cop. 2009. ISBN 978-83-929275-4-9. S. 207 216. Bibliogr. s. 216, Streszcz., Abstr. Nikodem SZLĄZAK, Marek BOROWSKI: Zanieczyszczenie powietrza spalinami w wyrobiskach drążonych z wykorzystaniem maszyn napędzanych silnikami Diesla, Budownictwo Górnicze i Tunelowe ; ISSN 1234-5342. 2005 R. 11 nr 4 s. 19 25. Bibliogr. s. 25, Summ., Streszcz., Rez. Nikodem SZLĄZAK, Justyna SZLĄZAK: Zastosowanie zeolitów dotowanych jonami metali przejściowych do ograniczenia emisji tlenków azotu, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów ; ISSN 1230-7408. 2004 R. 38 nr 6 s. 197 202. Bibliogr. s. 202, Streszcz. Informacje dodatkowe Brak 6 / 7
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Wykonanie projektu Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach projektowych Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 2 godz 1 godz 40 godz 20 godz 30 godz 28 godz 28 godz 149 godz 5 ECTS 7 / 7