Powiatowy Urząd Pracy w Mławie Centrum Aktywizacji Zawodowej ul. Piłsudskiego 43, 06-500 Mława tel. (23) 654-39-18, 654-52-85 fax. (23) 654-52-86 ul. Wyspiańskiego 7, 06-500 Mława tel. (23) 655-19-96, 654-34-01 fax. (23) 654-34-04 Rankiing zawodów defiicytowych ii nadwyżkowych w powiieciie młławskiim za 2014 rok (cz. diagnostyczna) Opracowała: Grażyna Han Mława marzec 2015 r.
Spis treści 1. Wstęp...3 2. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów)..4 2.1 Struktura bezrobocia według zawodów...4 2.2 Napływ bezrobotnych....6 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)..7 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych..12 4.1 Zawody nadwyżkowe... 13 4.2 Zawody zrównoważone......14 4.3 Zawody deficytowe....16 5. Wnioski 17 2
1. WSTĘP W dobie gospodarki rynkowej szczególną uwagę należy zwrócić na dostosowanie systemu kształcenia do zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Realizowanie tego zamierzenia wymaga zastosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. W tym celu opracowano w Departamencie Rynku Pracy MPiPS metodologię wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych i kształcenia zawodowego. Powyższa analiza pozwoli na zwiększenie efektywności organizacji szkoleń, dzięki dostosowaniu ich kierunków do potrzeb pracodawców, poprzez systematyczne określanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, a także poprzez udostępnienie wyników działań władzom oświatowym i dyrekcjom szkół, które będą mogły korygować poziom, strukturę i treść kształcenia zawodowego. Ponadto celem monitoringu jest stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, a także ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. 3
2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Na koniec 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mławie zarejestrowanych było 3845 osób bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem roku 2013, liczba bezrobotnych uległa zmniejszeniu o 986 osób. Stopa bezrobocia w omawianym okresie wynosiła 13,1%. Porównując z rokiem ubiegłym ( spadła o 2,5%). Dla porównania na koniec grudnia 2014 roku w województwie mazowieckim stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 9,8% podczas, gdy wskaźnik dla Polski wyniósł 11,5% a dla subregionu płocko-ciechanowskiego 16,1%. 2.1 Struktura bezrobocia według zawodów lub specjalności Jednym z elementów Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest analiza struktury bezrobocia według zawodów. Zagadnienie to można rozpatrywać według różnych grup zawodów. Najbardziej przejrzystą formą jest jednak zobrazowania bezrobocia w oparciu o sześciocyfrowe kody, czyli zawody i specjalności. Analizując strukturę bezrobotnych wg zawodów i specjalności podobnie, jak w latach ubiegłych należy stwierdzić, że największy udział w strukturze bezrobotnych mieli bezrobotni bez zawodu i o niskich kwalifikacjach. Na koniec omawianego okresu dominującą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby nie mające zawodu 525 osoby, co stanowi 13,65% ogółu bezrobotnych. W grupie osób bezrobotnych bez zawodów ujęte zostały osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące lub profilowane, a także osoby nieposiadające wykształcenia zawodowego. Liczną grupę stanowiły osoby sklasyfikowane jako robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 432 osób. Osoby sklasyfikowane w tej grupie stanowiły 11,2% ogółu zarejestrowanych. Ponadto analiza wykazała, że największe bezrobocie dotyczy między innymi następujących zawodów: sprzedawca, monter podzespołów i zespołów elektronicznych, kucharz, murarz, technik ekonomista, ślusarz, krawiec, technik budownictwa, kelner, technik żywienia i gospodarstwa domowego, Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani, rolnik. 4
Tabela nr 1. Bezrobotni wg zawodów i specjalności w powiecie mławskim* (stan na dzień 31.12.2014 r.) Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem 1. 000000 Bez zawodu 525 2. 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 432 3. 522301 Sprzedawca 169 4. 821304 Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 5. 512001 Kucharz 109 6. 711202 Murarz 103 7. 331403 Technik ekonomista 100 8. 722204 Ślusarz 82 9. 753105 Krawiec 72 10. 311204 Technik budownictwa 60 11. 513101 Kelner 59 12. 322002 13. 962990 Technik żywienia i gospodarstwa domowego Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 14. 613003 Rolnik 52 Tabela przedstawia zawody i specjalności, w których zarejestrowało się 50 i więcej bezrobotnych. Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy. *Uwaga: brano pod uwagę zawody, w których było zarejestrowanych 50 i więcej osób. Zawody te wygenerowały ok. 53,06% bezrobocia. 167 55 55 Niski poziom wykształcenia osób bezrobotnych, niedopasowanie ich kwalifikacji do potrzeb rynku pracy, a także większa liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie przy stosunkowo mniejszym zapotrzebowaniu sprawia, że wyścig po oferty pracy wygrywają osoby z wyższymi kwalifikacjami. 5
2.2 Napływ bezrobotnych Analizując zestawienie T-I/P-2 napływ bezrobotnych wg zawodów należy stwierdzić, że w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, nastąpił spadek liczby rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mławie (mniej o 131 osób). W okresie 12 miesięcy 2014 roku zarejestrowało się 6008 osób. Większy napływ bezrobotnych dotyczył mężczyzn. Stanowili oni 50,52 % ogółu zarejestrowanych. Wśród nowo zarejestrowanych bezrobotnych odnotowano 931 osób, które w okresie dwunastu miesięcy od dnia ukończenia szkoły zarejestrowały się w urzędzie pracy, tj. o 23 osoby więcej niż w analogicznym okresie 2013 roku. Analizując nowo zarejestrowanych bezrobotnych ze względu na posiadany zawód należy stwierdzić, że najczęściej status osoby bezrobotnej, podobnie jak w latach poprzednich nabywały osoby bez kwalifikacji zawodowych 1165 osób (tj. 19,39% ogółu rejestrujących się). Kolejną grupę stanowili: robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym 390 osób oraz monter podzespołów elektronicznych 364 osoby. Wśród rejestrujących się bezrobotnych najwięcej osób napłynęło także w zawodach: sprzedawca, kucharz, technik ekonomista, ślusarz, technik budownictwa, murarz. Powyższe dane ilustruje tabela Nr 2. Tabela nr 2. Napływ bezrobotnych wg zawodów i specjalności w powiecie mławskim* (stan na dzień 31.12.2014 r.) Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem 1. 000000 Bez zawodu 1165 2. 932911 3. 821304 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 390 364 4. 522301 Sprzedawca 225 5. 512001 Kucharz 137 6. 331403 Technik ekonomista 134 7. 722204 Ślusarz 125 8. 311204 Technik budownictwa 109 6
9. 711202 Murarz 102 10. 753105 Krawiec 91 11. 962990 Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 12. 515303 Robotnik gospodarczy 84 13. 513101 Kelner 82 14. 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 77 15. 411004 Technik prac biurowych 73 16. 723105 Mechanik samochodów osobowych 61 17. 512002 Kucharz małej gastronomii 56 18. 432103 Magazynier 54 19. 931301 Robotnik budowlany 54 20. 311408 Technik elektronik 51 21. 235107 Pedagog 50 85 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy. *Uwaga: brano pod uwagę zawody, w których było zarejestrowanych 50 i więcej osób. Zawody te wygenerowały ok. 59,40% nowo rejestrujących się bezrobotnych. 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (Grup zawodów) Do Powiatowego Urzędu Pracy w Mławie w 2014 roku wpłynęło 2830 ofert zatrudnienia. W porównaniu z analogicznym okresem 2013 roku nastąpił wzrost ilości ofert pracy (o 450 miejsc pracy). Zestawienie T-I/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie mławskim w 2014 roku wskazuje, że największe zapotrzebowanie ze strony pracodawców dotyczyło: monterów podzespołów i zespołów elektronicznych, sprzedawców, techników prac biurowych oraz robotników gospodarczych. Należy dodać, że większość z wymienionych zawodów od kilku lat generuje najwięcej miejsc pracy. 7
Tabela nr 3. Oferty pracy według zawodów i specjalności Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2014 roku 1. 821304 Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 333 2. 522301 Sprzedawca 200 3. 411004 Technik prac biurowych 193 4. 515303 Robotnik gospodarczy 125 5. 751104 Rozbieracz wykrawacz 124 6. 334306 Technik administracji 110 7. 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 78 8. 000000 Inny zawód lub brak zawodu 64 9. 812290 Pozostali operatorzy do obróbki powierzchniowej metali i nakładania powłok 56 10. 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 41 11. 816028 Operator urządzeń przetwórstwa mięsnego 40 12. 432103 Magazynier 39 13. 941201 Pomoc kuchenna 34 14. 711202 Murarz 32 15. 523002 Kasjer handlowy 31 16. 531202 Asystent nauczyciela przedszkola 31 8
Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2014 roku 17. 311405 Kontroler jakości wyrobów elektronicznych 29 18. 911207 Sprzątaczka biurowa 29 19. 931301 Robotnik budowlany 24 20. 932904 Patroszacz ryb 20 21. 311301 Kontroler jakości wyrobów elektrycznych 20 22. 332302 Zaopatrzeniowiec 20 23. 742201 Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter) 20 24. 412001 Sekretarka 19 25. 431101 Asystent ds. księgowości 19 26. 432190 Pozostali magazynierzy i pokrewni 19 27. 514101 Fryzjer 18 28. 422602 Recepcjonista 17 29. 524902 Doradca klienta 17 30. 921401 Pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 17 31. 431102 Fakturzystka 16 32. 243106 Specjalista do spraw marketingu i handlu 15 33. 723307 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 14 34. 962902 Dozorca 14 9
Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2014 roku 35. 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 14 36. 833101 Kierowca autobusu 13 37. 814290 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw 13 38. 811105 Operator koparko-ładowarki 12 39. 331203 Referent (asystent) bankowości 12 40. 722204 Ślusarz 12 41. 712601 Hydraulik 11 42. 242217 Specjalista administracji publicznej 11 43. 243305 Specjalista do spraw sprzedaży 11 44. 332203 Przedstawiciel handlowy 11 45. 512001 Kucharz 11 46. 513101 Kelner 11 47. 514202 Kosmetyczka 11 48. 741103 Elektryk 11 49. 711404 Zbrojarz 10 50. 711501 Cieśla 10 51. 932990 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle *W tabeli wykazano zawody, w których. wpłynęło 10 i więcej ofert pracy. 10 10
W/w zawody skupiły 73,22 % ofert pracy W pozostałych zawodach ilość ofert pracy nie przekraczała 9 miejsc. W tych grupach zawodowych pracodawcy zgłaszali zapotrzebowanie na pojedyncze, wolne miejsca pracy lub w ogóle nie odnotowano zapotrzebowania. Monter podzespołów i zespołów elektronicznych, sprzedawca oraz technik prac biurowych należą do zawodów generujących nowe miejsca pracy. Sytuacja w tych grupach ofert jest niezmienna od kilku lat. Gospodarka naszego powiatu rozwija się bowiem w przemyśle elektronicznym i przetwórstwie mięsa oraz branży handlowo-usługowej. W wymienionych branżach powstaje najwięcej miejsc pracy. Oferty zgłaszane w zawodzie monter podzespołów i zespołów elektronicznych skierowane są przede wszystkim do osób z wykształceniem, co najmniej zawodowym. Jednak coraz większe zapotrzebowania ze strony pracodawców tychże firm spowodowały obniżenie kwalifikacji zawodowych przyszłych pracowników. Umożliwia to podjęcie pracy przez osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne. Oferty zgłaszane w zawodzie technik prac biurowych oraz technik administracyjny to przede wszystkim propozycje odbycia stażu u pracodawcy. Wzrost wymagań pracodawców w stosunku do kadry biurowej powoduje, iż odbycie stażu u pracodawcy mające na celu zdobycie pierwszego doświadczenia zawodowego w miejscu pracy jest niezwykle atrakcyjnym instrumentem dającym szanse pracodawcy na poznanie kwalifikacji i predyspozycji potencjalnego kandydata do pracy. W przypadku zawodu sprzedawca pracodawcy mają coraz większe wymagania. Oprócz książeczki sanitarno-epidemiologicznej, doświadczenia w handlu wymagana jest umiejętność obsługi kasy fiskalnej. Konieczność pracy w systemie zmianowym, a także proponowane minimalne wynagrodzenie powoduje rotacje pracowników w firmach handlowych skutkujących stałym napływem ofert pracy wyżej wymienionym zawodzie. Z analizy powyższych danych wynika, że najwięcej ofert pracy napłynęło w zawodach, w których również występował relatywnie duży napływ bezrobotnych. Nadal w tych samych zawodach występuje nadmiar osób szukających pracy, może to świadczyć o dużej rotacji pracowniczej (monter podzespołów elektronicznych, 11
sprzedawca) oraz niedostosowaniu umiejętności (pracownik biurowy) do oczekiwań pracodawców. Jest to sytuacja, kiedy pracodawca może wybierać pracowników, bowiem kilku lub kilkunastu chętnych czeka na zatrudnienie. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Zawody deficytowe i nadwyżkowe określone zostały za pomocą wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów mierzonego stosunkiem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym okresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym czasie. Przyjęto, że zawody o wskaźniku : W, < 0,9 to zawody nadwyżkowe, k n I k 0,9 < W, < 1,1 to zawody zrównoważone, n I W, > 1,1 to zawody deficytowe k n I W ten sposób powstała tabela T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie mławskim w 2014 roku. Wyniki identyfikacji zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o statystykę nie mogą jednak precyzyjnie określić rzeczywistej skali zjawiska. Wynika to m.in. z faktu, że część bezrobotnych jest klasyfikowana w zawodzie wyuczonym, a część w zawodzie wykonywanym. Dodatkowo wielu bezrobotnych dysponuje umiejętnościami nie ograniczającymi się tylko do jednego zawodu. W chwili rejestracji są oni klasyfikowani w ewidencji pod jednym kodem zawodowym (ostatnio wykonywanym lub wyuczonym). Bezrobotny posiadający kilka zawodów może, zatem w zależności od potrzeb rynku pracy podjąć zatrudnienie zarówno w zawodach nadwyżkowych jak i deficytowych. 12
4.1 Zawody nadwyżkowe Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyżkowe to takie, gdzie wskaźnik deficytu (nadwyżki) zawodów jest mniejszy od 0,9. Poniższa tabela zawiera 30 zawodów najbardziej nadwyżkowych występujących w powiecie mławskim. W tabeli wyszczególniono tylko te zawody i specjalności, w których wartość wskaźnika intensywności nadwyżki jest wyższa niż 0,0000. Współczynnik intensywności nadwyżki 0,0000 oznacza brak ofert w danym zawodzie. W poniższej tabeli nie uwzględniono 368 zawodów lub specjalności o wskaźniku = 0,0000, czyli zawodów, w których nie wpłynęła w 2014 r. żadna oferta. Szczegółowe zestawienie przedstawia tabela T-I/P-4 (aneks statystyczny). Tabela nr 4 Zawody nadwyżkowe Lp. Nazwa zawodu lub specjalności Wskaźnik intensywności nadwyżki / deficytu zawodu w 2014 roku zawody nadwyżkowe, dla których w 2014 roku wskaźnik nadwyżki WD < 0,9 1. Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0,0051 2. Pedagog 0,0200 3. Technik elektronik 0,0392 4. Technik mechanik 0,0513 5. Technik technologii żywności 0,0625 6. Robotnik magazynowy 0,0625 7. Pozostali specjaliści ds. zarządzania i organizacji 0,0800 8. Kucharz 0,0803 9. Mechanik samochodów osobowych 0,0820 10. Ślusarz 0,0960 11. Specjalista ds. finansów 0,1000 12. Betoniarz 0,1111 13. Technik informatyk 0,1250 14. Specjalista bankowości 0,1250 15. Blacharz samochodowy 0,1250 16. Piekarz 0,1250 17. Kelner 0,1341 18. Technik elektryk 0,1364 19. Kucharz małej gastronomii 0,1429 20. Pracownik socjalny 0,1667 21. Nauczyciel nauczania początkowego 0,1667 22. Robotnik leśny 0,1667 13
23. Stolarz 0,1667 24. Prawnik legislator 0,1667 25. Mechanik pojazdów samochodowych 0,1750 26. Technik leśnik 0,1818 27. Oligofrenopedagog 0,2000 28. Tokarz w metalu 0,2174 29. Opiekunka dziecięca 0,2500 30. Specjalista zastosowań informatycznych 0,2500 Informacje zawarte w aneksach statystycznych często nie odzwierciedlają rzeczywistości. Spośród wymienionych w zestawieniu profesji, zawód murarza, stolarza, piekarza, ślusarza, trudno zaliczyć do zawodów nadwyżkowych. Zbyt niskie doświadczenie zawodowe, przestarzałe metody odbywania praktycznej nauki zawodu bezrobotnych, niekiedy brak kierunków kształcenia w systemie oświaty wpływają na kłopoty w realizacji ofert pracy. Do zawodów nadwyżkowych według aneksu statystycznego zalicza się także zawód technika elektronika, elektryka, technika informatyka. Nie odzwierciedla to jednak rzeczywistości. Rozwój przemysłu elektronicznego, a także pozostałych gałęzi gospodarki przyczynił się do wzrostu ofert w w/w zawodach. Pracodawcy coraz częściej poszukują pracowników o takich kwalifikacjach. Należy zauważyć, że osoby z wyżej wskazanymi zawodami lub specjalnościami są poszukiwani zarówno na ogólnopolskim jak i lokalnym rynku pracy. 4.2 Zawody zrównoważone Zawody zrównoważone stanowią niewielką grupę (31 spośród 709 zawodów). Są to takie zawody, na które zapotrzebowanie na rynku pracy odpowiada liczbie osób poszukujących pracy w danym zawodzie. Do zawodów zrównoważonych (0,9< W k n,ii < 1,1) czyli wykazujące równowagę w zakresie popytu i podaży pracy należy zaliczyć: - Specjalista kontroli jakości, - Nauczyciel wychowania fizycznego w szkole podstawowej, - Instruktor amatorskiego ruchu artystycznego, 14
- Specjalista do spraw rachunkowości podatkowej, - Doradca zawodowy, - Specjalista ds. rozwoju zawodowego, - Administrator baz danych. - Specjalista pracy socjalnej, - Technik architekt, - Technik mechanik maszyn i urządzeń, - Pracownik działu logistyki, - Asystent zarządu, - Inspektor budowlany, - Administrator nieruchomości, - Asystent usług pocztowych, - Kasjer biletowy, - Pomoc dentystyczna, - Drwal/pilarz drzew, - Glazurnik, - Monter/składacz okien, - Monter ociepleń budynków, - Spawacz metodą TIG, - Monter konstrukcji stalowych, - Mechanik maszyn rolniczych, - Elektromechanik, - Elektromechanik urządzeń chłodniczych, - Obuwnik - Operator ładowarki - Wulkanizator - Monter aparatury rozdzielczej i kontrolnej energii elektrycznej, - Mechanik maszyn i urządzeń drogowych, 15
4.3 Zawody deficytowe Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który na rynku pracy występuje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Oznacza to, iż na wyżej wymienione grupy zawodów jest większe zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy niż liczba zarejestrowanych w tutejszym urzędzie bezrobotnych. Wskaźnik intensywności deficytu (W k n,ii > 1,1) wskazuje na zawody deficytowe, w których występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Szczegółowe dane zawiera tabela nr 5. Tabela nr 5 Zawody deficytowe Lp. Nazwa zawodu lub specjalności Wskaźnik intensywności deficytu/ nadwyżki w 2014 roku zawody deficytowe, dla których w I półroczu 2014 roku wskaźnik nadwyżki WD >1,1 1. Rozbieracz-wykrawacz 62,0000 2. Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych 20,0000 3. Asystent nauczyciela 10,3333 4. Kontroler jakości wyrobów 10,0000 5. Operator przetwórstwa mięsa 10,0000 6. Meliorant 9,0000 7. Opiekunka dzieci w drodze do szkoły 9,0000 8. Asystentka stomatologiczna 7,0000 9. Zaopatrzeniowiec 6,6667 10. Asystent ds. księgowości 6,3333 11. Pomocniczy robotnik przy hodowli zwierząt 6,0000 12. Pomocnik piekarza 6,0000 13. Pomocnik kuchenny 5,6667 14. Kasjer handlowy 5,1667 15. Doradca finansowy 5,0000 16. Kierownik działu produkcji 5,0000 17. Kierowca operator wózków jezdniowych 4,5000 18. Wychowawca w placówkach oświatowych 4,0000 19. Kierownik działu sprzedaży 4,0000 20. Operator koparko-ładowarki 4,0000 21. Spedytor 4,0000 22. Opiekun w domu pomocy społecznej 4,0000 23. Intendent 4,0000 16
24. Dozorca 3,5000 25. Recepcjonista 3,4000 26. Cieśla 3,3333 27. Kierowca autobusów 3,2500 28. Operator sprzętu ciężkiego 2,0000 29. Specjalista ds. reklamy 3,0000 30. Technik administracji 2,7500 Dokonując powyższej analizy należy zwrócić uwagę na zawody, w których wskaźnik intensywności deficytu jest maksymalny. Wartość MAX informuje o sytuacji, w której pracodawcy zgłosili zapotrzebowanie na wymienione zawody, natomiast w ewidencji PUP w Mławie w danym okresie nie było zarejestrowanych bezrobotnych posiadających takie kwalifikacje. Są to więc zawody, w których bardzo łatwo jest znaleźć zatrudnienie i jest ono stabilne lub są to zawody mało popularne, a w związku z tym brak osób zainteresowanych podjęciem nauki i w późniejszym czasie zatrudnienia w tym kierunku. Maksymalny wskaźnik w omawianym okresie osiągnęło 158 zawodów. 5. WNIOSKI W oparciu o sporządzony ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę napływu bezrobotnych oraz ofert pracy zgłoszonych w PUP w Mławie w 2014 roku, nasuwają się następujące wnioski: 1. W porównaniu z 2013 roku odnotowano: - zmniejszenie liczby bezrobotnych o 986 osób, - spadek stopy bezrobocia o 2,5 punkty procentowe. 2. Największą grupę zawodową wśród pozostających bez pracy stanowią bezrobotni nie posiadający zawodu. Osoby te znacznie częściej tracą pracę bądź nie podejmują jej w ogóle. Stan ten uzasadnia podejmowanie działań w zakresie szkolenia osób bezrobotnych nie posiadających zawodu oraz wykazywania aktywności edukacyjnej osób bezrobotnych. 3. Zawody, które najczęściej pojawiały się w rejestrach bezrobotnych to robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym, monter podzespołów elektronicznych, sprzedawca, kucharz, murarz, ślusarz, technik ekonomista, 17
krawiec, technik budownictwa, technik żywienia i gospodarstwa domowego, rolnik, kelner, obuwnik przemysłowy. Obecnie w ewidencji urzędu pracy pozostaje niewielka liczba fachowców gotowych do podjęcia pracy. Wiele osób rejestruje się jako osoby bezrobotne nie tylko ze względu na brak pracy. Dzięki rejestracji otrzymują dostęp do różnego rodzaju świadczeń, liczą oni przede wszystkim na bezpłatną opiekę zdrowotną. W większości są to osoby sklasyfikowane w III profilu pomocy. Na koniec 2014 roku III profil pomocy posiadało 26,94% osób zarejestrowanych. Są to osoby, które przede wszystkim posiadają niskie wykształcenie lub w ogóle go nie mają, są długotrwale bezrobotni i korzystają ze świadczeń pomocy społecznej. 4. Występowanie w tych samych zawodach dużych grup poszukujących pracy, świadczy o dużej płynności pracowniczej oraz niedostosowaniu umiejętności do oczekiwań pracodawców. 5. Wśród zgłoszonych ofert pracy najwięcej dotyczy takich zawodów jak: technik prac biurowych oraz technik administracji. Zauważyć należy jednak, iż w znacznej liczbie oferty te dotyczyły możliwości odbycia stażu, z których znacząca część zakończy się zatrudnieniem. 6. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego odnotowano znaczący wzrost zapotrzebowania na pracowników w zawodach rozbieracz-wykrawacz, sprzedawca oraz monter podzespołów i zespołów elektronicznych 7. W powiecie mławskim uwidocznił się również napływ ofert pracy w zawodzie robotnik gospodarczy. Popyt jest głównie wynikiem zgłaszanych ofert na prace interwencyjne, roboty publiczne. 8. Wśród 709 sklasyfikowanych zawodów w powiecie mławskim w 2014 roku wyróżniono: - 30 zawodów najbardziej nadwyżkowych, 55 nadwyżkowych i 368 zawodów o 0,0000 wskaźniku, - 31 zawodów zrównoważonych, - 30 zawodów najbardziej deficytowych, 37 zawodów deficytowych i 158 zawodów, w których wskaźnik osiągnął maksymalną wartość (są oferty, lecz brak rejestracji bezrobotnych reprezentujących zawód), 18
9. Z przeprowadzonej analizy zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie mławskim wynika, iż na rynku pracy najczęściej występują zawody o charakterze nadwyżkowym. Przyczyną tego stanu jest niska częstotliwość ofert pracy w poszczególnych kategoriach. 10. Ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych powinien stanowić podstawę w opiniowaniu kierunków kształcenia. Informacja o występujących na lokalnym rynku pracy zawodach powinna być traktowana priorytetowo w procesie podejmowania przez władze oświatowe decyzji o kontynuacji kształcenia w obecnych zawodach wysoce nadwyżkowych. Zatem wydaje się koniecznym podjęcie działań informacyjno-promujących i szkoleniowych podnoszących świadomość bezrobotnych w zakresie korzyści płynących z podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. 19