Spółdzielczość socjalna. Zagadnienia wstępne

Spółdzielczość socjalna. Zagadnienia wstępne Magdalena Zimoch Waldemar bik Stowarzyszenie Wspópracy Regionalnej Kwiecie, 2008 r.

Plan prezentacji 1. Definicja spółdzielni 2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej 3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych

1. Definicja spółdzielni Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (z wyjątkiem spółdzielni socjalnych!!!), o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą (prawo spółdzielcze) Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

1. Definicja spółdzielni c.d. Co wynika z zaprezentowanej definicji: Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem ludzi (a nie kapitału) Skład osobowy spółdzielni może ulegać zmianom, a co za tym idzie zmienny jest także fundusz udziałowy (Uwaga: W spółdzielni socjalnej liczba członków nie może być mniejsza niż 5 osób!!!) Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą w interesie swoich członków

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków Spółdzielnia socjalna ma osobowość prawną, działalność gospodarczą prowadzi spółdzielnia a nie jej członkowie Spółdzielnia socjalna jest szczególnym rodzajem spółdzielni pracy

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Spółdzielnia socjalna działa na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji jej członków Należy przez to rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu, oraz odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia Wnioski: socjalna Spółdzielnia socjalna jest podmiotem ekonomii społecznej prowadzi działalność łączącą cele gospodarcze i społeczne Obowiązkiem spółdzielni jest zapewnienie pracy członkom, a obowiązkiem członków jest praca w spółdzielni

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Członkowie spółdzielni tworzą dla siebie miejsca pracy, zapieniają dochód sobie i swoim rodzinom, tworzą podmiot, za który są odpowiedzialni, od którego zależy przyszłość każdego z nich. W tym celu muszą ze sobą współpracować, ucząc się podtrzymywania więzi międzyludzkich, odnajdywania się w rolach społecznych

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Teoria, czyli założenia do ustawy o spółdzielniach socjalnych Spółdzielczość socjalna jest elementem polityki rządu zmierzającej do ograniczenia zjawiska marginalizacji i wykluczenia społecznego ma za zadanie m.in. umożliwić osobom bezrobotnym aktywizację zawodową poprzez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa

1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Spółdzielczość socjalna : realizuje zasadę praca zamiast zasiłku, wprowadzającą skuteczny mechanizm aktywizacji zawodowej oraz reintegracji zawodowej dla tych, którzy są zagrożeni wykluczeniem z rynku pracy Na podstawie uzasadnienia do ustawy o spółdzielniach socjalnych

2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej Spółdzielnia socjalna realizuje model działania, który przyczynia się nie tylko do osiągnięcia korzyści ekonomicznych, ale także podtrzymuje i rozwija więzi społeczne. Spółdzielnie socjalne są tzw. firmami społecznymi czyli podmiotami gospodarczymi o rynkowej orientacji, które równocześnie respektują specyficzne potrzeby osób o słabej zatrudnialności i niskich kwalifikacjach, tworząc szereg form tymczasowego i stałego zatrudnienia.

2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej Idea spółdzielczości socjalnej Dziaalno gospodarcza Osoby marginalizowane na rynku pracy Spódzielnia socjalna Reintegracja zawodowa i spoeczna Inne dziaania spódzielni np. w sferze zada publicznych

3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Dwie gwarancje i kilka możliwości Gwarancje: zwolnienie spółdzielni z opłat za rejestrację spółdzielni w KRS-ie i Monitorze Sądowym i Gospodarczym, zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów wydatkowanych w roku podatkowym na cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni /w część nie zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów/

3. Preferencje przyznane spółdzielniom Możliwości socjalnym dotacja na rozpoczęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej /źródło, zasady, wymagania/

3. Preferencje przyznane spółdzielniom Możliwości socjalnym Refundacja składek ZUS /kiedy, w jakim urzędzie, jakie wymagania, dla kogo?/

3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Możliwości udział spółdzielni w otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych /na jakich zasadach, praktyka/

3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Możliwości wsparcie w ramach Ośrodków Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej /na co, dla kogo, kiedy?/

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Wybrane dane: W okresie 2005 2006 powstało około 70 spółdzielni socjalnych. Pod koniec 2007 r. zarejestrowanych już było 139 spółdzielni socjalnych, z czego najwięcej spółdzielni powstało w województwie śląskim (24), wielkopolskim (20), warmińsko mazurskim (14), a najmniej w województwie kujawsko pomorskim, świętokrzyskim (po 1) oraz podlaskim (2).

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Podejmowane przez spółdzielnie rodzaje działalności gospodarczej koncentrują się na dwóch obszarach: a. usług rynkowych (88% działających spółdzielni) b. działalności wytwórczej (12%). Istnieją przykłady wąskich specjalizacji, jak np. WWW promotion z Wrocławia (grafika komputerowa), Spółdzielnia Socjalna Dragon z Zamościa świetlica dla dzieci

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce W strukturze organizacyjnej spółdzielni dominującym modelem organizacyjnym jest układ 5 osobowej grupy członkowskiej (65% spółdzielni). Bardzo nieliczna grupa posiada Rady Nadzorcze (tylko 2 spółdzielnie). Tylko 20% spółdzielni zatrudnia tzw. fachowców.

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Jest oczywistym, że prowadzenie własnej firmy (w tym w postaci spółdzielni socjalnej) wymaga posiadania cech typowych dla przedsiębiorcy. Człowiek przedsiębiorczy przede wszystkim potrafi wykorzystać szansę pojawiającą się w otoczeniu i przekształcić ją w sukces Tymczasem osoby bezrobotne, zwłaszcza długotrwale, zwykle są zniechęcone, sfrustrowane i nie przejawiają postaw przedsiębiorczych. Dodatkowo otoczenie instytucjonalne bywa nieprzyjazne. Między innymi właśnie z tych dwóch powodów spółdzielnie socjalne wymagają wsparcia

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład W sierpniu br. ogłoszono konkurs w ramach Ośrodka Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej w Rudzie Śląskiej dla spółdzielni socjalnych z terenu województwa śląskiego. Spółdzielnie socjalne mogły uzyskać dotacje (do 20 tys. zł) na rozwój. W ramach konkursu wpłynęło 10 projektów, jednak: 2 wnioski wpłynęły po terminie 5 nie przeszło oceny formalnej 1 projekt w wyniku ocenie merytorycznej nie uzyskał wymaganego min. 60 % wszystkich punktów W efekcie tylko dwie spółdzielnie uzyskały dotacje (nie wykorzystano wszystkich środków będzie ogłoszony dodatkowy konkurs)

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce W Polsce funkcjonuje lub jest w fazie rozruchu ponad 150 spółdzielni socjalnych Zdecydowana większość z nich ma problemy z utrzymaniem bieżącej płynności finansowej Z przedstawionych faktów wynika, że: Polska spółdzielnia socjalna Nie jest cudownym środkiem dla wszystkich Ma małe szanse przeżycia, ale.

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce.. Ale spółdzielnia socjalna może być skutecznym narzędziem aktywizacji bezrobotnych, jednak wymaga: solidnego przygotowania (zwłaszcza od strony ekonomicznej i finansowej) silnego zaangażowania oraz odpowiedniego doboru członków profesjonalnego zarządzania sieci wsparcia (przed i po złożeniu) np. w postaci pomocy doradczej inkubatora gospodarki społecznej, dużego zleceniodawcy pomocy finansowej na starcie

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład Spółdzielni Socjalnej Szansa i Wsparcie Spółdzielnia zrzesza 5 osób bezrobotnych z terenu Świętochłowic Członkinie spółdzielni mają kwalifikacje do pracy na stanowisku sanitariuszki szpitalnej (siedmiomiesięczne szkolenie w ramach projektu Wirtualny inkubator Gospodarki Społecznej model funkcjonowania w sieci współpracy ) Podstawą przychodów spółdzielni jest współpraca z Centralnym szpitalem Klinicznym w Katowicach Ligocie

4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład Spółdzielni Socjalnej Szansa i Wsparcie

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Przydatne linki: www.ekonomiaspoleczna.pl www.spoldzielnie.org www.tujestpraca.pl www.mpips.gov.pl http://spoldzielnie.nethit.pl/forum/ http://www.promotion.org.pl/spoldzielnie.htm http://pomocspoleczna.ngo.pl/x/200787;jsessionid=e DA30F51E11C4238253453468AB6F893

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych http://rcwip.pl/x/206950;jsessionid=281b62148318bb6 C16C49876476493EA.tomcat http://www.barka.org.pl/poradnik%20ngo/zakladanie_ spoldzielni.html WWW.ces.net.pl http://www.gazetaprzedsiebiorcy.infor.pl/poradniki/26 1,1395,Zgloszenie-do-KRS.html http://rcwip.pl/x/206950;jsessionid=281b62148318bb6 C16C49876476493EA.tomcat http://www.ms.gov.pl/krs/krs_rej_spoldzielnia.shtml

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Zestawienie aktów prawnych Akty prawne przydatne w zakładaniu i prowadzeniu działalności w formie spółdzielni socjalnej: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. 2006 nr 94 poz. 651) Ustawa Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (tekst jednolity Dz. U. 2003 nr 188 poz. 1848) Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. 2003 r. nr 96 poz. 873) Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. 2003 r. nr 122 poz. 1143 z późniejszymi zmianami) Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 2 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2004 r. nr 99 poz. 1001 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137 poz. 887 z późniejszymi zmianami)

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Zestawienie aktów prawnych Ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. nr 142 poz. 702 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 stycznia 2004 r. o Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. 2004 nr 33 poz. 289) Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54 poz. 535 z późn. zm.) Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst ujednolicony na podstawie Dz.U. z 2005 r. nr 8. poz. 60, nr 85 poz. 727, nr 86 poz. 732 i nr 143 poz. 1199) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2006 r. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 r. nr 24 poz. 141 z późn. zm.)

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. 2004 nr 19 poz. 177 z późn. zmianami) Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. nr 17, poz. 209) Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004 r. nr 173 poz. 1807) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępnienia (Dz.U. nr 118 poz. 1247) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej (Dz. U. 2004 r., nr 240, poz. 2412)

5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu dokonywania refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej oraz form zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków (Dz. U. 2005 r., nr 236, poz. 2002 z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2007 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (Dz.U. 2007 nr 76 poz. 510) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 10 grudnia 2003 r. dotyczące wzoru wniosku o zwrot opłaconych składek ZUS oraz trybu dokonywania ich zwrotu (Dz. U. 2004 nr. 3, poz. 18)

Dziękuję za uwagę!!! Magdalena Zimoch Waldemar Żbik Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej 032 273 26 62 m.zimoch@swr.pl, w.zbik@swr.pl