INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE BIOLOG KOD ZAWODU 213105 Biolog to jeden z z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tę sama nazwę i kod. Do zawodu biolog przygotowuje kierunek studiów biologia. Każda uczelnia dla każdego kierunku studiów w którym prowadzi kształcenie ustala efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Określa cele kształcenia i kwalifikacje absolwenta. Informacje te umieszcza na swoich stronach internetowych. Wykaz uczelni i kierunków można odnaleźć przy pomocy portalu: http://wybierzstudia.nauka.gov.pl PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU BIOLOG 1 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód biologa, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1. Zdolnościami analitycznymi i podejmowaniem decyzji: Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów: Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3.Gotowością do podnoszenia kwalifikacji: Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. 4. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu: Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych i aplikacji komputerowych dla usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w 1 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014 1
sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE BIOLOG W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010-2015 2 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu sprawozdawczego Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu sprawozdawczego Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2015 121 54 33 9 4 0 2014 115 64 47 16 4 0 2013 156 70 49 9 4 0 2012 153 70 57 12 3 0 2011 143 79 57 13 2 0 2010 166 74 71 16 2 0 Z danych statystycznych analizowanego okresu wynika, że liczba osób z kwalifikacjami do wykonywania zawodu biolog zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w województwie kujawsko pomorskim ma generalnie tendencję rosnącą. Liczba osób znajdujących się w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki stanowiła ok. 1/3 wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych biologów. Zarejestrowano dla nich znikomą ilość ofert pracy. W 2014 r. spadła ogólna liczba zarejestrowanych osób w tym zawodzie jednak ciągle połowę z nich stanowili absolwenci. W analizowanym okresie zawód biolog został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 3, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba 2 Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia z danymi za II półrocze roku poprzedniego. 3 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość 2
osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Na koniec każdego roku dla osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy nie było żadnych wolnych miejsc pracy w zawodzie biologa. Od 2015 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 4. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Biolog w 2015 r. również został zakwalifikowany do grupy zawodów nieokreślonych. MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA W badaniu pracodawców 5 realizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu w latach 2010-2014 wynika, że w 2012 r. jeden pracodawca z powiatu nakielskiego, zaliczający się do średniego przedsiębiorstwa, zgłosił zamiar zatrudnienia jednego biologa. Powodem był wzrost popytu na produkty i usługi. Od kandydata oczekiwano znajomości obsługi programów komputerowych w zakresie aplikacji biurowych i księgowych, znajomości języka niemieckiego. Dodatkowym wymaganiem była znajomość technologii produkcji. W zakresie cech indywidualnych oczekiwano szybkości uczenia się, staranności wykonywania pracy, dobrej organizacji pracy własnej, gotowości do podnoszenia kwalifikacji oraz samodzielności. W perspektywie zatrudnienia do 2017 r. w tym samym badaniu pojawiło się raz zapotrzebowanie na nauczyciela biologii. W badaniu pracodawców zrealizowanym w 2010 r. i 2011 r. zawód biolog nie wystąpił w planach zatrudnienia lub zwolnienia. W badaniu internetowych ofert pracy 6 realizowanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu obejmującym okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015 zawód biolog nie pojawił się ani razu. W badaniu przeprowadzonym w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego pn. Barometr zawodów 7, które jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 5 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP oraz na stronie www.podlupa.wup.torun.pl 6 Badanie internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego to kolejne realizowane w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II badanie, które ma na celu poszerzenie informacji na temat regionalnego rynku pracy. Celem badania jest analiza ilościowa i jakościowa treści internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego zamieszczonych na 4. portalach ogólnopolskich: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Badanie obejmowało okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015. Raport z badania dostępny jest na stronie internetowej WUP w Toruniu www.podlupa.wup.torun.pl 3
poszczególnych zawodach w 2016 r., biolodzy na poziomie województwa zostali zaklasyfikowani do zawodów zrównoważonych. Oznacza to, że liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych do podjęcia zatrudnienia (podaż i popyt zrównoważą się). W województwie kujawsko pomorskim uczelnią, która publikuje na swoich stronach wyniki raportów z badań losów absolwentów jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Poniższe informacje pochodzą ze strony internetowej Biura Karier UMK https://www.biurokarier.umk.pl/badanie-losow-absolwentow Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci biologii rocznika 2009 Ochrona zdrowia i opieka społeczna (referent, rejestracja medyczna, asystentka stomatologiczna, laborant) Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo (urzędnik, laborant, pracownik biurowy) Edukacja (student doktorant, nauczyciel, wykonawca projektu, inżynier zootechnik) Pośrednictwo finansowe (doradca klienta, asystent kierownika, pracownik administracyjny) Administracja publiczna i obrona narodowa (technik w sekcji ds. kadrowoorganizacyjnych, asystent) Pozostała działalność usług., komunalna, społ. i indywid. (laborant, sekretarz projektu) Przetwórstwo przemysłowe (specjalista ds. kontroli jakości) Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci biologii rocznika 2010 Ochrona zdrowia i opieka społeczna (rejestratorka medyczna, laborant, przedstawiciel medyczny, młodszy asystent, asystentka stomatologiczna) Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo (laborant, ornitolog) Edukacja (nauczyciel, instruktor, animator, pomoc nauczyciela w oddziale przedszkolnym, nauczyciel) Handel (sprzedawca, przedstawiciel handlowy, doradca klienta prasa/książki, specjalista ds. rozliczeń z apteką) ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych - na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat liczby studentów i absolwentów. 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2016 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2015 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. W badaniu tym dane statystyczne pełnią jedynie funkcję pomocniczą, nie są podstawą analizy. Barometr uwzględnia kwalifikacje pracowników i rzeczywiste przygotowanie do wykonywania zawodu. Raport z badania dostępny jest pod adresem: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 4
Zawód biologa w województwie kujawsko-pomorskim można zdobyć na 2. uczelniach wyższych: Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tabela 1.Absolwenci roku 2014/2015 i studenci roku 2014/2015 na kierunku biologia. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku 2014/2015 1 KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY ogółem 37 68 studia pierwszego stopnia studia magisterskie 12 35 studia drugiego stopnia 25 33 Studenci roku stan w dniu 30.09.2015 po ostatnim roku bez MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO- POMORSKIE ogółem 70 126 studia pierwszego stopnia 30 67 studia magisterskie studia drugiego stopnia 40 52 po ostatnim roku bez 7 ogółem 107 194 studia pierwszego 42 102 stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie studia drugiego stopnia 65 85 po ostatnim roku bez Tabela 2.Absolwenci roku 2013/2014 i studenci roku 2013/2014 na kierunku biologia. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku 2013/2014 1 KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY ogółem 52 116 studia pierwszego stopnia studia magisterskie 16 47 Studenci roku stan na 30.09.2014 5
studia drugiego stopnia 36 69 po ostatnim roku bez MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO- POMORSKIE Opracowanie własne na podstawie danych GUS ogółem 99 224 studia pierwszego stopnia 47 126 studia magisterskie studia drugiego stopnia 52 88 po ostatnim roku bez 10 ogółem 151 340 studia pierwszego 63 173 stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie studia drugiego stopnia 88 157 po ostatnim roku bez 10 INNE PRZYDATNE INFORMACJE http://wybierzstudia.nauka.gov.pl wyszukiwarka kierunków studiów Nature jedno z najstarszych i najbardziej prestiżowych czasopism naukowych. Ukazuje się w formie tygodnika ilustrowanego. Science prestiżowy tygodnik naukowy W obu czasopismach publikowane są najnowsze odkrycia w dziedzinie nauk przyrodniczych ale również inżynieryjnych i ekonomicznych. Opracowała: Lilla Załęska doradca zawodowy Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Wydział Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Akceptował: Janusz Bokser Data ostatniej aktualizacji: czerwiec 2016 r. 6