Spółdzielnia socjalna jako alternatywa dla osób bezrobotnych. Rafał Jaworski

Transkrypt

1 Spółdzielnia socjalna jako alternatywa dla osób bezrobotnych Rafał Jaworski

2 Ekonomia społeczna Ekonomia społeczna - określenie działalności gospodarczej, która łączy w sobie cele społeczne i ekonomiczne. Kryteria ekonomiczne: - prowadzenie w sposób względnie ciągły, regularny działalności w oparciu o instrumenty ekonomiczne; - niezależność, suwerenność instytucji w stosunku do instytucji publicznych; - ponoszenie ryzyka ekonomicznego; - istnienie choćby nielicznego płatnego personelu. Kryteria społeczne: - wyraźna orientacja na społecznie użyteczny cel przedsięwzięcia; - oddolny, obywatelski charakter inicjatywy; - specyficzny, możliwie demokratyczny system zarządzania; - możliwie wspólnotowy charakter działania; - ograniczona dystrybucja zysków.

3 Podstawa prawna Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r., Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot opłaconych składek oraz trybu dokonywania ich zwrotu. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej.

4 Co to jest spółdzielnia socjalna? Spółdzielnia jest zrzeszeniem osób, łączących się dobrowolnie dla zaspokojenia wspólnych dążeń i potrzeb ekonomicznych, społecznych i kulturalnych poprzez współposiadanie autonomicznego i kontrolowanego demokratycznie przedsiębiorstwa Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, której założeniem jest inwestowanie nadwyżek bilansowych na rzecz społeczności lokalnej i osobisty rozwój pracowników przedsiębiorstwa, a nie kierowanie się presją osiągania maksymalnego zysku.

5 Cele spółdzielni socjalnej Prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy u członków spółdzielni socjalnej. Odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu - u członków spółdzielni. Prowadzenie działalności społecznej i oświatowo-kulturalnej na rzecz swoich członków i ich środowiska lokalnego Działalność społecznie użyteczna w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o DPPiW.

6 Kto może utworzyć spółdzielnię socjalną? 1. bezdomni realizujący indywidualne programy wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 2. uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego; 3. uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej; 4. chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego*; * musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej poprzez dokonywanie czynności prawnych, np. przez zawieranie umów.

7 Kto może utworzyć spółdzielnię socjalną? cz.2 5. długotrwale bezrobotni w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (osoba długotrwale bezrobotna = min. 12 miesięcy w ciągu ostatnich 2 lat), 6. zwalniani z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 7. uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 8. osoby niepełnosprawne, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

8 Ile osób może założyć spółdzielnię socjalną? minimum 5 osób, ale nie więcej niż 50 osób, spółdzielnie socjalne, w których liczba członków nie przekracza 15, nie powołuje Rady Nadzorczej, zaś jej zadania wykonuje Walne Zgromadzenie, prawo kontroli działalności spółdzielni przysługuje bezpośrednio każdemu członkowi, parytet 80% do 20% (liczba członków spółdzielni będących tzw. fachowcami, nie może być większa niż 20% wszystkich członków spółdzielni). Naruszenie powyższych uregulowań powoduje likwidację spółdzielni socjalnej.

9 Zasady działania spółdzielni socjalnej dobrowolne i otwarte członkostwo, demokratyczna kontrola członków, ekonomiczne uczestnictwo członków, autonomia i niezależność, kształcenie, szkolenie, informacja, współpraca między spółdzielniami, troska o społeczność lokalną (zakorzenienie).

10 Zakładamy spółdzielnię 2 tryby Aktualnie przewiduje się dwa sposoby tryby utworzenia spółdzielni socjalnej: 1) tryb indywidualny: założycielami są osoby bezrobotne, niepełnosprawne i inne spełniające warunki ustawy; 2) tryb zinstytucjonalizowany: za pośrednictwem i przy pomocy Centrum Integracji Społecznej oraz poprzez przekształcenie Spółdzielni Inwalidów lub Spółdzielni Niewidomych.

11 Zakładamy spółdzielnię 8 kroków: 1. Podjęcie decyzji + pomysł na biznes, 8. Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działa. 2. Przygot. dokum. (statut, uchwały etc.) 7. ZUS i Urząd Skarbowy SS 3. Zwołanie Walnego Zgromadz. 6. Nabycie osobowości prawnej 5. Złożenie wniosku do KRS 4. Wybór władz spółdz.

12 Krok 1 - Podjęcie decyzji Podjęcie decyzji poprzedzone dokładną analizą mocnych i słabych stron. (jakie mamy szansę na sukces), znaleźć grupę osób, które podejmą wyzwanie, zacząć badać rynek (uwzględnienie potrzeb lokalnego rynku), Jeśli: podejmiemy decyzję dotyczącą charakteru spółdzielni; mamy pomysł na działalność, posiadamy biznes plan, przyjęliśmy strategię działania (możemy przejść do kroku 2).

13 KROK 2 Statut, uchwały Statut jest podstawowym aktem prawnym spółdzielni regulującym całokształt jej struktury organizacyjnej, określającym charakter spółdzielni, prawa i obowiązki członków, nabywanie i utrata członkowstwa, kompetencje organów, tryb podejmowania decyzji, zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał oraz wszystkie kwestie prawidłowego funkcjonowania spółdzielni. Poza tym w statucie musi się znaleźć oznaczenie nazwy spółdzielni socjalnej z obowiązkowym dodatkiem spółdzielnia socjalna. 3 uchwały, listy członków, protokoły dokumenty na WZ.

14 KROK 3 - Zwołanie Walnego Zgromadzenia W zebraniu uczestniczą wszyscy członkowie - założyciele spółdzielni, Walne Zgromadzenie założycieli uchwala: 1) statut poprzez złożenie pod nim podpisów, 2) uchwałę o powołaniu spółdzielni, 3) uchwałę o powołaniu Zarządu. Walne Zgromadzenie jest protokołowane, a protokół podpisany przez protokolanta i Przewodniczącego zebrania, Należy jeszcze uzupełnić dokumentacje o: złożone przez założycieli zaświadczeń potwierdzających posiadanie uprawnień do bycia członkiem spółdzielni socjalnej, listę obecności wraz z adresami członków - założycieli i ich oryginalnym podpisami.

15 KROK 4 - Wybór władz spółdzielni Spółdzielnia, jak każda korporacyjna osoba prawna, działa przez swoje organy Walne Zgromadzenie to najważniejszy decyzyjny organ spółdzielni, Zarząd - organ składający się z członków spółdzielni, o charakterze wykonawczym, składa oświadczenia woli za spółdzielnię i reprezentuje ją na zewnątrz. Statut spółdzielni reguluje zasady działania Zarządu, Od 15 członków powołujemy Radę Nadzorczą - organ co najmniej trzyosobowy, składający się z członków spółdzielni, o charakterze kontrolnym. Kto zostanie Prezesem Spółdzielni? (lider 80% do 20%).

16 KROK 5 - Złożenie wniosku do KRS W celu zgłoszenia spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego należy wypełnić następujące formularze: 1) KRS-W5 - Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców, 2) KRS-WK - Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki, 3) KRS-WM - Przedmiot działania. 4) 3 uchwały, listy członków, protokoły. Dokumenty wymagane określone w: Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej (Dz. U. Nr 240, Poz. 2412).

17 KROK 6 Nabycie osobowości prawnej Spółdzielnia nabywa osobowość prawną i rozpoczyna swoją działalność gospodarczą w momencie jej zarejestrowania, a nie powołania. Jeżeli spółdzielnia chce zacząć działalność w późniejszym terminie niż moment zarejestrowania, powinno być to zaznaczone w odpowiedniej uchwale. (Kiedy bezrobotny spółdzielca przestaje być bezrobotny?)

18 KROK 7 - ZUS i Urząd Skarbowy Zgłoszenie Spółdzielni do kolejnych rejestrów : numer REGON we właściwym Urzędzie Statystycznym, numer NIP, we właściwym Urzędzie Skarbowym, w ciągu 7 dni od zatrudnienia pierwszego pracownika należy zgłosić spółdzielnię w ZUS jako płatnika składek. - działalność gospodarczą spółdzielnia musi prowadzić w sposób określony w ustawie Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999, - ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r., prowadzenia ksiąg rachunkowych, tzw. "pełna księgowość, - Kodeks Pracy,

19 KROK 8 - Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działania

20 KROK 8 - Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działa - cz.3 Zwolnienie dochodów przeznaczonych na cele działalności spółdzielni z podatku dochodowego od osób prawnych. Powierzanie realizacji zadań publicznych. Możliwość uczestniczenia w otwartym konkursie ofert na realizację zadań na rzecz administracji publicznej (wg UPPiW). Możliwe wsparcie dla jednej spółdzielni maks. 300 tyś. uro w ciągu trzech lat.

21 Warto wiedzieć - regulacje szczegółowe Spółdzielnia socjalna może połączyć się wyłącznie z inną spółdzielnią socjalną. Z wyodrębnionej części spółdzielni może powstać tylko inna spółdzielnia socjalna. Cała nadwyżka bilansowa przeznaczana jest na: - zwiększenie funduszu zasobowego, - cele reintegracyjne, społeczne, oświatowo-kulturalne.

22 Warto wiedzieć - regulacje szczegółowe cz.2 Majątek likwidowanej spółdzielni socjalnej przekazywany jest na Fundusz Pracy (maks. 20 % majątku może być przekazana jej członkom). Spółdzielnie socjalne muszą prowadzić księgi rachunkowe na zasadach pełnej księgowości. Spółdzielnię socjalną mogą także utworzyć członkowie spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych przez przekształcenie swych spółdzielni w spółdzielnię socjalną.

23 Jak skutecznie pracować z grupami inicjatywnymi Zapraszam do dyskusji

24 Spółdzielnie socjalne Dziękuję za uwagę Rafał Jaworski